YESU KRESTE u dyondzise valandzeri vakwe a ku: “Kutani mi fanele mi khongela hi ndlela leyi: ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe. Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.’” (Matewu 6:9, 10) Xikhongelo lexi, lexi vo tala va xi vulaka Xikhongelo xa Hosi, xi hlamusela xikongomelo xa Mfumo wa Xikwembu.

Hi ku tirhisa Mfumo lowu, vito ra Xikwembu ri ta kwetsimisiwa. Wu ta susa xisandzu hinkwaxo lexi mbyindliweke evitweni ra xona hikwalaho ka ku xandzuka ka Sathana ni vanhu. Leswi i swa nkoka. Ntsako wa swivumbiwa hinkwaswo leswi tlhariheke wu titshege hi ku va swi teka vito ra Xikwembu ri ri leri kwetsimaka ni ku yi amukela hi ku tirhandzela mfanelo ya xona yo fuma.—Nhlavutelo 4:11.

Ku engetela kwalaho, Mfumo lowu wu simekiwe hi xikongomelo xa leswaku “ku rhandza ka [Xikwembu ku endleka] emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” Ku rhandza koloko i yini? I ku kondletela vuxaka exikarhi ka Xikwembu ni vanhu, lebyi Adamu a byi lahleke. Nakambe Mfumo lowu wu ta hetisisa xikongomelo xa Hosi ya Vuako Hinkwabyo, ku nga Yehovha, xa ku simeka paradeyisi emisaveni laha vanhu lavanene va nga ta hanya hilaha ku nga heriki. Ina, Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa swilo hinkwaswo leswi onhakeke hikwalaho ka xidyoho xo sungula naswona wu ta endla leswaku xikongomelo xa Xikwembu xa rirhandzu hi misava xi hetiseka. (1 Yohane 3:8) Mfumo lowu swin’we ni leswi wu nga ta swi endla, entiyisweni, hi rona rungula ra nkoka leri nga eBibeleni.

Mfumo wa Xikwembu i hulumendhe ya xiviri leyi nga ni matimba lamakulu. Muprofeta Daniyele u hi kombise katsongo ndlela leyi mfumo lowu wu nga ni matimba ha yona. U profetile khale swinene a ku: “Xikwembu xa le tilweni xi ta veka mfumo lowu . . . nga ta . . . herisa mimfumo . . . hinkwayo [ya vanhu].” Ku engetela kwalaho, ku hambana ni tihulumendhe ta vanhu leti nga tlhaveriwiki hi dyambu, Mfumo wa Xikwembu a “wu ng[e] lovisiwi.” (Daniyele 2:44) A swi heleli kwalaho. Mfumo lowu wu tlakuke ngopfu ku tlula tihulumendhe ta vanhu hi tindlela hinkwato.

Mfumo wa Xikwembu wu ni Hosi leyi tlakukeke.

Xiya leswaku Hosi yoleyo i mani. ‘Enorhweni ni le swivonweni’ leswi a kombiweke swona, Daniyele u vone Mufumi wa Mfumo wa Xikwembu a ri “loyi a fanaka ni n’wana wa munhu” a tshinetiwa emahlweni ka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo kutani a nyikiwa ku ‘fuma loku tshamaka hilaha ku nga heriki ni xindzhuti ni mfumo.’ (Daniyele 7:1, 13, 14) N’wana yoloye wa munhu i Yesu Kreste—Mesiya. (Matewu 16:13-17) Yehovha Xikwembu u hlawule N’wana wakwe Yesu, leswaku a va Hosi ya Mfumo wa Yena. Loko Yesu a ri emisaveni u byele Vafarisi lavo homboloka a ku: “Mfumo wa Xikwembu wu le xikarhi ka n’wina,” leswi vulaka leswaku yena la nga  ta va Hosi ya Mfumo wolowo a a ri exikarhi ka vona.—Luka 17:21.

Xana u kona munhu wa nyama loyi a nga ni timfanelo ta ku va Mufumi leti fanaka ni ta Yesu? Yesu se a a tikombisile leswaku i Murhangeri la lulameke hi ku helela, la tshembekaka ni la nga ni ntwela-vusiwana. Tievhangeli ti n’wi hlamusela tanihi wanuna wa migingiriko la nga ni ntwela-vusiwana ni rirhandzu lerikulu. (Matewu 4:23; Marka 1:40, 41; 6:31-34; Luka 7:11-17) Ku tlula kwalaho, rifu kumbe ku tsana kun’wana loku karhataka vanhu a swa ha ri na matimba eka Yesu la pfuxiweke.—Esaya 9:6, 7.

Yesu ni vafumi-kulobye va fuma va ri endhawini leyi tlakukeke.

Eka xivono xa yena xa le norhweni, Daniyele u tlhele a vona leswaku “mfumo ni ku fuma . . . [swi] nyikiw[e] vanhu lava va nga vakwetsimi.” (Daniyele 7:27) Yesu a nga fumi a ri yexe. U ni vanhu van’wana lava nga ta fuma tanihi tihosi ni vaprista. (Nhlavutelo 5:9, 10; 20:6) Muapostola Yohane u tsarile malunghana na vona a ku: “Hiloko ndzi languta, kutani waswivo, a ku ri ni Xinyimpfana xi yime eNtshaveni ya Siyoni, xi ri ni lava 144 000 . . . lava xaviweke emisaveni.”—Nhlavutelo 14:1-3.

Xinyimpfana i Yesu Kreste loko se a ri exikhundlheni xa yena xa Mfumo. (Yohane 1:29; Nhlavutelo 22:3) Ntshava leyi ya Siyoni yi fanekisela matilo. * (Vaheveru 12:22) Yesu ni vafumi-kulobye va 144 000 va fuma va ri etilweni. Hakunene yoleyo i ndhawu leyi tlakukeke yo fumela eka yona! Leswi va nga etilweni, va ni langutelo leri anameke. Leswi ntsindza wa kona wu nga etilweni, “mfumo wa Xikwembu” wu tlhela wu vuriwa “mfumo wa matilo.” (Luka 8:10; Matewu 13:11) A ku na matlhari, hambi ku ri ya nyutliya lama nga hlaselaka ni ku lovisa hulumendhe yoleyo ya le tilweni. A wu nge hluriwi naswona wu ta hetisisa xikongomelo xa Yehovha malunghana na wona.—Vaheveru 12:28.

Mfumo wa Xikwembu wu ni vayimeri lava tshembekaka emisaveni.

Hi swi tivisa ku yini sweswo? Pisalema 45:16 yi ri: ‘U ta veka tihosana emisaveni hinkwayo.’ Eka vuprofeta lebyi, risivi leri nge “U” ri vula N’wana wa Xikwembu. (Pisalema 45:6, 7; Vaheveru 1:7, 8) Hikwalaho, Yesu Kreste hi byakwe u ta veka tihosana leti nga vayimeri. Ha tiyiseka leswaku va ta endla mintirho yakwe hi ku tshembeka. Ninamuntlha, vavanuna lava fanelekaka lava nga vakulu evandlheni ra Vukreste va dyondzisiwa ku nga “tikisel[i]” vapfumeri-kulobye, kambe va va sirhelela, va va phyuphyisa ni ku va chavelela.—Matewu 20:25-28; Esaya 32:2.

Mfumo lowu wu ta fuma vanhu lava lulameke.

Va pfumala xisandzu naswona va lulamile emahlweni ka Xikwembu. (Swivuriso 2:21, 22) Bibele yi ri: “Lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.” (Pisalema 37:11) Lava nga ta fumiwa hi Mfumo lowu i vanhu lavo rhula—lava dyondzisekaka, va titsongahataka va tlhela va olova. Nchumu wa nkoka eka vona i timhaka ta moya. (Matewu 5:3) Va lava ku endla leswo lulama naswona va landzela nkongomiso wa Xikwembu.

Mfumo wa Xikwembu wu ni milawu leyi tlakukeke.

Milawu ni misinya ya milawu leyi tirhaka eka Mfumo lowu yi huma eka Yehovha Xikwembu hi byakwe. Ematshan’weni ya leswaku yi hi tikisela swi nga fanelanga, ya hi vuyerisa. (Pisalema 19:7-11) Vanhu vo tala se va vuyeriwa hikwalaho ko hanya hi ku ya hi milawu leyo lulama ya Yehovha. Hi xikombiso, ku yingisa ndzayo ya Bibele leyi kongomisiwaka eka vavanuna, vavasati ni vana swi antswisa vutomi emindyangwini ya hina. (Vaefesa 5:33–6:3) Loko hi yingisa xileriso lexi nge hi ‘ambala rirhandzu,’ vuxaka bya hina ni van’wana byi va lebyinene ngopfu. (Vakolosa 3:13, 14) Loko hi hanya hi misinya ya milawu ya Matsalwa, hi tlhela hi hlakulela mikhuva leyinene yo tirha ni langutelo leri ringaniselaka malunghana ni mali. (Swivuriso 13:4; 1 Timotiya 6:9, 10) Rihanyo ra hina ri nga sirheleleka loko hi papalata vudakwa, ku tikhoma ko biha ka rimbewu, ku dzaha fole ni ku tirhisa swidzidzirisi leswi godzombelaka.—Swivuriso 7:21-23; 23:29, 30; 2 Vakorinto 7:1.

Mfumo wa Xikwembu i hulumendhe leyi  vekiweke hi Xikwembu. Hosi ya wona—Mesiya, Yesu Kreste—ni vafumi-kulobye hinkwavo va ni vutihlamuleri eka Xikwembu byo seketela milawu ya xona leyo lulama ni misinya ya milawu ya rirhandzu. Vanhu lava nga ta fumiwa hi Mfumo lowu, ku katsa ni vayimeri va wona va laha misaveni, va swi tsakela ku hanya hi milawu ya Xikwembu. Xisweswo Xikwembu i xa nkoka swinene evuton’wini bya vafumi swin’we ni vanhu lava nga ta fumiwa hi Mfumo lowu. Hikokwalaho, Mfumo lowu hakunene wu lawuriwa hi Xikwembu. Hakunene wu ta xi hetisisa xikongomelo lexi wu simekiweke hikwalaho ka xona. Kambe, Mfumo wa Xikwembu lowu nakambe wu vuriwaka Mfumo wa Mesiya, wu sungule rini ku fuma?

Marito ya Yesu ma nga hi pfuna ku twisisa leswaku Mfumo wolowo a wu ta sungula rini ku fuma. U te: “Yerusalema wu ta kandziyeriwa hi matiko, kukondza ku hetiseka nkarhi lowu vekiweke wa matiko.” (Luka 21:24) Yerusalema a wu ri wona ntsena muti emisaveni hinkwayo lowu a wu fambisana hi ku kongoma ni vito ra Xikwembu. (1 Tihosi 11:36; Matewu 5:35) A wu ri ntsindza wa mfumo wa laha misaveni lowu amukeriwaka hi Xikwembu. Muti wolowo a wu ta kandziyeriwa hi matiko hileswi ku fuma ka Xikwembu ehenhla ka vanhu va xona a ku ta kavanyetiwa hi tihulumendhe ta misava. Xana leswi a swi ta sungula rini?

Hosi yo hetelela leyi tshameke exiluvelweni xa Yehovha eYerusalema yi byeriwe marito lawa: “Susa xifunengeto xa nhloko, u tlakusa harhi. . . . Xi nga ka xi nga vi xa munhu kukondza ku fika loyi mfanelo yi nga ya yena, ndzi fanele ndzi n’wi nyika xona.” (Ezekiyele 21:25-27) Harhi a yi ta susiwa enhlokweni ya hosi yoleyo naswona vulawuri bya Xikwembu ehenhla ka vanhu va xona a byi ta kavanyetiwa. Leswi swi endleke hi 607 B.C.E. loko Vababilona va lovisa Yerusalema. Loko “nkarhi lowu vekiweke” wu ya emahlweni, Xikwembu a xi nga ta va na yona hulumendhe emisaveni leyi yimelaka vulawuri bya xona. Loko nkarhi wolowo wu fika emakumu, Yehovha a a ta n’wi nyika matimba yo fuma “loyi mfanelo yi nga ya yena” ku nga Yesu Kreste. Xana nkarhi wolowo a wu ta va wu lehe ku fikela kwihi?

Vuprofeta lebyi nga ebukwini ya Bibele ya Daniyele byi ri: “Wisani murhi, mi wu onha. Kambe, siyani xikundzu xa wona emisaveni, mi xi boha hi nsimbi ni koporo . . . kukondza ku hundza minkarhi ya nkombo ehenhla ka xona.” (Daniyele 4:23) Hilaha hi nga ta swi vona hakona, “minkarhi ya nkombo” leyi boxiweke laha yi ringana ni “nkarhi lowu vekiweke wa matiko.”

EBibeleni, minkarhi yin’wana vanhu, vafumi ni mimfumo swi fanekiseriwa hi mirhi. (Pisalema 1:3; Yeremiya 17:7, 8; Ezekiyele, ndzima 31) Murhi wo fanekisela “a wu vonaka emakumu ka misava hinkwayo.” (Daniyele 4:11) Xisweswo, vulawuri lebyi fanekiseriwaka hi murhi lowu a wu ta wisiwa wu tlhela wu bohiwa byi fike “emakumu ka misava,” byi katsa mfumo hinkwawo wa vanhu. (Daniyele 4:17, 20, 22) Hikokwalaho murhi lowu wu fanekisela vulawuri lebyi tlakukeke bya Xikwembu, ngopfu-ngopfu eka vuxaka bya wona ni misava. Yehovha u tirhise vulawuri bya yena emisaveni ku ringana nkarhi wo karhi hi ku tirhisa mfumo lowu a wu simekeke etikweni ra Israyele. Murhi lowu wo fanekisela wu wisiwile, kutani  xikundzu xa wona xi bohiwe hi nsimbi ni koporo leswaku xi nga kuli. Leswi a swi kombisa leswaku mfumo wa laha misaveni lowu yimelaka vulawuri bya Xikwembu a wu ta yimisiwa swa xinkarhana wu nga ha tirhi, hilaha swi endlekeke hakona hi 607 B.C.E. Murhi a wu ta tshama wu bohiwile kukondza ku hela “minkarhi ya nkombo.” Loko nkarhi wolowo wu hela, Yehovha a a ta teka vulawuri a byi nyika Yesu Kreste, mudyandzhaka loyi a nga enawini. Swi le rivaleni leswaku “minkarhi ya nkombo” swin’we ni “nkarhi lowu vekiweke wa matiko” i nkarhi lowu fanaka.

Bibele yi hi pfuna ku kuma leswaku “minkarhi ya nkombo” yi lehe ku fikela kwihi. Yi ringanisa masiku ya 1 260 ni “nkarhi [nkarhi wun’we] ni minkarhi [minkarhi yimbirhi, vunyingi] ni hafu ya nkarhi”—ku nga “minkarhi” yinharhu ni hafu. (Nhlavutelo 12:6, 14) Leswi swi vula leswaku loko nhlayo yoleyo yi andzisiwa kambirhi, kumbe minkarhi ya nkombo, yi va masiku ya 2 520.

Loko hi hlayela masiku ya xiviri ya 2 520 ku sukela hi 607 B.C.E. swi hi tisa eka 600 B.C.E. Hambiswiritano, minkarhi ya nkombo a a yi lehe ku tlula kwalaho. A yi nga si hela loko Yesu a vulavula hi “nkarhi lowu vekiweke wa matiko.” Hikokwalaho, minkarhi ya nkombo i ya vuprofeta. Hikwalaho, hi fanele hi tirhisa nawu wa Matsalwa lowu nge: “Siku rin’we ri yimela lembe rin’we.” (Tinhlayo 14:34; Ezekiyele 4:6) Loko swi ri tano, minkarhi ya nkombo leyi mimfumo ya vanhu a yi ta fuma misava handle ko kavanyetiwa hi Xikwembu a yi ta va malembe ya 2 520. Loko hi hlayela malembe ya 2 520 ku sukela hi 607 B.C.E. swi hi tisa eka 1914 C.E. “Nkarhi lowu vekiweke wa matiko” kumbe minkarhi ya nkombo yi hele hi lembe rero. Leswi swi vula leswaku Yesu Kreste u sungule ku fuma tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu hi 1914.

Leswi Mfumo wa Mesiya se wu simekiweke etilweni, xana hi fanele hi ya emahlweni hi wu khongelela leswaku wu ta hilaha Yesu a dyondziseke hakona eka xikhongelo xa xikombiso? (Matewu 6:9, 10) Ina. Swa ha fanerile ku endla xikombelo xexo. Ku nga ri khale Mfumo wa Xikwembu wu ta lawula misava leyi hi ku helela.

Mawaku mikateko leyi vanhu lava tshembekaka va nga ta yi kuma loko sweswo swi endleka! Bibele yi ri: “Xikwembu hi xiviri xi ta va na vona, kutani xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.” (Nhlavutelo 21:3, 4) Enkarhini wolowo, “ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” (Esaya 33:24) Lava tsakisaka Xikwembu va ta kuma vutomi lebyi nga heriki. (Yohane 17:3) Kutani, loko ha ha rindzele ku hetiseka ka vuprofeta lebyi tsakisaka bya Bibele swin’we ni byin’wana, a hi “hambet[eni] [hi] lava mfumo ni ku lulama ka [Xikwembu] ku sungula.”—Matewu 6:33.