Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

“Enu Anyana, Ovwahilenuña Anvwali Jenu”

“Enu Anyana, Ovwahilenuña Anvwali Jenu”

“Enu Anyana, Ovwahilenuña Anvwali Jenu”

‘Enu anyana, ovwahilenuña anvwali jenu mudi Mwanta, dichi chuma chachiwahi.’—Aefwesesa 6:1.

1. Indi kwovwahila kunateli kuyikiña ñahi?

 TUDI amoni chakatataka muloña twovwahililili, ilaña amakwawu afwa muloña wakubula kwovwahila. Kwovwahiladi? Chakutalilahu, kwovwahila kusoñamisha kwamunyijimba yetu ‘yaleñawu chiwahi.’ (Masamu 139:14) Mesu etu amonaña mavu eyila, nimatu etu atiyaña kudidima kwanvula. Dichi kukenashana kwanzaji kwaleteshaña nsuki kwimana kumutu za-a. Antu analejiwu nawu kudi wubanji weneni, yinjikijilu yeniyi yekalaña hikusoñamisha kulonda akeñi iluña dakubatama kuchina nvula yeneni yinakukenashana nawa yamalola yinateli kukisañana mawumi awantu.

2. Muloñadi kusoñamisha chikwakeñekelaña kudi anyana, nawa muloñadi chatela kwovwahilawu anvwali jawu?

2 Enu atwansi munakukeñeka kusoñamisha hansañu yawubanji, nawa anvwali jenu akweti mudimu wakuyisoñamisha. Mwatela kwanuka mpinji yayilejeluwu nawu: “Bayi wukwata kesuku. Wukuha.” “Bayi wuhemenaña kukaloñaku. Kwafwana.” “Henonu kanda wukiluki mukwakwa, chiña wusambila kutala kutubadi twejima.” Kuhalwa kwakweni, anyana abulaña kwovwahila ayihumaña hela kuyijaha. Kwovwahila anvwali jenu dichuma “chachiwahi”—chaloña nawa chakeñekaña. Dichuma chamaana. (Yishimu 8:33) Nsona yikwawu yamuBayibolu yahoshaña nawu ‘chamutiyishaña kuwaha’ Mwanta wetu Yesu Kristu. Mwalala, Nzambi nakuleja nindi wovwahileña anvwali jeyi.—Akolose 3:20; 1 Akorinda 8:6.

Wuloku Wahaya Nyaka Wakwovwahila

3. “Wumi walala chikupu” wumu wudihi wutukatambwila etu amavulu, nawa anyana anateli kuwutambula ñahi?

3 Kwovwahila anvwali jenu kukukiña ‘wumi wenu chakatataka,’ cheñi kwovwahila kukayikwasha kudiluñisha wumi “wakenza,” watenañawu nawu “wumi walala chikupu.” (1 Timotewu 4:8; 6:19) Etu amavulu, wumi walala chikupu wukekala hiwumi wahaya nyaka hamaseki mwituña daNzambi dadiha, wakanayi antu ashinshika anakukakela kunshimbi jindi. Lushimbi lwasweja kulema haniji nshimbi lwahoshaña nawu: “Lemeshaku tata yeyi nimama yeyi; dilu lushimbi lukweti chikaninu lwakusambila; kulonda wumoni kuwaha, wuhandi nyaka yayivulu hanu hamaseki.” Dichi neyi wukwovwahila anvwali jeyi, wukwikala namuzañalu. Wukakiñewa kumbidi, hadaha wakadiluñisha wumi wahaya nyaka muparadisa hamaseki!—Aefwesesa 6:2, 3.

4. Indi anyana anateli kumulemesha ñahi Nzambi nikuhetelamu?

4 Neyi wukulemesha anvwali jeyi kuhitila mukuyovwahila, dikwila nawu wunakumulemesha Nzambi muloña diyi wunakuleja nindi wuyovwahili. Cheñi nawa, wukuhetelamu. Bayibolu yahoshaña nawu: “Yami Yehova Nzambi yeyi, yami nakulejaña mwakukuwahisha. (Isaya 48:17; 1 Yowanu 5:3) Indi kwikala wovwahila kwakukwashaña ñahi? Kwazañaleshaña atata yeyi niamama yeyi, chikafumamu akamwekesha muzañalu wawu chikupu muyuma yikuletesha nshakaminu yeyi kwikala yamuzañalu. (Yishimu 23:22-25) Ilaña chuma chalema nankashi, kwovwahila kweyi kwamuzañaleshaña Tata yeyi wamwiwulu, nawa wakakusomwena munjila jajivulu! Twayenu tutali Yehova chamukiswililiyi nikumukiña Yesu, wahosheli hadi yomwenindi nindi: “Nelaña yuma yamutiyishaña kuwaha mafuku ejima.”—Yowanu 8:29.

Yesu—Mukwakukalakala Wamuwahi

5. Yumanyi yinaleteshi tukuhweleli netu Yesu wadiña nkoñi wamuwahi?

5 Yesu diyi wadiña wedi kudi mama yindi, Maliya. Tata yindi wakuwanamu, Yosefu, wadiña mukwakusoña. Yesu niyena wekalili mukwakusoña, hadaha wadizilili mudimu weniwu kudi Yosefu. (Matewu 13:55; Maku 6:3; Luka 1:26-31) Wunatoñojoki neyi Yesu wadiña mukwakusoña wamuchidinyi? Hampinji yadiñayi mwiwulu, henohu kanda amubaabi munjila yakuhayamisha kudi mama yindi mujiki, maana afwanishawu neyi muntu walumbulwili nindi: ‘Nadiñi nindi [Nzambi], hamu neyi mukalawenu; namutiyishilaña kuwaha hefuku hefuku.’ Nzambi wamutiyileña Yesu kuwaha, muloña wadiña nkoñi wamuwahi mwiwulu. Munatoñojoki nenu hampinji yadiñiyi kansi hanu hamaseki wesekeli nañovu jejima kwikala nkoñi wakuluka yitembi, mukwakusoña wamuwahi?—Yishimu 8:30; Akolose 1:15, 16.

6. (a) Muloñadi chimukutoñojokela nenu Yesu hachidiñiyi kansi watela wazatileña nyidimu yahetala? (b) Anyana anateli kumwimbujola ñahi Yesu?

6 Chakadi kujina, henohu Yesu wuchidi kansi, mpinji yikwawu wahemeneña yisela, neyi chahoshaña Bayibolu nawu dichelileña anyana akunyima. (Zekariya 8:5; Matewu 11:16, 17) Dichi munateli kukuhwelela nenu hakwikala mwana wamukulumpi muchisaka chawuzweñi, Yesu wadiña nanyidimu yakwila yakubombela hakudiza kwamudizishileñawu kudi Yosefu yakwikala mukwakusoña. Nkumininaku, Yesu wekalili mukwakushimwina nawa wadiheni chikupu kumudimu windi chakwila walekeleluhu nimaheta akumujimba. (Luka 9:58; Yowanu 5:17) Komana wunamonihu njila muwatela kumwimbujolila Yesu? Komana anvwali jeyi akwilaña nawu wukombi mwitala deyi hela kuzataku nyidimu yikwawu? Komana akukoleshaña kudifukula kudi Nzambi kuhitila mukuwanika kukupompa kwawiniKristu nikulejaku amakwawu yuma yiweluka? Wunakutoñojoka neyi Yesu hadiñiyi kansi wadi kwiteja malwihu amuchidiwu?

Kadizi waBayibolu Wamuwahi Nawa Ntañishi

7. (a) Indi Yesu watela wayili nawanyi kuPaseka? (b) Indi Yesu wadiñi kudihi hampinji yakasiluwu amakwawu lwendu lwakufunta kumukala, nawa muloñadi chekaliliyi kuna?

7 Atwansi awamayala niamayala ejima akumutaña waIsarela ayilejeli kuyaña nakudifukula kudi Yehova mutembeli hampinji yayawija yisatu yawaYudeya. (Kuhituluka 16:16) Hampinji yadiñayi Yesu nayaaka 12, chisaka chindi chatela chayili kuYerusalema kuPaseka. Hatela hadiña anyana kaYosefu niMaliya amakwawu awamayala niawambanda. Hela chochu, amakwawu ayilili hamu nachisaka chaYesu atela hadiña Salomi, hekwawu diyi wadiña mana kwa Maliya, hamu nanfumwindi Zebedewu nianyanindi awamayala aYakoba niYowanu, owu ekalili apostolu mukuhita kwamafuku. * (Matewu 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Maku 15:40; Yowanu 19:25) Hakufunta kumukala wawu, Yosefu niMariya atela atoñojokeli nawu Yesu wadiña nawawusoku windi, dichi chashaliliyi katachi elukili wanyi. Chimwahitili mafuku asatu, chelili Mariya niYosefu anamuwani dehi Yesu, wadiña mutembeli, “nashakami mukachi kawankuluñaña nakutiya nikuyihujola.”—Luka 2:44-46.

8. Indi Yesu welilidi mutembeli, nawa muloñadi antu chahayamininuwu?

8 Munjilanyi mwadiñi ‘nakuyihujolilayi’ ankuluñaña? Kwihula kwindi hikwadiña kwakufwila kwiluka hohu hela kutiya nsañuku. Izu dachiGriki dazatishiluwu dinatalishi kukwihula didi neyi kwihujola kwawunsompeshi nawa dinateli kubombelamu kwihula hawunsahu wahoshawu dehi. Eña, hela wadiña kansi, Yesu wakulili nakwikala kadizi waBayibolu wahayamishili ankuluñaña akuluka yitembi mujansakililu! Bayibolu yahoshaña nawu: “Ejima adiñi nakumutiya ahayamini kashinshi kindi nimwakuyakulayi.”—Luka 2:47.

9. Wunateli kwimbujola ñahi chakutalilahu chaYesu hakudiza Bayibolu?

9 Muloñadi Yesu hadiñiyi kansi chayihayamishiliyi ankuluñaña nakwiluka kwindi kwamuBayibolu? Yesu wadiña nakukooleka kwakwikala nawanvwali amwakamineña Nzambi adiña nakumuleja nshimbi jaNzambi kufuma kuwansi windi. (Kwidika 12:24-27; Kuhituluka 6:6-9; Matewu 1:18-20) Tunateli kukuhwelela netu Yosefu wamutwalileña Yesu kusinangongi nakutiya chatañileñawu jiNsona nikuhanjekahu. Komana nineyi wudi nakukooleka kwakwikala nawanvwali akudizishaña Bayibolu nawa akutwalaña kukupompa kwawiniKristu? Komana walemeshaña nyidimu yawu neyi chahamekeleñayi Yesu nyidimu yawanvwali jindi? Komana walejañaku amakwawu yuma yiwadizaña, neyi chelileñayi Yesu?

Yesu Wadiña Wovwahila

10. (a) Muloñadi anvwali jaYesu chateleluwu kwiluka kwakumuwana? (b) Chakutalilahwinyi chachiwahi chemikiliyi Yesu kudi anyana?

10 Munatoñojoki nenu Mariya niYosefu atiyili ñahi chelili amuwani Yesu mutembeli hanyima yamafuku asatu? Chakadi kujina, nyichima yawu yawundili chikupu. Hela chochu, Yesu wahosheli chakuhayamisha nindi anvwali jindi hiyelukili kwadiñayiku. Wonsu wawu elukili kuvwalika kwaYesu kwachihayamisha. Cheñi nawa, hela chakwila hiyelukili wunsahu wejimaku, adi kwilukahu chuma chimu kutalisha kumudimu windi wakakoñayi kumbidi neyi Chamwinu nawa neyi Mwanta waWanta waNzambi. (Matewu 1:21; Luka 1:32-35; 2:11) Dichi Yesu wayilili nindi: “Mwankeñelañadi? Munabulilidi kwiluka nenu ami chiña niikalaña mwitala daTata yami?” Hela chochu, mukwovwahila Yesu wayili hamu nawanvwali jindi nakufunta kumukala wawu kuNazareta. Bayibolu yahoshaña nawu: ‘Watwalekeluhu kuyovwahila.’ Dichi “mama yindi hakusweka yuma yejimiyi mumuchima windi.”—Luka 2:48-51.

11. Chumanyi chimukudizilaku kudi Yesu kutalisha hakwovwahila?

11 Komana chakupelelaña kumwimbujola Yesu, kuhitila mukwovwahila anvwali jeyi mpinji yejima? Tahindi watoñojokaña neyi anvwali kakavulu hiyeluka yuma yakaayi kamakonuku nawa eyi wuneluki yuma yayivulu kubadika wena? Mwamweni, wunateli kwilukahu yuma yimu—hekwawu chakuzatisha maselufoni, jikompyuta, hela yozelu yikwawu yamakonu. Dichi toñojokaku hadi Yesu wahayamishili ankuluñaña ‘nakashinshi kindi nikwakula kwindi.’ Chakadi kujina, wukwiteja neyi kudesekeja nindi, eyi weluka jantesha hohu. Ilaña, Yesu wayovwahilileña anvwali jindi. Ichi hichinayi mukwila nawu wadiña nakwovwahila mwejima mwafuukwileñawuku. Hela chochu, ‘watwalekeluhu kuyovwahila’—muyaaka yejima yawukampululu windi. Chumanyi chimunatoñojoki chimwatela kudizilaku kuchakutalilahu chindi?—Kuhituluka 5:16, 29.

Kwovwahila Kwakala

12. Indi kwovwahila kwatela kupulwisha ñahi wumi weyi?

12 Mpinji yejima kwovwahila hikwekala kwaswayiku, neyi chichamwekeni yaaka yantesha yinahituhu hampinji yelili atwansi awambanda ayedi akilukeña mukwakwa wukweti nyikwakwa yamaneni yitanu nawumu chatela kuzatisha njila yahewulu. Hampinji yayileñayi John nakukandama njila yakukilukila mukwakwa hewulu, akwawu amukanjikijili nawu, “Twatuyi John. Komana tukwendela hamu wanyi?” Cheliliyi hakushintajala, kansi wumu wamumbanda hakumuhosha nindi, “Wasweja woma!” Hela chakwila John hatiyili womaku, wahosheli nindi, “Nukutiyilila hohu mwanlejañawu amama.” Chakandaminiyi hewulu, hashimbwili wanyi, watiyili chivumina chatufumbu kwe-e, cheliliyi nindi yatali mwishina, atwansi awambanda anayihumi kudi motoka. Wumu wafwili, mukwawu niyena amukatishili chikupu chakwila mwendu wumu awiketwili. Mama yanawa anyana awambanda alejeluwu kuzatisha njila yahewulu nkumininaku wamulejeli mama yaJohn nindi, “Mutenowu anyanami adiña ovwahila neyi chidi mwaneyi.”—Aefwesesa 6:1.

13. (a) Muloñadi chiwatela kwovwahila anvwali jeyi? (b) Chumanyi chikumuletesha mwana kukaana munamulejuwu anvwali jindi?

13 Muloñadi Nzambi chahoshelañayi nindi: “Enu anyana, ovwahilenuña anvwali jenu”? Kuhitila mukwovwahila anvwali jenu dikwila nawu munakumwovwahila Nzambi. Cheñi nawa, anvwali jeyi akweti kashinshi nankashi kubadika eyi. Chakutalilahu, yaaka yitanu henohu chakutalilahu chitunashimuni dehi kanda chimwekani, mama yaJohn wadiña nebwambu dindi wamumbanda wukweti mwanindi wahuminuwu kufwila kukiluka mukwakwa wowumu! Eña, chinateli kwikala chakala kwovwahila anvwali jeyi, ilaña Nzambi nakuhosha nindi wuyovwahileña. Munjila yikwawu, neyi anvwali jeyi—hela antu amakwawu—akuleja nawu wutwambi, wiiyi hela kwila chuma chejima chahelayi Nzambi, watela ‘kwovwahila Nzambi neyi nyuli bayi antuku.’ Dimuloña waweni chelili nahoshi dehi nindi “ovwahilenuña anvwali jenu,” Bayibolu yabombelahu nawu, “mudi Mwanta.” Ichi chinabombelumu kwovwahila anvwali jeyi muyuma yejima yendelaña hamu nanshimbi jaNzambi.—Yililu 5:29.

14. Muloñadi kwovwahila chikwapelela kudi muntu wawanina, nawa muloñadi watela kudizilayi kwovwahila?

14 Komana watoñojokaña neyi chakwila wadiña wawanina—dikwila nawu ‘wakadi kujilola, waambuka kudi akwanshidi,’ neyi chadiñayi Yesu—komana chadi kwikala chaswayi kwovwahila anvwali jeyi? (Aheberu 7:26) Neyi wadiña wamaninina, mutenowu hiwadi kwilaña yuma yatama neyi chiwunakuvulumunaku. (Kutachika 8:21; Masamu 51:5) Hela chochu Yesu niyena, wateleli kudiza kwovwahila. Bayibolu yahoshaña nawu: “Hela [Yesu] wadiña Mwana, wadizili kwovwahila nayuma yakabiliyi.” (Aheberu 5:8) Indi makabi amukwashili ñahi Yesu kudiza kwovwahila, chuma chabuliliyi kudiza mwiwulu?

15, 16. Indi Yesu wadizili ñahi kwovwahila?

15 Nawunlomboli waYehova, Yosefu niMariya amukiñili Yesu kuwubanji hampinji yadiñiyi kansi. (Matewu 2:7-23) Mukuhita kwampinji, Nzambi wafumishiluhu kukiña kwabadika hadi Yesu. Makabi aYesu amuyitoñojoka nikumujimba aswejeli chakwila Bayibolu yashimunaña nawu ‘walombeli nikulembelela nikudila kwakweni nimadilu.’ (Aheberu 5:7) Indi chumichi chamwekeni mpinjinyi?

16 Chumichi chamwekeni sweje-e mumaora akukumishaku akuhanda kwaYesu kwaheseki hampinji yeliliyi Satana yeseki chikupu kufumpa kashinshi Kindi. Yesu wamweni yihuñu nankashi hakutoñojoka hakufwa kwindi neyi mbanji hekwawu kwadikutamisha ijina daTata yindi chakwila ‘hakusweja kulomba [mwitempa daÑesemani]; masulwilindi hiyakwila kafwampi neyi malekileki amashi aweni hiyakuholokela hamaseki.’ Nkumininaku mumaora antesha hohu, kufwa kwindi hamutondu wakuyandishilahu kwadiña kwakata nankashi chakwila Yesu hakubilela ‘nakutumpa kwakweni namadilu.’ (Luka 22:42-44; Maku 15:34) Dichi “wadizili kwovwahila nayuma yakabiliyi” nakuzañalesha muchima waTata yindi. Chayinu mpinji Yesu wudi mwiwulu, ilaña watiyaña kukata kwayihuñu yetu chitunakulwisha kwikala ovwahila.—Yishimu 27:11; Aheberu 2:18; 4:15.

Kudiza Kwovwahila

17. Indi kutambwila kufumba tunateli kukumona ñahi?

17 Neyi atata yeyi niamama yeyi hiyakufumba, hichinjikijilu chakwila nawu anakukeña chuma chikukuwahila nankashi, nawa akukeña. Bayibolu yehulaña lwihu nawu: “Indi mwananyi abulaña kufumbawu kudi tata yindi? Komana chadi kwikala chatama neyi anvwali jeyi akuheleli nakukañanya kwikala nampinji nikuzata nañovu kulonda akufumbi? Chochimu, hamuloña wakwila Nzambi wakukeña, dichakufumbilañayi. “Kufumba kwejima hikwatiyishaña kuwaha [hohenohuku], kwaneñeshaña; hakwila kukukuminina kukusoñesha nyikabu yakuwunda yaleta[ña] kuloña, kudi antu akwovwahilamu.”—Aheberu 12:7-11.

18. (a) Indi kufumba kwakuwahi kwamwekeshañadi? (b) Mujinjilanyi jajiwahi muwunamweni antu anakuyiteñula nakufumba kwamuchidiwu?

18 Mwanta wamuIsarela yakushankulu, washimwinuwu kudi Yesu hamuloña wakusweja maana, wahosheli hankeñelu yakufumba kwakuwahi kwawanvwali. Solomoni wasonekeli nindi: “Muntu wukuleka kweta mwanindi mutondu hamukeñaku; ilaña muntu wamukeña wukumubabeshaña hichatelela.” Solomoni wahosheli cheñi nindi muntu wukutambwila kufumba kwakuwahi wumi windi atela kuwipulwisha kukufwa kwakweni. (Yishimu 13:24; 23:13, 14; Matewu 12:42) Mumbanda wumu wawiniKristu wanukili nindi henohu wuchidi kansi wutiya tuhu yaleta ipumba hakupompa kwawiniKristu, tata yindi wamulejeleña nindi wukumukapola neyi anashiki kwitala. Chayinu mpinji wamwanukaña tata yindi nakukeña hakufumba kwakuwahi kwateñwili wumi windi munjila yayiwahi.

19. Muloñadi chiwatela kusweja kwovwahila anvwali jeyi?

19 Neyi wukweti anvwali akukeña nankashi chakwila ekalaña nampinji nikuzata nañovu kulonda akufumbi munjila yayiwahi, watela kusakilila. Yovwahili, neyi chovwahililiyi Mwanta Yesu Kristu anvwali jindi, aYosefu niMariya. Ilaña watela kusweja kuyovwahila muloña Tata yeyi wamwiwulu, Yehova Nzambi, nakukeña nindi wuyovwahili. Chikufumamu wukuhetelamu eyaweni nawa “wumoni kuwaha, wuhandi nyaka yayivulu hanu hamaseki.”—Aefwesesa 6:2, 3.

[Tumazu twaheshina]

^ Talenu Insight on the Scriptures, Volume 2, ifu 841, yasonekawu kudi aYinsahu jaYehova.

Mukwakula Nenudi?

• Nkiswinyi yatela kutambwila anyana neyi ovwahila anvwali jawu?

• Indi Yesu hadiñayi kansi wemikili ñahi chakutalilahu chakwovwahila anvwali jindi?

• Indi Yesu wadizili ñahi kwovwahila?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 20]

Henohu wudi nayaaka 12, Yesu wadiña weluka Nsona chikupu