Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Kokakolwa Kukalañanya Kyokya Kyasambakanya Leza Pamo

Kokakolwa Kukalañanya Kyokya Kyasambakanya Leza Pamo

Kokakolwa Kukalañanya Kyokya Kyasambakanya Leza Pamo

“Ke bakidi ne bubidi bwine ke mubidi’tu umo. I binebine kadi, kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.”—MATEO 19:6.

1, 2. Mwanda waka, mungya Bisonekwa ne myanda imweka, ba mulume ne mukaji kebakabulwepo kutana bikoleja kitatyi kimokimo?

 LANGA bidi shi ubakute lwendo lulampe lwa motoka. Lelo ukatana bikoleja mu lwendo lobe? Bine, kulanga’mba kukatana’byopo i kwiongola! Kimfwa, ukokeja kutana’mo mvula mone dishinda, kebikulombe kwenda bityebitye kadi na kutadija. Pakwabo kyuma kibwanya koneka byokomenwa kulongolola’kyo, kebikulombe kushika motoka pafula kokimbe wa kukukwasha. Lelo bino bikoleja bikakulengeja wialakanye kine kyowakutyile lwendo ne amba pano i biyampe ushiye motoka? Mhm. Mwanda uyukile amba lwendo lulampe lubwanya kwikala na bikoleja, shi ke pano i biyampe kukimba mwa kupwijija’byo.

2 Ne busongi nabo mo mobwikadile. Kebubulwangapo bikoleja, shi boba basaka kwisonga balanga’mba buluo bwabo bukekala nsangaji yonkayonka nankyo beongolanga. Bible unena pampikwa kafinda mu 1 Kodinda 7:28 amba balume ne bakaji bakamonanga “malwa a mu ngitu.” Mwanda waka? Mwanda’tu i bantu bakubulwa kubwaninina, kadi tudi mu “myaka ya malwa.” (2 Temote 3:1; Loma 3:23) O mwanda ne ba mulume ne mukaji beimvwanika senene bene, kadi balonda ñeni ya Leza kebakabulwepo kumona bikoleja kitatyi kimokimo.

3. (a) Lelo bavule mu ino ntanda bamwene namani busongi? (b) Mwanda waka Bene Kidishitu beelelanga’ko kuningija busongi bwabo?

3 Mu ano mafuku, shi ba mulume ne mukaji abatana bikoleja, kibajinji kyobaloñanga i kukimba kwilubula. Mu matanda mavule bantu belubula abavudila’ko bibi. Inoko Bene Kidishitu ba bine abo bapwijanga myanda pa kyaba kya kukimba dilubu. Mwanda waka? Mwanda bamwene busongi bu kyabuntu kijila kitamba kudi Yehova. Yesu wānene pa mwanda wa boba besongele amba: “Kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.” (Mateo 19:6) Shako, kulonda uno musoñanya umbūmi kekupēlangapo kyaba kyonso. Kimfwa babutule ne bakwabo—kwela’mo enka ne badingidi ba masongi bene—bampikwa kulonda misoñanya ya mu Bible, divule dine bakankamikanga besongele’ba basansane nansha kwilubula pampikwa buluji bwa mu Bisonekwa. * Inoko, Bene Kidishitu bayukile amba kupwija myanda ne kuningija busongi ko kuyampe kupita’ko kwikala na kansontomokela ka kwilubwila. I amo, i kya mvubu enka ku ngalwilo kulonga bintu musakila Yehova—ino ke mwendelepo madingi a bakwabo.—Nkindi 14:12.

Kunekenya Bikoleja

4, 5. (a) I bikoleja’ka bitanwanga mu busongi? (b) Mwanda waka misoñanya ya mu Kinenwa kya Leza ikwashanga bya binebine nansha shi myanda ibamweka mu busongi?

4 Kunena na bubine busongi bo-bonso bufwaninwe kutebwa mutyima kitatyi ne kitatyi. Divule dine, i na kupwija kubulwa kumvwañana kutyekutye. Mu masongi makwabo, padi i bikoleja bivule bijinya ne kyalwilo kya buluo kine. Pakwabo mwenda mafuku, mukakimba bukwashi kudi mukulumpe Mwine Kidishitu wa bwino musonge. Inoko, kutanwa na bikoleja kekulombolapo amba busongi bwenu i bukankale, mhm. Ako kulombolanga’tu patōka mvubu ya kulonda misoñanya ya mu Bible pa kupwija’byo.

5 Yehova, byadi ye Umpangi wa bantu kadi Mushiludi wa mpangiko ya busongi, uyukile kupita bonso bine bitusakilwa mwanda wa kipwano kya busongi kikale biyampe. Ino kipangujo kidi’po i kino, Le tukateja madingi atanwa mu Kinenwa kyandi ne kukōkela’o? Shi twiakōkele nankyo bine ne bine ponka tukamwena’mo. Yehova wānene namino ku bantu bandi ba pa kala amba: “E-e, shi watejeje ku bijila byami! longa nankyo ndoe yobe yaikele’nka bwa munonga, ne boloke bobe bwa mantanki a kalunga-kamema.” (Isaya 48:18) Kulonda misoñanya idi mu Bible kukokeja kulumbulula busongi. Tubandaulei bidi madingi apēne Bible ku balume.

“Sanswai Bakaji Benu”

6. Lelo i madingi’ka a mu Bisonekwa apelwe balume?

6 Mu mukanda wātumine mutumibwa Polo ku Bene Efisesa mudi misoñanya mipotoloke ku balume. Polo wāsonekele’mo amba: “Balume nenu sanswai bakaji benu, monka musanshilwe Kidishitu kipwilo, wēpanine ponka pa akyo; e monka mufwaninwe ne balume nabo kusanswa bakaji babo abo bene pamo bwa ngitu ya abo bene. Wakusanswa mukaji wisanshilwe aye mwine; ke-kuntu kekudipo muntu wa kwishikwa ngitu ya aye mwine, nansha umo, wīdisha biyampe, ne kwiīlela senene, shē, pamo ponka mulongela Kidishitu ku kipwilo. Ino nanshi bonso bēkale kusanswa bakaji babo pamo bwa abo bene.”—Efisesa 5:25, 28, 29, 33.

7. (a) Lelo busongi bwa Bene Kidishitu bufwaninwe kwimanina mpata pa bika? (b) Balume bakendelela namani kusanswa bakaji babo?

7 Polo kānenēnepo pa mwanda o-onso ukokeja kwipya ba mulume ne mukaji, mhm. Ino, aye i mutenge pa kitako kya mwanda na kulombola pene pafwaninwe kwimanina busongi bwa Bwine Kidishitu—ke pa buswe kadi. I bine, buswe i butelwe misunsa isamba mituntulu mu vese udi kungala’u. Kadi, yuka monka amba Polo wanena balume amba: “Sanswai bakaji benu,” ko kunena’mba kwendelela kwibaswa, mungya bilembwa bibajinjibajinji. Kepadipo ne kitatenwa, Polo wādi uyukile amba kusanswa muntu bya kutayukwa mutyima kupēlanga, ino kwendelela kumusanswa i bulwi. Nakampata pano potudi mu “mafuku a kumfulo,” mwanda bantu bavule i ‘bēsanswe abo bene’ ne “bakubulwa kanye kulekela bakwabo myanda.” (2 Temote 3:1-3) Tuno tuto tonanga masongi mavule dyalelo, ino mulume wa buswe kakalekapo kwisakila kwa ino ntanda kuludike milangwe ne bilongwa byandi.—Loma 12:2.

I Muswelo’ka wa Kumwena Mukajobe Bintu Byandi?

8, 9. Lelo mulume Mwine Kidishitu ulelanga mukajandi namani?

8 Shi wi mulume Mwine Kidishitu, ukokeja kukomena namani mutyima wa kwisakila mwa kusanshilwa mukajobe bya binebine? Polo pa kunena Bene Efisesa binenwa byatelwa kūlu’bi, wālombwele patōka bintu bibidi byofwaninwe kulonga—kulela mukaji obe ne kumukena monka mokenene ngitu yobe. Lelo ukalela mukajobe namani? Muswelo umo bidi i kumulela ku ngitu—kumupa byonso bimusakilwa ku ngitu. Polo wāsonekēle Temote amba: “Shi kadi muntu kamwenepo bintu bya bandi, ne bya ba mu kipango kyandi nabo bo bēne, nankyo wavutakanya lwitabijo, watabukidilamo kubipa ne pa wampikwa kwitabija.”—1 Temote 5:8.

9 Ino kudi bivule bilombwa kupita’ko’tu kumupa bya kudya, bya kuvwala, ne mwa kwikala. Mwanda waka? Mwanda mulume ubwanya kupa mukaji bisakibwa byandi bya ku ngitu ino wakomenwa’ko kumushikatyija ku matwi talala ne kuvuija bisakibwa byandi bya ku mushipiditu. Kumushikatyija talala ne kuvuija bisakibwa byandi bya ku mushipiditu kudi na mvubu mpata. Eyo, bana-balume bavule Bene Kidishitu badi na mingilo mu kipwilo. Inoko kwikala na biselwa bivule mu kipwilo ke abopo bubinga bwa mulume kusūdila mwingilo wa bu mutwe wa kisaka umupele Leza. (1 Temote 3:5, 12) Kiteba kya Mulami kyanene pano kepadi myaka, pangala pa uno mwanda amba: “Kukwatañana na bisakibwa bya Bible, tukokeja kunena’mba ‘bukumbi bushilwilanga ku njibo.’ Shi mukulumpe asūle kisaka kyandi, nankyo watūla madyese andi mu kyaka.” * Kibamweka patōka amba ufwaninwe kupa mukajobe bisakibwa byandi—bya ku ngitu, bya kumushikatyija ku matwi talala ne, kutabukidila bya ku mushipiditu.

Lelo Kukena Obe Mukaji I Kulonga Bika ne Bika?

10. Lelo mulume ukokeja namani kukena mukajandi?

10 Shi ukenene mukajobe, umukwatakanyanga mwanda umusenswe. Kudi miswelo mivule ya kumukena. Umbajinji, shikatyila pamo na mukajobe kitatyi kilampe. Shi’tu ukankalwe kulonga namino, buswe bwakuswele bukenda butalala. Yuka kadi amba, kitatyi ne kuta mutyima byolangila mukajobe bikokeja kwikala bishile na byasaka. Kunena’tu mukaji amba nkukenene kekubwenepo. Mukaji ufwaninwe kwimona amba bine umukenene. Polo wāsonekele amba: “Kekukēkala muntu, nansha umo, wakwisakila bya aye mwine, poso byonka bya mukwabo.” (1 Kodinda 10:24) Byodi mulume wa buswe, ukasaka kulonga buninge bwa kujingulula bine bisakilwa mukajobe.—Fidipai 2:4.

11. Lelo muswelo wikele mulume na mukajandi ukokeja kwikadija kipwano kyandi na Leza ne na kipwilo namani?

11 Muswelo mukwabo wa kulombola’mba ukenene mukajobe i kumulombola kanye, mu muneneno ne mu bilongwa mwine. (Nkindi 12:18) Polo wāsonekēle Bene Kolose amba: “Bānwe balume nenu, mwikale kusanswa bakaji, ne kwibasanshija mpika.” (Kolose 3:19) Kukwatañana na munenena dibuku dimo, kipindi kya mfulo kya mu binenwa bya Polo kibwanya kwalamunwa mu muneneno wa kwifwanija amba “kokekala nandi bwa mwingidi” nansha “kokamumona bwa umpika.” Mulume wa kasusu—ususujana kufula nansha ku meso a bantu—kalombolangapo bine amba ukenene mukajandi. Mulume umwesha mukaji malwa, ukokeja kōna kipwano kyandi na Leza. Mutumibwa Petelo wāsonekēle balume amba: “Ikalai ne bakaji benu monka mwendele ñeni, ne kwibalemeka buleme bakaji, byo badi bwa kintu kya bukomo butyetye, kadi ne byo badi bapyane nenu ba buntu bwa būmi; mwanda wa kunena’mba, milombelo yenu yakalāla.” *1 Petelo 3:7.

12. Mulume Mwine Kidishitu ubwanya kuboila ñeni’ka ku muswelo wādi wikele Yesu na kipwilo kya Bwine Kidishitu?

12 Kokamona’mba mukaji ukakuswa kiswesweswe bitupu. Musanswe nyeke emone ne kwimona’mba umusenswe bine. Yesu wāshidile balume Bene Kidishitu kimfwa mu muswelo waādi wikele na kipwilo kya Bwine Kidishitu. Wādi na balondi bandi biyampe, na kanye, kadi wibafwila lusa—nansha ke pobādi bamwekeja tuto kitatyi kivule. O mwanda Yesu wēbetyile amba: “Iyai kwami, . . . ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe.” (Mateo 11:28, 29) Mulume Mwine Kidishitu wiula Yesu wikalanga na mukajandi monka mwādi mwikadile Yesu na kipwilo. Yewa ulombola mukajandi buswe bwa binebine mu bilongwa ne mu binenwa ukatūkija mukajandi mutyima biyampe.

Bakaji Balonda Misoñanya ya mu Bible

13. Lelo Bible udi na misoñanya’ka ya kukwasha bakaji?

13 Kadi Bible udi na misoñanya ikokeja kukwasha bakaji. Efisesa 5:22-24, 33 unena’mba: “Bānwe bakaji kōkelai balume benu bwa kudi Mfumwetu. Mwanda mulume e mutwe wa mukaji monka mwikadile Kidishitu i mutwe wa kipwilo; nandi i wakupandija ngitu. Ino monka mukōkelela kipwilo kudi Kidishitu, mo monka ne bakaji nabo bakōkele balume babo mu byonso. . . . Mukaji nandi alemeke mulumyandi.”

14. Mwanda waka musoñanya wa mu Bisonekwa unena bakaji kukōkela kewibapēlekangapo?

14 Tala mwānenene Polo ukoma kishima kukōkela ne kulēmeka. Mukaji i munenwe kukōkela mulumyandi. Mo mwendele ne mpangiko ya Leza. Kipangwa kyo-kyonso kyūmi, kikale mūlu nansha pano panshi, kudi ne okikōkele. Yesu mwine ukōkele Yehova Leza. (1 Kodinda 11:3) I bine, mulume wingidija bu mutwe bwandi senene ukalengeja mukajandi apēlelwe kwikala nyeke na kikōkeji.

15. Lelo i madingi’ka amo atanwa mu Bible apelwe bakaji?

15 Polo nandi wānene bakaji amba “mukaji nandi alemeke mulumyandi” pakatampe pene. Mukaji Mwine Kidishitu ufwaninwe kwikala na “mutyima wa kikōkeji ne butalale,” kafwaninwepo kukoleja mulumyandi nansha kupela kulonda byanena. (1 Petelo 3:4) Mukaji wa bwine Leza wingidilanga kisaka bininge ne kupēja mutwe bulēme. (Tetusa 2:4, 5) Ukekankila’ko kunenena mulume maya ne kumufutulwija na bakwabo mpika. Kadi ukalonga buninge mwanda wa butyibi bukwata mulume bufikidile biyampe.—Nkindi 14:1.

16. I ñeni’ka ikokeja kuboila bakaji Bene Kidishitu ku kimfwa kya ba Sala ne Lebeka?

16 Kukōkela ne kutalala kekushintululapo amba mukaji Mwine Kidishitu kakidipo na kya kunena nansha’mba milangwe yandi keikidipo na mvubu. Bana-bakaji ba pa kala bakaminwe Leza, kimfwa Sala ne Lebeka, bādi baleta milangwe mu myanda kampanda, kadi ne bilembwa bya mu Bible bilombola amba Yehova wāitabije bilongwa byabo. (Ngalwilo 21:8-12; 27:46–28:4) Bakaji Bene Kidishitu nabo babwanya kulombola milangwe yabo. Inoko’ko, bafwaninwe kwiilombola na kabango, ke na diwi dya kafutululopo, mhm. Namino, bakamona’mba mīsambo ya uno muswelo ikasangaja kadi iketabijibwa na balume.

Mvubu ya Mpiko

17, 18. I mu miswelo’ka imoimo mukokeja balume ne bakaji kukomena manwa a Satana usaka konakanya busongi bwabo?

17 Busongi i mpiko ya endaenda. O mwanda nanshi ba mulume ne mukaji bafwaninwe kwikala na mutyima wa kulumbulula busongi. Kubulwa kwisambila pamo senene kukokeja kuningija tumyanda tutyetutye twaikala ke bimyanda bikatampe. Kadi divule dine, ba mulume ne mukaji balekanga kwisambila pamo shi abepi myanda, ne kino kiletanga kīji. Bamo bakimbanga mwa kupomwena buluo bwabo, padi i na kutamija bukena na bantu bokebesongele nabo. Yesu wādyumwine amba: “Yewa wakutala mwanamukaji meso a mutyima wakumusaka, nankyo wapu kupya kala mambo nandi umutyima wandi.”—Mateo 5:28.

18 Mutumibwa Polo wādingile Bene Kidishitu bonso ne boba besonge bene amba: “Funai bulobo kemukapīlaimo mambo ponka; kemukashikija dyuba’nka na bukalabale bwenu, mhm! nansha dyabola kemukamujikwila kyaba, mhm.” (Efisesa 4:26, 27) Satana, walwana netu mukatampe usakanga kutwelela pa kwitupa kwa Bene Kidishitu. Kemwakamushilai kyaba! Shi myanda ibatambe, tompai kukimba mu Bible bine bilanga Yehova pa myanda’ya, na kwingidija mabuku esambila pa Bible. Nenenai pa myanda’ya na diwi ditūke ne kwampikwa kafinda. Talai misoñanya ya Yehova yomuyukile, kupwa kwatañanyai’yo na byobya byomulonga pano mwanda wa kwiilonda. (Yakoba 1:22-25) Shi ke pa mwanda utala busongi bwenu, sumininwai kunanga na Leza banwe bonso ba mulume ne mukaji, kadi kemwakalekai muntu nansha kintu kyo-kyonso kikalañanye kyokya kisambakenye Leza pamo!—Mika 6:8.

[Kunshi kwa dyani]

^ Tala kapango “Divorce et séparation” mu Réveillez-vous ! wa 8 Kweji 2, 2002 paje 10, ulupwilwe na Batumoni ba Yehova.

^ Tala Kiteba kya Mulami kya mafuku 15 Kweji 5, 1989, paje 12, mu Falanse.

^ Pa kusaka mwana-mulume abwanye bisakibwa bya kupebwa madyese mu kipwilo kya Bwine Kidishitu, kafwaninwepo kwikala “wakukupilakupila” bantu—ko kunena’mba ukupila bantu ku ngitu nansha mu binenwa. O mwanda kishinte kya mu Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 9, 1990, paje 25 mu Falanse, kinena’mba: “Muntu ulombola bwine Leza kungi ino’ko kwandi kwinjibo ke ntambo nankyo kabwenyepo bisakibwa.”—1 Temote 3:2-5, 12.

Lelo Ukivulukile?

• Mwanda waka ne mu busongi bwa Bene Kidishitu namo mwikalanga bikoleja?

• Lelo i muswelo’ka ukokeja mulume kulela mukajandi ne kulombola amba umusenswe?

• Lelo mukaji ukalonga namani mwanda wa kulombola’mba ukōkele mulumyandi pakatampe pene?

• Lelo ba mulume ne mukaji babwanya namani kuningisha mpiko yabo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 24]

Mulume ufwaninwe kulela mukajandi biyampe, ku ngitu ne ku mushipiditu

[Kifwatulo pa paje 25]

Mulume ukenene mukajandi umutūkijanga mutyima

[Kifwatulo pa paje 26]

Bakaji Bene Kidishitu balombolanga milangwe yabo na bulēme