Mpfuno Lowu Humaka Eka “Xikwembu Lexi Nyikaka Ku Tiyisela Ni Nchavelelo”

KWALOMU ka malembe ya 2 000 lama hundzeke, mutsari wa Bibele Pawulo u hlamusele Yehovha tanihi “Xikwembu lexi nyikaka ku tiyisela ni nchavelelo.” (Varhoma 15:5) Leswi Bibele yi hi tiyisekisaka leswaku Yehovha a nga cinca-cinci, hi nga tiyiseka leswaku Xikwembu xa ha va chavelela lava xi tirhelaka. (Yakobo 1:17) Entiyisweni, Bibele yi paluxa leswaku Yehovha u nyika nchavelelo hi tindlela to hambana-hambana eka lava pfumalaka. Hi tihi tin’wana ta tindlela leti? Xikwembu xi tiyisa lava yaka eka xona hi xikhongelo, va kombela leswaku xi va pfuna. Nakambe xi endla leswaku Vakreste va ntiyiso va chavelela vapfumeri-kulobye. Naswona Yehovha u hlamusela timhaka leti tsakisaka eRitweni ra yena, ku nga Bibele, leti ngopfu-ngopfu ti tiyisaka eka lava va nga ni gome ro feriwa hi n’wana. A hi kambisiseni tindlela leti tinharhu to chavelela, ha yin’we-yin’we.

“Yehovha A N’wi Twa”

Hosi Davhida u tsale hi Muvumbi wa hina, Yehovha, a ku: “N’wina xi tshembeni minkarhi hinkwayo. Chululani timbilu ta n’wina emahlweni ka xona. Xikwembu i vutumbelo bya hina.” (Pisalema 62:8) Ha yini Davhida a a tshemba Yehovha hi ndlela leyi? Loko a vulavula hi yena n’wini, Davhida u tsarile: “Loyi a xanisekaka u vitanile, Yehovha a n’wi twa. Kutani U n’wi ponisile emaxangwini yakwe hinkwawo.” (Pisalema 34:6) Eka swiyimo hinkwaswo swo tika leswi a langutaneke na swona, Davhida minkarhi hinkwayo a a khongela eka Xikwembu leswaku xi n’wi pfuna, naswona nkarhi ni nkarhi Yehovha u n’wi pfunile.  Davhida a a swi tiva leswaku Xikwembu xi ta n’wi seketela ni ku n’wi pfuna leswaku a tiyisela.

Vatswari lava feriweke hi n’wana va fanele va tiva leswaku Yehovha u ta va tiyisa leswaku va hlula gome lerikulu, hilaha a endleke hakona eka Davhida. Va nga tshinela eka “Mutwi wa xikhongelo” lonkulu, va tshemba leswaku u ta va pfuna. (Pisalema 65:2) William loyi a tshahiweke exihlokweni lexi hundzeke, u te: “Minkarhi yo tala, a ndzi titwa onge a ndzi nge koti ku ya emahlweni ni vutomi handle ka n’wana wa mina, naswona ndzi kombele Yehovha a ndzi chavelela. Minkarhi hinkwayo a a ndzi tiyisa ni ku ndzi nyika matimba leswaku ndzi hambeta ndzi hanya.” Loko na wena u khongela eka Yehovha hi ripfumelo, Xikwembu lexikulu xa le tilweni xi ta ku tiyisa. Phela, Yehovha Xikwembu u tshembisa lava n’wi tirhelaka ehansi ka swiyimo swo tika a ku: “Mina, Yehovha Xikwembu xa wena, ndzi khoma voko ra wena ra xinene, yena Loyi a ku byelaka a ku, ‘U nga chavi. Mina ndzi ta ku pfuna.’”—Esaya 41:13.

Nseketelo Wa Vanghana Va Ntiyiso

Vatswari lava feriweke hi n’wana hakanyingi va lava nkarhi wo rila exihundleni kutani va hlakarhela eka leswi va titwisaka xiswona. Hambiswiritano, a ku nge vi vutlhari leswaku va papalata ku tihlanganisa ni van’wana nkarhi wo leha. Hi ku ya hi Swivuriso 18:1, “loyi a tihambanisaka ni van’wana” a nga vaviseka. Hikwalaho, lava nga ni gome va fanele va xalamuka leswaku va nga weli entlhan’wini wo tihambanisa ni van’wana.

Vanghana lava chavaka Xikwembu va nga va mpfuno lowukulu eka lava nga emaxangwini. Swivuriso 17:17 yi ri: “Nakulorhi wa ntiyiso u ni rirhandzu nkarhi hinkwawo, naswona i makwerhu la velekiweke loko ku ri ni maxangu.” Lucy loyi na yena a boxiweke exihlokweni lexi hundzeke, u chaveleriwile hi vanghana va ntiyiso endzhaku ko feriwa hi n’wana wakwe wa mufana. Loko a vulavula hi vanghana vakwe evandlheni, u te: “Ku hi endzela ka vona swi hi pfune ngopfu, hambileswi minkarhi yin’wana a va nga vulavuli ngopfu. Munghana wa mina un’wana a a ndzi endzela loko ndzi ri ndzexe. A a swi tiva leswaku ndzi le ku rileni ekaya, naswona a a tala ku ta a ta rila na mina. Un’wana a a ndzi bela riqingho masiku hinkwawo a ndzi khutaza. Van’wana a va hi rhamba hi ya dya emakaya ya vona naswona va ha endla tano ni sweswi.”

Hambileswi gome lerikulu leri vatswari va  vaka na rona loko va feriwe hi n’wana ri nga heliki hi ku olova, ku khongela eka Xikwembu ni ku tihlanganisa ni vanghana va ntiyiso lava nga Vakreste swi ta tisa nchavelelo wa xiviri eka lava feriweke hi n’wana. Vatswari vo hlayanyana lava nga Vakreste lava feriweke hi n’wana va swi xiya leswaku Yehovha u na vona. Ina, Yehovha “u horisa vanhu lava timbilu ta vona ti vavisekeke, naswona u boha timbanga ta vona leti vavaka.”—Pisalema 147:3.

Rungula Ra Bibele Leri Chavelelaka

Ku engetela eka xikhongelo ni ku va ni vanghana lavanene, Rito ra Xikwembu leri tsariweke i xihlovo xa nchavelelo eka lava nga ni gome. Marungula ya le Bibeleni ma paluxa leswaku Yesu u swi navela swinene naswona wa swi kota ku susa switlhavi swa vatswari lava feriweke, hi ku pfuxa vafi. Marungula wolawo ma chavelela swinene eka lava va nga ni gome. A hi kambisiseni swikombiso swimbirhi swa mhaka leyi.

Luka ndzima 7 yi hlamusela leswi humeleleke loko Yesu a hlangane ni vakhandli va nhlonge emutini wa Nayini. Vanhu volavo a va ya eku lahleni ka n’wana wa mufana loyi mana wakwe a nga noni. Ndzimana 13 yi ri: “Loko Hosi yi n’wi vona, yi n’wi twela vusiwana, yi ku eka yena: ‘Tshika ku rila.’”

A hi vangani lava a va ta va ni xivindzi xo byela manana enkosini wa n’wana wakwe leswaku a tshika ku rila. Ha yini Yesu a vule sweswo? Hikuva a a swi tiva leswaku maxangu ya manana loyi, a ma ri ekusuhi ni ku hela. Rungula leri ri ya emahlweni ri ku: ‘Yesu a tshinela a khumba rihlaka, kutani vatlakuri va yima, a ku: “Jaha, ndzi ri eka wena, Pfuka!” Kutani munhu loyi a feke a pfuka a tshama, a sungula ku vulavula, ivi a n’wi hundzisela eka mana wa yena.’ (Luka 7:14, 15) Enkarhini  wolowo, manana loyi u fanele a tlhele a rila, kambe sweswi a rila mihloti ya ntsako.

Siku rin’wana, Yesu u tshineleriwe hi wanuna la vuriwaka Yayiro, loyi a kombeleke mpfuno hikwalaho ka xinhwanyetana xakwe xa malembe ya 12 lexi a xi vabyela ku fa. Endzhakunyana ka sweswo, u kume rungula ra leswaku xinhwanyetana xakwe xi file. Rungula leri ri tseme Yayiro nhlana, kambe Yesu u n’wi byerile a ku: “U nga chavi, ntsena vana ni ripfumelo.” Loko a fika emutini wa kona, Yesu u ye eka xinhwanyetana lexi feke. U xi khome hi voko, a ku: “Nhwanyana, Ndzi ri eka wena, Pfuka!” Ku humelele yini? “Hi ku hatlisa nhwanyana [u pfukile] kutani a sungula ku famba.” Xana vatswari vakwe va titwe njhani? “A va nga ha tikoti hi ku tsaka lokukulu.” Loko Yayiro ni nsati wakwe va vukarha n’wana wa vona wa nhwanyana, va titwe va tsakile swinene. A va twa onge vo lorha.—Marka 5:22-24, 35-43.

Vuxokoxoko byo tano bya le Bibeleni bya ku pfuxiwa ka vana byi kombisa leswi vatswari lava nga ni gome namuntlha va nga swi langutelaka enkarhini lowu taka. Yesu u te: “Nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va nga ta twa rito ra yena kutani va huma.” (Yohane 5:28, 29) Xikongomelo xa Yehovha hileswaku N’wana wa yena a pfuxa vanhu lava feke. Vana va timiliyoni to tala lava feke va ta “twa rito ra yena” loko a vulavula na vona a ku: “Ndzi ri eka wena, Pfuka!” Vana volavo va ta tlhela va famba ni ku vulavula. Nakambe ku fana na Yayiro ni nsati wakwe, vatswari va vana volavo a ‘va nge he tikoti hi ku tsaka lokukulu.’

Loko u feriwe hi n’wana wa jaha kumbe wa nhwanyana, hi kombela u tiva leswaku Yehovha a nga cinca gome ra wena ri va ntsako hi ku pfuxa vafi. Leswaku u vuyeriwa hi xitshembiso lexi xo vangama, yingisa xikhutazo xa mupisalema lexi nge: “Lavisisani Yehovha ni ntamu wakwe. Lavani xikandza xakwe nkarhi hinkwawo. Tsundzukani mintirho yakwe yo hlamarisa leyi a yi endleke, masingita yakwe.” (Pisalema 105:4, 5) Ina, tirhela Yehovha Xikwembu xa ntiyiso, u n’wi gandzela hi ndlela leyi amukelekaka.

Xana vuyelo byi ta va byihi loko u “[lavisisa] Yehovha”? U ta kuma matimba hi ku khongela eka Xikwembu, u ta titwa u chavelelekile hi ku khathaleriwa hi vanghana va ntiyiso lava nga Vakreste, naswona ku dyondza Rito ra Xikwembu swi ta ku phyuphyisa. Tlhandlakambirhi, enkarhini lowu taka, u ta xiya ‘mintirho yo hlamarisa ni masingita’ leswi nga ta endliwa hi Yehovha leswaku u vuyeriwa hilaha ku nga heriki swin’we ni n’wana wa wena la pfuxiweke eku feni.

[Bokisi leri nga eka tluka 5]

“Tana Ni Wansati Loyi A Feriweke Hi Vana Vambirhi”

Kehinde na Bintu, mpatswa wa le Nigeria lowu nga Timbhoni ta Yehovha, va feriwe hi vana vambirhi eka mhangu ya movha. Se ku hundze nkarhi wo leha, va ri ni gome hikwalaho ka ku lahlekeriwa loku. Hambiswiritano, ku titshega ka vona hi Yehovha ka va tiyisa, naswona va hambeta va chumayela rungula ra Bibele ra ntshembo eka vaakelani va vona.

Van’wana va xiye xindzhuti ni xivindzi leswi kombisiweke hi Kehinde na Bintu. Siku rin’wana Manana Ukoli u byele munghana wa Bintu a ku: “Tana ni wansati loyi a feriweke hi vana vambirhi hi nkarhi wun’we naswona a ha chumayelaka rungula ra Bibele. Ndzi lava ku tiva leswaku i yini lexi n’wi nyikaka matimba yo tiyisela.” Loko Bintu a fika ekaya ra wansati loyi, Manana Ukoli u te: “Ndzi lava ku tiva leswaku ha yini wa ha hambeta u chumayela hi Xikwembu lexi dlayeke vana va wena. Xikwembu xi ndzi tekele xinhwanyetana xa mina xin’we ntsena. Ku sukela kwalaho, a ndza ha ri na mhaka na xona.” Bintu u tirhise Bibele a hlamusela xivangelo xa leswaku ha yini vanhu va fa nileswaku ha yini hi nga vaka ni ntshembo wa xiviri wa leswaku varhandziwa lava feke va ta pfuxiwa.—Mintirho 24:15; Varhoma 5:12.

Endzhaku ka sweswo, Manana Ukoli u te: “A ndzi anakanya leswaku Xikwembu hi xona xi dlayaka vanhu. Sweswi ndzi tiva ntiyiso.” U endle xiboho xo dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha leswaku a ta dyondza swo tala hi ta switshembiso swa Xikwembu.

[Bokisi leri nga eka tluka 6]

‘Ndza Swi Lava Ku Pfuna, Kambe A Ndzi Tivi Leswaku Ndzi Nga Pfuna Njhani’

Loko vatswari ni vamakwavo va n’wana la feke va ri ni gome lerikulu, vanghana va vona va nga ha karhateka. Va swi lava ku pfuna ndyangu lowu feriweke kambe va chava leswaku loko vo vula kumbe va endla nchumu lowu hoxeke va ta nyanyisa swilo. Hi leswi swiringanyeto swi nga ri swingani swo pfuna lava nge, ‘Ndza swi lava ku pfuna, kambe a ndzi tivi leswaku ndzi nga pfuna njhani.’

❖ U nga papalati vanhu lava feriweke hikwalaho ka leswi u nga swi tiviki leswi u nga swi vulaka kumbe ku swi endla. Vukona bya wena bya va tiyisa. Xana u hava marito yo ma vula? Ku va vukarha ni marito yo huma embilwini lama nge, “Ndzi twe ku vava” swi endla leswaku va swi tiva leswaku wa khathala hi vona. Xana u anakanya leswaku loko wo sungula ku rila u ta engetela gome ra vona? Bibele yi ri: “Mi rila ni vanhu lava rilaka.” (Varhoma 12:15) Ku rila ka wena swi kombisa leswaku u rila na vona naswona sweswo swa va chavelela.

❖ Teka goza ku sungula. Xana u nga lunghiselela ndyangu swakudya? Xana u nga va hlantswela swibye? Xana u nga va endlela swintirhwana swin’wana? U nga vuli u ku, “Ndzi tiviseni loko mi lava nchumu wo karhi.” Hambi wo vula swi huma embilwini, marito wolawo ma endla leswaku vatswari lava feriweke va anakanya leswaku u khomeke ngopfu lerova a wu nge swi koti ku va pfuna. Ematshan’weni ya sweswo, vutisa u ku, “Xana ndzi nga mi pfuna hi yini sweswi?” kutani u endla leswi u komberiwaka swona. Kambe papalata ku nghena-nghena etindlwini kumbe emakamareni handle ka mpfumelelo kumbe ku nghenelela etimhakeni ta ndyangu.

❖ Papalata ku vula u ku, “Ndza swi tiva leswaku u titwa njhani.” Munhu un’wana ni un’wana u titwa hi ndlela leyi hambaneke loko a feriwe hi loyi a n’wi rhandzaka. Hambiloko na wena u feriwe hi n’wana, a wu swi tivi hi kongoma leswaku munhu un’wana u titwa njhani.

❖ Ku ta hundza nkarhi wo leha swilo swi nga si tshamiseka endyangwini. Hambeta u pfuna hilaha u nga kotaka hakona. Hakanyingi ndyangu wu kuma mavoko yo tala loko wa ha ku feriwa, kambe wu lava mpfuno lowu engetelekeke ni le ndzhaku. Tinyiketele ku hambeta u va pfuna hambiloko ku hundze mavhiki ni tin’hweti. *

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Marungula ya Bibele ma kombisa leswaku Yesu u ni matimba yo pfuxa vana lava feke naswona wa swi rhandza ku endla tano