A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Kan Leilung Mawi Tak Hi Chên Rawh

Kan Leilung Mawi Tak Hi Chên Rawh

Kan Leilung Mawi Tak Hi Chên Rawh

VANSANG chanchin zir mite chuan mihringte awmna leilung hi tâwp chin nei lo vânlâwt zau tak maiah hian chhut han te tak tê ang chauh a ni tih an hria a. Vânlâwt hmun dang khawiah mah hian nunna hmuh a ni lo. Leilung chauh hian nunna awm theih nâna thil mamawh tâwk chiah chu a nei a ni.

Chu bâkah, leilung mawi takah hian nun hlim takin kan hmang thei a. Khaw vawh nia ni lum ai chu a va nuam tak êm! Kan zîngah hian tu nge ni chhuak leh ni tla tûr mawi tak mawi ti lo awm thei ang le? Dik tak chuan nî hian hlimna min pe mai a ni lova. Kan nun nân pawh a pawimawh hle a ni.

Kum chhirsên loh maktaduai tam tak ata tawh, nî aṭanga hîpna tha chuan leilung leh a hêltu arsi dangte kal kual dân chu a chelh nghet tlat a. Tin, zirlaite’n school-a an zir angin, kan nî leh a hêltu arsite (solar system) hian Thlasik Kawng arsi hlâwm (Milky Way galaxy) laiah tak a hel kual a ni. Mahse, nî hi Thlasik Kawng hêltu arsi tlûklehdingâwn 100 chuangte zînga pakhat mai chauh a ni.

Thlasik Kawng arsi hlâwm hi arsi hlâwm 35 vêla siam arsi hlâwm bâwr khat zîngah a tel a. Bâwr lian zâwkahte chuan arsi hlâwm a sâng têlin a awm thung. Kan nî leh a hêltu arsite hi hmun zau zâwk, arsi hlâwm bâwr bit takah awm se chuan, tûn ang hian a nghet lo mai thei. Mahse, a nihna ang ngeiin, vânlâwta hmun ṭhenkhat lai tlêmteah chauh hian “kan awmna ang tluka nun chi hrang hrang awm theihna” a awm tih Guillermo Gonzalez leh Jay W. Richards te chuan The Privileged Planet tih an lehkhabuah an sawi.

Leilunga nun a lo awm chhan hi, “nasa taka thil puak keh” them ṭhenkhat aṭanga tihpalh thil thu liau liaua lo piang a ni em? Nge he leilung mawi taka nunna hian awmze ropui zâwk a nei?

Mi tam tak chuan kan leilung mawi tak mai hi nunna chhawmdâwl thei tûra duan bîk a ni tiin thu tlûkna an siam a. * Kum zabi tam tak kal taah khân, Hebrai hla phuahtu pakhat chuan lei leh vân chungchângah hla a phuah a. Ani chuan: “I vân, i kut chhuakte, thla leh arsi i ruathote khi, ka ngaihtuah châng chuan, ‘Mihring hi eng nge maw a niha?’ . . . ka ti ṭhîn,” tiin a ziak a ni. (Sâm 8:​3, 4) He hla phuahtu hian Siamtu a awm ngei a ring a. Chu thu tâwp siam chu science lam thiamnaa hma kan sâwnna hun atân hian a inâwm em? (w07 2/15)

[Footnote]

^ par. 7 Sâm bu, a bîk takin 8-na chu en rawh.

[Phêk 3-naa bâwm/milem]

“Hmun hla tak aṭang chuan, Leilung hi boruak thim tak kâra lunghlu pâwl ang maiin a tlê sur mai a ni,” tiin The Illustrated Science Encyclopedia​—⁠Amazing Planet Earth chuan a sawi.

[Milem Hawhtîrtu]

Globe: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA