Zola Kepesaka Kikesa

‘Mpeve yina ya Nzambi pesaka beto ke katulaka kikesa na beto ve; kansi mpeve na yandi ke pesaka beto ngolo, yo ke sadisaka beto na kuzolana, yo ke songaka beto mpi mutindu beto fweti kudiyala.’​—2 TIMOTEO 1:7.

1, 2. (a) Zola lenda pusa muntu na kusala inki? (b) Sambu na nki kikesa yina Yezu kumonisaka kuvandaka ya kuyituka?

BANTU mosi ya katukaka kukwela ntama mingi ve vandaka kusala nsaka na masa penepene na dibungu mosi ya masa ya Australie. Bo vandaka pene na kubasika na masa, ntangu mbisi mosi ya nene ya masa (requin) zolaka kukanga nkento, ebuna na ngolo yonso, bakala kulosaka nkento na yandi na nganda ya masa mpi mbisi yango kukangaka bakala. Na kilumbu bo salaka diskure ya kuzika mvumbi, nkento kutubaka nde: “Yandi pesaka luzingu na yandi sambu na munu.”

² Ya kyeleka, zola lenda pusa bantu na kumonisa kikesa mosi ya kuyituka. Yezu Kristu kutubaka nde: “Kuzola ya kuluta nene ya muntu lenda vanda na yo na ntima yo yai: kana yandi pesa moyo na yandi sambu na banduku na yandi.” (Yoane 15:13)  Bangunga kiteso ya 24 na nima ya kutuba bangogo yina, Yezu pesaka luzingu na yandi sambu na muntu mosi kaka ve, kansi sambu na bantu ya ntoto ya mvimba. (Matayo 20:28) Dyaka, Yezu kupesaka ve luzingu na yandi na kintulumukina sambu na kumonisa kikesa na yandi. Yandi zabaka na ntwala nde bantu zolaka kuseka yandi, kumonisa yandi mpasi, kuzengila yandi nkanu ya lufwa kukonda kikuma, mpi kufwa yandi na zulu ya nti ya mpasi. Yandi bongisaka nkutu balongoki na yandi sambu na dyambu yina vandaka kukinga yandi, yandi tubaka nde: “Beno wa mbote, beto ke kwenda na Yerusalemi. Kuna bo ta pesa Mwana-muntu na maboko ya bambuta ya banganga-Nzambi ti ya balongi ya bansiku. Bo ta zengila yandi nde yandi fweti fwa. Bo ta pesa yandi na bamimpani. Bo ta seka yandi, bo ta losila yandi mate, bo ta bula yandi fimbu, bo ta fwa yandi.”​—Marko 10:33, 34.

3. Inki kupesaka Yezu kikesa mingi?

³ Inki kupesaka Yezu kikesa yina ya mingi? Lukwikilu mpi kutina Nzambi boma kusadisaka yandi mingi. (Baebreo 5:7; 12:2) Kansi, kima ya kuluta mfunu kele nde kikesa na yandi kukatukaka na zola na yandi sambu na Nzambi mpi sambu na bantu. (1 Yoane 3:16) Katula lukwikilu ti kutina Nzambi boma, kana beto yedisa zola ya mutindu yina, beto mpi takuka kumonisa kikesa bonso yina ya Kristu. (Efezo 5:2) Inki mutindu beto lenda yedisa zola ya mutindu yina? Beto fwete zaba nto na yo.

‘Zola Ke Katukaka na Nzambi’

4. Sambu na nki beto lenda tuba nde Yehowa kele nto ya zola?

⁴ Kimuntu ya Yehowa kemonisaka zola mpi yandi kele nto ya zola. Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Bampangi na mono, beto zolana, sambu kuzola ke katukaka na Nzambi. Muntu yina ke zolaka bantu ya nkaka, yandi kele mwana ya Nzambi, yandi mpi zaba Nzambi. Muntu yina ke zolaka bantu ya nkaka ve, yandi zaba Nzambi ve, sambu Nzambi ke zolaka bantu.” (1 Yoane 4:7, 8) Yo yina, zola bonso yina ya Nzambi lenda yela na ntima ya muntu ntangu yandi kekwendaka penepene na Yehowa na nsadisa ya nzayilu ya kyeleka mpi ntangu yandi kesadilaka nzayilu yina sambu na kulemfukila yandi na ntima ya mvimba.​—Filipi 1:9; Yakobo 4:8; 1 Yoane 5:3.

5, 6. Inki kusadisaka balongoki ya Yezu ya ntete na kuyedisa zola bonso ya yandi?

⁵ Na kisambu ya nsuka ya yandi salaka ti balongoki na yandi ya kwikama 11, Yezu kumonisaka kuwakana yina kele na kati ya kuzaba Nzambi ti kuyedisa zola. Yandi tubaka nde: “Mono longaka bo na kuzaba nge, mono ta longa bo diaka na kuzaba nge, sambu kuzola yina ya nge ke zolaka mono, yo vanda mpi na bo, ebuna mono mosi mpi mono vanda na bo.” (Yoane 17:26) Yezu kusadisaka balongoki na yandi na kuyedisa zola bonso yina kuvandaka na kati na yandi ti Tata na yandi, yandi monisaka na kutuba ti na mbandu na yandi nde zina ya Nzambi kemonisaka bikalulu na yandi ya mbote. Kikuma yo yina yandi tubaka nde: “Muntu yina me mona mono yandi me mona mpi Tata.”​—Yoane 14:9, 10; 17:8.

⁶ Zola bonso yina ya Kristu kele mbuma ya mekatuka na mpeve santu ya Nzambi. (Galatia 5:22) Ntangu Bakristu ya ntete kubakaka mpeve santu na Pantekoti ya mvu 33 T.B., bo yibukaka kaka ve mambu mingi ya Yezu longaka bo, kansi bo bakisaka mpi mbotembote ntendula ya Masonuku. Yo kele pwelele nde nzayilu yina ya mingi kuyedisaka zola na bo sambu na Nzambi. (Yoane 14:26; 15:26) Yo butaka inki? Ata luzingu na bo kuvandaka na kigonsa, bo vandaka kulonga nsangu ya mbote ti kikesa yonso.​—Bisalu 5:28, 29.

Bo Monisaka Kikesa ti Zola na Bisalu

7. Inki bampasi Polo ti Barnabasi kukutanaka na yo ntangu bo salaka nzyetelo na bo ya kimisionere?

⁷ Ntumwa Polo kusonikaka nde: ‘Mpeve yina ya Nzambi pesaka beto ke katulaka kikesa na beto ve; kansi mpeve na yandi ke pesaka beto ngolo, yo ke sadisaka beto na kuzolana, yo ke songaka beto mpi mutindu beto fweti kudiyala.’ (2 Timoteo 1:7) Polo vandaka kutubila mambu yina kusalamaka na luzingu na yandi mosi. Beto tadila mambu yina yandi ti Barnabasi kukutanaka na yo ntangu bo kwendaka na nzyetelo mosi ya kimisionere. Bo samunaka na bambanza mingi, yika Antioshe, Ikoniumi, ti Listre. Na konso mbanza, bantu yankaka vandaka kukuma Bakristu, kansi bankaka vandaka kukuma bambeni ya ngolo. (Bisalu 13:2, 14, 45, 50; 14:1, 5) Na Listre, kimvuka mosi ya bantu kuwaka makasi mpi nkutu kulosaka Polo matadi, bo bikaka yandi penepene na kufwa! “Kansi ntangu bakristo kwisaka kuziunga yandi, yandi telamaka, ebuna yandi vutukaka na bwala. Na kilumbu landaka, yandi ti Barnabasi bo kwendaka na Derbe.”​—Bisalu 14:6, 19, 20.

8. Inki mutindu kikesa yina Polo ti Barnabasi kumonisaka vandaka kumonisa zola ya ngolo ya bo vandaka na yo sambu na bantu?

⁸ Keti mutindu bantu zolaka kufwa Polo kupesaka  yandi ti Barnabasi boma na mpila nde bo yambulaka kusamuna? Ata fyoti ve! Na nima ya kulonga na Derbe mpi “bantu mingi kumaka bakristo,” babakala yina zole “vutukaka na Listre, na Ikoniumi, ti na Antioshe.” Sambu na inki? Sambu na kupesa bantu ya mpa kikesa na mpila nde bo vanda kaka ti lukwikilu ya ngolo. Polo ti Barnabasi kutubilaka bo nde: “Beto fweti mona mpasi mingi sambu na kukota na Kimfumu ya Nzambi.” Yo kele pwelele nde zola ya ngolo ya bo vandaka na yo sambu na ‘mameme ya Kristu’ kupesaka bo kikesa. (Bisalu 14:21-23; Yoane 21:15-17) Na nima ya kupona bankuluntu na konso dibundu ya mpa yina vandaka kusalama, bampangi yina zole kusambaka mpi ‘kupesaka bo na maboko ya Yehowa yina ya bo me ndimaka na ntima.’

9. Bankuluntu ya Efeso kusalaka nki na mutindu Polo vandaka kuzola bo?

⁹ Polo kuvandaka muntu ya kikesa mpi ya vandaka kuzola bantu mingi na mpila nde Bakristu mingi ya ntete kumaka kuzola yandi mpi mingi. Yibuka mambu yina kusalamaka na lukutakanu yina Polo kusadisaka ti bankuluntu ya Efeso, kisika ya yandi lutisaka bamvula tatu mpi kukutanaka ti bambangika ya ngolo. (Bisalu 20:17-31) Na nima ya kupesa bo kikesa na kutala mameme yina Nzambi mepesaka bo, Polo ti bo yonso kufukamaka mpi kusambaka. Ebuna, “bo yonso vandaka kudila, bo vandaka kubwila Paulo na nkingu sambu na kupesa yandi beze. Bo vandaka kumona mawa mingi sambu na mambu yina ya yandi tubaka nde: ‘Beno ta mona ilungi na mono diaka ve.’” Ya kyeleka, bampangi yina vandaka kuzola Polo mingi! Yo yina, lere ntangu ya kukwenda kulungaka, yo vandaka ve pete sambu na Polo ti bantu yina vandaka kusala ti yandi nzyetelo na ‘kukabwana ti bo’ mpi bankuluntu ya bwala yina vandaka kuzola ve kubika bo nde bo kwenda.​—Bisalu 20:36–21:1.

10. Inki mutindu Bambangi ya Yehowa ya ntangu na beto memonisaka kikesa ti zola sambu na bampangi na bo?

¹⁰ Bubu yai, bampangi kezolaka bankengi ntambudi, bankuluntu ya mabundu, ti bantu yankaka mingi sambu na kikesa ya bo kemonisaka sambu na mameme ya Yehowa. Mu mbandu, na bansi yina bitumba kesalamaka to yina bo mebuyisaka kisalu ya kusamuna, bankengi ntambudi ti bankento na bo metulaka luzingu ti kimpwanza na bo na kigonsa sambu na kwenda kutala mabundu. Mutindu mosi, Bambangi mingi memonaka mpasi na maboko ya bamfumu ya nku ti bantu na bo sambu bo zolaka kutanga ve bazina ya Bakristu yankaka to kumonisa kisika bo vandaka kubaka madya ya kimpeve. Bambangi mingi yankaka mekutanaka na bambangika, minyokudi, mpi bo mefwaka bankaka sambu bo zolaka ve kuyambula kusamuna nsangu ya mbote to kuyambula kuvukana ti Bakristu yankaka na balukutakanu ya Bukristu. (Bisalu 5:28, 29; Baebreo 10:24, 25) Bika beto landa mbandu ya lukwikilu ti ya zola ya bampangi ya babakala ti ya bankento ya kikesa ya mutindu yai!​—1 Tesalonika 1:6.

Kubika Ve nde Zola na Nge Kukuma Madidi

11. Na nki mitindu Satana kenwanisaka bansadi ya Yehowa, mpi yo kelombaka bo sala inki?

¹¹ Ntangu bo losaka Satana na ntoto, yandi wilaka bansadi ya Yehowa makasi mingi sambu bo  “ke landaka bansiku ya Nzambi ti ke ndimaka mambu ya kieleka yina ya Yesu songaka.” (Kusonga 12:9, 17) Mosi na kati ya bametode yina Dyabulu kesadilaka kele minyokudi. Kansi na kisika ya kusala mbi, mbala mingi metode yai kebutaka mbuma ya mbote sambu bansadi ya Nzambi kekumaka na bumosi, kezolanaka ngolo, mpi yo kepusaka bo na kuvanda ti kikesa mingi. Metode yankaka yina Satana kesadilaka kele ya kubenda muntu na bampusa ya kinsuni. Sambu na kununga metode yai, yo kelombaka kuvanda ti kikesa na mitindu mingi sambu bitumba yango kesalamaka na kati ya muntu, kelombaka kunwana ti bampusa ya mbi yina kevandaka na kati ya ntima na beto ya “me fulukaka na luvunu; yo ke na maladi mingi.”​—Yeremia 17:9; Yakobo 1:14, 15.

12. Inki mutindu Satana kesadilaka “mpeve ya [inza]” sambu na kufyotuna zola na beto sambu na Nzambi?

¹² Kinwaninu yankaka ya ngolo yina Satana kesadilaka kele “mpeve ya [inza],” disongidila, ngolo ya inza yina keyalaka mabanza ti mawi, mpi yo kewakanaka ve ata fyoti ti mpeve santu ya Nzambi. (1 Korinto 2:12) Mpeve ya inza kesyamisaka kikalulu ya bwimi, mpusa ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni, mpi ‘nzala ya bima yina meso kemonaka.’ (1 Yoane 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Ata bima ya kinsuni ti mbongo kele kwa yo mbi ve, kana zola na beto sambu na yo mebaka kisika ya zola na beto sambu na Nzambi, pana Satana menunga. Ngolo to kiyeka ya mpeve ya inza kemonanaka na mutindu yo kebendaka mpusa ya kinsuni, na mayele na yo ya mbi, na mambi yina kemanaka ve, mpi yo kemwanganaka bisika yonso bonso mupepe. Kubika ve mpeve ya inza kubebisa ntima na nge!​—Efezo 2:2, 3; Bingana 4:23.

13. Inki mutindu kikesa na beto ya kusadila bansiku ya bikalulu ya mbote lenda mekama?

¹³ Kansi, sambu na kununga mpi kubuya mpeve yai ya mbi ya inza, yo kelombaka kuvanda ti kikesa sambu na kuzitisa bansiku ya bikalulu ya mbote. Mu mbandu, yo kelombaka kikesa sambu na kutelama mpi kukatuka kisika bo kesala bansaka ya mbi to kukanga ordinatere to televizio na ntangu bifwanisu ya mbi mebasika. Yo kelombaka kikesa sambu na kubuya bupusi ya banduku ya mbi mpi kuzenga kinduku ya mbi. Mutindu mosi, yo kelombaka kikesa sambu na kunwanina bansiku ti minsiku ya Nzambi na ntangu bantu keseka beto, yo vanda banduku ya nzo-nkanda, banduku ya kisalu, bantu ya kezingaka penepene ti beto, to bampangi na beto ya kinsuni.​—1 Korinto 15:33; 1 Yoane 5:19.

14. Inki beto fwete sala kana mpeve ya inza mebebisa beto?

¹⁴ Yo yina, yo kele mfunu mingi mpenza nde beto kumisa ngolo zola na beto sambu na Nzambi mpi sambu na bampangi na beto ya kimpeve! Baka ntangu ya kutadila balukanu ti mutindu na nge ya luzingu sambu na kutala kana mpeve ya inza mebebisa yo na mutindu mosi buna. Kana yo mebebisa nge ata na kiteso ya fyoti, samba Yehowa na kupesa nge kikesa ya kutumuna yo na ntima na nge mpi kubika yo ve na kuvutuka dyaka. Yehowa tavila ve bisambu ya masonga ya mutindu yina. (Nkunga 51:18) Dyaka, mpeve na yandi meluta mpeve ya inza na ngolo.​—1 Yoane 4:4.

Nwana ti Kikesa Sambu na Kununga Bampasi na Nge

15, 16. Inki mutindu zola bonso yina ya Kristu lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi ya beto kekutanaka na yo? Pesa mbandu.

¹⁵ Na kati ya bampasi yina bansadi ya Yehowa kekutanaka na yo, beto lenda tanga mpasi ya malanda ya kukonda kukuka ti kimununu yina kenataka maladi, kimbefo, susi, ti mambu yankaka mingi. (Roma 8:22) Zola bonso yina ya Kristu lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi yai. Beto baka mbandu ya Namangolwa yina kusansamaka na dibuta ya Bukristu na Zambie. Namangolwa kumaka mbefo ntangu yandi vandaka ti bamvula zole. Yandi ketuba nde: “Mu vandaka kuwa nsoni mingi sambu mu vandaka kuyindula nde bantu tasepela ve na kumona kimuntu na munu. Kansi, bampangi na munu ya kimpeve kusadisaka munu na kumona mambu mutindu yankaka. Yo yina, mu katulaka nsoni na munu, mpi na nima mu bakaka mbotika.”

¹⁶ Ata Namangolwa ketambulaka na velo ya bikata, mbala mingi yo kelombaka nde yandi komfula kana nzila kele na zelo mingi. Ata mpidina, yandi kesalaka kisalu ya kimupasudi-nzila nsadisi kiteso ya bambala zole konso mvula. Kilumbu mosi, nkento mosi ya yandi zabisaka nsangu ya mbote kudilaka. Sambu na inki? Sambu yandi yitukaka ngolo na kumona lukwikilu ti kikesa ya mpangi-nkento. Sambu na kumona nde Yehowa kesakumunaka yandi mingi, bantu tanu yina melongukaka Biblia ti Namangolwa mebakaka mbotika, mpi mosi kele nkuluntu na dibundu. Namangolwa ketuba nde: “Mbala mingi makulu na munu kesalaka munu mpasi ya ngolo, kansi mu kebikaka yo ve na kukanga munu nzila.” Mpangi  yai ya nkento kele mbandu mosi na kati ya Bambangi ya Yehowa na inza ya mvimba yina kevandaka na mavimpi ya mbote ve kansi kevandaka ti kikesa mingi sambu na zola na bo sambu na Nzambi mpi sambu na bamfinangani. Ya kyeleka, bantu ya mutindu yai kevandaka na valere mingi na meso ya Yehowa!​—Agai 2:7.

17, 18. Inki kesadisaka bantu mingi na kukanga ntima na maladi mpi bampasi yankaka? Pesa bambandu ya mesalamaka na teritware na beno.

¹⁷ Maladi yina kemanaka ve lenda lembisa muntu nitu, mpi nkutu kupesa yandi susi. Nkuluntu mosi ketuba nde: “Na kimvuka ya kulonguka mukanda ya mono kekwendaka, mpangi mosi ya nkento kebelaka maladi ya diabete ti ya bapiku, mpangi yankaka ya nkento kebelaka kansere, zole kebelaka maladi yina kesalaka misisa mpasi, mpi mosi kebelaka maladi ya kesimbaka ntima, ba-foie, butomfu mpi bapiku (lupus) yika mpi maladi yina kesimbaka misuni, misisa ti bisika misisa kekutanaka (fibromyalgie). Bantangu yankaka bo kelembaka nitu. Kansi, bo kekondaka na balukutakanu kaka kana bo kebela mingi to kele na lupitalu. Bo yonso kebasikaka mbala na mbala na kisalu ya kusamuna. Bo keyibusaka munu ntumwa Polo yina kutubaka nde: ‘Kana mono ke na kikesa ve, na ntangu yo yina mono ke vandaka ngolo.’ Mu kesepelaka na zola ti kikesa na bo. Ziku luzingu na bo ya mpasi kesadisaka bo na kubakisa mfunu ya luzingu mpi mambu yina bo fwete tula mpenza na kisika ya ntete.”​—2 Korinto 12:10.

¹⁸ Kana nge kenwana ti kimbefo, maladi, to mpasi yankaka, “samba Nzambi ntangu yonso” na kusadisa nge na mpila nde nge lemba ve nitu. (1 Tesalonika 5:14, 17) Ya kyeleka, ntembe kele ve nde bilumbu yankaka nge lenda kudiwa mbote bilumbu yankaka ve, kansi meka na kutula dikebi kaka na mambu yina kepesaka kikesa, mu mbandu mambu ya kimpeve, mingimingi kivuvu na beto ya mbote ya Kimfumu. Mpangi mosi ya nkento kutubaka nde: “Sambu na munu, kubasika na kisalu ya kusamuna kele nkinsi.” Kuzabisa nsangu ya mbote na bantu yankaka kesadisaka yandi na kuvanda ntangu yonso ti mabanza ya mbote.

Zola Kesadisaka Bantu ya Mesala Mbi na Kuvutuka na Yehowa

19, 20. (a) Inki lenda sadisa bantu yina mesalaka masumu na kubaka kikesa ya kuvutuka na Yehowa? (b) Inki beto tatadila na disolo yina kelanda?

¹⁹ Bantu mingi yina melembaka na kimpeve to bayina mesalaka masumu kemonaka yo ve pete na kuvutuka na Yehowa. Kansi bo tabaka kikesa ya bo kele na yo mfunu kana bo balula mpenza ntima mpi kuvutukila zola ya bo vandaka na yo sambu na Nzambi. Beto baka mbandu ya Mario yina kezingaka na  États-Unis. Mario kukatukaka na dibundu ya Bukristu, yandi kumaka mpika ya malafu ti ya makaya ya ngolo, mpi na nima ya bamvula 20, yandi kotaka na boloko. Mario ketuba nde: “Mu yantikaka kuyindula mingi sambu na avenire na munu mpi mu yantikaka kutanga dyaka Biblia. Na nima, mu kumaka kuzola ngolo bikalulu ya Yehowa, mingimingi mawa na yandi yina mu kelombaka mbala mingi na kisambu. Na nima ya kubasika na boloko, mu buyaka banduku na munu ya ntama, mu yantikaka dyaka kukwenda na balukutakanu ya Bukristu, mpi nsukansuka mu vutukaka na dibundu. Na nitu na munu, mu ke na kukatula malanda ya mbuma yina mu kunaka, kansi munu kele ti kivuvu ya mbote ntangu yai. Mu kevutula ntonda mingi na Yehowa sambu na mawa na yandi mpi na mutindu yandi lolulaka munu.”​—Nkunga 103:9-13; 130:3, 4; Galatia 6:7, 8.

²⁰ Na kutuba ya mbote, bantu yina kele ti luzingu bonso yina ya Mario fwete sala ngolo sambu na kuvutuka na Yehowa. Kansi, kana bo longuka Biblia, kusamba, mpi kuyindulula na mambu Biblia ketuba, zola na bo tavutuka mpi yo tapesa bo kikesa ya bo kele na yo mfunu sambu na kubaka lukanu. Kivuvu ya Kimfumu kupesaka mpi Mario kikesa. Ya kyeleka, zola, lukwikilu, kutina Nzambi boma, mpi kivuvu lenda pesa beto kikesa sambu na kusala mambote na luzingu na beto. Na disolo ya kelanda, beto tatadila mbotembote dikabu yai ya kimpeve yina kele mfunu mingi.

Keti Nge Lenda Pesa Mvutu?

• Inki mutindu zola kupesaka Yezu kikesa ya mingi?

• Inki mutindu zola sambu na bampangi na bo kupesaka Polo ti Barnabasi kikesa ya kuyituka?

• Inki bamwaye Satana kesadilaka sambu na kukumisa zola ya Bukristu madidi?

• Zola sambu na Yehewa lenda pesa beto kikesa ya kukanga ntima na nki mpasi?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 21]

Zola yina Polo kuvandaka na yo sambu na bantu kupesaka yandi kikesa ya kukwamina

[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]

Yo kelombaka kikesa sambu na kunwanina bansiku ya Nzambi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]

Namangolwa Sututu