Afo Emekeme Ndiyọ Ufịk!

ANIE ke akanam owo mîfịkke ke ofụri eyouwem esie? Okposụkedi edide ke ndusụk ini mme owo ẹsikekere ke ẹfịk mmimọ, ediwak ini ẹsinen̄ede ẹfịk mme owo.

Esinen̄ede abiak nnyịn ke ini ẹfịkde nnyịn, ndien imekeme ndiyak emi abiat itie ebuana nnyịn ye Abasi. Ekeme ndinen̄ede ndọn̄ nnyịn ndikpụhọde utọ idaha oro. Ntak-a? Ntak kiet edi sia Andibot nnyịn, kpa Jehovah Abasi, “emi mînamke ukwan̄n̄kpọ,” ama ọnọ owo ọkpọsọn̄ udọn̄ edima se inende. (Deuteronomy 32:4; Genesis 1:26) Nte ededi, nnyịn imekeme ndisobo mme idaha oro ẹnamde ikere ke ẹfịk nnyịn. Ọbọn̄ kiet emi ekenyenede ọniọn̄ ama ọdọhọ ini kiet ko ete: “Ndien ami n̄wọn̄ọde nnyụn̄ nse kpukpru ufịk emi ẹnamde ke idak utịn: ndien se mmọn̄eyet mmọ emi owo ẹfịkde: ndien baba owo kiet eke ọdọn̄de mmọ esịt idụhe; mme andifịk mmọ ẹnyụn̄ ẹkan mmọ ubọk; ndien baba owo kiet eke ọdọn̄de mmọ esịt idụhe.” (Ecclesiastes 4:1) Do, didie ke ikpanam n̄kpọ ke ini ẹfịkde nnyịn?

Nso Inen̄ede Idi Ufịk?

Ufịk edi ndikokoi ntre ndinam n̄kpọ nte ekemde ye ndinen edumbet. Nso ke mme owo ẹda ẹbiere se inende? Nte an̄wan̄ade, edinen Andibot nnyịn oro mîkpụhọkede enyene unen ndibiere nnọ nnyịn se inende ye se mînenke. Enye ọdọhọ ke ndisan̄a ke “mme ewụhọ uwem” abuana ndifep “mme ukwan̄-n̄kpọ.” (Ezekiel 33:15) Ntem, ke ini Jehovah okobotde akpa owo, Enye ama ọnọ enye ubieresịt—kpa se idin̄wamde enye ọfiọk eti ye idiọk. (Rome 2:14, 15) Ke adianade do, Jehovah asian nnyịn se inende ye se mînenke ke Ikọ esie, kpa Bible.

Nso ke ikpanam edieke ikerede ke ẹfịk nnyịn? Ọfọn itat esịt inen̄ede ise m̀mê ẹkam ẹnen̄ede ẹfịk nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a se iketịbede inọ prọfet Jonah oro ekedide eyen Hebrew. Jehovah ọkọdọhọ enye eketịn̄ ọnọ mbon Nineveh ke imọn̄ isobo mmọ. Akpa, Jonah ama efehe ọkpọn̄ ndinam se ẹkedọn̄de enye. Nte ededi, ke akpatre enye ama aka Nineveh ọkọdọhọ mmọ ke ẹmọn̄ ẹsobo mmọ. Sia mbon Nineveh ẹkekabarede esịt, Jehovah ama ebiere ke imọ idisoboke aba obio oro ye mme andidụn̄ ke esịt. Eketie Jonah didie ke idem? “Jonah [ama] asua oro eti-eti, onyụn̄ ayat esịt.” (Jonah 4:1) Enye ekekere ke se Jehovah akanamde ye imọ ikenenke.

Nte an̄wan̄ade, Jehovah emi ekemede ndifiọk esịt owo onyụn̄ ‘amade eti ido ye edinen ikpe,’ ikanamke ukwan̄n̄kpọ. (Psalm 33:5) Jonah ekenyene ndifiọk ke nte Jehovah ekebierede  n̄kpọ oro ama enen. Edieke ikerede ke ẹfịk nnyịn, ọfọn ibụp idem nnyịn ite, ‘Okûdi Jehovah isehe ntre?’

Nte Ikpanamde N̄kpọ ke Ini Ẹfịkde Nnyịn

Bible etịn̄ aban̄a ediwak owo oro ẹkefịkde. Imekeme ndikpep ekese ke ndidụn̄ọde nte mmọ ẹkenamde n̄kpọ ke mme utọ idaha oro. Kere ban̄a Joseph emi ufụp akanamde nditọete esie ẹnyam enye ẹsịn ke ufụn ke Egypt. N̄wan eteufọk esie ama esidomo ndinam enye ọfiọk imọ, edi ke ini Joseph ekesịnde, enye ama osu nsu ete ke Joseph akakam oyom ndifiọk imọ. Oro ama anam ẹsịn Joseph ke ufọk-n̄kpọkọbi. Edi mbuọtidem esie ama ọsọn̄ akan ebuka oro ẹkesịnde enye. Enye ikayakke ufịk oro akpan enye ndinam n̄kpọ Abasi m̀mê ndinam enye etre ndibuọt idem ke Jehovah.—Genesis 37:18-28; 39:4-20; Psalm 105:17-19.

Owo en̄wen oro ẹkefịkde ekedi Naboth. Jezebel n̄wan Edidem Ahab ke Israel ama odụk idiọk odu aban̄a enye man owot enye. Edidem emi okoyom Naboth ọnọ imọ udeme isọn̄ mme ete esie oro okodude ekpere akwa ufọk imọ. Ibet ama akpan nditọ Israel ndinyam udeme isọn̄ mme ete mmọ nnọ owo taktak, ntre Naboth ikenyịmeke ndinyam isọn̄ oro nnọ edidem. (Leviticus 25:23) Ntem, idiọk an̄wan Ahab ama anam mme owo ẹdori Naboth ikọ ẹte ke enye osụn̄i Abasi ye edidem. Ke ntak oro, ẹma ẹwot Naboth ye nditọ esie. Kere nte eketiede enye ke idem ke ini mme owo ẹketan̄de itiat nditọn̄ọ enye n̄wot!—1 Ndidem 21:1-14; 2 Ndidem 9:26.

Edi owo ikemeke ndimen kpukpru emi ndomo ye se ẹkenamde Christ Jesus. Nte ẹkekpede ikpe esie ikenenke, ẹkenyụn̄ ẹda nsu ẹbiere ikpe n̄kpa ẹnọ enye. Owo ukara Rome emi ekekpede ikpe oro ikamaha ndida nnọ se enye ọkọfiọkde ke enen. (John 18:38-40) Ke akpanikọ, idụhe owo oro akanam Satan efịkde nte Christ Jesus!

 Ndi kpukpru emi ọwọrọ ke Jehovah idọn̄ke enyịn iban̄a ufịk? Baba-o! Jehovah ikesehe emi nte owo esede. (Isaiah 55:8, 9) Ndinyam Joseph nsịn ke ufụn ama anam enye ekeme ndinyan̄a ubon mmọ. Enye ama akabade edi esenyịn udia ke Egypt mbemiso ọkpọsọn̄ akan̄ oro eketienede ọnọmọ ubon mmọ. Kam kere ban̄a oro, edieke Jehovah mîkpakayakke ufịk oro, Joseph ikpakakaha n̄kpọkọbi. Do ke enye akakabade ndap ọnọ mbon n̄kpọkọbi iba, ndien kiet ke otu mmọ ama etịn̄ aban̄a Joseph ọnọ Pharaoh, emi akadade ekesịm Joseph ndikabade ndi esenyịn udia.—Genesis 40:1; 41:9-14; 45:4-8.

Nso kaban̄a Naboth? Fiak se enye emi n̄ko nte Jehovah ekesede. Sia Jehovah ekemede ndinam owo eset ke n̄kpa, enye akada nte ke Naboth okosụk ododu uwem, idem ke ini okpo esie akanade ke isọn̄. (1 Ndidem 21:19; Luke 20:37, 38) Naboth enyene ndibet tutu ini oro Jehovah edinamde enye eset, edi ofụri ini oro enye ebetde editie nte ekpri ibio ini, koro mme akpan̄kpa mîfiọkke baba n̄kpọ kiet. (Ecclesiastes 9:5) Ke ẹsiode oro ẹfep, Jehovah ama osio usiene ibuot Naboth ke ndikekpe ikpe nnọ Ahab ye ufọk esie.—2 Ndidem 9:21, 24, 26, 35, 36; 10:1-11; John 5:28, 29.

Amaedi Jesus, enye ama akpa. Edi Abasi ama anam enye eset onyụn̄ emenede enye enịm ke itie “emi etịmde okon̄ akan kpukpru ukara ye mme enyene-odudu ye itie ubọn̄ ye kpukpru enyịn̄ eke ẹsiakde.” (Ephesus 1:20, 21) Kpukpru idiọk oro Satan akanamde Christ Jesus ikakpanke Jehovah ndinọ Eyen esie utịp. Jesus ama ọfiọk ke edieke ekedide uduak Jehovah, ke Enye ama ekeme ndibiọn̄ọ mme owo ndimụm imọ kpa ke ebe oro. Edi Christ ama ọfiọk n̄ko ke Jehovah enyene ini oro edisude se idude ke N̄wed Abasi nnyụn̄ ntre kpukpru ufịk.

Edi akpanikọ ke Satan ye ikọt esie ẹma ẹfịk ndinen owo, edi Jehovah ama ọkọk mfịna oro onyụn̄ etre se ufịk oro akadade edi ofụri ofụri m̀mê aduak ndinam oro ke ini iso. Ntem, inyene ndibet Abasi man enye osio usiene ufịk oro ẹfịkde nnyịn.—Deuteronomy 25:16; Rome 12:17-19.

Ntak Emi Jehovah Ekemede Ndiyak Ẹfịk Owo

Jehovah akam ekeme ndinyene mme ntak emi enye ayakde n̄kpọ etịbe. Enye ekeme ndiyak ẹfịk nnyịn man ọnọ nnyịn ukpep nte mme Christian. Edi akpanikọ ke ‘Abasi isidaha idiọkn̄kpọ idomo owo ndomokiet.’ (James 1:13) Kpa ye oro, enye ekeme ndiyak n̄kpọ etịbe, onyụn̄ ekeme ndin̄wam mbon oro ẹnyịmede ndikpep n̄kpọ nto oro. Bible ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Ke mbufo ẹma ẹkekụt ukụt ke esisịt ini, Abasi kpukpru mfọnido oro owo mîdotke . . . ayanam ukpep emi mbufo ẹbọde okụre, enye ayanam mbufo ẹsọn̄ọ ẹda, enye ayanam mbufo ẹkop idem.”—1 Peter 5:10.

N̄ko-n̄ko, Jehovah ndiyak ẹfịk mme owo ọnọ mbon oro ẹsifịkde owo ini ndikabade esịt. Urua ifan̄ kpọt tọn̄ọ ẹkewot Jesus, ‘esịt ama afịna’ ndusụk mme Jew oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ item Peter. Mmọ ẹma ẹnyịme ikọ Abasi ke ofụri esịt ẹnyụn̄ ẹna baptism.—Utom 2:36-42.

Edi akpanikọ ke idịghe kpukpru mbon oro ẹsifịkde owo ẹdikabade esịt. Ndusụk mmọ ẹkeme ndikam ndọdiọn̄ mfịk owo. Edi Mme N̄ke 29:1 ọdọhọ ete: “Owo eke ẹwakde ndiduari enye, ndien enye ọsọn̄ obot itọn̄, ayabiara usọp-usọp, ndien ididịghe nte ẹkọkde enye.” Ke akpanikọ, Jehovah ayanam n̄kpọ man osobo mbon oro ẹsọn̄ọde ẹyịre ẹnam idiọk.—Ecclesiastes 8:11-13.

Nnyịn imenịm ke Jehovah ọfiọk nte edinamde nnyịn ikûkop aba ubiak ke ntak ufịk, inamke n̄kpọ m̀mê oro edibịghi adan̄a didie. Enye idinyụn̄ itreke ndibiat se ededi oro ufịk adade edi ke idiọk editịm n̄kpọ emi. N̄ko-n̄ko, enye ọn̄wọn̄ọ ndinọ nnyịn akakan utịp, oro edi, nsinsi uwem ke obufa ererimbot emi ‘edinen ido edidụn̄de.’—2 Peter 3:13.

[Ndise ke page 16, 17]

Anaedi eketie Naboth didie ke idem ke ini ẹkefịkde enye?