Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Ulayandisya Bululami

Jehova Ulayandisya Bululami

Jehova Ulayandisya Bululami

“Mebo nde-Jehova ndayandisya lubeta lubotu.”—ISAYA 61:8.

1, 2. (a) Ino majwi aakuti “bululami” alimwi “akutalulama” aamba nzi? (b) Ncinzi ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya Jehova abube bwakwe bwabululami?

BULULAMI mbube bwakutasalulula, kucita zintu munzila iluzi, ikucita zintu kweelana azyeelelo ziluzi alimwi zibotu. Kutalulama kubikkilizya kucita zintu calunya, cakusalulula, bubi, kucitila bantu banyina mulandu zintu zibyaabi.

2 Imyaka iitandila ku 3,500 yainda, kaamba Mwami Wakoonse-koonse Jehova, Musa wakalemba kuti: “Inzila zyakwe zyoonse zililuzi. Ngu-Leza uusyomeka uutakwe cibi.” (Deuteronomo 32:4) Nokwakainda myaanda yamyaka yiinda kuciloba, Leza wakasololela Isaya kulemba majwi aaya aakuti: “Mebo nde-Jehova ndayandisya lubeta lubotu.” (Isaya 61:8) Mpoonya mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Paulo wakakankamuka ategwa: “Lino twaambe buti? Sa kuli kutalulama kwa-Leza? Ne!” (Ba-Roma 9:14) Alimwi mumwaanda wamyaka nguwenya, Petro wakaamba kuti: “Leza talangi ciimo camuntu, pele mumasi oonse uumuyoowa akucita bululami ulatambulwa kulinguwe.” (Incito 10:34, 35) Masimpe, “Jehova ulayandisya bululami.”—Intembauzyo 37:28; Malaki 3:6.

Kutalulama Kwaindila

3. Ino kutalulama kwakatalika buti anyika?

3 Bululami tabujaniki-janiki sunu. Tulakonzya kucitilwa zintu zitaluleme mubukkale buli boonse—kumulimo, kucikolo, muzintu nzyotucita ankumekume zyacisi amunzila zimbi zinji—mane nomuba mumukwasyi. Ee, ikutalulama kuli boobo takuli kweenzu pe. Kwakatalika akati kabantu ibazyali besu bakusaanguna nobakazanga akusulaika milawo kwiinda mukuyungwa acilenge camuuya cakazanga icakazi kwiitwa kuti Saatani Diabolosi. Masimpe kwakali kusotoka milawo iijatikizya bululami kwakacitwa a Adamu, Eva a Saatani nobakazibelesya bubi nguzu zyakulisalila nzyaakabapede Jehova. Ikulubizya kwabo kwakali kuyooleta kupenga kupati alimwi alufwu kubantu boonse.—Matalikilo 3:1-6; Ba-Roma 5:12; Ba-Hebrayo 2:14.

4. Ino kutalulama kwaliko akati kabantu kwaciindi cilamfwu buti?

4 Kwamyaka iitandila ku 6,000 kuzwa ciindi cakuzanga mu Edeni, kutalulama kwaliko akati kabantu. Eeci masimpe cilalangilwa nkaambo Saatani ngoleza wanyika eeyi. (2 Ba-Korinto 4:4) Mmubeji alimwi ngowisi wababeji, sikutamikizya asikukazya Jehova. (Johane 8:44) Lyoonse wali kukulwaizya zintu zitaluleme kapati. Mucikozyanyo, kulubazu lumwi akaambo kakuyunga kubyaabi nkwaakacita Saatani Zambangulwe lyakuciindi ca Nowa kalitanatalika, Leza wakabona kuti “bubi bwa bantu baansi bulayoosya, amiyeeyo yoonse bantu njibayeeya mumyoyo yabo mibi luzutu mazuba oonse.” (Matalikilo 6:5) Ibukkale buli boobo mbobwakavwulide nokuba kuciindi ca Jesu. Wakati: “Buzuba bwasunu bulizulide mapenzi aabo bwalo,” nkokuti mapenzi mbuli kutalulama. (Matayo 6:34) Cakululama kapati Bbaibbele lyaamba kuti: “Kusikila sunu zilenge zyoonse zilatongela akumyongwa antoomwe.”—Ba-Roma 8:22.

5. Nkaambo nzi kutalulama ncokwiindide mazubaano kwiinda ciindi cimbi?

5 Aboobo, zintu zibyaabi zileta kutalulama kupati zyali kucitika kuzwa kumatalikilo kwabantu. Lino zintu zilibijide kwiinda lyoonse. Nkaambo nzi? Nkaambo bweende bwazintu oobu bubyaabi bwali “kumazuba aakumamanino” kwamyaka minji, kabuvwulide “ziindi zikataazya” mbobuswenena kumamanino. Ibbaibbele lyakasinsima kuti kuciindi eeci, bantu banooli “basikuliyanda, basimuyanda mali, basimantumbwaambwa, basikakomokomo, basikasankusanku, . . . batalumbi, batakombi, basikancimwa, basimfundiilili, abasiluvuya lwakutaminizya, batalyeendele[zy]i, basitunyetunyetu, batayandi bubotu, basimusuzyanya, basikainya, basikulisumpula.” (2 Timoteo 3:1-5) Tumpenda tuli mbuli tootu tusololela kukutalulama kwiindene-indene.

6, 7. Nkutalulama kupati kuli buti kwapenzya bantu sunu?

6 Imyaka iili mwaanda yainda yazwide kutalulama kupati kwiinda kwakacitika musyule. Cimwi capa boobo ncakuti imyaka eeyi njiyazwide nkondo zinji kwiinda. Mucikozyanyo, basikuluula zyakaindi bamwi baamba kuti mu Nkondo Yanyika Yabili ilikke, ibantu bakafwa babalilwa akati katuulunzuma tuli 50 kusikila ku 60, ibunji bwabo kabali bantu buyo ibatali basikalumamba—ibaalumi, banakazi abana batakwe mulandu. Kuzwa ciindi nkondo eeyo noyakamana, tuulunzuma twabantu bambi bajaigwa munkondo ziindene-indene, ibunji bwabo alimwi kabali bantu buyo ibatali basikalumamba. Saatani ulakukulwaizya kutalulama kuli boobo nkaambo ulinyemede kapati, mbwaanga ulizi kuti lino-lino Jehova uyoomuzunda cakumaninina. Ibusinsimi bwamu Bbaibbele bwaamba kuti: “Diabolosi wamuselukila abukali bupati, nkaambo ulizi kuti ciindi ncacijisi nciniini buyo.”—Ciyubunuzyo 12:12.

7 Imali aabelesegwa mumilimo yankondo amwaka lino abalilwa kumabbiliyoni aali cuulu aamali aaku Amelika. Imyaanda-myaanda yatuulunzuma twabantu tabajisi zintu nzyobayandika mubuumi, aboobo amuyeeye mbwaanga agwasya mali aayo oonse ikuti abelesegwa muzintu zisumpula luumuno. Ibantu batandila kutuulunzuma tuli cuulu balala anzala, pele kuli bamwi nkukootila maila. Ikweelana azyakalembwa ambunga ya Lukamantano Lwazisi, ibana batandila kutuulunzuma tosanwe balafwa amwaka akaambo kanzala. Elo takulibijili kutaluma ooku! Mpoonya alimwi amulange-lange bunji bwabana banyina mulandu bajaigwa kwiinda mukugusya mada. Myeelwe ibalilwa kutuulunzuma akati ka 40 a 60 twabana bajaigwa amwaka nyika yoonse! Elo alayoosya kapati kaka mapenzi aaya aaletwa abantu bataluleme!

8. Ninzila nzi ilikke bululami bwini-bwini mbobunga bwaba akati kabantu?

8 Beendelezi akati kabantu bakakilwa kujana nzila zyakumanizya mapenzi manji aabantu sunu; alimwi bukkale kunyina nobulangilwa kubota nobasoleka buti bantu. Ikujatikizya ciindi ncotupona, Jwi lya Leza lyakasinsima kuti “bantu babi abasikulibeja balainda anka kubija, banooena akweenwa.” (2 Timoteo 3:13) Kutalulama kulidumide kapati mubukkale bwabantu cakuti kunyina muntu uunga wakumanizya. Alikke Leza wabululami nguunga wakumanizya. Alikke nguukonzya kunyonyoona Saatani, madaimona alimwi abantu babyaabi.—Jeremiya 10:23, 24.

Kulibilika Kweelede

9, 10. Nkaambo nzi Asafu ncaakatyompwa?

9 Ikaindi, nobaba balembi ba Bbaibbele bamwi bakayeeya kuti Leza wakamukide buya kubweza ntaamu mubukkale bwabantu akuleta bululami bwini-bwini. Mucikozyanyo, amubone mwaalumi umwi wakuciindi cakali kulembwa Bbaibbele. Katwe kali kumatalikilo kwa Intembauzyo 73 kapa zina lya Asafu, ikwaamba sikwiimba muna Levi umwi wakadumide kuciindi cabulelo bwa Mwami Davida naa baimbi bamuŋanda oomo Asafu mwaakali simutwe wamukwasyi. Asafu abaluzubo lwakwe bakalemba nyimbo zinji zyakali kubelesegwa mubukombi bwakubuleya. Nokuba boobo, aciindi cimwi mubuumi bwakwe, imulembi wantembauzyo eeyi wakalengaana mubukombi bwakwe. Wakabona mbobakavwubide bantu babyaabi, alimwi akuti bunji bwaziindi bakali kulibonya kuti bakanyina ncobabulide mubuumi, akuti kunyina nobakali kucitikilwa mapenzi mapati.

10 Tubala kuti: “Ndakafwa ibbivwe kulibasikulisumpula, nindakabona coolwe cabasizibi. Nkaambo tabakwe zicisa; mibili yabo ili kabotu, ilineneede. Tabali mumapenzi mbuli bantu bamwi. Tabaumwi mbuli bantu bamwi.” (Intembauzyo 73:2-8) Pele muciindi mulembi wa Bbaibbele ooyo wakaziba kuti ikuzilanga munzila mbyaabi boobo zintu kwakali kulubizya. (Intembauzyo 73:15, 16) Sintembauzyo wakasoleka kucinca mizeezo yakwe, pele kunyina naakali kukonzya kutumvwisya twaambo toonse basizibi ncobakali kulibonya kuti kunyina cibacitikila nobacita zintu zibyaabi kakuli bakombi basyomeka bunji bwaziindi bakali kupenga.

11. Ncinzi sintembauzyo Asafu ncaakaziba kumbele?

11 Mukuya kwaciindi, imwaalumi uusyomeka ooyo wakaindi kumbele wakaciziba cakali kuyoocitikila bantu babi—Jehova wakali kuyoozilulamika cakumaninina zintu. (Intembauzyo 73:17-19) Davida wakalemba kuti: “Lindila kuli-Jehova akubamba inzila yakwe, lino ulakusumpula kuti ukone nyika, nkabela uyoobona lunyonyooko lwabasizibi.”—Intembauzyo 37:9, 11, 34.

12. (a) Ino Jehova ujisi makanze nzi kujatikizya bubi akutalulama? (b) Ino mulimvwa buti kujatikizya nzila eeyo yakumanizya penzi lyakutalulama?

12 Mmasimpe, Jehova ukanzide kugwisya bubi akutalulama kuswaangene ambubo anyika eeyi aciindi ncabikkide mwini. Eeco ncecintu nobaba Banakristo basyomeka ncobeelede kuliyeezya lyoonse. Jehova uyoobagwisya ibakazya kuyanda kwakwe pele uyoobalumbula aabo ibapona kweelana akuyanda kwakwe. “Meso aakwe alabonesya, zikoye zyakwe zilalingula bana babantu. Jehova ulalingula baluleme abasizibi. Moyo wakwe ulisulide basikufumpa. Ulawisizya basizibi makala aamulilo asulufa; muuwo uupisya . . . Nkaambo Jehova uliluleme, ulayandisya milimo iiluleme.”—Intembauzyo 11:4-7.

Nyika Mpya Yabululami

13, 14. Nkaambo nzi bululami ncobuyoozunda munyika impya?

13 Jehova aakunyonyoona bweende bwazintu oobu butaluleme ibweendelezegwa a Saatani, uyootalisya nyika mpya iitaliboteli. Iyooyendelezegwa a Bwami bwa Leza bwakujulu, oobo Jesu mbwaakayiisya basikumutobela kuti kababupailila. Ibubi akutalulama ziyoonjililwa busena abululami, nkaambo aciindi eeco uyooingulwa cakumaninina mupailo wakuti: “Abuze Bwami bwako, alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu.”—Matayo 6:10.

14 Ibbaibbele lilatwaambila kujatikizya bweendelezi mbotukonzya kulangila, ibweendelezi mbobalombozya bantu boonse bajisi myoyo mibotu. Aciindi eeco ziyoozuzikizigwa cakumaninina izyaambwa ku Intembauzyo 145:16 kuti: “[O Jehova Leza] ulafumbatula ijanza lyako, ulakutya kusukama kwabaumi boonse.” Alimwi, ibbuku lya Isaya 32:1 lyaamba kuti: “Amubone! Kuyooba mwami [Kristo Jesu kujulu] uuendelezya mubululami abasilutwe [baiminina Kristo anyika] babeteka cakululama.” Ikujatikizya Mwami Jesu Kristo, ibbuku lya Isaya 9:7 lisinsima kuti: “Bwami bwakwe buyookomenesya, alwalo luumuno talukooyoomana, acuuno cabwami ca-Davida abweendelezi bwakwe. Uyoobubusya akubwiimya nji alubeta abululami kuzwa kuciindi ecino mazuba oonse mane kukabe kutamani. Busungu bwa-Jehova wamakamu mbobuti cite aya makani oonse.” Sena inga mwalyeezeezya kuba akati kabaabo bapona mubweendelezi oobo bululeme?

15. Ncinzi Jehova ncayoocitila banamaleya munyika mpya?

15 Munyika mpya ya Leza, tunoonyina kaambo kakwaamba majwi aali ku Mukambausi 4:1 aakuti: “Ndakabona bantu mbubapenzegwa ansi ano. Ndakabona misozi yabapengede ambubabula sikubaumbulizya. Mumaanza aabasikubapenzya muli inguzu, nkabela tabajisi sikubaumbulizya.” Masimpe, amizeezo yesu iitalondokede, cilakatazya kweezeezya mbobunookkomanisya buumi munyika eeyo mpya yabululami. Bubi tabunoociliko pe; pele abuzuba tunoojisi bubi muzintu zibotu. Masimpe, Jehova uyoozilulamika zintu zyoonse zilubide, uyoocita oobo munzila njotutayeeyeli abuniini. Elo cileelela kapati kaka kuti Jehova Leza wakasololela mwaapostolo Petro kulemba kuti: “Swebo tulangila ijulu ipya anyika impya, mbubonya mbuli mbwaakatusyomezya. Mulinzizyo momukala bululami”!—2 Petro 3:13.

16. Muunzila nzi “ijulu ipya” mbolyatalisigwa, alimwi muunzila nzi “nyika impya” mboili mukubambwa sunu?

16 Masimpe, “ijulu ipya,” nkokuti imfwulumende ya Leza yeendelezegwa a Kristo, nkwiili kale. Aabo bayoobamba musemo wa “nyika impya,” nkokuti ciinga cipya cabakombi basyomeka anyika, bali mukubunganizigwa mumazuba aano aakumamanino. Iciinga cabantu eeci cili kale abantu batandila kutuulunzuma tuli ciloba, muzisi zili 235 amumbungano zitandila ku 100,000. Ituulunzuma twabantu aaba bali kwiiya nzila zya Jehova ziluleme, aboobo akaambo kaceeco nyika yoonse bajisi lukamantano lwacinkaminwe luyumizigwa aluyando lwa Bunakristo. Lukamantano lwabo ndolubonwa kapati akuzumanana kuzwa kaindi munyika, ilukamantano lwiinda cili coonse ncobajisi balelwa ba Saatani. Iluyando alimwi alukamantano luli boobo nzitondezyo buyo zyaciindi citaliboteli cilangilwa munyika ya Leza mpya, iiyooyendelezegwa mubululami.—Isaya 2:2-4; Johane 13:34, 35; Ba-Kolose 3:14.

Kulwana kwa Saatani Takukazwidilili

17. Nkaambo nzi kulwana bantu ba Jehova kwa Saatani kwamamanino ncokutakazwidilili?

17 Lino-lino Saatani abatobeli bakwe bayoolwana bakombi ba Jehova ikusola kubanyonyweeda limwi. (Ezekieli 38:14-23) Eeco cinooli cibeela caciindi Jesu ncaakaamba kuti “mapenzi mapati aatana kubonwa kuzwa kumalengelo aanyika kusikila sunu, alimwi takoozooba limbi aali boobu pe.” (Matayo 24:21) Sena kulwana kwa Saatani kuyoozwidilila? Peepe. Ijwi lya Leza litusyomezya kuti: “Jehova ulayandisya bululami, tasii basalali bakwe. Baluleme bayoobambwa lyoonse, pele bana babasizibi bayoonyonyooka. Balulami bayookona nyika, bayookala alinjiyo lyoonse.”—Intembauzyo 37:28, 29.

18. (a) Ncinzi ncayoocita Leza kujatikizya kulwana bantu bakwe nkwayoocita Saatani lino-lino? (b) Nkaambo nzi ncocamugwasya ikwiinduluka makani aaya aamu Bbaibbele aajatikizya kuzwidilila kwabululami?

18 Ikulwana babelesi ba Jehova nkwayoocita Saatani amakamu aakwe kunooli kusampaula kwamamanino. Kwiinda muli Zekariya, Jehova wakasinsima kuti: “Woonse uumuguma ulaguma imboni yaliso lyangu.” (Zekariya 2:8, NW) Cili mbuli kuti muntu udyunga munwe muliso lya Jehova. Uyoobweza ntaamu ndilyonya akugwisya basikubukila aabo. Babelesi ba Jehova mbebainda kuba basiluyando, bakamantene, basiluumuno alimwi batobela milawo anyika. Aboobo, ikulwanwa ooko takunoobeelede naaceya, takunooluleme. Ooyo ‘uuyandisya bululami’ mupati kunyina nayookuzumizya. Ikunjilila kwakwe kuyoowamba lunyonyooko lwabasinkondonyina babantu bakwe, ikuzwidilila kwabululami alimwi akufwutulwa kwabaabo ibakomba Leza wakasimpe uuli alikke. Elo taziliboteli akugambya kaka zintu zili afwaafwi kucitika!—Tusimpi 2:21, 22.

Inga Mwaingula Buti?

• Nkaambo nzi kutalulama ncokuvwulide kapati?

• Mbuti Jehova mbwayoolimanizya penzi lyakutalulama anyika?

• Ncinzi camunjila mumoyo muciiyo eeci cakuzwidilila kwabululami?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Bubi bwakalivwulide kalitanasika Zambangulwe, alimwi bulivwulide lino “kumazuba aakumamanino”

[Cifwanikiso icili apeeji 16]

Munyika ya Leza impya, bululami mbobuyooba abusena bwabubi