“An Tagsa-tagsa Magdadara han Iya Kalugaringon nga Darad-on”

“An tagsa-tagsa ha aton makikighusay ha Dios para ha iya kalugaringon.”—ROMA 14:12, NW.

1. Ano nga responsabilidad an gin-atubang han tulo nga Hebreohanon?

TULO nga Hebreohanon nga mga batan-on nga naukoy ha Babilonya an naatubang hin desisyon nga magriresulta hin kinabuhi o kamatayon. Sadang ba hira magyukbo ha daku nga imahen, sumala ha ginkikinahanglan han balaud han nasud? O sadang magdumiri hira ha pagsingba hito ngan ilabog ngadto ha naglalaga nga hudno? Hira Sadrak, Mesak, ngan Abednego waray panahon ha pagkonsulta ha bisan hin-o; diri liwat kinahanglan nga buhaton nira ito. Waray pag-alang nga hira nagsiring: “Hibaroan mo, O hadi, nga diri kami mag-aalagad ha imo mga dios, o diri magsisingba ha ladawan nga bulawan nga imo iginpahamutang.” (Daniel 3:1-18) Ginbuhat han tulo nga Hebreohanon an ira kalugaringon nga responsabilidad.

2. Hin-o an nakaimpluwensya ha desisyon ni Pilato mahitungod kan Jesu-Kristo, ngan nagtalwas ba ito ha Romano nga gobernador ha pagkamay-baratunon?

² Hinbatian han gobernador an mga akusasyon kontra han tawo. Ha pag-usisa han kaso, kombinsido hiya nga inosente an akusado. Kondi, an katawohan nagpipirit nga patayon hiya. Katapos mangalimbasog ha pagpugong, an gobernador nag-alang gud ha pagbuhat han iya responsabilidad ngan nadaog han pag-ipit. Samtang naghuhunaw, hiya nagsiring: ‘Ako waray sala ha dugo hini nga matadong nga tawo.’ Katapos, iya igintubyan an tawo nga igraysang. Oo, imbes nga buhaton an iya responsabilidad ha pagdesisyon mahitungod kan Jesu-Kristo, ginpasagdan ni Ponsio Pilato nga iba an magdesisyon para ha iya. Bisan pa kon manhunaw hin damu ka beses hi Ponsio Pilato, may baratunon pa gihapon hiya tungod han iya waray-hustisya nga pagsentensya kan Jesus.—Mateo 27:11-26; Lukas 23:13-25.

3. Kay ano nga diri naton sadang itubyan ha iba an pagdesisyon para ha aton?

³ Kumusta ka man? Kon kinahanglan maghimo ka hin mga desisyon, pariho ka ba ha tulo nga Hebreohanon, o igintutubyan mo ha iba an pagdesisyon para ha imo? Diri masayon an pagdesisyon. Kinahanglan hamtong an usa basi makahimo hin husto nga mga desisyon. Pananglitan, an mga kag-anak kinahanglan maghimo hin maopay nga  mga desisyon para ha ira minor-de-edad nga mga anak. Syempre, makuri hinduro an pagdesisyon kon komplikado an sitwasyon ngan damu nga mga butang an kinahanglan turotimbangon hin maopay. Kondi, an responsabilidad ha paghimo hin mga desisyon diri mabug-at hinduro nga tatagdon ito sugad nga mga “darad-on,” o nakakasamok nga mga butang, nga bangin aton pagkinahanglanon nga magdesisyon para ha aton adton may-ada “espirituhanon” nga mga kwalipikasyon. (Galasia 6:1, 2) Kondi, usa ito nga responsabilidad nga tungod hito an “tagsa-tagsa ha aton makikighusay ha Dios para ha iya kalugaringon.” (Roma 14:12, NW) “An tagsa-tagsa magdadara han iya kalugaringon nga darad-on,” siring han Biblia. (Galasia 6:5) Paonan-o, kon sugad, makakahimo kita hin maaramon nga mga desisyon ha kinabuhi? Siyahan, kinahanglan kilalahon naton an aton mga limitasyon ngan hibaroan kon ano an ginkikinahanglan basi makahimo kita hin maaramon nga mga desisyon.

Importante nga Kinahanglanon

4. Ano nga importante nga leksyon mahitungod han paghimo hin mga desisyon an sadang hibaroan naton tikang ha pagtalapas han siyahan nga mag-asawa?

⁴ Temprano ha kasaysayan han tawo, an siyahan nga mag-asawa nagdesisyon nga nagdara hin makabungkag nga mga resulta. Nagdesisyon hira nga kumaon han bunga han kahoy ha pagkilala han maopay ngan maraot. (Genesis 2:16, 17) Ano an basihan han ira desisyon? ‘Nakita han babaye nga an kahoy maopay nga karan-on, ngan makalilipay ha mga mata, ngan nga an kahoy makairipa,’ siring han Biblia. Salit ‘pinudo hiya han bunga hito, ngan ginkaon ito; ngan iya tinagan liwat an iya bana, ngan hiya kinaon.’ (Genesis 3:6) An desisyon ni Eva iginbasar ha hakugnon nga hingyap. An iya ginbuhat nag-aghat kan Adan nga buhaton an pariho. Sugad nga resulta, an sala ngan kamatayon “inagi ha ngatanan nga katawohan.” (Roma 5:12) An pagtalapas nira Adan ngan Eva sadang magtutdo ha aton hin importante nga leksyon mahitungod han mga limitasyon han tawo: Kon diri sumunod an tawo ha giya han Dios, an iya tendensya amo an paghimo hin sayop nga mga desisyon.

5. Ano nga giya an iginhahatag ha aton ni Jehova, ngan ano an kinahanglan buhaton naton basi magpahimulos hito?

⁵ Malipayon gud kita nga hi Jehova nga Dios naghahatag ha aton hin giya! An Kasuratan nagsusumat ha aton: “An imo mga talinga makakabati han usa nga pulong ha imo luyo, nga nasiring: Amo ini an dalan, maglakat kamo dida hini; kon kamo sumimang ha too nga kamot, ngan kon kamo sumimang ha wala.” (Isaias 30:21) Hi Jehova nagyayakan ha aton pinaagi han iya giniyahan nga Pulong, an Biblia. Kinahanglan pag-adman naton an Kasuratan ngan magkaada husto nga kahibaro tikang hito. Basi makahimo hin husto nga mga desisyon, sadang kumaon kita han “mabaskog nga kakaunon [nga] kanan katigurangan.” “Pinaagi han paggamit, an [aton liwat] mga balatian [“abilidad ha pagsabot,” NW] nagkababatid na ha pagkilala han maopay ngan han maraot.” (Hebreo 5:14) Mababansay naton an aton mga abilidad ha pagsabot pinaagi han pag-aplikar han aton hinbabaroan tikang ha Pulong han Dios.

6. Ano an kinahanglanon basi an aton konsensya gumios hin husto?

⁶ Kinahanglanon ha paghimo hin desisyon an aton napanunod nga kinaiya nga konsensya. Ini nga kinaiya nga konsensya may-ada abilidad ha paghimo hin desisyon, ngan mahimo kita ‘ig-akusar o pasayloon pa ngani’ hito. (Roma 2:14, 15, NW) Kondi, basi gumios hin husto an aton konsensya, kinahanglan malamragan ito han husto nga kahibaro han Pulong han Dios ngan magin sensitibo pinaagi han pag-aplikar hito nga Pulong. An konsensya nga waray mabansay masayon maimpluwensyahan  han mga kustomre ngan mga batasan han komunidad. An aton mga palibot ngan an mga opinyon han iba nga mga tawo mahimo liwat magpasimang ha aton. Ano an nahitatabo ha aton konsensya kon an mga pag-aghat hito pauro-utro nga ginbabalewaray ngan gintatalapas an mga prinsipyo han Dios? Maabot an panahon nga mahimo ito mamarkahan han ‘sugad hin binaga nga puthaw,’ nagigin pariho han nasunog nga panit nga nagkaada ulat—diri na naabat ngan waray na reaksyon. (1 Timoteo 4:2) Ha luyo nga bahin, an konsensya nga nabansay han Pulong han Dios usa nga masasarigan nga giya.

7. Ano an importante nga kinahanglanon ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon?

⁷ Salit, an importante nga kinahanglanon ha pagkarawat han responsabilidad ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon, amo an husto nga kahibaro ha Kasuratan ngan an abilidad ha pag-aplikar hito. Imbes nga magdesisyon dayon nga diri anay naghuhunahuna, kinahanglan magkaada kita igo nga panahon ha pagsaliksik han mga prinsipyo han Biblia ngan gamiton an aton abilidad ha paghunahuna ha pag-aplikar hito. Bisan kon kinahanglan nga magdesisyon dayon—sugad kanda Sadrak, Mesak, ngan Abednego—andam kita kon may-ada kita husto nga kahibaro ha Pulong han Dios ngan kon nabansay hito an aton konsensya. Basi masabtan kon paonan-o an pag-uswag ha pagkahamtong nagpapauswag han aton abilidad ha paghimo hin desisyon, aton paghisgotan an duha nga bahin han kinabuhi.

Hin-o an Aton Pipilion nga mga Kaupod?

8, 9. (a) Ano nga mga prinsipyo an nagpapakita han panginahanglan nga likyan an maraot nga mga kaupod? (b) An maraot nga mga kaupod ba nagtutudlok la ha direkta nga pakig-upod ha waray-prinsipyo nga mga tawo? Isaysay.

⁸ “Ayaw kamo palimbong,” nagsurat hi apostol Pablo. “An magraot nga mga kaupod nakakadunot ha mga mag-opay nga batasan.” (1 Korinto 15:33) Hi Jesu-Kristo nagsiring ha iya mga disipulo: “Diri kamo kanan kalibotan.” (Juan 15:19) Han hinbaroan naton ini nga mga prinsipyo, nasabtan dayon naton an panginahanglan nga likyan an pakig-upod ha mga makihihilawason, mga adulteroso, mga kawatan, mga parahubog, ngan mga tawo nga pariho hini. (1 Korinto 6:9, 10) Kondi, samtang nag-uuswag kita ha kahibaro ha kamatuoran han Biblia, nasasantop naton nga nakakadaot liwat an pakig-upod ha sugad nga mga indibiduwal pinaagi han pagkinita ha ira ha mga sine, ha telebisyon, o ha kompyuter o pinaagi han pagbasa mahitungod ha ira ha mga libro. Totoo liwat ito ha pakig-upod ha “mga tawo nga malimbungon” pinaagi han mga chat room ha Internet.—Salmo 26:4.

⁹ Kumusta man an duok nga pakig-upod ha mga tawo nga bangin limpyo ha moral kondi waray pagtoo ha matuod nga Dios? An Kasuratan nagsusumat ha aton: “An bug-os nga kalibotan aada ha gahum han usa nga maraot.” (1 Juan 5:19, NW) Nasasabtan naton nga an maraot nga mga kaupod diri la kay mga tawo nga maraot an moral. Salit, maaramon kita kon patutuboon naton an duok nga pakigsangkay ha mga tawo la nga nahigugma kan Jehova.

10. Ano an nakakabulig ha aton ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon may kalabotan ha aton pakig-upod ha kalibotan?

¹⁰ Imposible o diri igin-oobligar an bug-os nga paglikay ha pakig-upod ha mga tawo ha kalibotan. (Juan 17:15) An pakigbahin ha Kristiano nga ministeryo, pag-eskwela, ngan pagtrabaho nagkikinahanglan hin pakig-upod ha mga tawo nga diri nagsisingba kan Jehova. An usa nga Kristiano nga diri Saksi an asawa o bana bangin kinahanglan nga makig-upod ha kalibotan hin mas agsob kay ha iba. Kondi, kon nabansay an aton mga abilidad ha pagsabot, masasabtan naton nga magkaiba nga butang an kinahanglanon nga may-limitasyon nga pakig-upod ha kalibotan ngan an pagpatubo hin duok nga pakig-upod hito. (Jakobo 4:4) Hito nga paagi, makakahimo kita hin maaramon nga mga desisyon kon makikigbahin ba kita ha ekstrakurikular nga mga buruhaton ha eskwelahan, sugad han mga isport ngan sarayaw, ngan pagtambong ha mga party ngan espesyal nga mga pangaon nga ginhikay para ha mga empleyado.

Pagpili hin Trabaho

11. Ano an siyahan nga angay tagdon ha pagdesisyon may kalabotan ha trabaho?

¹¹ An pag-aplikar han mga prinsipyo han Biblia ha hamtong nga paagi nabulig ha aton ha pagdesisyon kon paonan-o naton gintutuman an aton obligasyon ha ‘pagpatigayon para ha aton panimalay.’ (1 Timoteo 5:8) An siyahan nga angay tagdon amo an klase han trabaho mismo—kon ano an  ginkikinahanglan hito nga buhaton naton. Sayop gud an pagpili hin klase han trabaho nga nasuporta ha ginkukondenar mismo ha Biblia. Salit an totoo nga mga Kristiano diri nakarawat hin mga trabaho nga bangin may kalabotan ha idolatriya, pangawat, sayop nga paggamit han dugo, o iba pa nga diri-kasuratanhon nga mga buhat. Diri liwat kita magbubuwa o maglilimbong, bisan kon sugoon kita han aton agaron nga buhaton naton ito.—Buhat 15:29; Pahayag 21:8.

12, 13. Ano an pipira nga mga butang, gawas pa han klase han trabaho mismo, nga importante ha paghimo hin mga desisyon may kalabotan ha trabaho?

¹² Ano man kon an trabaho mismo diri espisipiko nga nagtatalapas han anoman nga ginkikinahanglan han Dios? Samtang nagtutubo kita ha kahibaro ha kamatuoran ngan nag-uuswag an aton mga abilidad ha pagsabot, nasasabtan naton an iba nga mga butang nga kinahanglan tagdon. Kumusta man kon an trabaho nagdadabi ha aton ha usa nga diri-kasuratanhon nga buhat, sugad ha pagbaton ha mga telepono ha huruygohan? Kinahanglan tagdon liwat naton an gintitikangan han sweldo ngan an lugar han trabaho. Pananglitan, makakarawat ba han naglulugaring nga kontratista nga Kristiano an trabaho nga pagpintura ha usa han mga singbahan han Kakristianohan ngan hito nga paagi nabulig ha pagsuporta ha palso nga relihiyon?—2 Korinto 6:14-16.

¹³ Kumusta man kon ha usa nga okasyon an aton agaron kumarawat hin kontrata ha pagpakaopay ha usa nga lugar han palso nga pagsingba? Hini nga kahimtang, kinahanglan tagdon naton an mga butang sugad han tubtoban han aton pagkaada awtoridad ha kon ano an pagbubuhaton ngan kon tubtob diin kita magtatrabaho. Ngan kumusta man an mahitungod han pagtrabaho nga diri nakontra ha mga prinsipyo han Biblia, sugad han pagdul-ong hin mga surat ha bisan diin ha komunidad, upod na an mga lugar nga nasuporta ha maraot nga mga buhat? Diri ba sadang maggiya ha aton desisyon an prinsipyo ha Mateo 5:45? Diri sadang igbalewaray kon paonan-o makakaapekto ha aton konsensya an aton padayon nga pagtrabaho hito. (Hebreo 13:18) Tinuod, an pagtuman han aton responsabilidad ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon may kalabotan han trabaho nagkikinahanglan nga aton pauswagon an aton mga abilidad ha pagsabot ngan bansayon an aton hatag-han-Dios nga konsensya.

“Ha Ngatanan Mo nga Dalan Kilalaha Hiya”

14. Ha aton mga pagdesisyon, ano an sadang tagdon pirme naton?

¹⁴ Kumusta man an aton mga desisyon may kalabotan ha iba nga mga butang, sugad han pagpadayon ha sekular nga edukasyon ngan pagkarawat o pagdumiri hin usa nga medikal nga pagtambal? Kon maghihimo kita hin anoman nga desisyon, kinahanglan siguruhon naton an angayan nga mga prinsipyo han Biblia ngan katapos, gamiton an aton abilidad ha pangatadongan ha pag-aplikar hito. “Sarig kan Jehova ha bug-os mo nga kasingkasing, ngan ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot,” siring han maaramon nga hi Hadi Salomon han kadaan nga Israel. “Ha ngatanan mo nga dalan kilalaha hiya, ngan hiya magtututdo han imo mga agianan.”—Proberbios 3:5, 6.

15. Ano an hinbaroan naton tikang ha siyahan-siglo nga mga Kristiano mahitungod han paghimo hin mga desisyon?

¹⁵ Agsob nga an aton mga desisyon nakakaapekto ha iba, ngan kinahanglan hunahunaon naton ini. Pananglitan, an siyahan-siglo nga mga Kristiano diri na sakop han damu nga mga igindidiri han Mosaiko nga Balaud may kalabotan han pagkaon. Mahimo hira kumaon han mga pagkaon nga mahugaw sumala ha Balaud ngan diri maraot ha iba nga mga paagi. Kondi, hi apostol Pablo nagsurat  mahitungod han karne han hayop nga bangin may-ada kalabotan ha mga idolo ha templo: ‘Kon an karne nakakapakdol ha akon bugto, diri na gud ako makaon hin karne, basi diri na ako makapakdol ha akon bugto.’ (1 Korinto 8:11-13) An siyahan nga mga Kristiano nadasig ha pagpakita hin konsiderasyon ha mga konsensya han iba basi diri makapakdol ha ira. An aton mga desisyon diri sadang ‘makapakdol.’—1 Korinto 10:29, 32.

Pamilnga an Diosnon nga Kinaadman

16. Paonan-o an pag-ampo nabulig ha aton ha paghimo hin mga desisyon?

¹⁶ Pag-ampo an birilhon nga bulig ha paghimo hin mga desisyon. “Kon may-ada ha iyo an nakulang hin kaaram, mangaro hiya ha Dios, nga mahinatagon ha ngatanan ngan diri mabadlungon; ngan ito ihahatag ha iya.” (Jakobo 1:5) Mahimo kita dumaop nga may pagsarig kan Jehova pinaagi han pag-ampo ngan mangaro han ginkikinahanglan nga kinaadman ha paghimo hin husto nga mga desisyon. Kon iginsusumat naton ha matuod nga Dios an mahitungod han aton mga kabaraka ngan ginbibiling an iya giya, an baraan nga espiritu mahimo bumulig ha aton nga masabtan hin mas maopay an mga teksto nga aton ginhuhunahuna ngan mahinumdoman adton bangin aton hinngangalimtan.

17. Paonan-o an iba makakabulig ha aton ha pagdesisyon?

¹⁷ Makakabulig ba ha aton an iba ha paghimo hin mga desisyon? Oo, hi Jehova nagtatagana hin hamtong nga mga indibiduwal ha kongregasyon. (Efeso 4:11, 12) Mahimo hira konsultahon, labi na kon daku ito nga desisyon. An mga indibiduwal nga may-ada hilarom nga pagsabot ha espirituwal ngan eksperyensyado ha kinabuhi mahimo magpatin-aw ha aton han dugang nga mga prinsipyo han Biblia nga naaplikar ha aton desisyon ngan mabulig ha aton basi “masiguro an mas importante nga mga butang.” (Filipos 1:9, 10, NW) Kondi, angayan ini nga pahamangno: Kinahanglan mag-ikmat kita nga diri itubyan ha iba an pagdesisyon para ha aton. Kita an may-ada responsabilidad ha pagdesisyon.

An Resulta—Maopay ba Pirme?

18. Ano an masisiring mahitungod ha resulta han maopay nga desisyon?

¹⁸ An mga desisyon ba nga bug-os nga iginbasar ha mga prinsipyo han Biblia ngan ginhimo hin maaramon nagriresulta pirme hin maopay? Oo, ha kamaihaan. Kondi, usahay, ha tinikangan bangin diri-maopay an epekto hito. Hira Sadrak, Mesak, ngan Abednego, maaram nga kamatayon an bangin magin resulta han ira desisyon ha diri pagsingba ha daku nga imahen. (Daniel 3:16-19) Ha sugad man nga paagi, katapos sumatan han mga apostol an Judio nga Sanhedrin nga kinahanglan sugton nira an Dios sugad nga magmarando imbes nga an mga tawo, ginkastigo hira antes hira palakton. (Buhat 5:27-29, 40) Dugang pa, an “panahon ngan diri-ginlalaoman nga hitabo” mahimo makaapekto hin maraot ha resulta han bisan ano nga desisyon. (Eklesiastes 9:11, NW) Kon ha pipira nga paagi mag-antos kita bisan pa han aton husto nga desisyon, makakasarig kita nga bubuligan kita ni Jehova nga makailob ngan bibendisyonan kita ha tidaraon.—2 Korinto 4:7.

19. Paonan-o naton maisugon nga bubuhaton an aton responsabilidad ha paghimo hin mga desisyon?

¹⁹ Salit, kon naghihimo hin mga desisyon, kinahanglan saliksikon naton an Kasuratanhon nga mga prinsipyo ngan gamiton an aton abilidad ha paghunahuna ngan iaplikar ito. Mapasalamaton gud kita nga hi Jehova naghahatag ha aton hin bulig pinaagi han iya baraan nga espiritu ngan hamtong nga kabugtoan ha kongregasyon! Pinaagi han sugad nga giya ngan mga tagana, maisugon nga buhaton naton an aton responsabilidad ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon.

Ano an Imo Hinbaroan?

• Ano an importante nga kinahanglanon ha paghimo hin maopay nga mga desisyon?

• Paonan-o an pag-uswag ha pagkahamtong nakakaapekto ha aton pagpili hin mga kaupod?

• Ano an pipira han importante nga mga butang nga kinahanglan tagdon naton kon nagdidesisyon may kalabotan ha trabaho?

• Ano nga bulig an makakarawat ha paghimo hin mga desisyon?

[Mga Pakiana]

[Retrato ha pahina 22]

An pagtalapas ni Adan ngan Eva nagtututdo ha aton hin importante nga leksyon

[Retrato ha pahina 24]

Antes maghimo hin importante nga desisyon, saliksika an mga prinsipyo han Biblia