Qaqata sayaspa Jehová Diospa pʼunchayninta suyakusun
Qaqata sayaspa Jehová Diospa p’unchayninta suyakusun
“Yapaykukuychis iñiyniykichisman [...] pacienciata [otaq qaqa sayayta].” (2 PEDRO 1:5, 6.)
1, 2. ¿Iman qaqa sayay, imarayku cristianokuna qaqata sayananchis?
JEHOVÁ DIOSPA hatun p’unchayninqa qayllaykamushanñan (Joel 1:15; Sofonías 1:14). Jehová Diospa kamachikuq kaynin ch’uyanchasqa kanantan cristianokunaqa suyashanchis, chaykaman ichaqa ruwashallasun Diospa munayninta, iñiyninchisrayku cheqnisqa, pisichasqa, qatiykachasqa, wañuchisqaña kasun chaypas (Mateo 5:10-12; 10:22; Apocalipsis 2:10). Chayrayku qaqata sayananchis, qaqata sayayqa mana iskayaspa ima sasachakuykunatapas ñak’ariymi. Apóstol Pedro khaynata yuyaychawanchis: “Yapaykukuychis iñiyniykichisman [...] pacienciata [otaq qaqa sayayta]”, nispa (2 Pedro 1:5, 6). Necesitanchismi qaqa sayayta, Jesusmi niran: “Pipas p’uchukaykama qaqata sayaqmi qespichisqa kanqa”, nispa (Mateo 24:13).
2 Hinaspapas muchunchismi onqoykunawan, munakusqanchis runaq wañupusqanwan huk sasachakuykunawanpas. ¡Maytachá Satanasqa munanman iñiyninchispi pisiyananchista! (Lucas 22:31, 32.) Jehová Diospa yanapayninwanmi ichaqa ima sasachakuykunatapas atipasunman (1 Pedro 5:6-11). Jehová Diospa p’unchaynintaqa llapallanchismi qaqata sayaspa allin takyasqa iñiywan suyakusunman, chaypaq yachasun sasachakuypi tarikuq cristianokunamanta.
Onqoywanpas manan pisipankuchu
3, 4. Onqosqaña kaspapas ruwasunmanmi Jehová Diospa munayninta, chaymanta huk experienciata willay.
3 Diosqa manan kay tiempopi milagrokunata ruwaspa qhaliyachiwasunmanchu, ichaqa kallpachawanchismi onqosqa tarikuqtinchis qaqata sayananchispaq (Salmo 41:1-3). Sharon sutiyoq cristiana willakun: “Yuyarikusqaymantapachan silla de ruedas nisqallapi kani. Erqe kashaspayqa manan kusikuyta tariranichu nacesqaymantapacha ñosqhonniypi onqoyniyoq kasqayrayku”, nispa. Sasataña riman sasataña purin chaypas, Jehová Diosta reqsisqanmi onqoqkunaq qhaliyananmanta yachasqanmi kallpachan kusikuywan predicananpaq. Chunka phisqayoq wata ñawpaqtan Sharon kayta niran: “Astawanpaschá onqosaq, ichaqa Diospi hap’ipakusqaymi paywan hukllachakusqaymi kallpachawashallanqa. ¡Anchatan kusikuni Jehová Diospa yanapayninta chaskispa llaqtan ukhupi kasqaymantapas!” nispa.
4 Tesalónica llaqtapi cristianokunatan apóstol Pablo niran ‘pisi kallpakunata kallpachanankupaq’ (1 Tesalonicenses 5:14). Mayninqa imapas mana ruway atisqanmi pitapas llakikuy onqoyman apanman. 1993 watapin Sharon kayta qelqaran: “Mana valeq hinan sientekurani, [...] chaymi kinsa wata hunt’ata sinchi llakikuy onqoywan onqorani. [...] Ancianokunan sonqochawaspa yuyaychawaranku. [...] Jehová Diospas munakuywanmi yanapawaran sinchi llakikuy onqoymanta Qhawaq revistapi astawan yachanaypaq. Payqa cheqaqtapunin llaqtanpi interesakun yachanmi imayna sientekusqanchistapas”, nispa (1 Pedro 5:6, 7). Chay cristianaqa hatun p’unchaytan suyakushan Jehová Diospa munayninta ruwaspa.
5. ¿Imaynapin yachanchis sinchi ñak’ariypi tarikuqkunapas qaqa sayanankuta?
5 Wakin cristianokunaqa sinchitan ñak’arinku ñawpaq tiempopi millay kawsasqankuta yuyarispa. Harley sutiyoq runan, segunda guerra mundial nisqapi sinchi wañuchinakuyta rikusqa, chaymi millay mosqoykunata mosqokuran. Mosqokuspan qapariq: “¡Paqtataq! ¡Paqtataq!” nispa, sinchita hunp’ispataq rikch’ariq. Payqa Diospa kamachikuyninkunata reqsispan chayman hina kawsaran, qhepamantaq millay mosqokusqankuna pisiyapuran.
6. ¿Imaynatan huk cristiano atiparan sasachakuyninkunata?
6 Huk cristianopaqmi sinchi sasa karan wasin wasinta predicay, mayninqa kusisqallaña maynintaq sinchi llakisqa (trastorno bipolar) tarikusqanrayku. Ichaqa Bibliamanta willakuywan paypas uyariqninkunapas qespinankuta yachasqanmi kallpacharan predicashanallanpaq (1 Timoteo 4:16). Mayninqa manan wasiq punkuntapas takaykuyta munaqchu. Chay cristiano willakun: “[Predicacionpi] chay onqoy hap’iwaqtinqa kallpachakuqmi kani sonqoyta tiyaykachinaypaq, chaymantataq huk wasipi yapamanta predicaq kani. Atisqayman hina predicasqaymi yanapawaran iñiyniypi qaqata sayanaypaq”, nispa. Paypaqqa sasan karan huñunakuykunaman riypas. Ichaqa cristianomasinkunawan huñukuy allinpuni kasqanta yachasqanmi kallpacharan huñunakunanpaq (Hebreos 10:24, 25).
7. Wakin cristianokunan sinchita manchakunku runa ukhupi rimayta huñunakuykunaman riytapas, ichaqa ¿imatan paykunamanta yachasunman?
7 Wakin cristianokunaqa sinchi manchakuy onqoywanmi muchunku, chay onqoywanqa sinchitan manchakunku imakunatapas otaq imaynapi tarikuytapas. Manchakunkupaschá runakuna ukhupi rimayta otaq huñunakuykunaman riytapas. Paykunapaqqa ancha sasachá huñunakuykunapi tapukuykunaman kutichiy otaq Escuela del Ministerio Teocrático nisqapi discursota qoypas. Chhaynapi tarikuspapas kallpachakushallankun, chhayna kallpachakusqankutaqmi ñoqanchistapas kallpachawanchis.
8. ¿Iman aswan allin kanman llakikuy onqoyta otaq ima sasachaytapas atipanapaq?
8 Allinta samaymi allinta puñuymi yanapanman llakikuy onqoywan otaq ima sasachakuykunawanpas ñit’isqa kaqkunata. Medicowan hanpichikuypas allinmi kanman. Ichaqa Jehová Diospi hap’ipakuymi sapa kuti paymanta mañakuymi aswan allinqa. Salmo 55:22 texto nin: “Señor Diosman llakipakuyniykikunata saqey, paymi qaqata sayachisunki, manan hayk’aqpas chanin runataqa urmachisqa kananta munanqachu”, nispa. Chhaynaqa ‘tukuy sonqonchiswan Señor Diosman hap’ipakusun’ (Proverbios 3:5, 6).
Munakusqanchis runa wañupuqtin
9-11. a) ¿Iman yanapawasun munakusqanchis runaq wañupusqanmanta mana sinchita llakikunapaq? b) ¿Imaynatan yanapawanchis Anamanta yachay?
9 Pillapas familianchismanta wañupuqtinqa sinchi llakikuymi kanman. Abrahanpas waqaranmi warmin Sara wañupuqtin (Génesis 23:2). Jesuspas ch’uya runa kashaspan amigon Lázaro wañupusqanmanta “waqarqan” (Juan 11:35). Munakusqanchis runaq wañupusqanmanta waqayqa manan p’enqakunapaqchu. Cristianokunaqa yachanchismi wañupuqkunaq kawsarinpunanta (Hechos 24:15). Chayraykun mana, ‘mana suyakuyniyoqkuna hinachu llakipakunchis’ (1 Tesalonicenses 4:13).
10 ¿Iman yanapawasun munakusqanchis runaq wañupusqanmanta mana sinchita llakikunapaq? Kaywan tupanachisun. Amigonchis maytapas riqtinqa manan sinchitachu llakikunchis kutimunanta yachasqanchisrayku. Huk cristiano wañupuqtinpas chhaynata yuyaykusun chayqa, manan sinchitachu llakikusun kawsarinpunanta yachasqanchisrayku (Eclesiastés 7:1).
11 Munakusqanchis runaq wañupusqanmanta mana sinchita llakikunapaqqa ‘tukuy imapi sonqochakuq Diosmanmi’ hap’ipakunanchis (2 Corintios 1:3, 4). Ñawpaq tiempopi kawsaq Ana sutiyoq viudapi yuyaykuymi yanapawallasuntaq. Qanchis watallaraq casarasqa kashaqtinmi paypa qosan wañupuran. Chaywanpas payqa pusaq chunka tawayoq watanpiña kashaspapas rishallaqpunin yupaychana wasita Jehová Diospa munayninta ruwananpaq (Lucas 2:36-38). Diospa munayninta ruwaspa kawsasqanmi yanaparan sapan kaytapas llakikuytapas atipananpaq. Diospa munayninta ruwaymi Reinomanta predicaymi ñoqanchistapas yanapawasun munakusqanchis runaq wañupusqanmanta mana sinchita llakikunapaq.
Huk sasachakuykunata atipanapaq
12. ¿Ima sasachakuykunan kan familia ukhupi wakin cristianokunapaq?
12 Wakin cristianokunapaqqa familia ukhupin sinchi sasachakuykuna kan. Sichus qosa otaq warmi wasanchay huchapi urmanman chayqa sinchi nanaymi kanman. Wasanchasqa qosapas otaq warmipas sonqo nanaypi kaspa sinchitapaschá waqanman manapaschá puñuypas hap’inmanchu. Sinchi ñit’isqa tarikuspan ima ruwasqanpipas pantanman otaq accidentakunmanpas. Manapaschá mikhunayanqachu tulluyanqapaschá otaq llakikusqanmanta ima onqoypas hap’inqa. Paypaqqa sasapaschá kanqa Diospa munayninta ruwaypas. ¡Anchatachá wawakunapas ñak’arinkuman!
13, 14. a) ¿Imaynatan kallpachawanchis yupaychana wasita inaugurakushaqtin Salomonpa mañakusqan? b) ¿Imarayku santo espirituta mañakunanchis?
13 Jehová Diosmi yanapawanchis chhayna sasachakuykunapi tarikuqtinchis (Salmo 94:19). Diosqa uyarinmi kamachinkunaq mañakusqanta, chaytan yachanchis Jehová Diospaq yupaychana wasita inaugurakushaqtin kamachikuq Salomonpa mañakusqanpi. Paymi khaynata niran: “Uyariykamuy mañakusqankuta. Llaqtaykiman mayqen runapas sonqonpi llakikuspa makinta kay wasi ladoman haywarispa mañakusunkiman chayqa, hanaq pachaykimanta uyariykamuy, hinaspa huchankuta pampachaykuy, chaninchaspaykitaq sapankaman ruwasqanman hina qopuy. Qan sapallaykin runaq yuyaykuynintapas sonqontapas reqsinki. Chaymi manchakuywan yupaychasunkiku ñawpa taytaykuman qosqayki hallp’api tiyasqanku tukuy tiempo”, nispa (1 Reyes 8:38-40).
14 Santo espiritutan mañakushanallanchis (Mateo 7:7-11). Santo espiritun ruruchin kusikuyta thak kaytapas (Gálatas 5:22, 23). Hanaq pachapi Taytanchis mañakusqanchisman hina santo espirituta qowaqtinchismi samarikuyta tarisun: sonqonchis nanananmantaqa kusikusunmi, llakikunanchismantataq thakpi kasun.
15. ¿Bibliamanta ima textokunan yanapawasun sasachakuyninchiskunata atipanapaq?
15 Imapas ñit’iwaqtinchisqa llakikunchismi. Llakikuyninchismi ichaqa pisiyanman Jesuspa kay nisqanta yuyariqtinchis: “Aman kawsayniykichismanta llakipakunkichischu imatachus mikhunaykichismantapas ukyanaykichismantapas, imawanchus p’achakunaykichismantapas. [...] Aswanpas Diospa qhapaqsuyunta, chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis, payqa tukuy chaykunatapas qosunkichismi” (Mateo 6:25, 33, 34). Apóstol Pedropas khaynatan kallpachawanchis: “Tukuy llakikuyniykichista Diosman saqeychis, paymi qankunataqa cuidashasunkichis”, nispa (1 Pedro 5:6, 7). Ichaqa kallpachakunchismi sasachakuyninchiskunata atipanapaq. Sasachakuyninchiskunata allichanapaq kallpachakusqanchis qhepamanqa manañan llakikunachu, llakikuyqa manan yanapawasunchu, aswanmi mañakuy yanapawanchis. Salmista takiran: “Señor Diosman kawsayniykita hap’iykachikuy, payman hap’ipaykukuy, paytaqmi yanapaykusunki”, nispa (Salmo 37:5).
16, 17. a) ¿Imaraykun sasachakuykuna kallanqapuni? b) ¿Imatan chaskisun Filipenses 4:6, 7 textoq nisqanman hina ruwaqtinchis?
16 Pablo qelqaran: “Ama imamantapas llakikuychischu, aswanpas tukuy ima necesitasqaykichistapas Diosmanta mañakuychis, rogakuywan mañakuspaykichistaq Diosman graciasta qoychis. Hinan Diosqa thak-kayta qosunkichis runakunaq mana aypay atisqan thak-kayta, chay hinapin sonqoykichistapas yuyayniykichistapas Jesucristopi Diosqa waqaychanqa”, nispa (Filipenses 4:6, 7). Sasachakuykunaqa kallanqapunin huchallikuq Adanpa miraynin kasqanchisrayku (Romanos 5:12). Isaacpaqpas Rebecapaqpas ‘uma nanaymi karan’ churin Esaupa warminkuna (Génesis 26:34, 35). Timoteopas Trofimopas llakikurankuchá onqosqankumanta (1 Timoteo 5:23; 2 Timoteo 4:20). Pablopas iñiqmasinkunamantan llakikuran (2 Corintios 11:28). ‘Mañakusqata uyariqmi’ ichaqa uyarinqapuni munakuqninkunata (Salmo 65:2).
17 Hatun p‘unchay chayamunankamaqa ‘thak-kayta qoq Diosmi’ yanapawasun sonqochawasuntaq (Filipenses 4:9). Payqa “khuyapayakuq sumaq sonqo” Diosmi, “hucha pampachaykuqmi”, ‘yuyarikuwanchismi ñut’u hallp’a kasqanchistapas’ (Éxodo 34:6; Salmo 86:5; 103:13, 14). Chhaynaqa tukuy ima necesitasqanchistapas ‘Diosmanta mañakusun’, hinan “Diosqa thak-kayta” qowasun: chay thak kaytaqa manan runakuna entiendeyta atisunmanchu.
18. ¿Imaynatan Diosta ‘rikusunman’ Job 42:5 textopi nisqan hina?
18 Diospa qhawariwasqanchistan reparanchis mañakusqanchisman hina kutichimusqanpi. Jobmi sasachakuykunata atipasqan qhepaman kayta niran: “Kunankaman uyarispallaraq reqsirqayki [Jehová], kunanmi ichaqa ñawiykunawanpuni rikuyki”, nispa (Job 42:5). Qhawariwasqanchismanta allin yachaywan, iñiywan, agradecido kaywan yuyaymanaspan Diosta ‘rikusunman’. Paywan hukllachakuqtinchismi sonqonchispas yuyayninchispas thakpi kanqa.
19. ¿Imaynapin tarikusun ‘tukuy llakikuyninchista Diosman saqeqtinchis’?
19 ‘Tukuy llakikuyninchista Diosman saqesun’ chayqa, atipasunmi sasachakuykunata, manataqmi sonqonchispipas yuyayninchispipas llakikusunchu. Sonqonchis ukhupiqa manañan kanqachu manchakuypas llakikuypas. Yuyayninchispipas manañan kanqachu llakikuykuna.
20, 21. a) ¿Imatan yachanchis Estebanpa iñiynin wateqasqa kashaqtin thakpi kasqanmanta? b) Willay huk cristianomanta wateqaypi tarikuspa thak sonqowan qaqa sayasqanmanta.
20 Chay thak kaytan Esteban rikuchiran iñiyninpi wateqasqa kashaqtin. Manaraq willayta tukushaqtinmi umalli runakunaq huñunakuyninpi llapa tiyashaqkuna Estebanpa “uyanta angelpa uyanta hina rikurqanku” (Hechos 6:15). Estebanmi thakpi kasharan Diospa angelnin hina. Estebanqa juezkunatan tunparan Jesuspa wañusqanmanta, “umalli runakunataq chaykunata uyarispa k’araqtapuni phiñakuspa, Esteban contra k’utupakurqanku”. “Estebantaq ichaqa santo espirituwan hunt’a kaspa, hanaq pachata qhawarispa Diospa lliphlli-kayninta rikurqan, Jesustapas Diospa paña ladonpi sayashaqta rikurqan.” Chayta rikusqanmi kallpacharan wañunankama hunt’aq kananpaq (Hechos 7:52-60). Manaña chhayna rikhuriykunata rikusunchu chaypas, qatiykachasqa kaqtinchisqa Diosmi thak kayninta qowasun.
21 Yuyarisun imaynatan sientekuranku segunda guerra mundial nisqapi Alemán soldadokunaq wañuchisqan cristianokuna. Huk cristianon juezpa ñawpaqenpi kasqanmanta willaspa niran: “Wañuchisqa kanaypaqmi sentenciaruwanku. Chayta uyarispan nirani ‘hunt’aq kay wañupunaykikama’ nispa, wiraqocha Jesucristoq rimasqan huk simikunatawan nisqay qhepamantaq, lliw tukukapuran. [...] Ichaqa amaña chaymanta llakikuychisñachu ñoqaqa thakmi kashani”, nispa. Qhawarillasuntaq imaynatan qhorusqa wañunanpaq sentenciasqa wayna, tayta mamanman qelqaran: “Kuska tuta pasayñan kashan. Atiymanraqmi iñiyniymanta kutiriyta. Ichaqa ¿kusisqachu kay pachapi kawsayman wiraqocha Jesusta negaspa? ¡Manapunin! Kusisqa thakpitaqmi wañukapusaq”. Chay ejemplokunapin rikunchis imaynatan Jehová Dios hunt’aq sonqo kamachinkunata yanapan.
Qanpas qaqatan sayawaq
22, 23. ¿Imatan chaskisun Jehová Diospa hatun p’unchayninpi qaqata sayaspa suyakunapaq?
22 Manapaschá qanqa chay hina sasachakuykunapichu tarikuwaq. Jobmi ichaqa kayta niran: “Warmimanta paqariq runaqa pisi p’unchaynillayoqmi, askha sasachayniyoqmi”, nispa (Job 14:1). Taytaña mamaña kanki chaypas kallpachakunkichá wawaykikunata Bibliamanta yachachinaykipaq. Escuelapiqa kanmi paykunapaqpas sasachakuykuna, ichaqa kusikunkichá Jehová Diosrayku chanin kamachikuyninkunarayku qaqa sayasqankumanta. Otaq llank’anaykipi kanman sasachakuykuna wateqaykunapas. Imayna sasachakuykunapiña tarikusunman chaypas qaqatan sayasunman Jehová Dios ‘p’unchay-p’unchay sasa kawsayninchiskunapi kawsaysiwasqanchisrayku’ (Salmo 68:19).
23 Yaqapaschá niwaq, yanqa runallan kani nispa, ichaqa yuyariy, Jehová Diosqa manan hayk’aqpas qonqanqachu ruwasqaykita sutinrayku munakuyniykita rikuchisqaykitapas (Hebreos 6:10). Imapiña iñiyniyki wateqasqa kaqtinpas Diospa yanapayninwanmi qaqata sayanki. Chay hinaqa, Diospa munayninta ruwanaykipaq yanapayninta mañakuy tukuy ruwasqaykipitaq payta yuyariy. Chayta ruwaqtiykiqa Diosmi saminchasunki yanapasunkitaqmi hatun p’unchayninta qaqata sayaspa suyakunaykipaq.
¿Imaynata kutichiwaq?
• ¿Imaraykun cristianokuna qaqata sayananchis?
• ¿Iman yanapawasunman onqoyta atipanapaq munakusqanchis runaq wañupusqanmanta mana sinchita llakikunapaqpas?
• ¿Imaynatan mañakuy yanapawanchis sasachakuykuna kaqtin qaqata sayanapaq?
• ¿Imaraykun Jehová Diospa p’unchayninta qaqata sayaspa suyasunman?
[Tapuykuna]