Skip to content

Skip to table of contents

Fakamalolō ha ko e Tua mo e Matakutaku Atua

Fakamalolō ha ko e Tua mo e Matakutaku Atua

Fakamalolō ha ko e Tua mo e Matakutaku Atua

“Kia fakamalolo, mo e fakamanavalahi . . . ha ko e mena fakalataha a mua mo Iehova hau a Atua.”—IOSUA 1:9.

1, 2. (a) Mai he kitiaaga he tagata, ko e heigoa e tau amaamanakiaga ha Isaraela ke kautū ke he tau Kanana? (e) Ko e heigoa e fakamafanaaga ne moua e Iosua?

HE 1473 F.V.N., kua mautali e motu ha Isaraela ke huhū atu ke he Motu he Maveheaga. Ha ko e tau tutuaga uka i mua, ne fakamanatu e Mose ke he tau tagata: “Ko e fina atu ha ne fai a koe ke he aho nai ke he fahi atu a Ioritana, ke hoko atu ke eke ai māu e tau motu ne mua kia koe he tokologa mo e malolo, ko e tau maga lalahi kua puipui ai he tau pa ke hoko hake ke he lagi, Ko e motu he tau tagata lalahi to tokoluga, ko e fanau a Anaki kua . . . logona ai e koe, pehe, Ko hai kua maeke ke tutu atu ki mua he fanau a Anaki?” (Teutaronome 9:1, 2) E, kua talahaua e tau tupua makimaki nei! Lafi ki ai, kua ha ha he falu Kanana e tau kautau ne mautauteute, mo e tau solofanua mo e tau kariota hui lapatoa.—Tau Fakafili 4:13.

2 Ko Isaraela he taha faahi, ne eke mo motu he tau tupa ti nonofo ai ke he 40 e tau he tutakale. Ti, mai he kitiaaga he tagata, to tuga ke nakai kautu a lautolu. Ka e, ha ha ia Mose e tua; kua maeke a ia ke “kitia” kua takitaki e Iehova a lautolu. (Heperu 11:27) “Ko Iehova hau a Atua, ko ia kua mua atu kia koe,” he tala age e Mose ke he tau tagata. “[To] fakaotioti ai e ia a lautolu kua fakatokolalo foki e ia a lautolu ki mua hau.” (Teutaronome 9:3; Salamo 33:16, 17) He mole e mate a Mose, ne fakamafana e Iehova a Iosua ke he lalagoaga Haana, he pehē: “Kia matike a koe, ti fano ke he fahi atu a Ioritana na, ko koe, katoa mo e motu oti nai, ke he motu kua foaki atu e au kia lautolu, ko e fanau a Isaraela. Nakai tu mai ha tagata ke totoko atu kia koe ke he tau aho oti he hau a moui; tuga ne fakalataha au mo Mose, to fakalataha pihia au mo koe; nakai tiaki e au a koe, to nakai toka e au a koe.”—Iosua 1:2, 5.

3. Ko e heigoa ne lafi ke he tua mo e fakamalolō ha Iosua?

3 Ke moua e lalagoaga mo e takitakiaga a Iehova, kua lata ia Iosua ke totou mo e manamanatu fakahokulo ke he Fakatufono he Atua mo e moui fakatatau ki ai. “Ti monuina a koe ke he tau puhala oti ke fano ai a koe, ti monuina ai ni,” he talahau e Iehova. “Nakai kia poaki atu ai au kia koe? Kia fakamalolo, mo e fakamanavalahi a koe; aua neke matakutaku a koe; ti ua fakaatukehe; ha ko e mena fakalataha a mua mo Iehova hau a Atua ke he tau mena oti ke fano a koe ki ai.” (Iosua 1:8, 9) Ha kua fanogonogo a Iosua ke he Atua, ne fakamooli a ia ke fakamalolō, fakamaō, mo e monuina. Ka e tokologa he atuhau haana ne nakai fanogonogo. Ti ko e fua, ne nakai monuina a lautolu, ti mamate he tutakale.

Nakai Fai Malolō e Tau Tagata Nakai Tua

4, 5. (a) Fakatatai fēfē e aga he tau toko ne hogofulu ke he ha Iosua mo Kalepa? (e) Ko e heigoa e tali a Iehova ke he tau tagata ne nakai tua?

4 Fagofulu e tau fakamua atu he hūhū fakapā a Isaraela ki Kanana, ne fakafano e Mose 12 e tagata ke toko e motu. Hogofulu ne liliu ha kua matakutaku. “Ko e tau tagata oti foki ne kitia e mautolu ko e tau tagata lalahi ni a lautolu,” he tagi e lautolu. “Ne kitia ai foki e mautolu e tau tagata makimaki, ko e fanau a Anaki, ne tutupu mai he tau tagata makimaki; ti tuga ni e tau he a mautolu ke he manatu ha mautolu.” Mooli kia ko e “tau tagata oti”—nakai ko e tau tagata Anaki hokoia—e tau tagata makimaki? Nakai. Kua tutupu mai kia e tau hologa Anaki he tau tagata makimaki ato hoko e Fakapuke? Nakai pihia! Ka e, ha ko e tau tala fakavai nei, ne holofa e logonaaga he matakutaku he heaga api. Ne manako foki e tau tagata ke liliu ki Aikupito, ko e motu ne fakatupa ai a lautolu!—Numera 13:31–14:4.

5 Ka e, tokoua e toko, ko Iosua mo Kalepa, ne makai ke hūhū atu ke he Motu he Maveheaga. Ko e “mena kai ma tautolu” e tau Kanana, he talahau e laua. “Kua to tuai ha lautolu a taue, kua fakalataha ni a tautolu mo Iehova, ua matakutaku a mutolu kia lautolu.” (Numera 14:9) Kua goagoa kia e manamanatu mitaki ha Iosua mo Kalepa? Nakai pihia! Fakalataha mo e motu oti ne toe, kua kitia e lautolu ne fakamā e Iehova a Aikupito ne mua e malolō mo e tau atua ha lautolu he puhala he tau Malaia Hogofulu. Ti kitia e lautolu a Iehova ne fakatomo a Farao mo e tau kautau haana he Tahi Kula. (Salamo 136:15) Maaliali ai, ne fakakite he matakutaku he tau toko ne hogofulu mo lautolu ne fakaohooho e lautolu kua nakai fai mena ke kalo mai ai. “To nakai tua a lautolu kia au ato a fe pete he tau fakamailoga oti kua eke e au kia lautolu?” ne talahau e Iehova he fakakite e mamahi lahi haana.—Numera 14:11.

6. Ko e puhala fe ne matutaki e fakamalolō mo e tua, ti kitia fēfē e mena ia he vahā nei?

6 Ne kitia e Iehova e ute he lekua—ko e aga hopoate noa he tau tagata ne fakakite e nakai tua ha lautolu. E, kua matutaki tata e tua mo e fakamalolō, ati tohi he aposetolo ko Ioane hagaao ke he fakapotopotoaga Kerisiano mo e tuaga fakaagaaga i ai: “Ko e kautu foki hanai ke kautu ai ke he lalolagi, ko e tua ha tautolu.” (1 Ioane 5:4) He vahā nei, ko e tua tuga ha Iosua mo Kalepa ne fua mai he fakamatala e tala mitaki he Kautu ke he lalolagi katoa nukua taute he molea e ono e miliona he Tau Fakamoli a Iehova, kua fuata mo e fuakau, malolō mo e lolelole. Nakai fai fi ne maeke ke fakanonono e tau kautau malolō lahi nei.—Roma 8:31.

Kia Nakai “Tukumuli”

7. Ko e heigoa e kakano ke “tukumuli”?

7 Kua fakamatala fakamalolō he tau fekafekau a Iehova he vahā nei e tala mitaki ha kua tatai e manamanatuaga ha lautolu mo e aposetolo ko Paulo, ne tohi: “Ka ko tautolu, nakai ha ia lautolu kua tukumuli ke he malaia, ka ko lautolu kua tua ke momoui ai e tau agaga.” (Heperu 10:39) Ke “tukumuli,” tuga ne talahau e Paulo, ne nakai kakano ke matakutaku ku, ha kua tokologa e tau fekafekau tua fakamooli he Atua ne matakutaku ke he tau magaaho. (1 Samuela 21:12; 1 Tau Patuiki 19:1-4) Ka e, kakano “ke tolomuli, taaki kehe,” ke “fakateaga he taofi ke he kupu mooli,” he talahau he taha tohi fakamaama he Tohi Tapu. Kua lafi ki ai ko e “tukumuli” liga ko e metafoa ne fakavē ke he “tuku hifo e lā he toga ti fakaeto e fenoga” tuga e fekafekauaga he Atua. Mooli, ko lautolu ne tua malolō ne nakai manamanatu ke “fakaeto e fenoga” ka tutupu e tau mena uka—tuga e favaleaga, gagao e tino, po ke falu kamatamata foki. Ka e, fakatumau a lautolu he fekafekau ki a Iehova, he mailoga kua fakaalofa hokulo a ia ki a lautolu ti iloa e ia e tau mena ne kūkū a lautolu. (Salamo 55:22; 103:14) Ha ha nakai ia koe e tua pihia?

8, 9. (a) Fakamalolō fēfē e Iehova e tua he tau Kerisiano fakamua atu? (e) Ko e heigoa ha tautolu ka taute ke ati e tua ha tautolu?

8 He taha magaaho ne logona hifo he tau aposetolo kua tote e tua ha lautolu, ti tala age a lautolu ki a Iesu: “Kia fakalahi e koe ha mautolu a tua.” (Luka 17:5) Ko e ole fakamooli ha lautolu nukua tali, mua atu ke he Penetekoso 33 V.N., he magaaho ka fakalataha e agaaga tapu ne mavehe ke he tau tutaki ti foaki ki a lautolu e maama hokulo lahi ke he Kupu he Atua mo e finagalo. (Ioane 14:26; Gahua 2:1-4) Ne fakamalolō e tua ha lautolu, ti kamata e tau tutaki ke he gahua fakamatala pete ne totokoaga ke he tala mitaki ke he “tau tagata oti ke he lalolagi.”—Kolose 1:23; Gahua 1:8; 28:22.

9 Ke maeke ke ati e tua mo e matutaki ke he fekafekauaga ha tautolu, kua lata foki ia tautolu ke kumikumi mo e manamanatu fakahokulo ke he tau Tohiaga Tapu mo e liogi ma e agaaga tapu. He to e kupu mooli he Atua ke he tau manamanatuaga mo e loto ha tautolu—tuga ne taute e Iosua, Kalepa, mo e tau tutaki Kerisiano fakamua atu—ka moua e tautolu e tua ka foaki ki a tautolu e fakamalolō kua lata ke fakauka ke he tau fakaagaaga mo e kautu ki ai.—Roma 10:17.

Tua—Nakai ko e Talitonu Hokoia

10. Ko e heigoa kua putoia ke he tua mooli?

10 Tuga ne fakatātā he tau tagata fakamooli i tuai, ko e tua ne takitaki ke he fakamalolō mo e fakauka kua lahi atu e mena ne putoia ke he taofiaga he Atua. (Iakopo 2:19) Kua lata ke iloa e tautolu a Iehova ko e peresona mo e mauokafua katoatoa ki a ia. (Salamo 78:5-8; Tau Fakatai 3:5, 6) Kua kakano ke talitonu mo e loto katoa ha tautolu ko e omaoma ke he tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga he Atua kua mua atu e aoga ki a tautolu. (Isaia 48:17, 18) Kua putoia foki ke he tua e mauokafua katoatoa to fakamooli e Iehova e tau maveheaga oti haana ti eke mo ‘taui ki a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia.’—Heperu 11:1, 6; Isaia 55:11.

11. Ko e puhala fe ne fakamonuina a Iosua mo Kalepa ma e tua mo e fakamalolō ha laua?

11 Kua nakai fakateaga e tua pihia. Kua tupu ai he fakagahuahua e tautolu e kupu mooli, “kamata” e tau monuina, “kitekite” e tau tali ke he tau liogi ha tautolu mo e, falu puhala foki, he mailoga e takitakiaga a Iehova ke he tau momoui ha tautolu. (Salamo 34:8; 1 Ioane 5:14, 15) Maeke ke iloa mooli e tautolu ko e tua ha Iosua mo Kalepa ne hokulo he kamata e laua e mitaki he Atua. (Iosua 23:14) Manamanatu la ke he tau manatu nei: Ne hao a laua he o fano ke 40 e tau he tutakale, tuga ne mavehe he Atua ki a laua. (Numera 14:27-30; 32:11, 12) Ne foaki ki a laua e gahua lahi ke ono e tau he fakakaumahala a Kanana. Fakahiku ai, ne olioli e laua e moui loa mo e tino malolō ti moua foki e laua e tau tufaaga fakatagata. Kua palepale mooli e Iehova a lautolu ne fekafekau fakamooli mo e fakamalolō ki a Ia!—Iosua 14:6, 9-14; 19:49, 50; 24:29.

12. Fēfē e puhala ne ‘fakamahomo e Iehova haana vagahau’?

12 Ko e fakaalofa-totonu he Atua ki a Iosua mo Kalepa ne fakamanatu ki a tautolu e tau kupu he salamo: “Kua fakamahomo ni e koe hāu a vagahau ke he hāu a higoa oti.” (Salamo 138:2) He magaaho ne matutaki e Iehova e higoa haana ke he maveheaga, ko e fakamooli he maveheaga ia ne “fakamahomo” hake ke he tau amaamanakiaga oti kana. (Efeso 3:20) E, ne nakai fakaita e Iehova a lautolu kua “fiafia” ki a ia.—Salamo 37:3, 4.

Ko e Tagata ne ‘Fakafiafia Lahi e Atua’

13, 14. Ko e ha ne lata a Enoka ke moua e tua mo e fakamalolō?

13 Lahi e mena ka ako e tautolu hagaao ke he tua mo e fakamalolō he manamanatu ke he fakafifitakiaga ne fakatoka he tagata fakamoli he vahā ato Kerisiano—ko Enoka. Ato kamata a ia ke perofeta atu, ne liga iloa e Enoka to kamatamata e tua mo e fakamalolō haana. He puhala fēfē? Ha kua talahau e Iehova i Etena ko e faitaua, po ke vihiatia, to tupu he vahaloto ha lautolu ka fekafekau ke he Atua mo lautolu ka fekafekau ki a Satani ko e Tiapolo. (Kenese 3:15) Ne iloa foki e Enoka ko e vihiatia nei ne mafuta mai he fakamauaga tuai he tagata he magaaho ne kelipopo e Kaino haana tehina ko Apelu. Mooli, ko e ha laua a matua taane, ko Atamu, ne moui ke teitei 310 e tau he mole e fanau ha Enoka.—Kenese 5:3-18.

14 Pete ne tutupu e tau mena nei, ne fakamalolō a Enoka he ‘o fano mo e Atua mooli’ mo e totoko e “tau mahani matahavala” ne talahau fakakelea he tau tagata ki a Iehova. (Kenese 5:22; Iuta 14, 15) Ko e tuaga nakai matakutaku nei ma e tapuakiaga mooli ne taute a Enoka ke loga e tau fi, ti fakahagahagakelea e moui haana. Ke he mena nei, ne fakahao e Iehova e perofeta haana mai he tau mamahi he mate. He mole e tala age ki a Enoka “ko ia ko e tagata kua fakafiafia atu ke he Atua,” ne “uta” e Iehova a ia neke hoko ke he mate, liga he magaaho ne fakanikoa fakaperofeta.—Heperu 11:5, 13; Kenese 5:24.

15. Ko e heigoa e fakafifitakiaga mitaki ne fakatoka e Enoka ma e tau fekafekau ha Iehova he vahā nei?

15 He magaaho ni ne mole e talahau e utaaga a Enoka, ne liu a Paulo peehi e aoga he tua, he pehē: “Ka nakai tua, ti nakai maeke ke fakafiafia [ke he Atua].” (Heperu 11:6) E, ne foaki he tua ki a Enoka e fakamalolō ke o fano mo Iehova mo e ke fakapuloa e fekau he fakafiliaga Haana ke he lalolagi nakai mahani Atua. Ti ko e mena nei, ne fakatoka e Enoka e fakafifitakiaga mitaki ma tautolu. Ha ha ia tautolu e gahua pihia ke taute he lalolagi ne totoko e tapuakiaga mooli mo e kua puke he tau kelea oti kana.—Salamo 92:7; Mataio 24:14; Fakakiteaga 12:17.

Moua Mai e Fakamalolō he Matakutaku Atua

16, 17. Ko hai a Opetaia, ti ko e heigoa e tau tuaga ne fehagai mo ia?

16 Kehe mai he tua, kua ha ha ai e taha mahani ne lafi ke he fakamalolō, ko e matakutaku fakalilifu ke he Atua. Kia manamanatu la tautolu ke he fakafifitakiaga mitaki lahi he tagata matakutaku Atua ne moui he vahā he perofeta ko Elia mo e Patuiki ko Ahapo, ne pule ke he kautu he faahi tokelau ha Isaraela. He magaaho ne patuiki a Ahapo, ne pikitia kelea e kautu he faahi tokelau he tapuakiaga ha Paala. Ko e 450 e perofeta ha Paala ti 400 e perofeta he pou tapu ne “kai mena ke he laulau a Iesepela,” ko e hoana a Ahapo.—1 Tau Patuiki 16:30-33; 18:19.

17 Ko e fi vale ha Iehova ko Iesepela ne lali ke moumou e tapuakiaga mooli mai he motu. Ne kelipopo e ia falu perofeta ha Iehova ti lali foki ke tamate a Elia, ati hao ai ha ko e takitakiaga he Atua he hola ke he taha faahi a Ioritana. (1 Tau Patuiki 17:1-3; 18:13) Manamanatu nakai a koe ke he uka he tuku fakatokoluga e tapuakiaga meā he kautu he faahi tokelau he vahā ia? Ka e kua ka gahua a koe he fale patuiki? Ko e mena haia ne tupu ke he tagata matakutaku Atua ko Opetaia, * ko e fekafekau he kaina a Ahapo.—1 Tau Patuiki 18:3.

18. Ko e heigoa ne taute a Opetaia ke kehe lahi he eke mo tagata tapuaki a Iehova?

18 Nakai fakauaua ai, kua mataala lahi mo e fakailoilo a Opetaia ke he haana a tapuakiaga ki a Iehova. Ka e nakai fakahui e ia. Ne talahau he 1 Tau Patuiki 18:3: “Ne matakutaku lahi a Opetaia kia Iehova.” E, ko e matakutaku Atua ha Opetaia kua kehe lahi! Ko e matakutaku mitaki nei, ne foaki ki a ia e fakamalolō lahi mahaki, tuga ne fakatātā he mole laia e kelipopo e Iesepela e tau perofeta a Iehova.

19. Ko e heigoa ne taute e Opetaia ke fakatātā e fakamalolō haana?

19 Ne totou e tautolu: “Ha kua keli e Iesepela e tau perofeta a Iehova, ti uta ai e Opetaia e tau perofeta tokoteau, mo e fufu ai e ia a lautolu ke takilimagofulu ke he ana, ti fagai ai e ia a lautolu ke he tau areto mo e magavai.” (1 Tau Patuiki 18:4) He manamanatu a koe ki ai, he fagai fakagalogalo e tau tagata taane tokoteau ko e matagahua hagahagakelea lahi. Nakai ni kalo a Opetaia neke moua e Ahapo mo Iesepela ka e fakamamao foki a ia neke malika he tau perofeta ne 850 ne o mai tumau ke he fale patuiki. Taha mena foki, ko e tokologa he falu tagata tapuaki fakavai he motu, mai ia lautolu ne tokolalo ke hoko ke he tau tama taane patuiki, kua nakai fakauaua ke fakaaoga ha magaaho ke fakatapakupaku a Opetaia ke moua e taliaaga he patuiki taane mo e patuiki fifine. Ka e, ke he kitiaaga he tau tagata tapuaki tupua nei, ne hagaaki fakamalolō a Opetaia ke he tau manako he tau perofeta a Iehova. Malolō ha ia he matakutaku Atua!

20. Lagomatai fēfē he matakutaku Atua ha Opetaia a ia, ti lagomatai fēfē he fakafifitakiaga haana a koe?

20 Ha kua fakatātā e Opetaia e fakamalolō he matakutaku Atua, ne puipui mooli e Iehova a ia mai he tau fi haana. Talahau he Tau Fakatai 29:25: “Ko e matakutaku ke he tau tagata ke hoko mai ai e matahele; ka ko ia kua tua kia Iehova, to nofo ai a ia mo e nakai haofia.” Ko e tagata agaia ni a Opetaia; ne matakutaku a ia neke moua mo e kelipopo, tuga ni a tautolu. (1 Tau Patuiki 18:7-9, 12) Ka e, foaki he matakutaku Atua ki a ia e fakamalolō ke kautū mai he ha matakutaku tagata ne liga ha ha ia ia. Ko e fakafifitakiaga mitaki a Opetaia ki a tautolu oti, mua atu ki a lautolu ne tapuaki ki a Iehova kua fakahagahagakelea e tokanoaaga ha lautolu po ke tau momoui foki ha lautolu. (Mataio 24:9) E, kia lali oti a tautolu ke fekafekau ki a Iehova “mo e maimaina, mo e matakutaku.”—Heperu 12:28.

21. Ko e heigoa ka fakatutala ki ai he vala tala ka mui mai?

21 Nakai ni ko e tua mo e matakutaku Atua e tau mahani ne atihake e fakamalolō; ko e fakaohoohoaga malolō lahi foki e fakaalofa. “Ha ko e mena nakai foaki mai he Atua kia tautolu e [a]gaga ke matakutaku ai, ka kia fakamalolo ai, mo e fakaalofa ai, mo e akonaki atu ai,” he tohi e Paulo. (2 Timoteo 1:7) He vala tala ne mui mai, to kitia e tautolu e puhala he fakaalofa ka lagomatai a tautolu ke fekafekau fakamalolō ki a Iehova he tau aho fakamui nei ne uka.—2 Timoteo 3:1.

[Matahui Tala]

^ para. 17 Nakai ko e perofeta ko Opetaia.

Maeke Nakai Ia Koe ke Tali?

• Ko e heigoa ne lafi ke he fakamalolō ha Iosua mo Kalepa?

• Ko e heigoa ne putoia ke he tua mooli?

• Ko e ha ne nakai matakutaku a Enoka he fakapuloa e fekau he fakafiliaga he Atua?

• Lafi fēfē e matakutaku Atua ke he fakamalolō?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 15]

Ne poaki a Iehova ki a Iosua: “Kia fakamalolo, mo e fakamanavalahi”

[Fakatino he lau 16]

Ne leveki mo e puipui e Opetaia e tau perofeta he Atua

[Tau Fakatino he lau 17]

Ne vagahau fakamalolō e Enoka e kupu he Atua