“Magkalipay Ka sa Asawa sang Imo Pagkapamatan-on”
“Magkalipay Ka sa Asawa sang Imo Pagkapamatan-on”
“Magkalipay ka sa asawa sang imo pagkapamatan-on . . . Ngaa bala ikaw, anak ko, magkalipay sa isa ka babayi nga dumuluong?”—HULUBATON 5:18, 20.
1, 2. Ngaa masiling nga ang romantiko nga gugma sa ulot sang bana kag asawa ginapakamaayo?
ANG Biblia prangka tuhoy sa seksuwal nga paghirupay. Sa Hulubaton 5:18, 19, aton mabasa: “Pakamaayuhon ang imo tuburan sang tubig, kag magkalipay ka sa asawa sang imo pagkapamatan-on, isa ka hiligugmaon nga usa nga babayi kag makabibihag nga kanding sa bukid. Magpaayaw ka sa iya dughan sa tanan nga tion. Sa iya gugma kabay nga ikaw dalayon nga magkalipay sing daku.”
2 Ang termino diri nga “tuburan sang tubig” nagapatuhoy sa ginahalinan sang seksuwal nga kaayawan. Ginapakamaayo ini bangod ang romantiko nga gugma kag daku nga kalipay nga ginaagom sang mga magtiayon isa ka dulot gikan sa Dios. Apang, ining seksuwal nga kaangtanan dapat gid lamang agumon sang mga magtiayon. Gani ang manunulat sang Hulubaton nga si Hari Solomon sang dumaan nga Israel namangkot: “Ngaa bala ikaw, anak ko, magkalipay sa isa ka babayi nga dumuluong ukon maghakos sa dughan sang isa ka dumuluong nga babayi?”—Hulubaton 5:20.
3. (a) Ano ang masubo nga nagakatabo sa madamo nga pag-asawahay? (b) Paano ginatamod sang Dios ang pagpanghilahi?
3 Sa adlaw sang ila kasal, ang lalaki kag babayi nagsumpaanay nga maghigugmaanay kag magmatutom sa isa kag isa. Walay sapayan sini, madamo nga pag-asawahay ang naguba bangod sang pagpanghilahi. Sa katunayan, pagkatapos mabinagbinag ang 25 ka surbe, ang isa ka manugpanalawsaw naghinakop nga “25 porsiento sang mga asawa kag 44 porsiento sang mga bana ang nagpanghilahi.” Si apostol Pablo nagsiling: “Indi kamo magtalang. Wala sing mga makihilawason, ukon mga sumilimba sa mga idolo, ukon mga makihilahion, ukon mga lalaki nga ginahuptan para sa di-kinaugali nga mga katuyuan, ukon mga lalaki nga nagahulid sa mga lalaki . . . nga makapanubli sang ginharian sang Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Indi ini mapangduhaduhaan. Ang pagpanghilahi isa ka mabug-at nga sala sa mata sang Dios, kag dapat mag-andam batok sa sini ang matuod nga mga sumilimba. Ano ang makabulig sa aton nga ‘mahuptan nga dungganon ang pag-asawahay, kag mangin wala sing dagta ang higdaan sang pag-asawahay’?—Hebreo 13:4.
Mag-andam Batok sa Malimbungon nga Tagipusuon
4. Paano matabo nga bisan ang minyo na nga Cristiano mahimo mahulog ang buot sa iban?
4 Sa manubo nga moralidad karon, madamo nga tawo ang “may mga mata nga puno sing pagpanghilahi kag indi makauntat sa paghimo sang sala.” (2 Pedro 2:14) Hungod sila nga nagapakigrelasyon sa iban nga tawo nga indi nila tiayon. Sa pila ka kadutaan, madamo nga babayi ang nagatrabaho, kag bangod sang pag-updanay sang babayi kag lalaki sa ulubrahan, mahimo mahulog ang buot sang mga di-magtiayon sa isa kag isa. Subong man, bangod sang mga chat room, bisan ang isa nga labing mahuluy-on mahapos lang makapakig-abyan sing suod paagi sa Internet. Madamo nga minyo nga persona ang nahulog sa sini nga siod nga wala makamulalong nga nasiod na gali sila.
5, 6. Paano nasiod sa makatalagam nga sitwasyon ang isa ka Cristianong babayi, kag ano ang matun-an naton sa sini?
5 Binagbinaga kon paano ang isa ka Cristiano nga tawgon naton nga Mary nabutang sa sitwasyon nga diutayan lang gid sia makahimo sing seksuwal nga imoralidad. Ang iya bana, nga indi isa ka Saksi ni Jehova, indi mainanggaon sa iya pamilya. Nadumduman ni Mary nga mga pila ka tuig na ang nagligad, nakilala niya ang isa sa mga katrabaho sang iya bana. Matinahuron ang lalaki, kag sang ulihi, nagpakita pa gani sia sing interes sa relihion ni Mary. “Kanami gid sa iya, tuhay gid sa akon bana,” siling niya. Wala magdugay, nahulog ang ila buot sa isa kag isa. “Wala man ako makapanghilahi,” pangatarungan niya, “kag interesado sa Biblia ang lalaki. Basi pa lang mabuligan ko sia.”
6 Antes pa magresulta sa pagpanghilahi ang iya romantiko nga balatyagon, nakamaradmad si Mary. (Galacia 5:19-21; Efeso 4:19) Ang iya konsiensia nagsugod sa pagpanghikot, kag gintadlong niya ang mga butang. Ang natabo kay Mary isa ka pamatuod nga “ang tagipusuon malimbungon labaw sa tanan nga butang kag makatalagam.” (Jeremias 17:9) Ang Biblia nagalaygay sa aton: “Labaw sa tanan nga dapat bantayan, amligi ang imo tagipusuon.” (Hulubaton 4:23) Paano naton ini mahimo?
‘Ang Maalamon Nagapanago’
7. Kon nagabulig sa isa nga may problema sa pag-asawahay, ano nga Makasulatanhon nga laygay ang isa ka pangamlig?
7 “Ang nagahunahuna nga nagatindog sia mag-andam nga indi sia mapukan,” sulat ni apostol Pablo. (1 Corinto 10:12) Kag ang Hulubaton 22:3 nagasiling: “Maalamon ang isa nga nakakita sang kapahamakan kag nagapanago.” Sa baylo nga magsalig sing tuman sa kaugalingon kag maghunahuna: ‘Indi ina matabo sa akon,’ isa ka maalamon nga dalanon nga binagbinagon sing abanse kon paano ang pila ka kahimtangan mahimo magdul-ong sa mga problema. Halimbawa, likawi nga mangin tuluaran pirme sang isa ka di-kasekso nga tawo nga may mga problema sa pag-asawahay. (Hulubaton 11:14) Silinga ang tawo nga ang mga problema sa pag-asawahay dapat istoryahan upod sa iya tiayon, ukon upod sa isa ka hamtong nga Cristiano nga kasekso niya nga luyag man magmadinalag-on sa pag-asawahay, ukon upod sa mga gulang. (Tito 2:3, 4) Ang mga gulang sa kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova maayo nga halimbawa sa sining bahin. Kon kinahanglan sang isa ka gulang nga sugilanunon sing personal ang isa ka Cristiano nga utod nga babayi, ginahimo niya ini nga kitaon sa iban—halimbawa sa Kingdom Hall.
8. Ano nga pangandam ang importante nga himuon sa ulubrahan?
8 Sa trabaho kag bisan diin, mag-andam sa mga sitwasyon nga mahimo magresulta sa sobra nga pagpakigsuod. Halimbawa, ang paghinguyang sing dugang nga oras sa pagtrabaho sing suod upod sa isa nga di-kasekso mahimo magdul-ong sa pagsulay. Subong isa ka minyo nga lalaki ukon babayi, dapat makita sa imo panghambal kag paggawi nga may tiayon ka na. Subong isa nga nagahimud-os sing diosnon nga debosyon, pat-od nga indi mo luyag mangganyat paagi sa pagkiat ukon paagi sa di-maugdang nga pamayo kag pamustura. (1 Timoteo 4:8; 6:11; 1 Pedro 3:3, 4) Ang pagbutang sing retrato sang imo tiayon kag mga kabataan sa imo ulubrahan mangin isa ka kitaon nga pahanumdom sa imo kag sa iban nga ginapabaloran mo ang imo pamilya. Mangin determinado nga indi gid pagpalig-unon—ukon pagpahanugutan pa gani—ang romantiko nga pangganyat sang iban.—Job 31:1.
“Aguma ang Kabuhi Upod sa Asawa nga Imo Ginahigugma”
9. Anong sunodsunod nga hitabo ang nagahimo sa bag-ong romantiko nga relasyon nga makagalanyat?
9 Ang pag-amlig sa tagipusuon indi lamang basta paglikaw sa makatalagam nga mga sitwasyon. Ang pagkaluyag sa isa nga indi mo tiayon mahimo nagapakita nga wala ginaatipan sang asawa ukon sang bana ang mga kinahanglanon sang isa kag isa. Basi ang asawa wala na ginasapak ukon ang bana pirme lang ginamulay. Hinali lang nga may isa ka tawo—nakilala man ini sa trabaho ukon sa Cristianong kongregasyon—nga daw may mga kinaiya nga wala sa tiayon sang isa. Wala magdugay nagtubo ang mga balatyagon, kag ang bag-o nga relasyon nangin tuman ka makagalanyat. Ining malalangon nga sunodsunod nga hitabo nagapamatuod sa ginasiling sang Biblia: “Ang kada isa ginatilawan kon ginabuyok kag ginahaylo sia sang iya kaugalingon nga kailigbon.”—Santiago 1:14.
10. Paano mapabakod sang mga bana kag mga asawa ang ila kaangtanan?
10 Sa baylo nga paayawan ang ila mga handum upod sa isa nga indi nila tiayon—pagpalangga man ini, pagpakig-abyan, ukon pagsuporta sa mabudlay nga tion—dapat panikasugan sang mga bana kag mga asawa nga pabakuron ang ila mahigugmaon nga kaangtanan sa isa kag isa. Nian, maghinguyang kamo sing tion nga magkaupod, kag mangin suod sa isa kag isa. Dumduma kon paano kamo nagluyagay. Tinguhai nga mabalik liwat ang kainit nga nabatyagan mo sa persona nga ginpakaslan mo. Hunahunaa ang malipayon nga mga tinion nga ginhinguyang ninyo nga magkaupod. Ipangamuyo ini sa Dios. Ang salmista nga si David nakitluoy kay Jehova: “Tugaha sa akon ang isa ka putli nga tagipusuon, O Dios, kag ibutang sa sulod ko ang isa ka bag-o nga espiritu, ang isa nga mabakod.” (Salmo 51:10) Mangin determinado nga ‘agumon ang kabuhi upod sa asawa nga imo ginahigugma sa tanan nga adlaw sang imo kabuhi nga ginhatag sang Dios sa imo sa idalom sang adlaw.’—Manugwali 9:9.
11. Ano ang papel sang ihibalo, kaalam, kag paghantop sa pagpabakod sang pag-asawahay?
11 Indi man dapat pasapayanan sa pagpabakod sang pag-asawahay ang balor sang ihibalo, kaalam, kag paghantop. Ang Hulubaton 24:3, 4 nagasiling: “Paagi sa kaalam ginapabakod ang panimalay, kag paagi sa paghantop ginapalig-on ini. Kag paagi sa ihibalo ang nasulod nga mga hulot mapuno sing tanan nga bilidhon kag maayong mga butang nga may balor.” Lakip sa hamili nga mga butang nga nagapuno sa malipayon nga panimalay amo ang mga kinaiya subong sang gugma, pagkamainunungon, diosnon nga kahadlok, kag pagtuo. Ang pagtigayon sini nagakinahanglan sing ihibalo sa Dios. Busa, ang mga magtiayon dapat mangin serioso nga mga estudyante sang Biblia. Kag daw ano ka importante ang kaalam kag paghantop? Agod malandas ang adlaw-adlaw nga mga problema kinahanglan ang kaalam, ang ikasarang sa pag-aplikar sang mga ihibalo sa Kasulatan. Ang tawo nga may paghantop makahangop sang panghunahuna kag balatyagon sang iya tiayon. (Hulubaton 20:5) “Anak ko, hatagi sing igtalupangod ang akon kaalam,” siling ni Jehova paagi kay Solomon. “Ilingig mo ang imo igdulungog sa akon paghantop.”—Hulubaton 5:1.
Kon May Yara “Kapipit-an”
12. Ngaa indi makapakibot nga ang mga magtiayon nagaeksperiensia sing mga problema?
12 Wala sing himpit nga pag-asawahay. Ginasilingan pa gani sang Biblia ang mga bana kag mga asawa nga may “kapipit-an sa ila unod.” (1 Corinto 7:28) Ang mga kabalaka, balatian, paghingabot, kag iban pa nga mga kabangdanan makapahuol sang pag-asawahay. Apang, kon mag-utwas ang mga problema, kinahanglan ninyo nga pangitaon ang mga solusyon sing magkaupod subong mainunungon nga mga tiayon nga nagatinguha nga pahamut-an si Jehova.
13. Sa ano nga mga bahin maanalisar sang bana kag asawa ang ila kaugalingon?
13 Apang ano abi kon nahul-an ang pag-asawahay bangod sang di-maayo nga pagtamdanay sang magtiayon? Ang pagpangita sing solusyon nagakinahanglan sing panikasog. Halimbawa, basi ang masakit nga panghambal amat-amat nga nangin bahin sang ila pag-asawahay kag karon regular na nila ini nga ginahimo. (Hulubaton 12:18) Subong sang ginbinagbinag sa nahauna nga artikulo, makahalalit ini. Ang isa ka hulubaton sa Biblia nagasiling: “Maayo pa magpuyo sa isa ka desyerto, sangsa mag-upod sa palaaway nga babayi upod ang kaakig.” (Hulubaton 21:19) Kon isa ikaw ka asawa sa sining sahi sang pag-asawahay, pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ang akon bala panimuot nagapabudlay sa akon bana nga makig-upod sa akon?’ Ang mga bana ginasilingan sang Biblia: “Padayon nga higugmaa ang inyo mga asawa kag dili kamo maakig sing tuman sa ila.” (Colosas 3:19) Kon isa ikaw ka bana, pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ang akon bala kinaiya di-mahigugmaon, sa amo nagasulay sa akon asawa nga mangita sing lugpay sa iban?’ Sa pagkamatuod, ang seksuwal nga imoralidad indi mapakamatarong. Apang, bangod mahimo matabo ining trahedya, maayo nga binagbinagon ang mga problema sing tampad.
14, 15. Ngaa ang pagpangita sing lugpay sa iban indi sabat sa mga problema sa pag-asawahay?
14 Ang pagpangita sing lugpay paagi sa pagpakigrelasyon sa iban indi sabat sa mga problema sa pag-asawahay. Diin nagapadulong ang amo nga relasyon? Sa isa bala ka bag-o kag mas malipayon nga pag-asawahay? Mahimo amo sini ang ginahunahuna sang iban. ‘Kay man,’ pangatarungan nila, ‘yari sa sini nga tawo ang mga kinaiya nga kinahanglan ko gid sa isa ka tiayon.’ Apang ining mga pangatarungan sayop, kay ang bisan sin-o nga nagabiya sang iya tiayon—ukon nagapalig-on sa imo nga magbiya—wala gid nagatahod sa pagkabalaan sang pag-asawahay. Di-makatarunganon nga paabuton nga inang relasyon magaresulta sa mas malipayon nga pag-asawahay.
15 Ginhunahuna sing serioso ni Mary, nga ginsambit kaina, ang mga resulta sang iya dalanon, lakip ang posibilidad nga madula niya ukon sang iban ang kahamuot sang Dios. (Galacia 6:7) “Sang ginbinagbinag ko ang akon balatyagon sa katrabaho sang akon bana,” siling niya, “narealisar ko nga kon may tsansa man nga makahibalo sang kamatuoran ining tawo, ginaupangan ko ini. Ang paghimo sing sala makahalit sa tanan nga nadalahig kag makapasandad sa iban!”—2 Corinto 6:3.
Pinakamabaskog nga Motibasyon
16. Ano ang pila ka resulta sang moral nga kahigkuan?
16 Ang Biblia nagapaandam: “Ang mga bibig sang babayi nga dumuluong nagatulo kaangay sang dugos, kag ang iya alingagngag mas madanlog pa sa lana. Apang ang epekto halin sa iya mapait subong sang ajenjo; matalom ini subong sang espada nga duha sing sulab.” (Hulubaton 5:3, 4) Ang mga resulta sang moral nga kahigkuan masakit kag makamamatay. Lakip sa sini ang natublag nga konsiensia, balatian nga naliton paagi sa pagpakigsekso, kag emosyonal nga kasakit sang tiayon nga ginluiban. Pat-od nga rason gid ini agod likawan nga sugdan ang paglakat sa dalanon nga nagadul-ong sa pagluib.
17. Ano ang pinakadaku nga rason agod huptan ang katutom sa pag-asawahay?
17 Ang panguna nga rason kon ngaa sayop ang pagkadimatutom sa pag-asawahay amo nga si Jehova, ang Tagtukod sang pag-asawahay kag Manughatag sang seksuwal nga ikasarang, nagapakamalaut sini. Paagi kay manalagna Malaquias, nagsiling Sia: “Magapalapit ako sa inyo sa paghukom, kag mangin saksi ako nga madagmit batok sa . . . mga makihilahion.” (Malaquias 3:5) May kaangtanan sa kon ano ang makita ni Jehova, ang Hulubaton 5:21 nagasiling: “Ang mga dalan sang tawo yara sa atubangan sang mga mata ni Jehova, kag ginapamalandungan niya ang tanan niya nga banas.” Huo, “ang tanan nga butang hublas kag dayag sa mga mata niya nga sa iya manabat kita.” (Hebreo 4:13) Busa, ang pinakamabaskog nga motibasyon sa pagpabilin nga matutom sa tiayon amo ang ihibalo nga bisan ano pa ka likom ang pagluib kag bisan daw ano pa ka gamay ang pisikal ukon sosyal nga epekto sini sa tawo, ang bisan ano nga buhat nga kahigkuan sa sekso nagaguba sang aton kaangtanan kay Jehova.
18, 19. Ano ang matun-an naton sa eksperiensia ni Jose sa asawa ni Potifar?
18 Ang halimbawa ni Jose, nga anak ni patriarka Jacob, nagapakita nga ang handum nga matigayon ang paghidait upod sa Dios isa ka mabaskog nga motibasyon. Bangod ginkahamut-an sia ni Potifar, isa ka opisyal sa palasyo ni Paraon, si Jose nakatigayon sing mataas nga posisyon sa panimalay ni Potifar. Si Jose “magayon [man] kag maambong,” isa ka butang nga wala mapalampas sang asawa ni Potifar. Adlaw-adlaw niya nga gintinguhaan nga ganyaton si Jose, apang wala sia nagmadinalag-on. Ngaa ginpamatukan ni Jose ang iya mga pangganyat? Ang Biblia nagasugid sa aton: “Nagapangindi sia kag ginasilingan ang asawa sang iya agalon: ‘Yari karon, ang akon agalon . . . wala sia sing bisan ano nga butang nga gindumili sa akon luwas sa imo, bangod ikaw asawa niya. Gani paano ako makahimo sining daku nga kalainan kag magpakasala batok sa Dios?’”—Genesis 39:1-12.
19 Nahuptan sang di-minyo nga si Jose ang moral nga kaputli paagi sa paglikaw nga makigrelasyon sa asawa sang iban nga tawo. “Inom ka sing tubig sa imo kaugalingon nga suluptan,” siling sang Hulubaton 5:15 sa minyo nga mga lalaki, “kag sa nagailig nga mga tubig gikan sa imo kaugalingon nga bubon.” Mag-andam bisan sa di-hungod nga pagpalambo sing romantiko nga gugma sa persona nga indi mo tiayon. Manikasog sing lakas nga pabakuron ang paghigugmaanay ninyo sang imo tiayon, kag panikasugi gid nga lubaron ang bisan ano nga problema nga mahimo mag-utwas sa ulot ninyo. Busa, “magkalipay ka sa asawa sang imo pagkapamatan-on.”—Hulubaton 5:18.
Ano ang Imo Natun-an?
• Paano ang isa ka Cristiano di-hungod nga masiod sa isa ka romantiko nga relasyon?
• Anong mga pangandam ang makabulig agod malikawan sang isa ang pagpalambo sing romantiko nga gugma sa iban nga indi niya tiayon?
• Kon may problema, ano ang dapat himuon sang magtiayon?
• Ano ang pinakadaku nga motibasyon agod huptan ang kaputli sang pag-asawahay?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Retrato sa pahina 26]
Sing makapasubo, sa ulubrahan, mahimo mahulog ang buot sang mga di-magtiayon sa isa kag isa
[Retrato sa pahina 28]
‘Paagi sa ihibalo ang nasulod nga mga hulot mapuno sing maayong mga butang’
