ရှေးခေတ်ကျမ်းကူးသူများနှင့် သမ္မာကျမ်းစာ

ဘီစီငါးရာစုအကုန်တွင် ဟေဗြဲကျမ်းစာကို ရေးသားပြီးစီးခဲ့၏။ နောက်ရာစုနှစ်များတွင် ဂျူးကျမ်းပညာရှင်များဖြစ်သော ဆော့ဖရင်နှင့် မက်စရိများသည် ဟေဗြဲကျမ်းစာကို စေ့စပ်သေချာစွာ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် သမ္မာကျမ်းစာမှ ရှေးအကျဆုံးကျမ်းစောင်များကို ဆော့ဖရင်လက်ထက်မတိုင်မီ နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်ဖြစ်သော မောရှေနှင့်ယောရှုတို့လက်ထက်တွင် ရေးခဲ့သည်။ ယင်းတို့ကို ပျက်စီးလွယ်သော ကျူစက္ကူပုရပိုက်များ၊ သားရေပုရပိုက်များပေါ်တွင် ရေးသားခဲ့သောကြောင့် အကြိမ်ကြိမ်ကူးရေးခဲ့ရသည်။ ထိုခေတ်၏ ကျမ်းကူးအတတ်ပညာနှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်အရာသိထားသနည်း။ ရှေးဣသရေလနိုင်ငံတွင် ကျွမ်းကျင်သောကျမ်းကူးသမားများ ရှိခဲ့သလော။

ယနေ့ရရှိနိုင်သော ရှေးအကျဆုံးကျမ်း စာမူများသည် ပင်လယ်သေကျမ်းလိပ်၏ အစိတ်အပိုင်းများဖြစ်၍ ဘီစီဒုတိယနှင့်တတိယရာစုက ကူးရေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အရှေ့ဖျားဒေသဘာသာစကားနှင့် ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာ ကျမ်းပညာရှင် ပါမောက္ခအယ်လန်အာမေးလတ်ဒ်က ဤသို့ရှင်းပြ၏– “ရှေးကျသော အဘယ်ကျမ်းစောင်အပိုင်းကိုမျှ မရရှိနိုင်ပါ။ အိမ်နီးချင်းယဉ်ကျေးမှုများက ရှေးခေတ်ကျမ်းကူးရေးသူတို့၏ လုပ်ဆောင်ပုံကို ဖော်ပြပြီး ယင်းမှတစ်ဖန် ဟေဗြဲကျမ်းစောင်နှင့် ယင်း၏သမိုင်းကြောင်းကို သိရှိစေသည်။”

ရှေးခေတ်ကျမ်းကူးသည့်အတတ်ပညာ

သမိုင်းကြောင်း၊ ဘာသာရေး၊ ဥပဒေရေးရာ၊ ပညာရေးနှင့် စာပေကျမ်းဂန်ပြုစုရေးအတတ်တို့သည် လွန်ခဲ့သောအနှစ်လေးထောင်က မက်ဆိုပိုတေးမီးယားတွင် စတင်ထွန်းကားခဲ့၏။ ကျမ်းကူးအတတ်သင်ကျောင်းများ တွင်ကျယ်ထွန်းကားလာပြီး ထိုတွင်သင်ကြားပေးသော ဘာသာရပ်တစ်ခုမှာ မူရင်းစာမူကို တိတိကျကျကူးရေးခြင်းဖြစ်သည်။ အနှစ်တစ်ထောင် သို့မဟုတ် ထို့ထက်မကသောနှစ်များတစ်လျှောက် အကြိမ်ကြိမ်ကူးရေးခဲ့သော ဗာဗုလုန်ကျမ်းများတွင် စာသားအပြောင်းအလဲ မဆိုစလောက်သာရှိကြောင်း ယနေ့ခေတ်ကျမ်းပညာရှင်များ တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။

မက်ဆိုပိုတေးမီးယားတွင်သာ ကျမ်းကူးခြင်းအတတ်ပညာ ထွန်းကားသည်မဟုတ်ပါ။ အရှေ့ဖျားဒေသ ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာ အောက်စ်ဖို့ဒ်စွယ်စုံကျမ်းတွင် ဤသို့ဖော်ပြ၏– “ဘီစီ ဒုတိယထောင်စုနှစ်လယ်မှ ဗာဗုလုန်ကျမ်းကူးသူတစ်ဦးသည် မက်ဆိုပိုတေးမီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ ခါနာန်၊ အီဂျစ်ဒေသတစ်ခွင်ရှိ ကျမ်းကူးအတတ်သင်ကျောင်းများတွင် အသုံးပြုသော နည်းစနစ်အတော်များများနှင့် အကျွမ်းတဝင်ရှိနိုင်သည်။” *

ကျမ်းကူးခြင်းသည် မောရှေခေတ်၊ အီဂျစ်ပြည်တွင် အထက်တန်းစားအတတ်ပညာဖြစ်၏။ ကျမ်းကူးသူများသည် စာပေကျမ်းဂန်ကူးရေးသည့်အလုပ်နှင့် လက်မလည်ခဲ့ပေ။ နှစ်ပေါင်းလေးထောင်ကျော်က အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏အုတ်ဂူများတွင် ထိုလုပ်ငန်းအကြောင်း ပုံဖော်ရေးခြယ်ထားသည်။ အထက်တွင်ကိုးကားခဲ့သော  စွယ်စုံကျမ်းက ထိုခေတ်ရှိ ရှေးကျမ်းကူးသူများအကြောင်း ဤသို့ဖော်ပြ၏– “မက်ဆိုပိုတေးမီးယားနှင့် အီဂျစ်ပြည်၏ ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော ယဉ်ကျေးမှုအကြောင်း ကျမ်းဂန်တစ်စောင်ကို ဘီစီဒုတိယထောင်စုနှစ်အတွင်း သူတို့ရေးသားပြုစုပြီး ယင်းတွင်  ကျမ်းကူးသူတစ်ဦးလိုက်နာရမည့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများ ပါရှိသည်။”

ထို “ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများ” တွင် အညွှန်းစာမျက်နှာများ အသုံးပြုခြင်းပါဝင်သည်။ ထိုစာမျက်နှာများတွင် ကျမ်းကူးသူများ၏အမည်၊ မူရင်းကျောက်စာပိုင်ရှင်၊ နေ့စွဲ၊ ထိုကျောက်စာ၏မူရင်းဇာစ်မြစ်၊ စာကြောင်းရေ စသောအချက်များ ပါဝင်သည်။ ကျမ်းကူးသူသည် “မူရင်းစာနှင့်အညီ ကူးရေးစစ်ဆေးထားခြင်းဖြစ်၏” ဟူသောအချက်ကို မကြာခဏထည့်သွင်းရေးသားလေ့ရှိ၏။ ထိုအသေးစိတ်အချက်အလက်များက ရှေးကျမ်းကူးသူတို့သည် တိကျမှန်ကန်မှုကိုအလေးထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော ပါမောက္ခမေးလတ်ဒ်က ဤသို့ဆို၏– “ကူးရေးနည်းစနစ်တွင် စစ်ဆေးခြင်း၊ အမှားပြင်ခြင်းတို့ပါဝင်ရာ အမှားအယွင်းကင်းစေသော နည်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အလယ်ခေတ်အစောပိုင်း မက်စရိများ၏အစဉ်အလာတွင် စာကြောင်းနှင့်စကားလုံးများအား ရေတွက်ခြင်းစနစ်ကိုလည်း ပြန်အသုံးပြုသည်။” ထို့ကြောင့် ဂရုတစိုက်ဖြင့် တိတိကျကျကျမ်းကူးရေးခြင်းသည် မောရှေနှင့်ယောရှုလက်ထက်၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် ရှိနှင့်နေပြီဖြစ်၏။

ဣသရေလလူများတွင် အရည်အချင်းပြည့်မီသော ကျမ်းကူးသူများရှိသလော။ သမ္မာကျမ်းစာက အဘယ်အရာဖော်ပြသနည်း။

ရှေးဣသရေလလူမျိုး ကျမ်းကူးသူများ

ဦးဆုံးအနေနှင့်၊ ဖာရောအိမ်ထောင်စုတွင် ကြီးပြင်းလာသော မောရှေဖြစ်သည်။ (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၀; တမန်တော် ၇:၂၁၊ ၂၂) ရှေးအီဂျစ်နိုင်ငံအကြောင်း လေ့လာသူများ၏အဆိုအရ မောရှေ၏ပညာသင်ကြားမှုတွင် အီဂျစ်စာပေများကို နှံ့စပ်ကျွမ်းကျင်ရန်သင်ကြားခြင်း၊ ကျမ်းကူးသူတို့၏လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို သင်ကြားခြင်းလည်းပါဝင်သည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံမှဣသရေလလူမျိုးစာအုပ်တွင် ပါမောက္ခ ဂျိမ်းကေဟော့ဖ်မီးယားက ဤသို့ရေးခဲ့၏– “မောရှေသည် ဖြစ်ရပ်များမှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊ ခရီးစဉ်မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့် ကျမ်းကူးခြင်းတို့ကို တတ်စွမ်းနိုင်ကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာက ဖော်ပြသည်။” *

ဒုတိယအနေနှင့် ကျမ်းကူးအတတ်ကျွမ်းကျင်သော  အခြားဣသရေလလူများအကြောင်းကိုလည်း ကျမ်းစာက ရည်ညွှန်းထား၏။ မောရှေသည် “စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် စီစဉ်ဖွဲ့စည်းမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို မှတ်တမ်းတင်ရန် . . . ပညာတတ်များကို ခန့်အပ်သည်” ဟုကမ်းဘရစ်ခ်ျသမ္မာကျမ်းစာသမိုင်း စာအုပ်ကဆိုသည်။ ယင်းသည် တရားဟောရာ ၁:၁၅ ပါ ဤစကားကို အခြေခံထားခြင်းဖြစ်၏– “ထို့ကြောင့် သင်တို့အမျိုးများ၌ အသရေရှိသောလူကြီး၊ ပညာရှိတို့ကို ငါ[မောရှေ]ရွေးချယ်ပြီးလျှင် သင်တို့တွင် မင်းလုပ်ရသောသူတည်းဟူသော လူတစ်ထောင်အုပ်၊ တစ်ရာအုပ်၊ ငါးဆယ်အုပ်၊ တစ်ဆယ်အုပ်၊ အကြပ်အဆော်အရာ၌ခန့်ထား၏။” ထိုအကြပ်အဆော်များကား မည်သူတို့နည်း။

မောရှေနှင့်ယောရှုလက်ထက်အကြောင်း ဖော်ပြသည့်ကျမ်းများတွင် “အကြပ်အဆော်” ဟူသော ဟေဗြဲစကားလုံး အကြိမ်ကြိမ်ပါရှိသည်။ ထိုစကားလုံးသည် “မှတ်တမ်းတင်သော အတွင်းရေးမှူး၊” “ရေးသားမှတ်တမ်းတင်ရသူတစ်ဦး၊” “တရားသူကြီးကိုကူညီရသော အတွင်းရေးမှူးတစ်ဦး” ဟုအဓိပ္ပာယ်ရကြောင်း ပညာရှင်များ ရှင်းပြကြသည်။ အကြိမ်ကြိမ်တွေ့ရသော ထိုဟေဗြဲစကားလုံးက ဣသရေလခေတ်တွင် ထိုသို့သောအတွင်းရေးမှူး အတော်များများရှိနေပြီး သူတို့သည် စီမံခန့်ခွဲမှုအပိုင်းတွင် အရေးပါအရာရောက်သော တာဝန်များရရှိထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

တတိယအနေနှင့်၊ ဣသရေလယဇ်ပုရောဟိတ်များဖြစ်၏။ သူတို့၏ “ဘာသာရေးနှင့် လောကရေးရာလုပ်ဆောင်မှုများအရ ပညာတတ်များဖြစ်ဖို့လိုသည်” ဟုဂျူဒေးယကားစွယ်စုံကျမ်းကဖော်ပြသည်။ ဥပမာ၊ လေဝိသားများကို မောရှေဤသို့မိန့်မှာ၏– “ခုနစ်နှစ်စေ့ . . . ချိန်ရောက်မှ . . . ဤပညတ်တရားကို ဣသရေလအမျိုးသား ပရိသတ်အပေါင်းတို့ရှေ့မှာ ဖတ်ရွတ်ရမည်။” ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည် မူရင်းပညတ္တိကျမ်းစာကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရပြီး ကျမ်းကူးရန်ခွင့်ပြုမိန့်ပေးခြင်း၊ ကြီးကြပ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။—⁠တရားဟောရာ ၁၇:၁၈-၂၀; ၃၁:၁၀၊ ၁၁။

နောက်ဆုံးအနေနှင့်၊ ပညတ္တိကျမ်းစာကို ဦးဆုံးအကြိမ်ကူးရေးခဲ့ပုံအကြောင်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ မောရှေကွယ်လွန်ခါနီးတွင် ဣသရေလလူတို့ကို ဤသို့မိန့်ဆို၏– ‘သင်သည် ယော်ဒန်မြစ်ကိုကူး၍ သင်၏ဘုရားသခင် ပေးတော်မူသောပြည်သို့ ရောက်သောအခါ ကြီးသောကျောက်တို့ကိုထူထောင်၍ အင်္ဂတေနှင့်မွမ်းမံရမည်။ . . . ဤတရားစကားတော်အလုံးစုံတို့ကို ထိုကျောက်ပေါ်မှာ ရေးထားရမည်။’ (တရားဟောရာ ၂၇:၁-၄) ယေရိခေါနှင့်အာဣမြို့ ပျက်စီးပြီးနောက် ဣသရေလလူတို့သည် ကတိထားရာပြည်၏အချက်အချာဖြစ်သော ဧဗလတောင်ပေါ်တွင် စုရုံးခဲ့ကြသည်။ ထိုတွင် ယောရှုသည် ယဇ်ပလ္လင်ကိုတည်၍ “ထိုကျောက်ပေါ်၌ မောရှေ၏ပညတ်တရားကို  . . ရေးကူးလေ၏။” (ယောရှု ၈:၃၀-၃၂) ထိုသို့ ရေးသားခြင်းက ရေးတတ်ဖတ်တတ်သူများရှိကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ထို့ကြောင့် ရှေးဣသရေလလူမျိုးများသည် သမ္မာကျမ်းစာ၏တိကျမှန်ကန်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် လိုအပ်သောအသိပညာနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုရှိထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

သမ္မာကျမ်းစာ၏ တိကျမှန်ကန်မှု

မောရှေနှင့်ယောရှုလက်ထက်ပြီးနောက် ဟေဗြဲကျမ်းလိပ်များစွာ ပေါ်ထွက်လာပြီး ယင်းတို့ကို ကူးရေးခဲ့ကြသည်။ ထိုကူးရေးထားသောစာမူများသည် ဆွေးမြေ့သွားနိုင်သည့်အပြင် စိုထိုင်းခြင်းနှင့် မှိုတက်ခြင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားနိုင်ရာ အဖန်ဖန်ကူးရေးခဲ့ရသည်။ ထိုသို့ကူးရေးခြင်းသည် ရာစုနှစ်များစွာ ဆက်တည်ရှိခဲ့၏။

ကျမ်းကူးသူတို့သည် အသေအချာဂရုစိုက်၍ ကူးရေးသည့်ကြားမှ အမှားအယွင်းအချို့ ပါရှိတတ်သည်။ သို့သော် ကျမ်းကူးသူများ၏ အမှားများက ကျမ်းစာသားကို သိသိသာသာပြောင်းလဲစေခဲ့သလော။ မပြောင်းလဲစေပါ။ ထိုအမှားများသည် မသိသာလှပေ၊ ရှေးစာမူများနှင့်နှိုင်းယဉ်ကြည့်သည့်အခါ ကျမ်းစာ၏တိကျမှန်ကန်မှုကို မထိခိုက်ကြောင်း တွေ့ရသည်။

အစောပိုင်းကျမ်းစာစောင်များကို ယေရှုခရစ်ရှုမြင်ပုံက သမ္မာကျမ်းစာ၏တိကျမှန်ကန်မှုကို အတည်ပြုပေးသည်။ ‘မောရှေ၏ကျမ်း၌ သင်တို့သည် မဖတ်ဖူးသလော၊’ “မောရှေသည် ပညတ်တရားကို သင်တို့အားပေးသည် မဟုတ်လော” ဟူသော ယေရှု၏စကားများက ကူးရေးခဲ့သောကျမ်းစောင်များကို စိတ်ချအားထားနိုင်သည်ဟု ကိုယ်တော်ယူမှတ်ကြောင်း ဖော်ပြနေ၏။ (မာကု ၁၂:၂၆; ယောဟန် ၇:၁၉) ထို့ပြင် “မောရှေ၏ပညတ္တိကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း၊ ပရောဖက်တို့၏ကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း၊ ဆာလံကျမ်းစာ၌လည်းကောင်း ငါ့ကိုရည်မှတ်၍ရေးထားသမျှသောအချက်တို့သည် ပြည့်စုံရမည်” ဟု ယေရှုပြောဆိုသောအခါ ဟေဗြဲကျမ်းတစ်ကျမ်းလုံး၏တိကျမှန်ကန်မှုကို ထောက်ခံနေခြင်းဖြစ်၏။—⁠လုကာ ၂၄:၄၄။

ထို့ကြောင့် သမ္မာကျမ်းစာကို မူရင်းကျမ်းစာသားများအတိုင်း အတိအကျကူးရေးခဲ့ကြောင်း ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်သည်။ ‘မြက်ပင်သည် ညှိုးနွမ်းသွေ့ခြောက်တတ်၏။ အပွင့်လည်းကြွေတတ်၏။ ဘုရားသခင်၏နှုတ်မြွက်တော်မူကား ကာလအစဉ်အမြဲတည်၏’ ဟုပရောဖက်ဟေရှာယ ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်းပင်တည်း။—⁠ဟေရှာယ ၄၀:⁠၈။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်များ]

[စာမျက်နှာ ၁၈ ပါ ရုပ်ပုံ]

အီဂျစ်လူမျိုးကျမ်းကူးသူတစ်ဦး

[စာမျက်နှာ ၁၉ ပါ ရုပ်ပုံ]

သမ္မာကျမ်းစာမှ ရှေးအကျဆုံးကျမ်းစောင်များကို မောရှေလက်ထက်တွင်ရေးသားခဲ့