„Każdy z nas sam za siebie zda sprawę Bogu” (RZYMIAN 14:12).

1. Przed jakim wyzwaniem stanęli trzej Hebrajczycy?

TRZEJ młodzi Hebrajczycy mieszkający w Babilonie stanęli przed bardzo poważną decyzją, od której zależało ich życie. Czy oddadzą pokłon wielkiemu posągowi, jak wymagało prawo tego kraju? A może odmówią złożenia mu hołdu i narażą się na wrzucenie do ognistego pieca? Szadrach, Meszach i Abed-Nego nie mieli czasu, by się kogoś poradzić, ale wcale nie było to konieczne. Bez wahania oznajmili: „Niech ci będzie wiadomo, królu, że nie twoim bogom służymy, a złotemu posągowi, który postawiłeś, nie oddamy czci” (Daniela 3:1-18). Ci trzej Hebrajczycy wzięli na siebie ciężar odpowiedzialności za swoją decyzję.

2. Kto miał wpływ na decyzję Piłata w sprawie Jezusa Chrystusa i czy to oznacza, że Piłat nie jest za nią odpowiedzialny?

² Setki lat później rzymski namiestnik wysłuchał zarzutów stawianych pewnemu mężczyźnie. Po zbadaniu sprawy dochodzi do wniosku, że oskarżony jest niewinny. Jednak tłum domaga się jego egzekucji. Namiestnik jeszcze przez chwilę próbuje się opierać, ale w końcu ulega. Chcąc zrzucić z siebie odpowiedzialność za tę decyzję, umywa ręce i oświadcza: „Nie jestem winny krwi tego człowieka”. Następnie wydaje zgodę na przybicie go do pala. Poncjusz Piłat, bo o nim tu mowa, zamiast ponieść swój ciężar odpowiedzialności i podjąć decyzję w sprawie Jezusa Chrystusa, pozwala, by uczynili to za niego inni. Umycie rąk wcale jednak nie uwalnia go od winy za wydanie tego niesprawiedliwego wyroku (Mateusza 27:11-26; Łukasza 23:13-25).

3. Dlaczego nie powinniśmy pozwalać, by inni podejmowali za nas decyzje?

³ A czy ty, stając wobec różnych wyborów, przypominasz trzech Hebrajczyków, czy też pozwalasz, by wyręczali cię inni? Podejmowanie  słusznych decyzji nie jest łatwe; wymaga dojrzałości. Na przykład rodzice muszą decydować za swoje niepełnoletnie dzieci. Oczywiście jest to tym trudniejsze, im bardziej skomplikowana wydaje się sytuacja i im więcej czynników należy wziąć pod rozwagę. Jednakże związana z tym odpowiedzialność nie jest aż tak wielka, by zaliczać ją do uciążliwych „brzemion”, przy dźwiganiu których wymagana jest pomoc osób mających „kwalifikacje duchowe” (Galatów 6:1, 2). Chodzi tu raczej o ciężar, za który „każdy z nas sam za siebie zda sprawę Bogu” (Rzymian 14:12). W Biblii czytamy: „Każdy (...) poniesie swój własny ciężar” (Galatów 6:5). Jak zatem podejmować mądre decyzje? Przede wszystkim musimy sobie uświadomić ograniczenia, którym podlegamy jako ludzie, oraz dowiedzieć się, co nam pomoże je zrekompensować.

Podstawowe wymaganie

4. Czego o podejmowaniu decyzji uczy nieposłuszeństwo pierwszej pary ludzkiej?

⁴ U zarania dziejów ludzkości Adam i Ewa podjęli decyzję, która przyniosła katastrofalne skutki. Postanowili zjeść owoc z drzewa poznania dobra i zła (Rodzaju 2:16, 17). Co ich do tego skłoniło? W Biblii czytamy: „Niewiasta (...) zobaczyła, że drzewo to jest dobre, by mieć z niego pokarm, i że jest czymś upragnionym dla oczu — tak, to drzewo miało ponętny wygląd. Wzięła więc jego owoc i zaczęła jeść. Potem dała też trochę swemu mężowi, gdy był z nią, i on go jadł” (Rodzaju 3:6). Wybór Ewy opierał się na samolubnym pragnieniu. Adam poszedł w ślady żony. W rezultacie grzech i śmierć ‛rozprzestrzeniły się na wszystkich ludzi’ (Rzymian 5:12). Nieposłuszeństwo Adama i Ewy powinno nas nauczyć czegoś ważnego o ludzkich ograniczeniach: człowiek, który nie poddaje się kierownictwu Bożemu, często podejmuje złe decyzje.

5. Jakie kierownictwo zapewnia nam Jehowa i co musimy robić, by z niego skorzystać?

⁵ Jak to dobrze, że Jehowa Bóg nie pozostawił nas samym sobie! W Piśmie Świętym czytamy: „Twoje uszy usłyszą za tobą słowo, mówiące: ‚To jest ta droga. Chodźcie nią’ — gdybyście poszli w prawo lub gdybyście poszli w lewo” (Izajasza 30:21). Jehowa przemawia do nas za pośrednictwem swego natchnionego Słowa, Biblii. Musimy je studiować i nabywać z niego dokładnej wiedzy. Aby dokonywać słusznych wyborów, powinniśmy karmić się ‛pokarmem stałym, który należy się ludziom dojrzałym’. A ‛dzięki używaniu możemy mieć władze poznawcze wyćwiczone, aby odróżniać to, co właściwe, od tego, co niewłaściwe’ (Hebrajczyków 5:14). Władze poznawcze ćwiczymy, stosując w praktyce to, czego się uczymy ze Słowa Bożego.

6. Co jest potrzebne, by sumienie mogło działać właściwie?

⁶ Przy podejmowaniu decyzji istotną rolę odgrywa sumienie. Pomaga nam ono oceniać sytuację; może nas ‛oskarżać lub też uniewinniać’ (Rzymian 2:14, 15). Aby jednak funkcjonowało właściwie, musimy je szkolić i uwrażliwiać, wykorzystując dokładną wiedzę z Biblii i stosując się do zawartych w niej rad. Niewyszkolone sumienie jest podatne  na wpływ powszechnie przyjętych zwyczajów, otoczenia oraz cudzych poglądów i może nas zwodzić. Co się z nim dzieje, jeśli ktoś ciągle ignoruje jego głos i łamie zasady Boże? Z czasem może zostać napiętnowane „jakby rozpalonym żelazem” — czyli stać się nieczułe i niewrażliwe jak skóra, na której wypalono piętno (1 Tymoteusza 4:2). Natomiast sumienie kształtowane na podstawie Słowa Bożego staje się wiarygodnym przewodnikiem.

7. Co jest warunkiem podejmowania mądrych decyzji?

⁷ Aby podejmować słuszne decyzje, koniecznie potrzebujemy więc dokładnej wiedzy z Pisma Świętego oraz umiejętności wykorzystywania jej w praktyce. Zamiast pochopnie wyciągać wnioski, musimy poświęcić trochę czasu na przypomnienie sobie zbożnych zasad oraz zastanowienie się, jak moglibyśmy je zastosować. Jeśli dobrze znamy Słowo Boże i na jego podstawie wyszkoliliśmy swoje sumienie, poradzimy sobie nawet wtedy, gdy będziemy musieli podjąć szybką decyzję — tak jak niegdyś Szadrach, Meszach i Abed-Nego. Zobaczmy na przykładzie dwóch dziedzin życia, jak nabywanie chrześcijańskiej dojrzałości ulepsza naszą umiejętność podejmowania decyzji.

Dobór towarzystwa

8, 9. (a) Jakie zasady ukazują konieczność unikania złego towarzystwa? (b) Czy kontakt ze złym towarzystwem polega tylko na bezpośrednich spotkaniach z ludźmi pozbawionymi zasad? Objaśnij to.

⁸ Apostoł Paweł napisał: „Nie dajcie się wprowadzić w błąd. Złe towarzystwo psuje pożyteczne zwyczaje” (1 Koryntian 15:33). Jezus Chrystus powiedział swym uczniom: „Nie jesteście częścią świata” (Jana 15:19). Gdy poznajemy powyższe zasady, z łatwością dostrzegamy potrzebę stronienia od rozpustników, cudzołożników, złodziei, pijaków i ludzi podobnego pokroju (1 Koryntian 6:9, 10). W miarę pogłębiania wiedzy biblijnej uświadamiamy sobie, że równie niebezpieczne jest spędzanie w takim towarzystwie czasu za pośrednictwem filmów, telewizji, komputera lub książek. To samo dotyczy korzystania z czatów internetowych, gdzie można zetknąć się „z tymi, którzy ukrywają, kim są” (Psalm 26:4).

⁹ A co sądzić o utrzymywaniu bliskich stosunków z osobami, które co prawda prowadzą się moralnie, ale nie wierzą w prawdziwego Boga? Pismo Święte uzmysławia nam: „Cały świat podlega mocy niegodziwca” (1 Jana 5:19). Rozumiemy, że złe towarzystwo nie ogranicza się tylko do ludzi rozwiązłych czy pozbawionych zasad. Dlatego mądrze jest nawiązywać przyjaźnie wyłącznie z tymi, którzy kochają Jehowę.

10. Co pomaga nam podejmować dojrzałe decyzje w sprawie kontaktów ze światem?

¹⁰ Całkowite odcięcie się od ludzi ze świata nie jest możliwe ani też konieczne (Jana 17:15). Stykamy się z nimi w służbie kaznodziejskiej, w szkole lub w pracy. Jeszcze bardziej narażony na styczność ze światem bywa chrześcijanin, którego współmałżonek nie jest Świadkiem Jehowy. Ale jeśli mamy wyćwiczone władze poznawcze, to wiemy, że czym innym jest utrzymywanie tylko niezbędnych kontaktów ze światem, a zupełnie czym innym przyjaźnienie się z nim (Jakuba 4:4). Dzięki temu potrafimy podejmować dojrzałe decyzje co do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, zawodach sportowych czy zabawach, a także w imprezach integracyjnych ze współpracownikami.

Wybór pracy zawodowej

11. Co przede wszystkim bierzemy pod uwagę, gdy podejmujemy decyzje w sprawie pracy zawodowej?

¹¹ Dojrzałe podejście do zasad biblijnych pomaga nam podejmować decyzje dotyczące naszej powinności ‛dbania o swoich domowników’ (1 Tymoteusza 5:8). Po pierwsze, bierzemy pod uwagę sam charakter pracy zawodowej, czyli przewidywany zakres naszych  obowiązków. Oczywiście prawdziwi chrześcijanie wystrzegają się zajęć, które jednoznacznie potępiono w Biblii. Dlatego nie zatrudnimy się tam, gdzie musielibyśmy się kalać bałwochwalstwem, kradzieżą, robieniem niewłaściwego użytku z krwi lub innymi niebiblijnymi praktykami. Nie będziemy też kłamać ani oszukiwać, nawet gdyby pracodawca tego wymagał (Dzieje 15:29; Objawienie 21:8).

12, 13. Jakie jeszcze czynniki należałoby uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu?

¹² A co wtedy, jeśli sama praca nie wiąże się z łamaniem praw Bożych? Im lepiej rozumiemy prawdę zawartą w Biblii i ćwiczymy swe władze poznawcze, tym wyraźniej dostrzegamy jeszcze inne kryteria, którymi należałoby się kierować. Czy wykonując swe obowiązki, popieralibyśmy niebiblijne postępowanie, jak to jest na przykład w wypadku kogoś, kto odbiera telefony w salonie gier hazardowych? Istotne jest również, kto wypłaca wynagrodzenie oraz gdzie się znajduje miejsce pracy. Czy jako niezależni kontrahenci przyjęlibyśmy zlecenie pomalowania miejsca kultu któregoś z kościołów chrześcijaństwa i tym samym wsparli religię fałszywą? (2 Koryntian 6:14-16).

¹³ Załóżmy jednak, że to nasz pracodawca postanawia pewnego razu zawrzeć kontrakt na remont obiektu sakralnego. Powinniśmy wtedy rozważyć takie czynniki, jak zakres naszej odpowiedzialności za całe to przedsięwzięcie oraz charakter naszego udziału w jego realizacji. A co sądzić o świadczeniu zwykłych usług, dajmy na to doręczaniu poczty, w rejonie obejmującym między innymi miejsca związane z jakimiś niewłaściwymi praktykami? Czy zastosowania nie znajduje tu zasada z Ewangelii według Mateusza 5:45? Nie można też zlekceważyć tego, jak na dłuższą metę ta praca będzie oddziaływać na nasze sumienie (Hebrajczyków 13:18). Odpowiedzialne podejmowanie decyzji w sprawie zatrudnienia wymaga szkolenia władz poznawczych oraz wszczepionego nam przez Boga sumienia.

„Zważaj na niego na wszystkich swych drogach”

14. Co zawsze powinniśmy zrobić, gdy trzeba podjąć jakąś decyzję?

¹⁴ A co z wyborem na przykład świeckiego wykształcenia lub metody leczenia? Musimy wziąć pod uwagę odpowiednie zasady biblijne i przemyśleć, jak je zastosować w danej sytuacji. Salomon, mądry król starożytnego Izraela, radził: „Zaufaj Jehowie całym sercem i nie opieraj się na własnym zrozumieniu. Zważaj na niego na wszystkich swych drogach, a on wyprostuje twe ścieżki” (Przysłów 3:5, 6).

15. Czego o podejmowaniu decyzji uczymy się od pierwszych chrześcijan?

¹⁵ Pamiętajmy też, że dokonywane przez nas wybory często mają wpływ na drugich. Na przykład w I wieku n.e. chrześcijan nie obowiązywały już zawarte w Prawie Mojżeszowym zakazy spożywania pewnych pokarmów. Mogli jeść wszystko, co według tego Prawa było nieczyste, ale pod innymi względami  nie budziło zastrzeżeń. Niemniej apostoł Paweł napisał o mięsie zwierzęcia mogącym mieć jakiś związek z bałwochwalczym kultem: „Jeśli więc pokarm gorszy mego brata, to już nigdy więcej nie zjem mięsa, żeby mego brata nie zgorszyć” (1 Koryntian 8:11-13). Pierwszych chrześcijan zachęcono, by mieli wzgląd na sumienie innych i ich nie gorszyli. Również my swymi decyzjami nie powinniśmy dawać nikomu „powodów do zgorszenia” (1 Koryntian 10:29, 32).

Zabiegaj o zbożną mądrość

16. Jak modlitwa pomaga w podejmowaniu decyzji?

¹⁶ Nieocenioną pomocą w podejmowaniu decyzji jest modlitwa. Uczeń Jakub napisał: „Jeżeli więc komuś z was brakuje mądrości, niech prosi Boga, bo on daje wszystkim szczodrze i bez wypominania — a będzie mu dana” (Jakuba 1:5). Możemy z ufnością zwrócić się do Jehowy w modlitwie i prosić o mądrość niezbędną do podejmowania właściwych decyzji. Gdy zwierzamy się ze swych zmartwień prawdziwemu Bogu i zabiegamy o Jego kierownictwo, duch święty może nam ułatwić zrozumienie rozważanych przez nas fragmentów biblijnych lub przywołać na pamięć te wersety, które przeoczyliśmy.

17. Jak inni mogą nam pomóc w podejmowaniu decyzji?

¹⁷ Czy jeszcze ktoś inny może nam pomóc w podejmowaniu decyzji? Jehowa zadbał o to, by w zborach byli dojrzali chrześcijanie (Efezjan 4:11, 12). Możemy się ich radzić, zwłaszcza jeśli decyzja jest bardzo ważna. Współwyznawcy odznaczający się głęboką wnikliwością i bogatym doświadczeniem życiowym mogą nam przypomnieć dodatkowe zasady biblijne, które należałoby uwzględnić. Pomogą nam też ‛upewnić się co do rzeczy ważniejszych’ (Filipian 1:9, 10). Ale słowo przestrogi: nikt nie powinien podejmować decyzji za nas. To my musimy ponieść swój własny ciężar odpowiedzialności.

Czy rezultat jest zawsze zadowalający?

18. Co można powiedzieć o wyniku dobrej decyzji?

¹⁸ Czy przemyślane decyzje zgodne z zasadami biblijnymi zawsze przynoszą dobre rezultaty? Na dłuższą metę tak. Ale bezpośrednie skutki czasami bywają przykre. Szadrach, Meszach i Abed-Nego wiedzieli, że za odmowę oddania czci posągowi mogą ponieść śmierć (Daniela 3:16-19). A gdy apostołowie oznajmili przed Sanhedrynem, że muszą bardziej słuchać Boga niż ludzi, zostali najpierw wychłostani, a dopiero później uwolnieni (Dzieje 5:27-29, 40). Ponadto niekorzystny wpływ na rezultat decyzji może mieć „czas i nieprzewidziane zdarzenie” (Kaznodziei 9:11). Jeśli pomimo dokonania właściwego wyboru zmagamy się z trudnościami, możemy być przekonani, że Jehowa nas wesprze, a w końcu również obdarzy swym błogosławieństwem (2 Koryntian 4:7).

19. Jak możemy odważnie nieść swój własny ciężar odpowiedzialności za podejmowane decyzje?

¹⁹ A zatem przed podjęciem decyzji powinniśmy poszukać odpowiednich zasad biblijnych oraz mądrze je zastosować. Jakże wdzięczni możemy być Jehowie za wsparcie, którego nam udziela poprzez swego świętego ducha oraz dojrzałych członków zboru! Korzystając z tej pomocy, podejmujmy mądre decyzje i odważnie nieśmy swój własny ciężar odpowiedzialności.

Czego się nauczyłeś?

• Co jest niezbędne, jeśli chcemy podejmować mądre decyzje?

• Jak zmierzanie do chrześcijańskiej dojrzałości wpływa na nasz dobór towarzystwa?

• Jakie ważne czynniki powinniśmy wziąć pod uwagę, gdy podejmujemy decyzje w sprawie zatrudnienia?

• Z jakiej pomocy możemy korzystać przy podejmowaniu decyzji?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 22]

Nieposłuszeństwo Adama i Ewy jest dla nas ważną przestrogą

[Ilustracja na stronie 24]

Przed podjęciem ważnej decyzji weź pod uwagę zasady biblijne