Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bukalenge bua Nzambi mbupite makuabu ku bionso

Bukalenge bua Nzambi mbupite makuabu ku bionso

YEZU KRISTO wakalongesha bayidi bende ne: ‘Nutendelele Nzambi nunku: Tatu wetu udi mu diulu, bameneke dîna diebe. Bukalenge buebe bulue. Benze pa buloba muudi musue bu mudibu benza mu diulu.’ (Matayo 6:9, 10) Disambila edi didi bantu ba bungi babikila ne: disambila dia Tatu wetu didi dileja tshikala Bukalenge bua Nzambi ne bua kuenza.

Bukalenge ebu nebuvuije dîna dia Nzambi dinsantu, mumue ne: nebumbushe bipendu bionso bivua buntomboji bua Satana ne bua bantu bukebele dîna edi. Bualu ebu budi ne mushinga wa bungi. Bua bifukibua bionso bidi ne meji kupetabi disanka, bidi ne bua kuanji kutumbisha dîna dia Nzambi ne kuitaba bumfumu buende.​—Buakabuluibua 4:11.

Nzambi mmuteke kabidi Bukalenge ebu bua ‘disua diende [dia Nzambi] dienzeke pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu.’ Kadi ndisua kayi adi? Ndia kupingaja malanda akajimija Adama avua pankatshi pa bantu ne Nzambi. Nebukumbaje kabidi tshipatshila tshia Mfumu Mutambe bunene wa diulu ne buloba tshia kuenza mparadizu pa buloba bua bantu bakane kusombapu kashidi. Bushuwa, Bukalenge bua Nzambi nebumbushe malu mabi onso adi mpekatu mukebeshe ne nebukumbaje tshipatshila tshivua Nzambi mufukile buloba. (1 Yone 3:8) Bukalenge ebu ne malu enzabu ke tshiena-bualu tshinene tshidi mu Bible.

Mbupite makuabu ku tshinyi?

Bukalenge bua Nzambi mbukalenge bua bushuwa budi ne bukole bua bungi. Muprofete Danyele wakatupesha kadiosha ka bukole budi nabu Bukalenge ebu. Wakamba ne: ‘Nzambi wa mu diulu neajadike bukalenge bukuabu nebutshibule makalenge [a bantu] aa onso bitupa bitupa, nebuabutule.’ Bukalenge bua Nzambi mbushilangane kabidi ne makelenge makuabu onso a tshitupa tshîpi, bualu bobu ‘kabuena bubutudibua tshiendelele.’ (Danyele 2:44) Ki nkujika to, Bukalenge ebu mbupite a bana ba bantu kule ne kule ku bionso.

Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi mmutambe bakuabu kule ne kule.

Tuanji kumona tshidi Mukalenge eu. Mu “tshilota ne bikena kumona” bia Danyele, wakamona Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi ‘mufuane muana wa muntu’ ufika kumpala kua Nzambi wa bukole buonso ne kumupeshabu ‘bukokeshi, butumbi ne bukalenge’ bia kashidi. (Danyele 7:1, 13, 14) Muana wa muntu udi anu Yezu Kristo udi Masiya. (Matayo 16:13-17) Yehowa Nzambi wakasungula Muanende bua kuikalaye Mfumu wa Bukalenge buende. Pavua Yezu pa buloba, wakambila Bafalese bavua bantu babi ne: ‘Bukalenge bua Nzambi budi [munkatshi] muenu’ mbuena kuamba ne: yeye, Mfumu wa Bukalenge ebu uvua nabu pa buloba.​—Luka 17:21.

Mbumfumu bua muntu kayi pa buloba apa butudi mua kufuanyikija ne bua Yezu? Yezu wakaleja mu malu onso avuaye muenze mudiye Mulombodi muakane, wa kueyemena ne udi umvuila bantu luse. Mu mukanda wa Matayo, Mâko, Luka ne Yone, badi bamuleja muikale muenji wa mudimu, wenzela bantu malu mimpe ne ubumvuila luse. (Matayo 4:23; Mâko 1:40, 41; 6:31-34; Luka 7:11-17) Yezu wakabika ku lufu ne kuya mu diulu, nunku lufu kaluena kabidi mua kumukuata anyi kakuena bualu budi mua kumupita bukole to.​—Yeshaya 9:6, 7.

Yehowa wakasungula Yezu Kristo bua kuikala Mfumu wa Bukalenge buende

Yezu ne bena diende badi bakokeshila muaba mule.

Danyele wakamona kabidi mu tshikena-kumona ‘bafila bukalenge ne bukokeshi kudi bansantu.’ (Danyele 7:27) Yezu kêna ukokesha nkayende to. Neakokeshe ne bantu bakuabu bikala bakalenge ne bakuidi. (Buakabuluibua 5:9, 10; 20:6) Mupostolo Yone wakamba bualu buabu ne: ‘Meme kumona Muana wa Mukoko upatuka ku mêsu anyi, muimane pa mukuna wa Siona, bamushindikija kudi bantu binunu lukama makumi anayi ne binayi bavuabu bapikule pa buloba.’​—Buakabuluibua 14:1-3, MMM.

Muana wa mukoko n’Yezu Kristo mu Bukalenge buende. (Yone 1:29; Buakabuluibua 22:3) Mukuna wa Siona udi umvuija diulu. * (Ebelu 12:22) Yezu ne bakokeshi nende 144 000 badi bakokeshila mu diulu. Mmuaba muimpe be bua bakokeshi aba! Padibu baya mu diulu, badi bapeta bukole bua kumona bionso bidi bienzeka pa buloba. Badi babikila ‘bukalenge bua Nzambi’ ne: ‘bukalenge bua mu diulu’ bualu mbusombele mu diulu. (Luka 8:10; Matayo 13:11) Kakuena tshingoma nansha tshimue, anyi bombe bua mushindu kayi budi mua kufika mu diulu ne kubutula bukalenge bua mu diulu ebu. Kabena mua kubutshimuna ne nebukumbaje tshivua Yehowa mubujadikile.​—Ebelu 12:28.

Bukalenge bua Nzambi budi ne baleji-mpala ba kueyemena pa buloba.

Mmunyi mutudi bamanye bualu ebu? Musambu wa 45:16 udi wamba ne: ‘Neuvuije bakokeshi mu miaba yonso ya pa buloba.’ Mu mulayi eu, ‘Udi uvuija’ mMuana wa Nzambi. (Musambu 45:6, 7; Ebelu 1:7, 8) Nunku, Yezu Kristo nkayende ke udi usungula baleji-mpala bende. Tudi batuishibua ne: nebalonde buludiki buende ne lulamatu luonso. Lelu eu kabidi, badi balongesha balume badi bakumbaja malu malomba bua kuikala bakulu bua kubenga ‘kutumina bena kuitabuja nabu dîyi’, kadi bua kubakuba ne kubakolesha ku muoyo.​—Matayo 20:25-28, MMM; Yeshaya 32:2.

Bukalenge budi bukokesha bantu bakane.

Mbantu bakane ne ba muoyo mutoke ku mêsu kua Nzambi. (Nsumuinu 2:21, 22) Bible udi wamba ne: ‘badi ne mitshima mipuekele nebapiane buloba, mioyo yabu neyisanke mu ditalala dikumbane.’ (Musambu 37:11) Bantu badi Bukalenge bukokesha badi ne budipuekeshi, badi bitaba bua babalongeshe ne badi ne lutulu. Malu a mu nyuma ke adibu bateka kumpala. (Matayo 5:3) Mbasue kuenza malu mimpe ne kulonda tshidi Nzambi ubambila.

Bukalenge bua Nzambi budi ne mikenji mimpe mitambe.

Mikenji idi Bukalenge ebu buelela bantu badibu bukokesha idi ifumina anu kudi Yehowa Nzambi nkayende. Pamutu pa kututondeshayi nsombelu, idi ituambuluisha. (Musambu 19:7-11) Bantu ba bungi badi batumikila mikenji ya Yehowa mbapete masanka mavule. Tshilejilu, padi mulume, mukaji ne bana batumikila mibelu ya mu Bible, nsombelu udi ulengela mu dîku. (Efeso 5:33–6:3) Patudi tutumikila mukenji wa ‘kuluata dinanga,’ malanda etu ne bakuabu adi alengela. (Kolosai 3:13, 14) Patudi tutumikila mikenji ya mu Bible, tudi tulua bena mudimu bimpe ne netuteke makuta anu pa muaba wawu. (Nsumuinu 13:4; 1 Timote 6:9, 10) Tudi tulama makanda etu a mubidi patudi tubenga dikuatshika dia maluvu, dienda dia masandi, dinua dia makanya ne bintu bikuabu bidi binyanga lungenyi.​—Nsumuinu 7:21-23; 23:29, 30; 2 Kolinto 7:1.

Bukalenge bua Nzambi mbulamatadi udi Nzambi nkayende ulombola. Mukalenge wabu Yezu Kristo (Masiya) ne bakokeshi nende badi batumikila mikenji ya Nzambi ne basaka bantu bakuabu bua kuyitumikila. Bantu badi Bukalenge ebu bukokesha ne baleji-mpala babu badi pa buloba, badi batumikila mikenji ya Nzambi ne disanka. Bantu badi bakokesha mu Bukalenge ebu ne badibu bakokesha, mbateka Nzambi pa muaba wa kumpala mu nsombelu wabu. Nunku, Nzambi ke udi ukokesha bukalenge ebu bushuwa. Kakuyi mpata, nebukumbaje tshipatshila tshivuabu babutekele. Kadi ndîba kayi diatuadija Bukalenge bua Nzambi butubu babikila kabidi ne: Bukalenge bua Masiya kukokesha?

Bukalenge budi butuadija kukokesha

Mêyi a Yezu adi kuinshi eku adi atuambuluisha bua kumanya dîba diakatuadija Bukalenge kukokesha. Wakamba ne: ‘Nebadiate Yelushalema muinshi mua makasa too ne pajika tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende.’ (Luka 21:24) Pa buloba bujima, anu Yelushalema ke tshimenga tshimuepele tshivua Nzambi mutekamu dîna diende. (1 Bakelenge 11:36; Matayo 5:35) Tshivua tshimenga tshikulu tshivua Nzambi musungule bua bukalenge buende bua pa buloba. Bakadiata tshimenga etshi muinshi mua makasa pakalekela Nzambi kukokesha bena Isalele, ne bantu ba bisamba bia bende kutuadijabu kubakokesha. Bualu ebu buvua ne bua kutuadija dîba kayi?

Bakambila mukalenge wa ndekelu wakasomba mu nkuasa wa Yehowa mu Yelushalema ne: ‘Umushe tshitambala, utule tshifulu tshiebe tshia bumfumu kabuena buikalaku kabidi too ne palua muakanangane nabu ne nemmupebu.’ (Yehezekele 21:25-27) Bavua ne tshia kumbusha tshifulu tshia bumfumu ku mutu kua mukalenge, ne Nzambi uvua ne bua kulekela kukokesha bantu bende. Bualu ebu buakenzeka mu 607 Kumpala kua bikondo bietu ebi (K.B.B.) pakabutulabu Yelushalema kudi bena Babulona. Mu “tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende” tshiakalonda, Nzambi kavua kabidi ne bukalenge buvuaye ulombola pa buloba to. Anu ku ndekelu kua tshikondo etshi ke kuvua Yehowa ne bua kufila bukokeshi kudi mfumu ‘udi muakanangane nabu,’ Yezu Kristo. Tshikondo etshi tshivua ne bua kunenga matuku bungi kayi?

Mulayi wa mu mukanda wa Danyele udi wamba ne: ‘Shimbulayi mutshi eu, ukosololayi; kadi shiyayi tshikuku ne miji yatshi mu buloba, tshisuikibue ne mukaba wa tshiamu tshifike ne tshiamu tshia mitaku too ne papita bidimu muanda mutekete.’ (Danyele 4:23) Anu mutuabimona, “bidimu muanda mutekete” bidibu batela muaba eu bidi binenga matuku bungi bumue ne a “tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende.”

Mu Bible, mitshi itu ileja bantu, bamfumu ne makalenge. (Musambu 1:3; Yelemiya 17:7, 8; Yehezekele nshapita 31) Mutshi wa mu tshimfuanyi ‘uvua umueneka kudi ba kumfudilu kua buloba.’ (Danyele 4:11) Mutshi wakashimbulabu ne kusuika uvua uleja bukalenge buvua bumuangalake too ne ‘kudi ba kumfudilu kua buloba,’ mbuena kuamba ne: buvua ku mutu kua makalenge onso a bana ba bantu. (Danyele 4:17, 20, 22) Nunku mutshi eu udi uleja bukokeshi butambe bunene bua Nzambi, nangananga pa bidi bitangila buloba. Nzambi wakakokesha pa buloba tshikondo kampanda ku butuangaji bua bukalenge buvuaye muteke ku mutu kua tshisamba tshia Isalele. Bakakosa mutshi eu wa mu tshimfuanyi ne kuusuika ne mukaba wa tshiamu tshifike ne tshia mitaku bua kuupangisha bua kukola. Ebi bidi bileja ne: bukalenge buvua Nzambi ukokesha nabu pa buloba buakimana mu 607 K.B.B., kadi kabivua bua kashidi to. Mutshi uvua ne bua kushala musuika too ne pavua “bidimu muanda mutekete” ne bua kupita. Ku ndekelu kua bidimu abi, Yehowa uvua ne bua kufila bumfumu kudi uvua mubuakanyine, Yezu Kristo. Bushuwa, “bidimu muanda mutekete” ne “tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende” bidi biakula bua tshikondo tshimue.

Bible udi utuambuluisha bua kumanya bule bua tshikondo tshiakanenga “bidimu muanda mutekete.” Udi wamba ne: matuku 1260 adi mumue ne ‘tshikondo [anyi tshikondo tshimue], ne bikondo [anyi bikondo bibidi], ne tshitupa tshia pankatshi pa tshikondo.’ Patudi tusangisha bikondo bionso ebi, tudi tupeta “bikondo” bisatu ne tshitupa. (Buakabuluibua 12:6, 14) Nunku, bidimu muanda mutekete anyi bikondo ebi misangu ibidi bidi bienza matuku 2 520.

Patudi tubala matuku aa 2 520 kumbukila mu 607 K.B.B, tudi tufika mu 600 K.B.B. Kadi bidimu muanda mutekete biakanenga kupita apa. Bitshivua bitungunuka pavua Yezu muakule bua “tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende.” Bidimu muanda mutekete ebi, kabivua bidimu bietu bia tshianana ebi to, bivua bia tshiprofete. Nunku tubiangate bilondeshile dîyi dia mu Bible dia ne: “Dituku dimue dikale bu tshidimu tshijima.” (Nomba 14:34; Yehezekele 4:6) Nunku, bidimu muanda mutekete bivua bakokeshi ba pa buloba ne bua kukokesha nkayabu Nzambi kayi ubela dîyi, biakanenga bidimu 2 520. Patudi tubala bidimu 2 520 kumbukila mu 607 K.B.B, tudi tufika mu 1914 bikondo bietu ebi (B.B.) Ke tshidimu tshiakajika “tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende,” anyi bidimu muanda mutekete. Mbuena kuamba ne: Yezu Kristo wakatuadija kukokesha bu Mukalenge wa Bukalenge bua Nzambi mu 1914.

‘Bukalenge buebe bulue’

Bu mukadi Bukalenge bua Masiya bumane kutuadija kukokesha mu diulu, tudiku ne bua kutungunuka ne kusambila bua bulue bu muvua Yezu mulongeshe bayidi bende anyi? (Matayo 6:9, 10) Eyowa. Disambila edi ditshidi amu ne mushinga wa bungi. Bukalenge bua Nzambi nebuangate malu onso a pa buloba mu bianza mu matuku adi kumpala.

Penzeka bualu ebu, bantu ba lulamatu nebapete masanka a bungi be! Tshilejilu, Bible udi wamba ne: ‘Nzambi muine neikale nabu. Yeye neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabu; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kaena ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi; malu a kumudilu akumuka.’ (Buakabuluibua 21:3, 4) Mu tshikondo atshi, ‘muena musoko kêna wamba ne: Ndi ne disama.’ (Yeshaya 33:24) Bantu badi benza disua dia Nzambi nebapete muoyo wa tshiendelele. (Yone 17:3) Patudi bindile dikumbana dia malu aa ne makuabu adi Bible mulaye, tutungunukayi ne ‘kukeba diambedi bukalenge ne buakane [bua Nzambi].’​—Matayo 6:33.

Bantu bakokeshabu kudi Bukalenge bua Nzambi pa buloba nebapete masanka a bungi

^ tshik. 10 Davidi Mukalenge wa Isalele wa kale wakanyenga bena Yebuse musoko wa lumbu uvua ne Mukuna wa Siona ne kuuvuija tshimenga tshikulu. (2 Samuele 5:6, 7, 9) Ke muakaluaye kuteka Mushete wa tshijila. (2 Samuele 6:17) Bu muvua Mushete eu uleja dikalaku dia Yehowa munkatshi mua bena Isalele, nunku Siona uvua uleja muaba uvua Nzambi musombele, ne udi tshimfuanyi tshia diulu.​—Ekesode 25:22; Lewitiki 16:2; Musambu 9:11; Buakabuluibua 11:19.