Gil’Ilungun Got​—Ir e Bin Th’abi Tolang e Gagiyeg

KE FIL Jesus Kristus ngak pi gachalpen ni gaar: “Baara’ rogon ni ngam meybilgad ni nge lungumed: ‘Chitamangimad ni ga bay u tharmiy: Ngan tay fan fithingam nib thothup, ma ga par ni gur e ga be gagiyegnagmad, min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.’” (Matthew 6:9, 10) Re meybil ney, e boor e girdi’ ni manang ni yima yog ni Chitamangimad, ara meybil rok Somol, ma weliy fan fare Gagiyeg rok Got.

Daken e re Gagiyeg nem, e yira thothupnag fithingan Got riy. Ma ra tamilang urngin e thin nde riyul’ ni kan t’ar nga daken nbochan e togopluw rok Satan nge girdi’. Biney e baga’ fan. Ya felfelan’ ko urngin e tin ni ke sunumiy ni yad ba llowan’ e ra yan u rogon ni yad be lemnag fithingan Got nib thothup ma ke m’agan’rad ni ngar folgad ko gagiyeg rok nib mat’aw.​—Revelation 4:11.

Muun ngay, fare Gagiyeg ni ke tabab ko maruwel ni “ngan rin’ e tin nib m’agan’um [Got] ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.” Mang e ba m’agan’ ngay? Ngan sulweg nga rogon fare tha’ u thilin Got nge girdi’, ni ke mul u pa’ Adam. Fare Gagiyeg e ku ra ayuweg e tin nib m’agan’ Jehovah ngay ni ir e Pilung ko Palpalth’ib, nra fal’eg e fayleng nge paradis ni nge par e girdi’ nib fel’ riy ngar felfelan’gad ni manemus. Arrogon, fare Gagiyeg rok Got e ra chuweg urngin e kireb ni kan rin’ nbochan fare denen ni kan rin’ ko tabolngin ma ra fal’eg e tin nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng. (1 John 3:8) Re Gagiyeg ney nge n’en nra lebguy e aram kenggin e machib nu Bible.

Ba Th’abi Tolang ko Pi Mang Kanawo’?

Fare Gil’ilungun Got e ba am nib gel gelngin. Daniel ni profet e ke dag ngodad rogon feni gel gelngin. Kakrom, me yog ni gaar: “Bayi sunumeg Got nu tharmiy reb e gagiyeg ni . . . bayi thirif u but’ urngin e pi [pilung] nem nge gagiyeg ni yad be tay.” Maku, ba thil ko pi am ko girdi’, ni ma sum ngki m’ay nrogon e chep ni ke pag bokum e duw, Gil’ilungun Got e “dariy e rofen nra mus.” (Daniel 2:44) Gathi ke mus aram. Fare Gil’ilungun e kab tolang ko gubin e am ko girdi’.

Gil’ilungun Got e bay e Pilung riy nib tolang. A mu lemnag ko mini’ e re pilung nem. Nap’an ni “lik’ay” Daniel ni nep’, me guy ni Fa En ni ra gagiyegnag fare Gil’ilungun Got e “bod yaan ba girdi’” ni kan fek nga p’eowchen fare Got nth’abi Gel Gelngin min pi’ mat’awun ko “gagiyeg” ndariy n’umngin nap’an. (Daniel 7:1, 13, 14) Fare Fak e girdi’ e aram Jesus Kristus​—ni ir fare Messiah. (Matthew 16:13-17) Ke dugliy Jehovah Got Fak, ni Jesus, ni nge mang Pilung ko Gil’ilungun. Nap’an ni immoy u fayleng, me yog Jesus ngak fapi Farise nib kireb ni gaar: “Gagiyeg rok Got e bay u fithik’med,” ni be yip’ fan ni, bay u fithik’rad ni ir e ra mang Pilung ko fare Gil’ilungun.​—Luke 17:21, NW.

Mini’ u fithik’ urngin e girdi’ e rayog ni nge Gagiyeg ni taareb rogon ngak Jesus? Ke mu’ Jesus i micheg ni ir reb e Ga’ nib mat’aw ma rayog ni ngan taga’ ngak mab pilung nib tarunguyey. Ke dag e Gospel ni ir be’ ni boor ban’en ni ma rin’ maku ma dag e t’ufeg ngak e girdi’. (Matthew 4:23; Mark 1:40, 41; 6:31-34; Luke 7:11-17) Maku, nap’an ni kan faseg Jesus ko yam’ ma dabki yim’  maku da ki bod e girdi’ ni bay boch ban’en ndabiyog ni ngar rin’ed.​—Isaiah 9:6, 7.

Jesus nge piin nib chag ngak e yad be gagiyeg u reb e liw nib tolang. Nap’an ni kan piliyeg e changar rok Daniel u ma lik’ay, miki guy ni “gelngin nge buguwan nge gagiyeg . . . e kan pi’ ngak e girdi’ rok fare Got ni ir e Th’abi Tolang.” (Daniel 7:27) Dabi gagiyeg Jesus ni yigoo ir. Ku ra un boch e girdi’ ngak ngar gagiyeg gad ni pilung nge priest. (Revelation 5:9, 10; 20:6) I yoloy John ni apostal murung’agrad ni gaar: “Faan gu sap ma ba’ fare Fak e Saf nib sak’iy nga daken e burey ni Zion; ni yad raay nge aningeg i ragag nge aningeg i biyu’ e girdi’ rok ni kan biyuliyrad u fayleng.”​—Revelation 14:1-3.

Fare fak e Saf e aram Jesus u nap’an ni ke mang Pilung ko fare Gil’ilungun. (John 1:29; Revelation 22:3) Fare Burey ni Zion e be yip’ fan e tharmiy. a (Hebrews 12:22) Jesus nge fa 144,000 i girdi’ e yad be gagiyeg u tharmiy. Uw feni rib tolang ba liw ni ngan gagiyeg riy! U nap’an ni yad bay u tharmiy ma baga’ yang e gin ni yad ra changar ngay. Bochan e tharmiy e ir e chiya ko fare “gagiyeg rok Got” ma aram e ki yima yog ni “gagiyeg nu tharmiy.” (Luke 8:10; Matthew 13:11) Dariy reb e talin e cham ara yub ni ma li’ e girdi’ nrayog ni nge kirebnag fare am nu tharmiy. Dabiyog ni ngan gel ngay ma ra lebguy e tin nib m’agan’ Jehovah ngay ni fan ko re am nem.​—Hebrews 12:28.

Bay owchen Gil’ilungun Got u fayleng nrayog ni nge pagan’uy ngorad. Uw rogon ni kad nanged e re n’ey? Be yog e Psalm 45:16 ni gaar: “Gur e ga ra dugliy fak e pilung u ga’ngin yang e fayleng.” Fare thin ni “Gur” ko re yiiy ney e be yip’ fan Fak Got. (Psalm 45:6, 7; Hebrews 1:7, 8) Ere, Jesus Kristus e ir e ra dugliy e piin ni yad ra mang fak e pilung ni owchen. Mudugilan’dad ni yad ra rin’ e tin ni ke yog u fithik’ e yul’yul’. Mus ko ngiyal’ ney, ma pi pumoon ni yad be pigpig ni yad e piin piilal u lan e ulung ko Kristiano e kan fil ngorad, ni dabi “ga’ lungurad u puluwon” e piin ni yad be pigpig u taabang, machane ngar ayuweged yad, ma yad be pi’ e athamgil nga lanin’rad.​—Matthew 20:25-28; Isaiah 32:2.

Fare Gil’ilungun e piin nib mat’aw e bay riy. Dariy thibngirad ma yad ba yul’yul’ u mit Got. (Proverbs 2:21, 22) I yog e Bible ni gaar: “Piin ni yad mmunguy e bay ra pired u daken e nam u fithik’ e gapas, mu ur pired u fithik’ e gapas ni yad ba felfelan’.” (Psalms 37:11) Piin ni yad bay u tan fare Gil’ilungun e yad ba mmunguy​—ma rayog ni ngan fil ban’en ngorad ma yad ba sobut’an’. N’en nrib ga’ fan u wan’rad e tirok Got ban’en. (Matthew 5:3) Yad baadag ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw ma yad ma fol ko kanawo’ rok Got.

Pi motochiyel nib tolang e be gagiyegnag Gil’ilungun Got. Pi motochiyel nge kenggin e motochiyel ni be gagiyegnag fare Gil’ilungun e yib rok Jehovah Got. Ra yib fel’ngin ngodad ko bin ni nge gafgownagdad. (Psalms 19:7-11) Boor e girdi’  ni ke fel’ rogorad ko fol ni yad be tay ko pi n’en ni baadag Jehovah ni ngar rin’ed. Ni bod ni, faanra ni fol ko fonow ni be pi’ e Bible ni fan ko piin figirngiy, nge leengiy, nge piin bitir ma rayog ni nge mon’ognag e tabinaw. (Efesus 5:33–6:3) Nap’an ni gad ra fol ko fare motochiyel ni ngad ‘don’ed nga dakendad e t’ufeg’ ma ma mon’og e tha’ u thildad boch e girdi’. (Kolose 3:13, 14) Faan gad ra par ni gad be fol ko pi fonow ko thin nu Bible, ma ku gad ra maruweliy ni nge fel’ rogon e maruwel ni gad ma tay me par nib thabthabel e changar rodad ko salpiy. (Proverbs 13:4; 1 Timothy 6:9, 10) Faan gad ra par nib palog ko muun rrum, ngongol ndarngal, tamagow, nge ku boch e falay nib kireb ni yima mecham ngay ma rayog ni ayuweg dowdad ko m’ar.​—Proverbs 7:21-23; 23:29, 30; 2 Korinth 7:1.

Fare Gil’ilungun Got e ba am ni ke dugliy Got. Ma Pilung riy​—ni fare Messiah ni Jesus Kristus—​nge gubin e piin ni ra un ngak ko gagiyeg e ba mil farad ngak Got ni ngar ayuweged e pi motochiyel rok nge pi fonow rok u fithik’ e t’ufeg nib fel’ rogon. Piin ni yad bay u tan e re Gil’ilungun nem, nib muun ngay e piin ni owchen ni yad bay u fayleng, e yad ma felfelan’ ni ngar pared u tan e pi motochiyel rok Got. Got e ir e th’abi ga’ fan u lan e yafas ko piin ni yad ra gagiyeg nge piin ni yad bay u tan fare Gil’ilungun. Ere, fare Gil’ilungun e riyul’ ni gagiyeg rok Got. Ba mudugil ni ra fel’ rogon ni nge yognag e n’en ni kan tay ni nge yognag. Machane, wuin e ra tabab fare Gil’ilungun Got ara Gil’ilungun Kristus ko gagiyeg?

Ke Tabab e Gagiyeg ko fare Gil’ilungun

Fare kiy ni ra ayuwegdad ni ngad nanged e ngiyal’ ni ra tabab fare Gil’ilungun ko gagiyeg e bay ko thin rok Jesus. I yog ni gaar: “Jerusalem e bay i yot’ yot’ e pi nam nge taw ko ngiyal’ ni nge m’ay e tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam.” (Luke 21:24, NW) Kari mus ni Jerusalem e re binaw u fayleng ni bay rogon nga fithingan Got. (1 Kings 11:36; Matthew 5:35) I ir e tochuch ko fare gil’ilungun Got ni bay u fayleng. Fare binaw e bayi yot’ e piin ni gathi yad piyu Israel ni aram e be yip’ fan ni fare gagiyeg rok Got ko girdi’ e ra magawonnag fapi am nu fayleng. Wuin e ra tabab ni nge buch e re n’ey?

Fa bin tomur e pilung u Jerusalem e nog ngak ni gaar: “Mu chuweg fa gi n’en ni yima tay nge daken lolugen e pilung, ma ga chuweg fare teeliyaw. . . . Ra par ni dariy be’ nib mil fan ngak nge taw nga nap’an ni ra yib e ani bay mat’awun, ma thingar gu pi’ ngak.” (Ezekiel 21:25-27, NW) Fare teeliyaw e ngan chuweg u lolugen e re pilung nem, ma gagiyeg rok Got ko girdi’ Rok e ngan magawonnag. Re n’ey e buch ko 607 B.C.E. u nap’an ni gothey piyu Babylon yu Jerusalem. Nap’an e “pi tayim ni kan dugliy” ni ra yib nga tomuren, e dariy e am rok Got u fayleng ni nge par ni owchen e gagiyeg rok. Ke mus ni tomuren e pi tayim nem e ra pi’ Jehovah gelngin fa en ni nge gagiyeg ni aram fa en ni “bay mat’awun” ni aram​—Jesus Kristus. Uw n’umngin nap’an e re ngiyal’ i n’em?

Reb e yiiy ni bay u lan fare babyor ko Bible rok Daniel e bay riy ni gaar: “Ngan th’ab e re ke gek’iy nir ngan li’. Machane, nga ni pag e ley ni bay u fithik’ e but’ nge par. Ngan longobiy bangi wasey nga kenggin nni ngongliy ko wasey nge wasey ni bronze . . . nge taw ko ngiyal’ ni ke yan medlip e tayim u daken.” (Daniel 4:23, NW) Rogon ni gad ra guy, fare “medlip e tayim” ni bay u roy e ba taareb rogon n’umngin nap’an ko fapi “tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam.”

U lan e Bible, ma girdi’, nge piin ni ma gagiyeg, nge pi gil’ilungun e ngiyal’ nem e yima fanathinnagrad ni gek’iy. (Psalm 1:3; Jeremiah 17:7, 8; Ezekiel, chapter 31) Fare gek’iy ni be yip’ fan ban’en e “i par ni gubin e girdi’ nu fayleng nrayog ni nge guy.” (Daniel 4:11) Ere, fare gagiyeg ni be yip’ fare gek’iy fan e ngan toy nga but’ ngan m’ag ni yan nge “taw nga urngin yang u fayleng” nib muun ngay e gagiyeg ko girdi’ ni polo’. (Daniel 4:17, 20, 22) Fare ke gek’iy e be yip fan’ e gagiyeg rok Got, ni baga’ ni tha’ ni bay u thilrow e fayleng. I dag Got e re gagiyeg rok ney ba ngiyal’ u fayleng u daken fare gil’ilungun ni tay Jehovah ko fare nam nu Israel. Fare gek’iy ni be yip’ fan ban’en e kan th’ab nga but’, ma m’ag ni wasey nge copper e kan tay nga bulbulen ni nge dabki tugul. Re n’ey e be dag ni fare gil’ilungun ni be fanay Got ni nge gagiyeg riy e dab ki gagiyeg, ni bod rogon ni ke buch ko 607 B.C.E.​—machane gathi dariy n’umngin nap’an. Re ke gek’iy nem e ra par ni  kan tay e re n’em ngay nge taw nga nap’an ni ra m’ay fare “medlip e tayim.” U tomuren e re ngiyal’ i n’em, ma ra pi’ Jehovah mat’awun ngak e en ni bay mat’awun ni nge gagiyeg, ni aram Jesus Kristus. Rib tamilang, fare “medlip e tayim” nge pi “tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam” e be yip’ fan taa ba ngiyal’ i ban’en.

Be ayuwegdad e Bible ni ngad nanged n’umngin nap’an fare “medlip e tayim.” Fare 1,260 e rran e taareb n’umngin nap’an ko “ba ngiyal’ [ni aram taareb e tayim] nge boch e tayim [ni aram l’agruw e tayim] nge baley e tayim​—ni aram e oren u gubin e dalip e “tayim” nge baley. (Revelation 12:6, 14, NW) Re n’ey e be yip’ fan ni l’agruw yay fare namba, ara medlip e tayim, ma 2,520 e rran.

Faan gad ra theeg 2,520 e rran ni ngad tababgad ko duw ni 607 B.C.E. ma gad ra taw ko duw 600 B.C.E. Machane, fare medlip e tayim e ra par nib n’uw boch nap’an ko ngiyal’ nem. Ya ka be yan e re tayim nem u nap’an ni i weliy Jesus murung’agen e pi “tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam.” Ere fare medlip yay ni ka nog e ba yiiy. Arfan ni, thingar da folgad nga rogon ni bay u Bible ni ra: ‘Reb e rran ma fan nga reb e duw.’ (Numbers 14:34; Ezekiel 4:6) Faanra aram rogon, ma fare medlip yay ni ra gagiyeg e fayleng ni dabi magawonnag Got e ra yan i aw ko 2,520 e duw. Faan gad ra theeg 2,520 e duw ko 607 B.C.E ma gad ra taw ko 1914 C.E. Ireray e re duw ni pi “tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam” ara medlip yay, e ra mus. Re n’ey e be yip’ fan ni ke tabab Jesus ko gagiyeg ni ke mang Pilung ko Gil’ilungun Got ko duw ni 1914.

“Nge Par ni Gur e Ga Be Gagiyegnagmad”

Bochan ni Gil’ilungun fare Messiah e ke m’ay i fal’eg u tharmiy, mab puluw ni ngad ul’ulgad nguud yibilayed ni nge yib, ni bod rogon ni fil Jesus? (Matthew 6:9, 10) Arrogon. Re n’em ni yibe ning ngak e ba puluw ma ka ba’ fan. Gil’ilungun Got e bayi gagiyelnag gelngin nib polo’ nga ray nga fayleng.

Rib ga’ ba flaab nra yib ngak urngin e girdi’ u nap’an nra buch e pi n’ey! Be gaar e Bible: “Mi Got bay i par rorad, mi ir e bayi mang Got rorad. Ma bayi n’ag urngin e lu’ u owcherad. Ma aram e dab ku nim’, ma dab ki i kireban’uy, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw.” (Revelation 21:3, 4) Ra ngiyal’ nem ma “dariy be’ ni be par u lan e nam ni bay ki yog nib m’ar.” (Isaiah 33:24) Piin ni yad ma rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra yog e yafas ni manemus ngorad. (John 17:3) Ere ngad “mon’eged u wan’dad e gagiyeg rok [Got] nge tin nib m’agan’ ngay ni ngad rin’ed” u nap’an ni gad be sonnag ni nge lebug e pi n’ey nge ku boch e yiiy u lan e Bible.​—Matthew 6:33.

[Footnote]

[Blurb on page 3]

Ke dugliy Jehovah Jesus ni nge mang Pilung ko Gil’ilungun

[Diagram/​Pictures on page 4]

2,520 e duw

October 607 ◀ B.C.E C.E. ▸ October 1914

606 1/4 e duw 1,913 3/4 e duw

“Pi tayim ni kan dugliy ni fan ko pi nam” e tabab ko 607 B.C.E me mus ko 1914 C.E.

[Picture on page 6]

Piin ni yad be par u tan Gil’ilungun Got u fayleng e yad ra felfelan’ ko flaab ni boor