Skip to content

Skip to table of contents

Aua Neke Vevehe a Laua ne Fakalataha he Atua

Aua Neke Vevehe a Laua ne Fakalataha he Atua

Aua Neke Vevehe a Laua ne Fakalataha he Atua

“Kua nakai tuai tokoua, ka kua tino taha na laua; hanai, ko ia kua fakalataha he Atua, aua neke vevehe he taha tagata.”​—MATAIO 19:6.

1, 2. Ko e ha ne faka-Tohiaga Tapu mo e mooli ke amanaki to feleveia e tau hoa mau mo e tau lekua he falu magaaho?

MANAMANATU la ko e fano fai a koe he fenoga loa he peleōafi. To feleveia nakai a koe mo e tau lekua he fano he puhalatū? Kua goagoa ke manamanatu to nakai pihia! Tuga anei, to liga fehagai a koe mo e matagi kua kelea, ati lata a koe ke holo fakatekiteki mo e mataala. He taha magaaho, liga malona e peleōafi haau mo e nakai iloa a koe ke taute, ti lata ni ke tū he kauhala mo e kumi lagomatai. Kua lata kia he tau tuaga pihia ke taute a koe ke manamanatu kua hepe ke fano fenoga mo e lata ia koe ke tiaki e peleōafi? Nakai. He loa e fenoga, to amanaki a koe ke feleveia mo e tau lekua ti kumi fakalotomatala e tau puhala ke fehagai ki ai.

2 Kua pihia foki e fakamauaga. To fai lekua, ti kua goagoa ma e hoa hane amaamanaki ke mau ke onoono to fiafia hololoa e moui. Ia 1 Korinito 7:28, kua talahau fakamahino he Tohi Tapu to moua he tau taane mo e tau hoana e “matematekelea ke he tino.” Ko e ha ne pihia ai? Kakano ha kua nakai mitaki katoatoa e tau taane mo e tau hoana, mo e kua nonofo a tautolu he “tau aho fakamui to hohoko mai ai e tau aho uka.” (2 Timoteo 3:1; Roma 3:23) Ti, pete ni ko e tau hoa kua lagotatai mo e manamanatu fakaagaaga to fehagai foki a lautolu mo e tau lekua he falu magaaho.

3. (a) Fēfē e onoonoaga he tokologa he lalolagi ke he fakamauaga? (e) Ko e ha ne fakamakamaka e tau Kerisiano ke tumau e tau fakamauaga ha lautolu?

3 Ke he lalolagi he vahā nei, ka feleveia e tau hoa mau mo e tau lekua, ko e mena fakamua ha laua ka taute ko e fakaoti e fakamauaga. Loga e motu ne kua tupu lahi mahaki e numera ne tau vevehe. Ka ko e tau Kerisiano mooli, ne fehagai a lautolu mo e tau lekua ka e nakai fehola kehe i ai. Ko e ha? Kakano kua mailoga e lautolu e fakamauaga ko e mena fakaalofa tapu mai ia Iehova. Ne pehē a Iesu hagaao ke he tau hoa mau: “Ko ia kua fakalataha he Atua, aua neke vevehe he taha tagata.” (Mataio 19:6) Mooli, mena nakai mukamuka tumau ke moui fakatatau ke he tuaga ia. Tuga anei, ko e tau magafaoa mo e falu​—putoia e tau tagata fakatonutonu he fakamauaga—​ne nakai mailoga e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ne fa fakamafana ke he tau hoa mau ke nonofo kehekehe po ke tau vevehe ha ko e tau lekua ikiiki. * Ka e iloa he tau Kerisiano kua mitaki ke fakamafola mo e tumau e fakamauaga ka e nakai fakaoti fakatepetepe. Mooli, kua aoga ke taute e maveheaga he kamataaga ke gahua fakatatau ke he puhala ha Iehova​—nakai ha ko e fakatonu he falu.​—Tau Fakatai 14:12.

Kautū Mai he Tau Mena Uka

4, 5. (a) Ko e heigoa e tau paleko ka fehagai ki ai he fakamauaga? (e) Ko e ha ne lauia mitaki e tau matapatu fakaakoaga he Kupu he Atua, pete ka tutupu e tau lekua i loto he fakamauaga?

4 Kua lata mooli e tau fakamauaga oti ke matakite tumau ki ai. Ke he laulahi, to putoia ai e fakamafola he tau fekehekeheaki ikiiki. Ka e he falu fakamauaga kua liga ha ha e tau paleko ne vihi lahi mahaki ka fakahagahaga kelea e fakavēaga he fakafetuiaga. He falu magaaho, liga kua lata a koe ke ole lagomatai ke he motua Kerisiano ne lotomatala mo e kua fai hoana. Ka kua nakai kakano e tau tutūaga nei kua kaumahala e fakamauaga haau. Kua fakamaama ai e aoga he muitua fakatata ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu he lali ke kumi he tau tali.

5 Ha ko e Tufuga he tau tagata mo e Punaaga he fakatokaaga he fakamauaga, ko Iehova hokoia ne iloa mitaki mai he ha tagata e tau mena kua lata mo tautolu ke maeke ke kautū e fakafetuiaga he fakamauaga. Ko e hūhū anei, To fanogonogo nakai a tautolu ke he tomatomaaga i loto he Kupu haana mo e omaoma ai? To aoga mooli ki a tautolu ka taute pihia. Ne tala age a Iehova ke he tau tagata haana i tuai: “Ane hagao mai a koe ke he haku tau poaki, po kua tuga ne vailele hāu a monuina; mo e tuga ne tau peau he tahi hau a tututonu.” (Isaia 48:18) Ko e pipiki ke he tau takitakiaga ne fakatoka mai he Tohi Tapu ka kautū ai e fakamauaga. Kia tutala fakamua a tautolu ke he tomatomaaga he Tohi Tapu ke he tau taane.

‘Kia Fakaalofa Tumau ke he Tau Hoana ha Mutolu’

6. Ko e heigoa e tomatomaaga he Tohi Tapu ma e tau taane?

6 Kua ha ha he tohi he aposetolo ko Paulo ke he tau Efeso e tau takitakiaga mahino ma e tau taane. Ne tohia e Paulo: “Ko e tau tane, kia fakaalofa [“tumau,” NW] a mutolu ke he tau hoana ha mutolu, tuga e fakaalofa a Keriso ke he ekalesia, mo e foaki mai e ia a ia ke eke mo hukui māna. Kua lata pihia foki ke he tau tane ke fakaalofa age ke he tau hoana ha lautolu, tuga e tau tino ha lautolu. Ko ia kua fakaalofa ke he hana hoana, kua fakaalofa a ia kia ia ni. Ha kua nakai fakai taha ke fakavihia hana a tino, ka kua fagai mo e leveki ai e ia, pihia foki e Iki mo e ekalesia. Ka ko mutolu, kia takitokotaha a mutolu gotoa mo e fakaalofa atu ke he hana hoana, tuga e fakaalofa a ia kia ia ni.”​—Efeso 5:25, 28, 29, 33.

7. (a) Ko e heigoa e matapatu vala kua lata ma e fakavēaga he fakamauaga Kerisiano? (e) Fakaalofa tumau fēfē e tau taane ke he tau hoana ha lautolu?

7 Ne nakai tutala a Paulo ke he tau lekua oti ka liga tupu ke he vahāloto he taane mo e hoana. Ka e, ne tutala fakatonu a ia ke he matapatu he lekua he fakakite e mena kua lata mo vala aoga lahi he fakavēaga he fakamauaga he tau Kerisiano takitaha​—ko e fakaalofa. Ti, laga fitu e totoku ke he fakaalofa he tau kupu i luga. Mailoga foki, ne tala age a Paulo ke he tau taane: ‘Kia fakaalofa tumau a mutolu ke he tau hoana ha mutolu.’ Nakai fakauaua, ne mailoga e Paulo na mukamuka ke moua e fakaalofa fakavihi ka e uka ke fakatumau e fakaalofa ia. Kua mua atu e uka he “tau aho fakamui” nei, ha kua tokologa kua ‘ofaofa a lautolu ni’ mo e “nakai fia loto mafola.” (2 Timoteo 3:1-3) Ko e tau aga fakakelea pihia hane moumou e loga he tau fakamauaga he vahā nei, ka ko e taane ne fakaalofa to nakai fakaatā e tau manatu lotokai he lalolagi ke fakaohooho aki e tau manatu mo e tau gahua haana.​—Roma 12:2.

Maeke Fēfē ia Koe ke Foaki ma e Hoana Haau?

8, 9. Ko e heigoa e tau puhala kua foaki he taane Kerisiano ma e hoana haana?

8 Kaeke ko e taane Kerisiano a koe, maeke fēfē ia koe ke totoko e tau aga lotokai mo e fakatātā e fakaalofa mooli ke he hoana haau? He tau kupu haana ke he tau Efeso ne totoku he vala i luga, ne ua e mena ne fakakite e Paulo kua lata ia koe ke taute​—he foaki ma e hoana haau, mo e leveki a ia tuga he taute ni e koe ki a koe. Maeke fēfē ia koe ke foaki ma e hoa haau? Taha puhala, ke he tau koloa he tino​—he leveki e tau manako fakatino he hoana haau. Ne tohi e Paulo ki a Timoteo: “Kaeke kua nakai leveki e taha hana faoa, ti au atu kia lautolu kua nonofo mo ia, kua fakatikai e ia e tua, kua mua foki hana kelea kia ia kua faliuliu.”​—1 Timoteo 5:8.

9 Pete ia, kua lahi atu e mena kua putoia ke he foaki hokoia he tau mena ke kai, ke tapulu, mo e ke fakamalu ai. Ko e ha? Kakano na maeke e taane ke foaki fakaloga ke lata mo e tau manako fakatino he hoana haana ka e kaumahala ke fakamakona e tau manako he manamanatuaga mo e fakaagaaga haana. Kua aoga lahi ke foaki ma haana ke he tau puhala ua na i luga. Mooli, tokologa e tagata taane Kerisiano kua lavelave lahi he taute e tau matafekau ma e fakapotopotoaga. Pete he mamafa e tau gahua he fakapotopotoaga kua nakai lata e taane ke fakaheu ke fakamooli e kotofaaga haana ne age he Atua ko e ulu he magafaoa. (1 Timoteo 3:5, 12) He tutala ke he matafekau nei, ne pehē e talahauaga he senolo nei he falu tau kua mole: “Ke felauaki mo e tau tutūaga faka-Tohi Tapu, kua lata ke pehē ‘kua kamata e leveki mai i kaina.’ Ka fakaheu he motua e magafaoa haana, to liga fakahagahaga kelea e kotofaaga haana.” * Maaliali ai, kua aoga lahi ki a koe ke foaki ma e hoana haau​—he puhala fakatino, manamanatuaga mo e mua atu e aoga, ke he fakaagaaga.

Ko e Heigoa e Kakano ke Leveki e Hoana Haau?

10. Leveki po ke fakahelehele fēfē he taane e hoana haana?

10 Kaeke ke leveki e koe e hoana haau, kua fakahelehele e koe a ia ha kua fakaalofa a koe ki a ia. Na loga e puhala ke taute pihia e koe. Fakamua, fakaaoga fakalahi taha magaaho mo e hoa haau. Kaeke ke fakaheu e koe e hoana haau hagaao ke he mena nei, to liga momoko fakahaga e fakaalofa haana ki a koe. Manamanatu foki, ko e magaaho mo e onoonoaga ne liga manatu a koe kua lata ma e hoana haau ne liga nakai ko e mena ia ne loto a ia ki ai. Nakai ko e talahau noa kua fakahelehele e koe e hoa haau. Kua latatonu e hoana haau ke logona kua fakahelehele a ia. Ne tohi e Paulo: “Aua neke kumi e taha e mitaki hana ni, ka kia takitokotaha mo e kumi e mitaki he falu.” (1 Korinito 10:24) Ko e taane fakaalofa, kua manako a koe ke iloa tonu kua maama e koe e tau manako mooli he hoana haau.​—Filipi 2:4.

11. Hagahaga kelea fēfē e fakafetuiaga he taane mo e Atua mo e fakapotopotoaga ha ko e puhala ne leveki e ia e hoana haana?

11 Taha puhala foki ke fakakite kua leveki e koe e hoana haau ko e fehagai hofihofi ki a ia, ke he puhala vagahau mo e tau gahua. (Tau Fakatai 12:18) Ne tohi e Paulo ke he tau Kolose: “Ko mutolu e tau taane, kia fakaalofa ke he tau hoana ha mutolu, ti ua fakahogohogo kia lautolu.” (Kolose 3:19) Hagaao ke he taha tohi, ne liga maeke ke talahau fakatai e vala fakahiku he talahauaga ha Paulo “ke ua taute a ia tuga e tavini” po ke “ua eke a ia mo tupa.” Ko e taane ne aga vale​—pete hoko laua ni po ke he toloaga—​kua fakakite mooli e nakai leveki po ke fakahele e ia e hoana haana. He favale ke he hoana, liga kua fakahagahaga kelea e ia e fakafetuiaga haana mo e Atua. Ne tohi he aposetolo ko Peteru ke he tau taane: “Kia nonofo fakalataha mo lautolu [tau hoana ha mutolu] mo e iloilo, kia fakalilifu ke he hoana, ha ko e kapiniu a ia kua mua he lolelole kia koe, ha kua eke foki mo tau hakeaga fakalataha ke he moui kua foaki noa mai, neke fakalavelave ha mutolu a tau liogi.” *​—1 Peteru 3:7.

12. Ko e heigoa ka ako mai he taane Kerisiano he puhala ne fehagai a Iesu mo e fakapotopotoaga Kerisiano?

12 Kia nakai fakateaga ke he fakaalofa he hoana haau. Fakamafana a ia to fakaalofa tumau a koe ki a ia. Ne fakatoka e Iesu e fakafifitakiaga ma e tau taane Kerisiano he puhala ne fehagai a ia ke he fakapotopotoaga Kerisiano. Ne mahani molu, totonu, mo e fakamagalo a ia​—pete he lagaloga ne kitia e tau mahani fakavihiatia he tau tutaki haana. Ati vagahau pehē a Iesu ke he falu: “Kia o mai a mutolu kia au, . . . ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu.” (Mataio 11:28, 29) He fifitaki ki a Iesu, ne fehagai e taane Kerisiano mo e hoana haana tuga he fehagai a Iesu mo e fakapotopotoaga. Ko e tagata taane ne leveki mooli e hoana haana he fakakite ke he tau kupu mo e tau gahua, to eke mo punaaga he fakahauhau mooli ke he hoana.

Tau Hoana ne Muitua ke he Tau Matapatu Fakaakoaga he Tohi Tapu

13. Ko e heigoa e matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka lagomatai e tau hoana?

13 Kua haia foki he Tohi Tapu e tau matapatu fakaakoaga ka lagomatai e tau hoana. Ne talahau he Efeso 5:22-24, 33: “Ko e tau fifine kia takitokotaha mo e omaoma ke he tau tane ha mutolu tuga e omaoma ke he Iki. Ha ko e tane, ko e ulu he hoana haia, tuga a Keriso, ko e ulu he ekalesia haia, ko ia foki ko e fakamoui he tino. Hanai, tuga e ekalesia kua omaoma kia Keriso, kia pihia foki e tau fifine ke he tau tane ha lautolu ke he tau mena oti. . . . Ko e fifine kia fakalilifu a ia ke he hana tane.”

14. Ko e ha e matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ke he omaoma kua nakai ko e fakateaga ke he tau fifine?

14 Mailoga e peehiaga ne tuku e Paulo ke he omaoma mo e fakalilifu. Kua fakamanatu ke he hoana ke omaoma ke he taane haana. Ti felauaki e mena nei mo e fakaholoaga he Atua. Ko e tau mena momoui oti he lagi mo e lalolagi kua fai tagata ne omaoma a lautolu ki ai. Kua omaoma foki a Iesu ki a Iehova ko e Atua. (1 Korinito 11:3) Mooli, ko e taane ne fakaaoga fakahako e ulu pule haana to mukamuka he hoana haana ke tumau e omaoma ki a ia.

15. Ko e heigoa falu fakatonuaga i loto he Tohi Tapu ke he tau hoana?

15 Ne talahau foki e Paulo ko e hoana ke “fakalilifu a ia ke he hana tane.” Ko e hoana Kerisiano kua lata ke fakatātā e “loto mahani molu mo e mafola,” nakai totoko fia lahi ke he taane haana po ke taute mena tokotaha. (1 Peteru 3:4) Kua gahua malolō e hoana mahani Atua ke mitaki e magafaoa mo e tamai e lilifu ke he ulu haana. (Tito 2:4, 5) To eketaha a ia ke nava e taane mo e nakai taute ha mena ke fakatupu e falu ke nakai fakalilifu e taane haana. To gahua malolō foki a ia ke kautū ai e tau fifiliaga he taane haana.​—Tau Fakatai 14:1.

16. Ko e heigoa he tau hoana Kerisiano ka ako mai he fakafifitakiaga ha Sara mo Repeka?

16 Kua nakai kakano e loto mahani molu mo e mafola he fifine Kerisiano ke nakai fai manatu po ke nakai aoga e tau manatu haana. Ko e tau fifine mahani Atua he vahā i tuai, tuga a Sara mo Repeka, ne fakaaoga e manamanatuaga ke talahau e tau manatu tupetupe ha laua ke he falu mena, ti fakakite he fakamauaga he Tohi Tapu ne talia he Atua e tau gahua ha laua. (Kenese 21:8-12; 27:46–28:4) Maeke foki e tau hoana Kerisiano ke fakakite e tau manatu ha lautolu. Pete ia, kua lata ia lautolu ke taute he manamanatu, nakai ke he leo ekefakakelea. To mailoga e lautolu kua mua atu e milino mo e lauia mitaki he matutakiaga pihia.

Ko e Matagahua he Maveheaga

17, 18. Ko e heigoa e falu puhala ke maeke he tau taane mo e tau hoana ke totoko e tau laliaga ha Satani ke moumou e fakalatahaaga he fakamauaga?

17 Ko e fakamauaga ko e maveheaga ke hoko ke he fakaotiaga he moui. Ko e mena ia, kua lata e taane mo e hoana ke manako mooli ke taute e fakamauaga ke kautū. Ka nakai atāina ke matutaki to fakaatā e tau lekua ke tutupu ti lahi mahaki e matematekelea. Fa mahani foki, ka tutupu e tau lekua kua nakai matutaki e tau hoa mau, ti tupu mai e fakavihia. Ne hokotia falu hoa ke kumi puhala ke fakaoti e fakafetuiaga, he liga feaki e fiafia he loto fakavihi ki tua he fakamauaga. Ne hataki e Iesu: “Ka kikite atu taha ke he fifine kia manako ki ai, kua faivao tuai a ia ke he hana loto.”​—Mataio 5:28.

18 Ne fakatonu he aposetolo ko Paulo e tau Kerisiano oti, putoia e tau Kerisiano kua mau: “Ka ita a mutolu, aua neke hala ai; aua foki neke to e la ka e ita agaia a mutolu. Aua foki neke fakaatā e mutolu ha mena ma e tiapolo.” (Efeso 4:26, 27) Ko e matapatu fī ha tautolu, ko Satani, hane lali ke fakaaoga e tau fekehekeheaki ne liga tupu ke he vahāloto he tau Kerisiano. Ua toka a ia ke kautū! Ka tutupu e tau lekua, kumikumi ke he talahauaga he Tohi Tapu hagaao ke he puhala ne onoono a Iehova ke he matalekua, he fakaaoga e tau tohi ne fakavē ke he Tohi Tapu. Tutala fakatotoka mo e fakamooli ke he tau fekehekeheaki. Kia matutaki e tau mena ne iloa e koe hagaao ke he tau tutūaga ha Iehova mo e puhala ne taute e koe ke fakagahua aki. (Iakopo 1:22-25) Ka hagaao ke he fakamauaga haau, kia mauokafua ke fakatauō tumau mo e Atua ko e tau hoa, mo e aua neke vevehe he taha tagata po ke taha mena a laua kua fakalataha e ia!​—Mika 6:8.

[Tau Matahui Tala]

^ para. 3 Kikite e puha “Tau Vevehe mo e Nonofo Kehekehe” he Awake! ia Fepuari 8, 2002, lau tohi 10, ne taute fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

^ para. 9 Kikite The Watchtower, Me 15, 1989, lau tohi 12.

^ para. 11 Ke hokotia ke he tau kotofaaga he fakapotopotoaga Kerisiano, kua nakai lata e tagata taane ke eke “ko e tagata fakamamahi”​—kakano, ko ia ne keli po ke amuamu e falu. Ti, talahau he fufuta he The Watchtower ia Sepetema 1, 1990, he lau tohi 25: “Kua nakai hokotia e tagata taane kaeke kua mahani Atua he tau mena oti ka e favale i kaina.”​—1 Timoteo 3:2-5, 12.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e ha ne lauia foki e tau fakamauaga Kerisiano he tau lekua?

• Maeke fēfē e taane ke foaki mo e fakakite kua leveki e ia e hoana haana?

• Ko e heigoa he hoana ka taute ke fakakite kua lahi e fakalilifu haana ke he taane?

• Maeke fēfē e taane mo e hoana ke fakamalolō e maveheaga ha laua?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 24]

Lata e taane ke foaki fakamitaki, nakai ni ke he tau mena fakatino ka e pihia foki fakaagaaga

[Fakatino he lau 25]

Ko e tagata taane ne leveki e hoana haana ko e punaaga he fakahauhau ke he hoana

[Fakatino he lau 27]

Kua talahau fakalilifu he tau hoana Kerisiano e tau logonaaga ha lautolu