Kwagh U Aôndo Je Zua Yô, Or A̱ De Kera Paven Un ga
Kwagh U Aôndo Je Zua Yô, Or A̱ De Kera Paven Un ga
“Mayange ve kera mba uhar ga, kpa ka iyôgh i môm je. Kwagh u Aôndo je zua yô, or a̱ de kera paven un ga.”—MATEU 19:6.
1, 2. Er i pase ken Ruamabera nahan, er nan ve i lu shami u kaan ér noov man kasev vea tagher a mbamzeyol ken ivaa ve ashighe agene?
TÔÔ wer, u ngu wan iyol i zan zende u icaa shin mato wou. U hen wer kwagh môm una za u iyol sha gbenda gaa? Aluer u hen nahan yô, u ngu bumen iyol you! U tesen ikyav yô, alaghga ú ya gaduga a ijeverahumbe shin ura sha gbenda, nahan a gba u ú pande ayem, u zaan kure kure. Alaghga er u lu yemen la mato wou una vihi hen gbenda a gba u ú tile hen kpe gbenda, u ker iwasen. Aluer u tagher a mbamzeyol mban ken zende wou yô, doo u ú kure ikyaa wer, ma u mough zende la ga, nahan u undu mato la u yeme? Ei. Aluer u mough gôgô zende yô, gba u ú fa je wer ú tagher a mbamzeyol sha gbenda keng, nahan u vande wan iyol.
2 Kape kwagh u ivaa i eren kpa a lu je la. Mbamzeyol mba de lun ken ivaa ga. Nahan doo u mba ve soo u eren ivaa vea hen ér ivaa ve ia lu i msaanyol tseegh ga. Bibilo ôr ken 1 Mbakorinte 7:28 sha mimi ér, noov man kasev vea ya “ican ken iyol.” Er nan ve kwagh a lu nahana? Jighilii yô, ka sha ci u noov man kasev mba vough ga, shi ayange ase ne ka “ashighe a ican.” (2 Timoteu 3:1; Mbaromanu 3:23) Nahan yô, nom man kwase mba ve eren kwagh imôngo, mba ishima i hembe lun ve u eren kwagh u Aôndo a lumun a mi la je kpa, ashighe agen ka ve tagher a mbamzeyol.
3. (a) Ior mba ken tar kpishi nenge ivaa nena? (b) Er nan ve Mbakristu ka ve nôngo kwagh kpoghuloo ér vea sôr ivaa ve?
3 Ainge ne, noov man kasev mbagenev ka vea tagher a mbamzeyol ken ivaa ve yô, kwagh u ka a hii van ve ken ishima yô ka u paven ivaa shon. Ivaapaven ngi seer a seer ken ityar kpishi. Nahan kpa, Mbakristu mba mimi mba keren gbenda u sôron mbamzeyol, mba yevese mbamzeyol sha u paven ivaa ga. Sha ci u nyi? Sha ci u ve nenge ivaa ér ka icighan iyua i Yehova a ne se yô. Yesu yange ôr kwagh u mba ve vese ayol a ve wener: “Kwagh u Aôndo je zua yô, or a̱ de kera paven un ga.” (Mateu 19:6) Sha mimi yô, ashighe agen a taver se u dondon kwaghwan u Yesu ne. Ikyav i tesen yô, ashighe kpishi anmgbianev mba nom shin kwase kua ior mbagen man mbawasen ior mhen sha kwagh u ivesegh, mba ve fe atindiakaa a Bibilo ga la ka ve taver noov man kasev asema ér ve de kera lu imôngo ga shin ve pav ivaa sha ityôkyaa i ruamabera a lumun ga yô. * Kpa Mbakristu fa ér doo u vea gba paven ivaa fele ga, kpa hemba doon u vea sôr ivaa ve. Shighe u nom man kwase ve vese ayol a ve la je, hemba doon u vea kange ishima u eren kwagh er Yehova a tese nahan—doo u vea dondon kwaghwan u ior ga.—Anzaakaa 14:12.
Hemba Mbamzeyol
4, 5. (a) Ka mbamzeyol mba nyi nahan i gbe u noov man kasev vea tagher a mi keng keng-ne? (b) Shighe u ivese ka ia lu a mbamzeyol yô, akaawan a ken Mkaanem ma Aôndo ka a wase kpishi sha ci u nyi?
4 Doo u a sôron mbamzeyol mba ken ivese sha ashighe ashighe. Ashighe kpishi, mbamzeyol mban ka ve lu ayôôso a kiriki. Kpa avese agen yô, nga a mbamzeyol mba vesen mba vea fatyô u vihin ivese yô. Ashighe agen yô, adooga a gba u ú pine iwasen hen ortamen u ken Kristu u nan fe tom u nan, shi nan lu a kwase kpaa yô. Nahan kpa, mbamzeyol mba u tagher a mi la tese ér ivese you saa a saa ishe je ga. Kpa ve tese er i doo u ú dondo akaawan a ken Bibilo vough vough sha u sôron mbamzeyol yô.
5 Er i lu Yehova a gbe uumace shi i lu un yange hii ivese yô, á hemba fan kwagh u i gbe u se er sha er ivese yase ia za doo doo a hanma or cii. Kpa mpin u a lu sha kwagh ne yô, ka un ne, Se ungwa kwaghwan u a lu ken Mkaanem nam la, shi se er tom sha mi kpa? Aluer se er nahan yô, kwagh ne una wase se kpen kpen. Yehova yange ôr kwagh a ior nav mba ngise ér: ‘Ma ne ver ato sha atindi Am, tsô bem wen ma a lu er ifi nahan, man shi perapera wen kpaa ma a lu er agôndo a zegemnger nahan.’ (Yesaia 48:18) Aluer se mba eren akaa a i tese se ken Bibilo la yô, ivese yase ia doo. De se hii timen sha kwagh u Bibilo i we noov yô.
“Kasev Enev Ve̱ Doo Ne Asema”
6. Ruamabera wa noov kwagh ér nyi?
6 Apostoli Paulu wa noov kwagh ken washika na u yange nger Mbaefese la wang. A kaa wener: “Ne noov, kasev enev ve̱ doo ne asema di er Kristu kpaa, nongo Na u doo Un ishima man A ne iyol Na sha ci u u nahan, Kape noov kpaa, kasev vev ve̱ doo ve ishima keng er ayol a ve nahan la. Or u kwase u nan a doo nan ishima yô, ka iyol i nan je i doo nan ishima ye. Gadia mayange ma or nana kôr iyol i nan ihyom ga kpa nan koson i shi nan kor i kpaa di er Kristu kpaa A eren a nongo Na nahan. Nahan ne kpaa, hanma or kwase u nan a̱ doo nan ishima er iyol i nan nahan.”—Mbaefese 5:25, 28, 29, 33.
7. (a) Kanyi i gbe u ia lu vegher u vesen u imaagh ki avese a Mbakristuu? (b) Kasev vea za hemen u doon noov ishima nena?
7 Paulu ôr kwagh sha hanma mzeyol u alaghga una lu hen atô u nom man kwase ga. Kpa a gema a pase kwagh u vesen u una wase u sôron mbamzeyol mba ken ivese yô. A er kwagh ne sha u tesen kwagh u i gbe u una lu vegher u vesen u imaagh ki hanma ivese i Mbakristu cii yô—ka dooshima je la. Jighilii yô, i ter ishemberti i dooshima la kwa taratar ken avur a se er sha heen ne. Fa wer ken ngeren u hiihii u Ruamabera la yô, inja i kwagh u Paulu yange kaa a noov ér, “kasev enev ve̱ doo ne ishima” la yô, ka u kasev vev ve za hemen u doon ve ishima. A̱ shi nan kpa, Paulu yange kav er i hembe lun zange u kwase doon or ishima aa u dooshima la zan hemen her yô. Hemba kan nahan cii ken “ayange a masejime” ne, gadia ior kpishi hingir “mbawan ayol a ve ikyo tseegh” man “mba ve soo u himen iyongo kpaa ga” yô. (2 Timoteu 3:1-3) Aeren a bo ne nga vihin avese nyian kpishi, kpa nom u nan lu a dooshima yô nana de ér aeren a bo a tar u eren ne a̱ bende a mhen u nan man ieren i nan ga.—Mbaromanu 12:2.
U Nenge sha Kwase Wou Nena?
8, 9. Nom u nan lu Orkristu nana nengen sha kwase u nan sha igbenda kposo kposo nena?
8 Aluer u ngu Orkristu man u ngu a kwase yô, u er nan ve u palegh aeren a wan iyol you ikyo tseegh, u gema u tese kwase wou dooshima u mimi? Mkaanem ma Paulu ôr a Mbaefese, ma se vande ôron kwagh sha mi la ma pase akaa ahar a i gbe u ú er yô, ér we ú nengen sha kwase wou shi ú kuran un er iyol you nahan. U nenge sha kwase wou nena? Gbenda môm u ú er kwagh ne yô ka u kuren mbamgbe nav mba iyolough. Paulu yange nger Timoteu washika ér: “Aluer or nana kera nenge sha ior mba nan ga man jim je yô, ka mba ken ya u nan la, nan nyiman jighjigh u nan ve, nan hemba gban kera a or u nan ne jighjigh ga yô.”—1 Timoteu 5:8.
9 Nahan kpa, ka kwaghyan man akondo kua ijiir i tsaan tseegh u na kwase wou ga. Sha ci u nyi? Sha ci u alaghga nom nana fa u nengen sha kwase u nan dedoo, nana naan nan akaa a iyolough kpa nana gema a fa u nengen sha ankaam mba zan nan iyol ken ishima ga, kua mbamgbe mba nan mba ken jijingi kpaa ga. U nengen sha kwase sha igbenda i se mase teren heen ne kpa ka kwagh u hange hange. Sha mimi yô, nomso mba ken Kristu kpishi ngee a akaa a ve eren ken tiônnongo yô. Aluer nom ngu a ityom i vesen ken tiônnongo je kpa, er nan lu ityough ki tsombor u nan yô, gba u nana undu tom u Aôndo a ne nan u nengen sha tsombor u nan la ga. (1 Timoteu 3:5, 12) Anyom a karen ken ijime la Iyoukura ôr kwagh sha kwagh ne, ér: “Er Bibilo i tese nahan, se fatyô u kaan ser ‘tom u kuran iyôngo la hii hen ya.’ Aluer ortamen ngu wan tsombor na ikyo ga yô, a fatyô u dughun nan ortamen kera.” * Ikyav tese wang ér, gba u ú nengen sha kwase wou—u kuren mbamgbe nav mba iyolough man mba ken ishima, kpa u hemban cii je yô, mba ken jijingi la.
Inja i u Kuran Kwase Wou Er Iyou You la Ér Nyi?
10. Nom nana wa kwase u nan ikyo nena?
10 Aluer ú ngu kuran kwase wou yô, u wa un ikyo tsung sha ci u a doo u ishima. Igbenda ngi kpishi i ú er kwagh ne yô. Hiihii yô, lun imôngo a kwase wou hanma shighe. Aluer ú ngu vihin shighe a kwase wou ga yô, alaghga tsô dooshima u a lu a mi sha we la una ndôhôr. Shi fa kpaa wer, shighe u ú vihin vea kwase wou ve ú hen wer kuma la, alaghga shighe la yina kwase wou. Nahan de gbe kaan tsô wer u ngu kuran kwase wou, shin u ngu wan un ikyo ga. Kpa i lu kwase wou a̱ lumun sha zwa na ér sha mimi je ú ngu wan un ikyo ye. Paulu nger ér: “Ma or nana̱ de keren kwagh u doon sha ci u nan iyol i nan tsô ga, kpa i̱ lu kwagh u doon orgen kpaa.” (1 Mbakorinte 10:24) Er u lu nom u lun a dooshima yô, nôngo fa mbamgbe mba kwase wou jim jim.—Mbafilipi 2:4.
11. Gbenda u nom nan eren kwagh a kwase u nan la ua fatyô u vihin mlu u nan vea Aôndo man tiônnongo nena?
11 Gbenda ugen u ú tese wer u wa kwase wou ikyo yô, ka u eren kwagh a na kundu kundu, sha iliam you man sha ieren you kpaa. (Anzaakaa 12:18) Paulu yange nger Mbakolose washika ér: “Ne noov kpaa, kasev enev ve̱ doo ne asema, de yuwen nen ve ga.” (Mbakolose 3:19) Takerada ugen kaa ér, ishember i Paulu a mase ôron heen ne, a fatyô u ôron i sha injakwagh ér “de eren kwagh a na er ka kpan ga” shin “de gem un a hingir kpan ga.” Sha mimi yô, nom u nan nzughul a kwase u nan cii, a̱ lu ken iuv shin ken igbar kpaa, nan wa nan ikyo ga. Aluer nom ngu tswamen kwase na yô, kwagh ne una fatyô u vihin mlu na vea Aôndo. Apostoli Peteru yange nger noov wener: “Lu nen a kasev enev imôngo sha kwaghfan, waan nen kasev ikyo er ve hembe yinan agee yô, gadia ve kpaa, ka mbayandyako u sha mrumun u sha mhôôn u uma a ven imôngo, sha u i̱ de vende mbamsen enev ga yô.” *—1 Peteru 3:7.
12. Orkristu u nan lu nom nana fatyô u henen nyi sha gbenda u Yesu eren kwagh a tiônnongo u Kristu laa?
12 Mayange de nengen mdoo u ú doo kwase wou ishima la dang ga. Tese un wer a doo u ishima, shi una za hemen u doon we ishima kpaa. Yesu ver noov mba ken Kristu ikyav sha gbenda u yange eren kwagh a nongo u Kristu la. Yange eren kwagh a mbadondon un sha ishima i legh legh man kundu kundu kpaa, shi deen ve asorabo, shin er ve er anzaam ma doon ga kwa imôngo nahan kpaa. Sha nahan yô, Yesu lôhô ior ér: “Va nen her a Mo, . . . gadia M ngu ishima legh legh, man M kehen ityough kpaa ga, tsô né zua a mmem ken asema a en.” (Mateu 11:28, 29) Gba u hanma Orkristu u nan lu nom yô, nana dondo ikyav i Yesu sha u eren kwagh a kwase u nan sha gbenda u Yesu kpa eren kwagh a nongo na la. Aluer or ngu wan kwase u nan ikyo sha mimi, sha gbenda u nan lamen a nan man sha ieren i nan kpaa yô, kwase u nan la una zua a mmem u mimi hen a nan.
Kasev mba Ve Ongo Kwaghwan u Bibilo Yô
13. Ka akaawan a nyi nahan a lu ken Bibilo, a aa wase kaseva?
13 Bibilo ngi a akaawan a wasen kasev kpaa. Mbaefese 5:22-24, 33 kaa ér: “Kasev, ungwan nen imo i noov enev er ka Ter nahan, Gadia nom ka ityough ki kwase di er Kristu kpaa A lu ityough ki nongo Na nahan man ka Un je A lu Oryiman u iyol Na la kpaa ye. Nahan er nongo u Kristu u lu ungwan imo i Kristu yô, kape kasev kpaa, ve̱ ungwa imo i noov vev ken akaa cii je la. . . . Kwase kpaa, a̱ cia nom u nan.”
14. Kwagh u Ruamabera a kaa ér kasev ve ungwan imo i noov vev la ka kwagh u lahan a laha kasev ga nena?
14 Nenge er Paulu ôr kwagh u kasev ungwan noov vev shi cian ve kpaa la var var yô. A wa kwase kwagh ér nana ungwan imo i nom u nan. Kwagh ne zua sha gbenda u Aôndo a sôr akaa a ver vough vough la. Hanma kwagh u uma u sha man u shin tar ne di tsô yô ngu sha ikyev i kwagh ugen. Yesu je kpa ngu sha ikyev i Yehova Aôndo. (1 Mbakorinte 11:3) Nahan kpa, kwase nana hemba soon u wan iyol i nan sha ikyev i nom u a hemen nan sha inja la.
15. Ka akaawan agen a nyi nahan a lu ken Bibilo sha ci u kaseva?
15 Paulu shi kaa ér kwase “a̱ cia nom u nan.” Doo u kwase Kristu nana tese ieren i “ishima i legh legh man u lun ving,” nana hendan kwagh a nom u nan shin nana eren kwagh sha tseeneke u nan ga. (1 Peteru 3:4) Kwase u civir Aôndo ka nan er tom kpoghuloo sha u sôron ya u nan shi nan eren kwagh u nan nom u nan icivir kpaa. (Titu 2:4, 5) Nan er kwagh u nom u nan sha inja sha er mbagenev vea laha nan ga yô. Shi ka nan nôngo tsung nan sue kwagh u nom u nan a lu eren yô, sha er kwagh la una gba inya ga yô.—Anzaakaa 14:1.
16. Kwagh u Sara man Rebeka yange ve er la tese kasev mba ken Kristu nyi?
16 Aluer kwase u ken Kristu ngu ishima legh legh shi ngu ving je kpa, kwagh ne tese ér mbamnenge nav shin mbamhen nav mba a inja ga ze. Kasev mba cian Aôndo mba ngise, er Sara man Rebeka nahan, yange ve pase mnenge ve sha kwagh, man Bibilo kaa ér Yehova lumun kwagh u ve er la. (Genese 21:8-12; 27:46–28:4) Kasev mba ve lu Mbakristu kpa vea fatyô u pasen ishima ve sha kwagh. Nahan kpa, ve̱ er kwagh ne sha inja, i de lu sha ilyahan ga. Aluer ve er nahan yô, noov vev kpa alaghga vea hemba lumun mnenge ve la.
Kwagh u Iceghzwa i Eren Yô
17, 18. Ka sha igbenda i nyi nahan noov man kasev vea hendan a iniôngon i Satan a lu nôngon ér una vihi avese kposo kposo laa?
17 Ivese ka iceghzwa i gbekeke. Nahan yô, gba u nom man kwase vea nôngo sha afatyô ve cii sha u ivese ve i za doo doo yô. Nom man kwase ka vea lamen ayol a ve wang wang ga yô, kwagh ne a na mbamzeyol ve va a ishimanyoon, nahan a̱ lu kwagh u kiriki kpa a hingir u vesen. Ashighe kpishi, mbamzeyol ka vea due yô, nom man kwase ve tswer iliam ayol a ve, ve hingir u lun a imorshima ayol a ve. Mbagenev je yô ka ve ker gbenda u paven ivaa ve la. Ka ve hii u soon kwagh u kwase shin nomsoor ugen. Yesu ta se icin ér: “Hanma or u nana kenger kwase sha u nana tôm un yô, nan er idya a na ken ishima je ve.”—Mateu 5:28.
18 Apostoli Paulu wa Mbakristu jimin cii kwagh kua noov man kasev kpaa, ér: “Nyoon nen ishima, kpa de eren nen isholibo ga, iyange i̱ de been ne a ishima i vihin her ga. De ne nen diabolo ian ga.” (Mbaefese 4:26, 27) Shighe u anyiman a mough hen atô u Mbakristu yô, Satan, orihyom wase u tamen la ka a nôngo ér una per sha ijime nor una nzughul kwagh. De lumun wer a̱ er nahan ga! Zum u ne tagher a mzeyol yô, tôv sha kwagh u a lu mnenge u Yehova sha ikyaa shon la ken Bibilo. Yar tom a ityakerada i í gber i sha u pasen Bibilo la. Lam nen sha mbamzeyol enev sha ishima i legh legh man sha mimi kpaa. Ieren you i̱ zua sha kwagh u ú fe wer ka atindiakaa a Yehova la. (Yakobu 1:22-25) Kange nen ishima ner ne za hemen u zenden vea Aôndo imôngo ken ivaa yen, de lumun nen ner ma or môm shin ma kwagh môm a̱ pav kwagh u i lu Aôndo je a zough la ga!—Mika 6:8.
[Footnotes]
^ Ôr ngeren u ken Awake! u Febewari 8, 2002, peeji 10 la. Ngu ken akwati u a lu a itinekwagh ér, “Divorce and Separation” (Ivaapaven man u undun ivaa) la. Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ye.
^ Ôr Iyoukura [zwa Buter] i Mei 15, 1989, peeji 12.
^ Nomsoor u nan soo u kuman sha tom ken tiônnongo u Kristu yô, nana “de lu or u cihin num . . . ga”—ka or u nan nenge num shin nan toho mbagenev je la. Nahan, Iyoukura [zwa Buter] i Setemba 1, 1990 ôr kwagh sha peeji 25 ér: “Aluer or ngu eren kwagh sha ishima i Aôndo sha ajiir agen, kpa hen ya u nan yô nan ngu ipilaor yô a fatyô u nan nan ortamen shin diakon ga.”—1 Timoteu 3:2-5, 12.
Baver We Kpa?
• Er nan ve avese a Mbakristu je kpa aa fatyô u lun a mbamzeyoloo?
• Nom nana nenge sha kwase u nan shi nana wa nan ikyo nena?
• Kwase nana tese ér nan cian nom u nan nena?
• Nom man kwase vea taver iceghzwa ve i ivesegh la nena?
[Study Questions]
[Picture on page 22]
Nom nana nengen sha kwase u nan doo doo sha u kuren mbamgbe mba nan mba iyolough man mba ken jijingi kpaa
[Picture on page 23]
Or u nan we kwase u nan ikyo yô, kwase la nana zua a mmem ken ishima
[Picture on page 25]
Kasev mba ken Kristu mba pasen mnenge ve sha icivir