Unaj k-kanáantik baʼax k-aʼalik
Unaj k-kanáantik baʼax k-aʼalik
«Cada juntúul tiʼ teʼexeʼ u yaabilt u yatan jeʼel bix u yaabiltikubaeʼ, yéetel le atantsiloʼ u tsik u yíicham». (EFESOILOʼOB 5:33.)
1, 2. ¿Baʼax kʼáatchiʼi unaj u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, yéetel baʼaxten?
KOʼOX aʼalikeʼ ku kʼubaʼaltech upʼéel caja toʼobaʼan yéetel u juʼunil regalo yéetel takʼaʼan u chan juʼunil ku yaʼalik: «Séeb u paʼapajal». Máasaʼ jach yaan a kanáantik utiaʼal maʼ u yúuchul mix baʼal tiʼ. Baʼaleʼ, beoraaʼ tuukulnen tiʼ uláakʼ jach maʼalob regalo: le tsʼoʼokol beeloʼ.
2 Noemí, utúul israelita kimen u yíichameʼ, utéenjeakileʼ tu yaʼalaj tiʼ Orpá yéetel tiʼ Rut: «U yóolt Yuumtsil ka tsʼoʼokok a beeleʼex tu kaʼatéen yéetel ka yanak tiʼ teʼex jumpʼéel kiʼimak óol otoch» (Rut 1:3-9). Le Bibliaoʼ ken tʼaanak tiʼ u tojol utúul maʼalob atantsileʼ, ku yaʼalik: «Taataeʼ ku tsʼáaik, naj yéetel ayikʼaliloʼob; baʼaleʼ tiʼ Yuumtsil ku kʼaʼamal le atantsil yaan u yojéelaj[oʼ]» (Proverbios 19:14). Wa teech tsʼokaʼan a beeleʼ, unaj a wilik a watan wa a wíicham bey upʼéel siibal a kʼammaj tiʼ Jéeobaeʼ. Le oʼolaleʼ, ¿bix a tratartik le siibal u tsʼaamajtech Diosoʼ?
3. ¿Baʼax tsolnuʼukil tu tsʼáaj Pablo maʼalob ka u tsʼáa ichil u kuxtal le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?
3 Le apóstol Pablooʼ tu tsʼíibtaj tiʼ le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ: «Cada juntúul tiʼ teʼexeʼ u yaabilt u yatan jeʼel bix u yaabiltikubaeʼ, yéetel le atantsiloʼ u tsik u yíicham» (Efesoiloʼob 5:33). Koʼoneʼex kanik bix jeʼel u yeʼeskoʼob yaabilaj yéetel tsiikil le íichamtsiloʼob yéetel le atantsiloʼob tu baatsiloʼoboʼ.
Le bix u tʼaan máakoʼ jach jeʼel u beetik loobeʼ
4. Máakeʼ, ¿bix jeʼel u beetik uts wa kʼaas yéetel baʼax ku yaʼalikeʼ?
4 Le disipulo Santiagooʼ tu yaʼaleʼ u yaakʼ máakeʼ bey «jumpʼéel kʼaas maʼ táan u chaʼik kóomkintaʼal, chuup xan yéetel u kʼaab yaach ku kíimsaj[eʼ]» (Santiago 3:8, Quiliʼich Biblia). Santiagoeʼ u yojel kaʼacheʼ wa maʼ u kanáantik máak baʼax ku yaʼalikeʼ jach jeʼel u beetik yaʼab kʼaaseʼ. Letiʼeʼ u yojleʼ, upʼéel proverbioeʼ ku yaʼalikeʼ, wa maʼ tu tuklik máak baʼax ku yaʼalikeʼ jach jeʼel u «[beetik] loob yéetel u tʼaanoʼob[eʼ]». Baʼaleʼ, le proverbio xanaʼ ku yaʼalikeʼ u «tʼaanoʼob le j-ojeloʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob toj óolal» (Proverbios 12:18). Jeʼex túun k-ilkoʼ, le baʼax ku yaʼalik máakoʼ jeʼel u beetik loobeʼ wa jeʼel u beetik utseʼ. Le oʼolaleʼ, le bix a tʼanik a watan wa a wíichamoʼ, ¿ku beetik wa uts, wa ku beetik loob tiʼ? Wa ka a kʼáat tiʼeʼ, ¿baʼax ka tuklik jeʼel u núukik techeʼ?
5, 6. ¿Baʼaxoʼob beetik u jach talamtal tiʼ jujuntúul máakoʼob u kanáantik bix u tʼaanoʼob?
5 Teech yéetel a watan wa yéetel a wíichameʼ, ¿ka wuʼuykeʼex wa bey ka loobiltikabaʼex yoʼolal bix a tʼankabaʼexoʼ? Wa beyoʼ, yaan baʼax jeʼel u páajtal a beetkeʼex utiaʼal a kanik a tʼanabaʼexeʼ. Baʼaleʼ utiaʼal leloʼ kʼaʼabéet a jach tsʼáaik a wóoleʼexiʼ. ¿Baʼaxten? Yáaxeʼ, tumen kʼeban wíinkoʼon. Le kʼeban yaan t-wíinkliloʼ ku túulchʼinkoʼon utiaʼal ka tuukulnakoʼon kʼaas tu yoʼolal u maasil bey xan utiaʼal ka tʼaanakoʼon kʼaas tu yoʼolaloʼob. Santiagoeʼ tu tsʼíibtaj: «Wa yaan máax maʼ tu yaʼalik baʼal maʼ tu beel[eʼ], lelaʼ juntúul máak utsil chúukaʼan ku páajtal u nuʼuktik maʼalob tuláakal u wíinklil» (Santiago 3:2).
6 Le bix líiʼsaʼanik máakoʼ uláakʼ baʼax beetik u talamtal u kanáantik máak baʼax ku yaʼalik. Yaan máaxoʼobeʼ líiʼsaʼaboʼob tumen taatatsiloʼob jach ku baʼateloʼob, maʼatech u controlarkubaʼob yéetel jach kʼaas bix u tsʼíikiloʼob (2 Timoteo 3:1-3). Yaʼab tiʼ le paalaloʼob ku líikʼloʼob tiʼ upʼéel naj beyaʼ ken nojochchajkoʼobeʼ bey xan u beetkoʼoboʼ. Baʼaleʼ kex tumen kʼeban wíinkoʼon wa kex tumen líiʼsaʼaboʼon tiʼ upʼéel naj beyaʼ, leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa maʼalob ka k-aʼal tʼaanoʼob jeʼel u beetkoʼob loobeʼ. K-ojéeltik le baʼax tsʼoʼok aʼalikaʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka k-naʼat baʼaxten yaan máaxoʼobeʼ jach ku talamtaltiʼob u kanáantik bix u tʼaanoʼob.
«Pʼateʼex [...] tuláakal u jejeláasil aʼalaj baʼal»
7. ¿Baʼax tu yaʼalaj Pedro maʼ unaj u beetik máakiʼ, yéetel baʼaxten?
7 Wa máak ku yaʼalik baʼal tiʼ u yatan wa tiʼ u yíichameʼ, leloʼ jeʼel u yeʼesik maʼ u yaabiltmeʼ yéetel maʼ táan u yeʼesik tsiikil tiʼiʼ. Le oʼolaleʼ, le apóstol Pedrooʼ tu yaʼalaj tiʼe cristianoʼob ka u pʼatoʼob «tuláakal u jejeláasil aʼalaj baʼal» (1 Pedro 2:1). Ich griegoeʼ le tʼaan «aʼalaj baʼaloʼ» ku tsʼáaik naʼatbileʼ, «bey ka u tsʼon máak u yéet máakil [yéetel] baʼaxoʼob ku yaʼalik tiʼeʼ». ¡Jach túun maʼalob bix u ketaʼal le loobil ku beetik máak, wa maʼ tu kanáantik baʼax ku yaʼalikoʼ!
8, 9. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa ku yaʼalik baʼal máak tiʼ u núup, yéetel baʼaxten maʼ unaj u beetaʼaliʼ?
8 Kex yaan máax jeʼel u tuklik maʼ jach kʼaas u yaʼalik máak baʼal tiʼ u núupeʼ, maʼalob ka u tukult baʼaxoʼob jeʼel u beetik u yúuchleʼ. Wa utúul máax tsʼokaʼan u beel ku yaʼalik tiʼ u yíicham wa tiʼ u yatan: «mix baʼal a beelal», «jach maʼakʼóolech» wa «chéen ta woʼolal ka tuukul», baʼax ku beetkeʼ táan u mixbaʼalkúuntik u núup. Lelaʼ jach ku loobiltik máax tiʼ ku yaʼalaʼal. Maʼ maʼalob xan u chʼinik máak tu yich u núup le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku beetkoʼ. U yaʼalik máak xan tʼaanoʼob jeʼex, «Ta culpaeʼ mix utéen k-kʼuchul temprano» wa «Mix utéen ka wuʼuyik baʼax kin waʼalikeʼ», chéen upʼéel bix u maaskúuntik máak upʼéel baʼal. Tsʼoʼoleʼ ken u yaʼal máak tʼaanoʼob beyaʼ jeʼel u beetik u káajal u baʼateltʼaan yéetel u yatan wa yéetel u yíichameʼ (Santiago 3:5).
9 Wa le íichamtsiloʼob yéetel le atantsiloʼob maʼ tu xuʼulul u baʼateltʼaanoʼob tu baatsiloʼobeʼ, leloʼ jeʼel u beetik u yantal nojoch talamiloʼob ichiloʼobeʼ. Proverbios 25:24 ku yaʼalikeʼ, maas maʼalob «u yúuchul kajtal» tu tiʼitsil jumpʼéel techo ke «tiʼ jumpʼéel kóokoch naj tu tséel juntúul koʼolel x-kaxan baʼateʼel». Lelaʼ bey xan jeʼel u páajtal u yaʼalaʼal yoʼolal utúul íichamtsil mantatsʼ ku baʼateltʼaaneʼ. Wa le íichamtsil wa atantsil mantatsʼ ku yaʼalik baʼal tiʼ u núupeʼ, ken máanak kʼiineʼ, le u núupoʼ jeʼel u yuʼubikuba maʼ yaabiltaʼaniʼ yéetel jeʼel tak u kʼuchul u tuukult maʼ tu náajaltik ka yaabiltaʼakiʼ. Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, jach kʼaʼabéet k-kanáantik bix k-tʼaan. Baʼaleʼ ¿bix jeʼel k-beetkeʼ?
Kanáant baʼax ka waʼalik
10. ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan u kanáantik máak baʼax ku yaʼalik?
10 Santiago 3:8 ku yaʼalik: «Mix máak ku páajtal u suukbesik u yaakʼ». Kex beyoʼ, toʼoneʼ unaj k-ilik beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-kanáantik baʼax k-aʼalik. «Wa yaan máax táan u tukultik táan u meyajtik Jajal Dioseʼ, baʼaleʼ maʼ tu kanáantik u yaakʼeʼ, letiʼeʼ táan u tusik u puksiʼikʼal, yéetel u yoksaj óolaleʼ mix baʼal utiaʼal.» (Santiago 1:26; 3:2, 3.) Le tekstoaʼ ku yeʼeskeʼ jach kʼaʼanan k-kanáantik bix k-tʼaan. Tumen maʼ chéen ku yáantaj utiaʼal ka u maʼalob bisuba le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, baʼaxeʼ ku yáantaj xan utiaʼal ka u bisuba máak maʼalob yéetel Dios (1 Pedro 3:7).
11. ¿Baʼax jeʼel u páajtal u beetik máak utiaʼal maʼ u yantal upʼéel baʼateltʼaaneʼ?
11 Le oʼolaleʼ jach kʼaʼanan ka a wil bix a tʼanik a watan wa a wíicham. Wa ku yantal baʼax chiʼichnakkúuntkeʼexeʼ, ilawil a beetik baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u yantal jeetsʼelil. Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik Génesis 27:46–28:4; le tekstoaʼ ku tʼaan tiʼ upʼéel baʼax úuch tiʼ Isaac yéetel tiʼ Rebeca, u yatan. Le tekstoaʼ ku yaʼalik: «X-Rebecaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Isaac: Tsʼoʼok u sen náakal in wóol tiʼ le kuxtal ku tsʼáaikten le x-ititaʼob tsʼokaʼan u beeloʼob yéetel Esauoʼ. Wa ku kʼuchul j-tsʼoʼokol u beel Jacob yéetel juntúul x-ititail jeʼel bix le kajakbaloʼob way Canaanaʼ [maas maʼalob] ka kíimken». Le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik wa kʼeyaʼab Rebeca tumen Isaaquiʼ. Baʼaxeʼ, ku yaʼalikeʼ Isaaqueʼ tu túuxtaj Jacob, u hijo, tiʼ upʼéel náanach luʼum utiaʼal u kaxtik utúul u yatan ku meyajtik Dios yéetel maʼ u beetik u muʼyaj Rebeca. Beoraaʼ, koʼox aʼalikeʼ yaan tiʼ baʼax maʼ upʼéeliliʼ bix u tuukul le íichamtsil yéetel le atantsiloʼ. Utiaʼal maʼ u yantal upʼéel baʼateltʼaan ichiloʼobeʼ, maas maʼalob ka u yaʼaloʼob «teen» ke ka u yaʼaloʼob «teech». Lugar u yaʼalik máak «¡Techeʼ maʼatech a wantal tin wéetel!», maas maʼalob ka u yaʼal máak «Teneʼ in kʼáat in máans maas yaʼab súutukil ta wéetel». Baʼax kʼaʼabéet a beetkeʼ a wilik a wutskíintik le talamiloʼ, maʼ letiʼe a kaxtik baʼax maʼ maʼalob ku beetik a núupoʼ. Maʼ a baʼateltʼaaneʼex utiaʼal a wilkeʼex tiʼ máax yaan u razoni. Baʼaxeʼ, jeʼex u yaʼalik Romailoʼob 14:19, kaxteʼex «le baʼaloʼob ku taasik jéetsʼel óolaloʼ, le baʼaloʼob ku páajtal u yáantik[oʼob]» máakoʼ.
«Xúumpʼatteʼex tuláakal kʼáajil óol, kʼuuxilil [yéetel] pʼujaʼanil»
12. Utiaʼal maʼ k-aʼalik baʼax maʼ maʼalobeʼ, ¿baʼax unaj k-kʼáatik tiʼ Dios, yéetel baʼaxten?
12 Utiaʼal maʼ k-aʼalik baʼax maʼ maʼalobeʼ, maʼ chéen unaj k-kanáantik le baʼax k-aʼalikoʼ. Kʼaʼabéet xan k-ilik kanáantik k-puksiʼikʼal, tumen tiʼ ku jóokʼol le baʼax k-aʼalikoʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Juntúul máak utseʼ baʼaloʼob maʼalobtak ku yaʼalik, tumen le utsoʼ tiʼ yaan tu puksiʼikʼaleʼ; bey xan juntúul máak kʼasaʼaneʼ ku yaʼalik baʼaloʼob kʼaastak, tumen le kʼaasoʼ tiʼ yaan xan tu puksiʼikʼaleʼ. Tumen ku yaʼalik yéetel u chiʼeʼ le baʼax chupmajil u puksiʼikʼaloʼ» (Lucas 6:45). Le oʼolaleʼ, utiaʼal k-kanáantik baʼax k-aʼalikeʼ unaj k-kʼáatik le baʼax tu kʼáataj Davidaʼ: «[Jajal Dios,] ¡tsʼáaten jumpʼéel sak puksiʼikʼaliʼ! ¡Tsʼáaten jumpʼéel túumben yéetel toj pixan!» (Salmo 51:10).
13. Le kʼáajil óol, le kʼuuxilil yéetel le pʼujaʼaniloʼ, ¿bix jeʼel u beetkoʼob k-aʼalik baʼax maʼ maʼalobiʼ?
13 Pablo xaneʼ tu yaʼalaj tiʼ le cristianoʼob ka u luʼsoʼob tu puksiʼikʼaloʼob le baʼaxoʼob beetik u tʼaanoʼob kʼaasoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Xúumpʼatteʼex tuláakal kʼáajil óol, kʼuuxilil, pʼujaʼanil, awatil, poochʼilil, yéetel tuláakal u jejeláas kʼaasil» (Efesoiloʼob 4:31). Jeʼex k-ilkoʼ, teʼ tekstoaʼ Pabloeʼ táanil tiʼ u chʼaʼachiʼitik le «awatil» yéetel le «poochʼilil[oʼ]», tu chʼaʼachiʼitaj «kʼáajil óol, kʼuuxilil [yéetel] pʼujaʼanil». Wa yaan upʼéel nojoch kʼuuxilil ku yuʼubik máak tu puksiʼikʼaleʼ, jeʼel u kʼuchul u súutukil u wáakʼal u yaʼal baʼaleʼ. Le oʼolaleʼ, tukult lelaʼ: «¿Kin chaʼik wa u pʼáatal tin puksiʼikʼal le kʼuuxililoʼ? ¿Séeb wa in jáan pʼuʼujul?» (Proverbios 29:22). Wa beyoʼ, kʼáat tiʼ Dios ka u yáantech a luʼs ta puksiʼikʼal le kʼuuxililoʼ yéetel ka u yáantech a controlartaba utiaʼal maʼ a jáan pʼuʼujul. Salmo 4:4 ku yaʼalik: «[¡]Maʼ a kʼebanchajleʼex! Kaʼalikil chilikbaleʼexeʼ, xakʼalteʼex a tuukuleʼex». Ken a wil u kaʼaj káajal a kʼuuxileʼexeʼ yéetel wa ka wilik maʼ kun páajtal a controlarkabaʼeʼ, maas maʼalob ka luʼkechiʼ tak ken jáawak a pʼujaʼanil jeʼex u yaʼalik Proverbios 17:14.
14. Le chʼaʼa kʼuuxililoʼ, ¿baʼax talmil jeʼel u beetik u yantal ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?
14 Maʼ chéen chʼaʼabil u controlartik u pʼujaʼanil máakiʼ, lelaʼ maases wa ku jóokʼol tiʼ le «kʼáajil óol» tu yaʼalaj Pablooʼ. Le tʼaan «kʼáajil óol» tu chʼaʼachiʼitaj Pablooʼ, ich griegoeʼ u kʼáat u yaʼal «upʼéel kʼuuxilil maʼ tu chaʼik tiʼ máak u tuʼubsik baʼax beetaʼan tiʼ», «upʼéel muukʼ maʼ tu chaʼik tiʼ máak u perdonartik baʼax beetaʼan tiʼ». Yaan kʼiineʼ, ku xáantal kʼuuxilnajaʼan utúul íichamtsil wa utúul atantsil yéetel u núup. Wa ichil le íichamtsil yéetel le atantsil ku yantal upʼéel talmil, baʼaleʼ maʼ tu yutskíintikoʼobeʼ, le máax beetaʼab u kʼuuxiloʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u jáawal u yeʼesik maʼalob modos tiʼ u núupeʼ. Baʼaleʼ, mix upʼéel utsil ku jóoʼsik máak wa maʼ tu tuʼubsik le baʼax beetaʼabtiʼoʼ. Jeʼex u yaʼalaʼaloʼ: Baʼax uchaʼaneʼ uchaʼan, tuʼubsbil. Kʼaʼajaktoʼoneʼ: le yaabilajoʼ«maʼ tu chʼaʼa kʼuuxiltik mix máak» (1 Corintoiloʼob 13:4, 5).
15. ¿Baʼax unaj u beetik le máaxoʼob ku tʼaanoʼob bey táan u kʼeyajoʼob, baʼaleʼ u kʼáat u kʼex bix u tʼaanoʼob?
15 ¿Ka tʼaan wa bey táan a kʼeyaj, tumen bey líiʼsaʼabikechoʼ? Wa beyoʼ, maʼ a tuklik wa maʼ kun páajtal a kʼexik bix a tʼaan. Maʼ xaaneʼ, yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok a wutskíintik ichil a kuxtal. Beora túunaʼ, ¿bix ken a kanáantil bix a tʼaan? ¿Yaan wa a kanáantik maʼ a waʼalik tʼaanoʼob jeʼel u beetkoʼob u yaatal u yóol a núupeʼ? Maʼalob ka a beet baʼax ku yaʼalik Efesoiloʼob 4:29: «Maʼ a waʼalikeʼex kʼaakʼas tʼaanoʼob». Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet «a [pitik] le úuchben kuxtaloʼ yéetel le baʼaloʼob ka [beetik] kaʼachoʼ» yéetel «a [búukbeskaba] yéetel le túumben kuxtaloʼ», utiaʼal a túumbenchajal yéetel utiaʼal a béeytal «jeʼel bix le Jajal Dios máax j-bee[techoʼ]» (Colosailoʼob 3:9, 10).
Unaj u tsikbalkoʼob bix jeʼel u yutskíintkoʼob le talamiloʼoboʼ
16. ¿Baʼaxten maʼatech u taasik mix upʼéel utsil le u chʼaʼatuklik máak maʼ u tʼanik u núupoʼ?
16 Maʼatech u jóoʼsaʼal mix upʼéel utsil, wa le íichamtsil wa atantsiloʼ ku chʼaʼatuklik maʼ u tʼanik wa maʼ u núukik u tʼaan u núupoʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ tu beetik tumen kʼuuxilnajaʼan yéetel u núup, baʼaxeʼ ku beetik tumen jach lubaʼan u yóol. Baʼaleʼ, le maʼ u yóotik tʼaan máak yéetel u núupoʼ, chéen ku beetik u maas yantal chiʼichnakil, yéetel le talmiloʼ maʼ tu xuʼulul. Utúul atantsileʼ ku yaʼalik baʼax ku yúuchul: «Ken káajak k-tʼanikba tu kaʼatéeneʼ, maʼatech k-kaʼa tʼaan yoʼolal le talmil anchajtoʼonoʼ».
17. ¿Baʼax jeʼel u páajtal u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob yaan talmil tiʼoboʼ?
17 Maʼ chéen chʼaʼabil u yutskíintaʼal upʼéel talmil úuch chaʼabak u yantaliʼ. Baʼaleʼ, jach maʼalob ka u beet máak le baʼax ku yaʼalik Proverbios 15:22: «U béeytal jumpʼéel meyajeʼ ku yúuchul tu yoʼolal u yaʼab j-tsol xikinoʼob». Le oʼolaleʼ, teech yéetel a núupeʼ kʼaʼabéet a kutal a tsikbalteʼex bix ken a wutskíinteʼex le talmiloʼ. Ilawil a jach chʼenxikintik baʼax ku yaʼalik a núup yéetel ilawil a naʼatik baʼaxten bey u tuukuloʼ. Wa ku jach talamtaltech a beetik lelaʼ, kʼáat áantaj tiʼ le ancianoʼoboʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ u kʼaj óoloʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel u yojloʼob bix jeʼel u tsʼáaik máak ichil u kuxtal le baʼax ku yaʼalikoʼ. Le oʼolal ku yaʼalaʼaleʼ, le ancianoʼoboʼ beyoʼob upʼéel «taʼakbejsajil tiʼ iikʼ yéetel [...] tiʼ chak iikʼal[eʼ]» (Isaías 32:2).
Upʼéel baʼateʼel jeʼel u páajtal k-ganarkeʼ
18. ¿Tiʼ baʼax baʼatelil ku tʼaan Romailoʼob 7:18-23?
18 Le k-kanáantik bix k-tʼaan yéetel baʼaxoʼob k-beetikeʼ, jeʼel u páajtal u keʼetel yéetel upʼéel baʼateʼel mantatsʼ yantoʼoneʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj bix le baʼateʼel yaan kaʼach tiʼoʼ: «In wojel tiʼ teneʼ, in kʼáat in waʼaleʼ, tiʼ in luʼumkabil wíinklileʼ, minaʼan mix baʼal uts; tumen yaan tiʼ teen u tsʼíibolal in beetik baʼax maʼalob baʼaleʼ maʼ tu páajtal in beetik. Maʼ táan in beetik le baʼax maʼalob in kʼáatoʼ, baʼaleʼ táan in beetik le baʼax kʼaas maʼ in kʼáatoʼ. Bey túunoʼ, wa kin beetik le baʼax maʼ in kʼáat in beetoʼ, maʼ teen máax beetikiʼ, baʼaleʼ le kʼeban yaan tiʼ tenoʼ». Yoʼolal u «[leyil] le kʼeban yaan» t-wíinkliloʼ tuláakloʼon ku taaktal k-aʼalik baʼax maʼ maʼalobiʼ (Romailoʼob 7:18-23). Baʼaleʼ, le baʼateʼel yantoʼonaʼ, yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-ganarkeʼ.
19, 20. Le bix kuxlajik Jesusoʼ, ¿bix u yáantik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob utiaʼal ka u kanáantoʼob bix u tʼaanoʼoboʼ?
19 Le íichamtsil wa atantsil u yaabiltmaj yéetel ku yeʼesik tsiikil tiʼ u núupeʼ, maʼatech u mixbaʼalkúuntik mix tech u yaʼalik baʼaloʼob kʼaastak tiʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ Jesucristo. Letiʼeʼ mix utéen tu kʼeʼekʼeyaj u disipuloʼob. Le tsʼook áakʼab tu máansaj way Luʼumeʼ, u apostoloʼobeʼ baʼateltʼaanajoʼob yoʼolal máax u maas nojchil ichiloʼob, kex beyoʼ Jesuseʼ maʼ tu kʼeʼekʼeyoʼobiʼ (Lucas 22:24-27). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ le íichamtsiloʼoboʼ: «Íichamtsileʼex yaabilt a wataneʼex bey jeʼel bix Cristo tu yaabiltaj le [múuchʼuliloʼ] ka tu tsʼáaj u kuxtal tu yoʼolal» (Efesoiloʼob 5:25).
20 Baʼaleʼ ¿kux túun le atantsiloʼ? Letiʼeʼ kʼaʼabéet u yeʼesik tsiikil tiʼ u yíicham (Efesoiloʼob 5:33). Utúul atantsil ku yeʼesik tsiikil tiʼ u yíichameʼ, maʼatech u yaʼalik baʼal tiʼ mix tech u kʼeyik. Apóstol Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «In kʼáat ka a naʼateʼexeʼ Cristoeʼ u pool tuláakal máak, yéetel le íichamoʼ u pool u yatan, jeʼel bix Jajal Dioseʼ u pool Cristo» (1 Corintoiloʼob 11:3). Jeʼex túun k-ilkoʼ, le atantsiloʼoboʼ kʼaʼabéet u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le páajtalil yaan tiʼ u yíichamoʼoboʼ, jeʼex u tsikik Cristo le páajtalil yaan tiʼ Diosoʼ (Colosailoʼob 3:18). U jaajileʼ, mix utúul kʼeban wíinik jeʼel u páajtal u beetik jach jeʼex tu beetil Cristooʼ. Baʼaleʼ, wa le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob ku yilkoʼob u kuxtaloʼob «jeʼel bix kuxlajik letiʼoʼ», yaan u páajtal u kanáantikoʼob baʼax ku yaʼalikoʼob (1 Pedro 2:21).
¿Baʼax tsʼoʼok a kanik?
• ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼatech u kanáantkoʼob bix u tʼankubaʼobeʼ?
• ¿Baʼaxten talam u kanáantik máak bix u tʼaan?
• ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-kanáantik baʼax k-aʼalikeʼ?
• ¿Baʼax unaj u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob yaan talmil tiʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 7]
Le ancianoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob áantaj tiʼ u taal tiʼ le Bibliaoʼ