Au Manako Maata mei te Puka Tai o Salamo
E Mea Ora te Tuatua a Iehova
Au Manako Maata mei te Puka Tai o Salamo
EAA oki te upoko tuatua te tau ra no tetai puka Pipiria te maataanga tei roto te au akapaapaaanga i Tei Anga mai ia tatou, ko te Atua ra ko Iehova? Kare ua atu ingoa ka tau mari ra ko Salamo, me kore au Akameitakianga. Tei roto i teia puka roaanga rere roa atu o te Pipiria te au imene tei akapapa meitakiia te akakite maira i te au mea umere e te au angaanga maata a te Atua e te akakite maira i te au totou e manganui. E manganui te au imene te akakite maira i te au manako ngakau ta te aronga tata i manako ana ia ratou e kite ra i te au mea kino. Te kapi ra teia au tuatua i tetai tuatau mei etai tai tauatini mataiti—mei te au tuatau o te peroveta ko Mose ki te au tuatau i mua ake te tuikaa anga. Te aronga tata ra ko Mose, te Ariki ko Davida, e tetai au tangata ke atu. Kua irinakiia e te akapapa anga i te puka ki roto i tona tu kitea openga ra na te taunga na Ezera.
Mei te au tuatau taito ra, kua akatakakeia te puka o Salamo ki roto i nga akaputuanga e rima, me kore e au tuanga no te imene: (1) Salamo 1-41, (2) Salamo 42-72, (3) Salamo 73-89, (4) Salamo 90-106, e te (5) Salamo 107-150. Te akamanako ra teia atikara i te akaputuanga mua. Pouroa kareka ra e toru ua au taramo i roto i teia tuanga nei kua karangaia e na te Ariki na Davida o Iseraela taito. Kare i akakiteia mai te aronga i akapapa ia Salamo 1, 10, e te 33.
“TOKU ATUA, TOKU MATO”
I muri ake te akakite anga te taramo mua e e mataora te tangata tei rekareka i te ture a Iehova, kua taki tikai atu te rua o te taramo ra ki te tumu tuatua no runga i te Patireia. * E maata te au pati anga ki te Atua i roto i teia putunga taramo. Ei akaraanga, ko Salamo 3-5, 7, 12, 13, e te 17, e au patianga no te akaoraanga mei te au enemi. Te akakite maira a Salamo 8 i to Iehova tu maata me akaaiteia atu ki te tu meangiti o te tangata nei.
Te akataka anga ia Iehova ei Paruru no tona au tangata, kua imene a Davida e: “Toku Atua, toku mato, koia taku ka irinaki atu.” (Salamo 18:2) Kua akapaapaaia a Iehova e ko Tei Anga ra e te Oronga Ture i roto ia Salamo 19, e te Akaora i roto ia Salamo 20, e te Akaroa o tona Ariki akatainuia i roto ia Salamo 21. Te akatutu maira a Salamo 23 iaia e ko te Tiaki Maata, inara i roto ia Salamo 24 te akatutu maira iaia e ko te Ariki kaka.
Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:
2:1, 2—Eaa te “mea puapinga kore” ta te au pa enua e koumuumu ra? Te “mea puapinga kore” ra koia oki te manako putuputu anga te au kavamani a te tangata ra kia akatinamouia to ratou uaorai mana. E puapinga kore ua teia no te mea kare roa ta ratou akakoroanga e puapingaia. Ka rauka ainei i te au pupu o te pa enua te manakonakoanga tikai e ka autu ratou me tu ratou i te “māro ia Iehova, e tana i akatainu ra”?
2:7; NW—Eaa “te ture a Iehova”? Teia ture e koreromotu no tetai Patireia, ta Iehova i papau ma tana Tamaiti akaperepere ra, ko Iesu Karaiti.—Luka 22:28, 29.
2:12—Na roto i teea tu e rauka ai i te au tutara o te pa enua i te ‘ongi anga i te tamaiti’? I te au tuatau Pipiria, e akakite anga te ongi anga i te pirianga oa e te tu akarongo mou. Ko te ravengaia te turou anga mai i te au manuiri. Kua akaueia te au ariki o te enua ra kia ongi i te Tamaiti—koia oki, kia turou mai iaia ra ei Ariki Mesia.
3:tata anga i runga ake—Eaa te akakoroanga no te tata anga i runga ake tei orongaia ki etai o te au taramo ra? I tetai au taime te akataka maira te tata anga i runga ake i te tangata tata e/me kore te oronga maira i te akakiteanga no runga i te au turanga i akapapaia ai te taramo, mei tera rai ia Salamo 3. Penei te akataka katoa maira te tata anga i runga ake i te akakoroanga me kore te imene tikai anga i tetai imene (Salamo 4 e te 5) e pera katoa te oronga anga i te au ikuikuanga no te akatangi anga imene (Salamo 6).
3:2—Eaa te “Sela”? Kua manakoia ana teia tuatua e te akatutu maira i te akamutu poto ua anga no te akamanako muteki ua, me no roto i te imene anga me kore no nga imene anga e te apinga akatangi anga imene ra. Kua taangaangaia te akamutu poto ua anga ra ei akakite anga i te manako me kore i te manako ngakau o tetai taramo. Kare e anoanoia kia tatau maataia mai te tuatua i te tuatau no te tatau anga ia Salamo ki te katoatoa.
11:3—Eaa te au tumu tei uritumuia ki raro? Ko te au tumu tikai teia tei akanooia no te taiate tangata—te ture, akauenga, e te tuatua tau. Me aere ke ua teia, ka autu te marikonga kore i rotopu i te au tangata e kare e tuatua tau. I raro ake i taua au turanga, kia irinaki pu tikai “te tangata tuatua-tika” ra i te Atua.—Salamo 11:4-7.
21:3—Eaa te aite anga no runga “i te korona auro meitaki”? Kare i akakiteia mai ana e me e korona tika tikai me kore e akatutu anga i tetai atu kaka no ta Davida autu anga e manganui. Inara, te tou maira teia irava totou ki te korona arikianga tei rauka mai ia Iesu no ko mai ia Iehova i te 1914. Te tika anga e e kua maaniia te korona ki te auro te akakite maira e ko tona tutara no te turanga teitei ravaia.
22:1, 2—No teaa ra a Davida i manako ei e kua akaruke a Iehova iaia? Tei raro ake a Davida i taua taomi anga pakari a tona au enemi e kua ‘riro tona ngakau mei te tapou e kua taravai i roto i tona kopu.’ (Salamo 22:14) Penei i tona akara anga kua akaruke a Iehova iaia. I te patitiia anga, kua manako katoa a Iesu mei teia rai. (Mataio 27:46) Te akaata maira ta Davida au tuatua i tona manako ei tangata ra ki tona turanga kino. Inara, mei tana pure tei tataia i roto ia Salamo 22:16-21, te kiteaia ra e kare i ngere ana to Davida akarongo i roto i te Atua.
Au Apiianga no Tatou:
1:1. Te kapitianga ki te aronga kare e inangaro ana ia Iehova e mea tau kia kopaeia.—1 Korinetia 15:33.
1:2. Auraka tatou e tuku kia topa tetai ra ma te kore e akamanako ana i te au tumu manako i te pae vaerua.—Mataio 4:4.
4:4. Me ka riri me kore ka mainaina ra, e aerenga pakari no tatou kia akatere i to tatou arero kia kore oki e tuatua atu i tetai apinga ka mii tatou a muri ake.—Ephesia 4:26.
4:5. E “atinga tuatua-tika” ta tatou au atinga i te pae vaerua me no roto mai te reira i te au akakeuanga tau e te aru ra to tatou tu akono tau ki ta Iehova au umuumuanga.
6:5. E tumu anga meitaki atu ainei tetai ra kia ora ua atu?—Salamo 115:17.
9:12. Te kimi ra a Iehova i te toto ra e rauka ai i te akautunga atu i te aronga tei akamaringi i te toto, inara te maara ra iaia “te aue o tei tairoia ra.”
15:2, 3; 24:3-5. E tuatua te aronga akamori mou i te tuatua mou e e kopae i te taputou pikikaa e te urutoe.
15:4. Me kite mai tatou e kua rave ana tatou i tetai taputou kare e tau ana ki te au apiianga a te Pipiria, e mea tau no tatou kia rave katoatoa i ta tatou ka rauka i te rave i te akatupu anga i ta tatou tuatua, noatu e e ngata tikai i te rave anga i te reira.
15:5. Ei aronga akamori no Iehova, kia matakite tatou i te akono tau kore anga i te moni.
17:14, 15. Te oronga ra te “tangata o teianei ao” ia ratou uaorai kia rauka mai tetai oraanga meitaki, te utuutuanga i tetai ngutuare tangata, e te akaruke anga mai i tetai tuanga enua. To Davida manako maata i roto i te oraanga koia oki te akanoo anga i tetai ingoa meitaki ki te Atua kia rauka oki i te ‘kite i tona mata,’ me kore kia kite i ta Iehova akaperepere anga. Te “ara” mai anga ki ta Iehova au taputou e te au akapapuanga, kua kite a Davida te ‘mareka i te tau anga atu i Tona tu,’ me kore te rekareka anga e tei te pae a Iehova iaia. Mei ia Davida rai, kare ainei e tau kia akanoo tatou i to tatou ngakau ki runga i te au apinga akaperepere i te pae vaerua?
19:1-6. Me ka rauka i te au mea angaia ra, kare oki i kite i te tuatua me kore i te manako, i te oronga i te kaka kia Iehova, mei teaa atura ei mea tau no tatou te rauka ra i te manako, te tuatua, e te akamori kia rave i te reira?—Apokalupo 4:11.
19:7-11. Te au umuumuanga a Iehova—mei teaa ra te meitaki te reira no tatou nei!
19:12, 13; NW. Kia matakite i te au ara no te au tarevake e te au angaanga manako uaia.
19:14. Kare tatou e manako ua no runga i ta tatou ka rave mari katoa ra no runga i ta tatou e tuatua ra e e manako ra.
“E TAUTURU MAI KOE IAKU I TAKU NEI APA KORE”
Mei teaa atura te anoano ngakau tae e te tautaanga pakari kia akono tamou i tona tu apa kore ta Davida i akakite mai i roto i nga tata taramo mua e rua o teia putunga nei! “Kareka au nei, te aere nei au ma te apa kore,” imene ei aia. (Salamo 26:11) I roto i tana pure no te akakore anga i te au ara, kua akatika aia e: “Iaku i muteki ua ra, kua kino roa oku au ivi, i te ngunguru anga noku e po ua atu te rā.” (Salamo 32:3) Ki te aronga tiratiratu o Iehova, kua oronga a Davida i te akapapuanga: “Tei te aronga tuatua-tika ra to Iehova mata, e tei ta ratou kapiki tona taringa.”—Salamo 34:15.
Mei teaa ra te puapinga te ako anga tei orongaia mai i roto ia Salamo 37 ki te ngati Iseraela e kia tatou nei, ia tatou e noo nei i roto i te “tuatau openga ra” o teia akatereanga o te au mea nei! (2 Timoteo 3:1-5) Te tuatua totou anga no Iesu Karaiti, te akakite maira a Salamo 40:7, 8 e: “I na, te aere nei au! kua tataia te tuatua noku i roto i te pokaikai tuatua ra; E mea tau naku te rave i toou anoano, e taku Atua; te vai nei oki taau ture tei roto i toku nei ngakau.” Te taramo openga no te akaputuanga ra no runga i ta Davida patianga i ta Iehova tauturu i te au mataiti taitaia i muri ake i tana ara kia Bate-seba. Kua imene aia: “Kareka au nei, e tauturu mai koe iaku i taku nei apa kore.”—Salamo 41:12.
Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:
26:6—Akapeea tatou, mei ia Davida rai, te akapini akatutu aere anga atu i to Iehova atarau ra? Te akatutu maira te atarau i to Iehova anoano i te ariki anga i te atinga oko o Iesu Karaiti ei oko mai i te tangata ravarai. (Ebera 8:5; 10:5-10) Te akapini nei tatou i te atarau o Iehova na te akono anga i te akarongo i roto i taua atinga.
29:3-9—Eaa te akatutuia maira na te akaaite anga i te reo o Iehova ki tetai mangungu te akakeu ra i te umere te tere aere anga te reira? Ko teia ua nei: To Iehova mana umere!
31:23—Akapeea tetai tangata akanengonengo i te tutaki maataia anga? E utunga te tutaki anga i konei. Ka orongaia mai ki tetai tangata tuatua tika ra tana tutaki anga no tana au tarevake kare i akakoroia na roto i te tu papa anga no ko mai ia Iehova. Mei te mea e kare tetai tangata nengonengo e anga ke mai mei tona aerenga tarevake, ka tutaki maataia aia ki te akautunga anga pakari.—Maseli 11:31; 1 Petero 4:18.
33:6—Eaa te “aʼo,” o to Iehova vaa? To te Atua mana ririnui, me kore te vaerua tapu o teia ao nei, tana i taangaanga ana i te anga mai anga i te au mea o te rangi. (Genese 1:1, 2) Kua tapaia te reira ko te vaerua o tona vaa no te mea, mei te ao ririnui rai, ka tukunaia atu te reira kia akatupu i te au mea i tetai ngai mamao.
35:19; NW—Eaa te aite anga o ta Davida pati anga e auraka e tuku i te aronga te riri ra iaia kia kamo i to ratou mata? Te kamo anga i to tetai mata te akakite ra e te reka ra to Davida au enemi te autu anga ta ratou au parani akakino anga ki runga iaia. Kua pati a Davida e auraka teia e tupu mai.
Au Apiianga no Tatou:
26:4. E mea pakari no tatou kia kopae i te kapitianga ki te aronga te uuna ra i to ratou tu i roto i te Internet chat room, te aronga i ko i te apii me kore i ko i ta tatou ngai angaanga tei akamea ua mai e e au oa no tatou no te au tumu anga pikikaa ua, te au apoteiti tei akamea ua mai i te tu ngakau tae, e te aronga te akono ra e rua tu oraanga.
26:7, 12; 35:18; 40:9. E akapaapaa tatou ia Iehova i ko i te au akaputuputuanga Kerititiano a te katoatoa.
26:8; 27:4. Te inangaro ra ainei tatou kia tae atu ki te au uipaanga Kerititiano?
26:11. Iaia e akakite ra i tana tautaanga kia akono i tona tu apa kore, kua rave katoa a Davida i tetai patianga no te oko. Ae, ka rauka ia tatou i te akono tamou i to tatou tu apa kore noatu te tu apa.
29:10. Na te noo anga i runga i te “moana,” te akakite maira a Iehova e tei iaia te akatereanga pu tikai i tona mana.
30:5. To Iehova tu maata roa atu ko te aroa—kare ko te riri.
32:9. Kare a Iehova e inangaro ana ia tatou kia riro mai mei tetai atini rai te akarongo ua ra no te tavaa me kore no tetai uepu. Kareka ra, te inangaro ra aia kia iki tatou i te akarongo atu kiaia no te mea te marama ua ra tatou i tona ra anoano.
33:17-19. Kare e rauka i tetai akatereanga a te tangata ra, noatu eaa te ririnui, i te apai mai i te akaoraanga. Kia vai to tatou irinakianga ki roto ia Iehova e tana akanoonooanga no te Patireia.
34:10. E akapapu anga tikai teia ki te aronga tei tuku i te au inangaro o te Patireia ko te mea mua i roto i to ratou oraanga!
39:1, 2. Me kimi te aronga kino i te akakiteanga kia akatupu i te kino ki to tatou au taeake irinaki ra, kia pakari tatou kia ‘vaoo rai i te tavaa i to tatou vaa’ e kia muteki ua.
40:1, 2. Te tiaki marie anga ia Iehova ra ka rauka i te tauturu mai ia tatou kia akakoromaki i te taitaia e kia aere mai “ki vao i taua vaarua rikarika ra, no roto i te vari piripiri ra.”
40:5, 12. Kare te au tumatetenga me kore te au tu apa uaorai, noatu e eaa te maata, e autu i rungao ia tatou me kare oki e ngaropoina ia tatou te tika anga e ta tatou au akameitakianga ra ‘kare ra e tika kia tatau atu tatou i te maata.’
‘Kia Akameitakiia a Iehova’
Mei teaa ra te pumaana e te akamaroiroi anga o te 41 taramo i roto i te akaputuanga mua! Me te mamae ra tatou i te au timataanga me kore te akakokoia ra e tetai akava ngakau kino, ka rauka ia tatou te akamatutuanga e te akamaroiroianga no roto mai i teia tuanga o ta te Atua Tuatua ririnui. (Ebera 4:12) Tei roto i teia au taramo nei te akakiteanga te oronga maira i te aratakianga tau i roto i te oraanga. Kua akapapu putuputuia mai kia tatou e noatu te tu ngata ta tatou uaorai e kite ra, kare a Iehova e akaruke ia tatou.
Te ope nei te akaputuanga mua o Salamo ki te au tuatua: “Kia akameitakiia te Atua o Iseraela ra ko Iehova, mei tupua roa mairai e tuatau ua atu. Amene, e Amene!” (Salamo 41:13) I muri ake i te akamanako anga i te reira, kare ainei tatou e akakeuia nei kia akameitaki, me kore kia akapaapaa, ia Iehova?
[Tataanga Rikiriki i Raro]
[Tataanga i te kapi 19]
Me te oronga ra te au mea angaia kare i kite i te tuatua me kore i te manako i te kaka kia Iehova, mei teaa ra te tau kia pera tatou!
[Tutu i te kapi 17]
Na Davida i akapapa i te maataanga o te 41 taramo mua
[Tutu i te kapi 18]
Kua kite ainei koe e ko teea taramo te akatutu maira ia Iehova e ko te Tiaki Maata?
[Tutu i te kapi 20]
Auraka e tuku kia topa tetai ra ma te kore e akamanako ana i te au tumu manako i te pae vaerua
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 17]
Stars: Courtesy United States Naval Observatory
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 19]
Stars, pages 18 and 19: Courtesy United States Naval Observatory
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 20]
Stars: Courtesy United States Naval Observatory