Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Jéeobaeʼ u yaabilmaj u beetaʼal justicia

Jéeobaeʼ u yaabilmaj u beetaʼal justicia

Jéeobaeʼ u yaabilmaj u beetaʼal justicia

«Yuumtsileʼ u yaabilmaj tiʼibil bejil [wa justicia].» (ISAÍAS 61:8.)

1, 2. 1)¿Baʼax u kʼáat u yaʼal justicia yéetel bix utúul máak maʼatech u beetik baʼax justo? 2)¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Jéeoba yéetel yoʼolal le tojil ku yeʼeskoʼ?

LE JUSTICIAOʼ u kʼáat u yaʼal u beetaʼal baʼax toj yéetel noʼojaʼan. Baʼaleʼ le máax ku beetik injusticiaeʼ maʼ tiʼ tuláakal máak ku yeʼesik u yutsiliʼ, baʼaxeʼ ku beetik kʼaas tiʼ wa máax kex maʼ unajiʼ.

2 Óoliʼ tres mil quinientos jaʼaboʼob bejlaʼeʼ, Moiseseʼ tu yaʼalaj yoʼolal Jéeoba, u Yuumil tuláakal baʼaloʼ: «Baʼaxoʼob ku beetikeʼ tojtak. Letiʼ u [Diosil] jaaj tiʼ letiʼeʼ minaʼan baʼax maʼ tu beeliʼ, ¡letiʼeʼ j-tiʼibil bej[!]» (Deuteronomio 32:4). Maas tiʼ setecientos jaʼaboʼob aʼalaʼak lelaʼ, Isaíaseʼ tu yaʼalaj xan: «Yuumtsileʼ u yaabilmaj tiʼibil bejil» (Isaías 61:8). Tsʼoʼoleʼ, teʼ yáax siglooʼ le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «¿Maʼ toj baʼax ku beetik Jajal [Diosiʼ]? ¡Tu jaajileʼ maʼ táan k-aʼalik leloʼ!» (Romailoʼob 9:14). Le apóstol Pedrooʼ tu yaʼalaj xan: «Jajal Dioseʼ mix máak jelaʼan u paktik, baʼaleʼ tiʼ jeʼel baʼalak kaajileʼ ku kʼamik le máax tsikikeʼ yéetel ku beetik baʼax utsoʼ» (Beetaʼanoʼob 10:34, 35). Jach beyoʼ, «Yuumtsileʼ, u yaakuntmaj baʼax noʼojaʼan» (Salmo 37:28; Malaquías 3:6).

Maʼatech u beetaʼal justicia

3. ¿Bix úuchik u káajal u beetaʼal injusticia?

3 Bejlaʼeʼ, maʼ suuk u beetaʼal justiciaiʼ. Óoliʼ tuláakal tuʼux ku beetaʼaltoʼon injusticiaʼob, jeʼex tu kúuchil k-meyaj, teʼ najil xookoʼ, bey xan tumen le autoridadoʼoboʼ yéetel tumen k-láakʼtsiloʼob. U jaajileʼ le injusticiaoʼ joʼopʼ u yantal le ka tu tsʼáajuba Adán yéetel Eva tu contra Jéeoba le ka túulchʼintaʼaboʼob tumen le kʼasaʼan ángel suunaj Satanasiloʼ. Letiʼobeʼ tu beetoʼob baʼax maʼ tojiʼ, tu chʼaʼatukultoʼob u tsʼáaikubaʼob tu contra Jéeoba. Le baʼax kʼaas tu beetoʼoboʼ, letiʼ taas nojoch muʼyajil yéetel kíimil tiʼ tuláakal wíinikoʼob (Génesis 3:1-6; Romailoʼob 5:12; Hebreob 2:14).

4. ¿Baʼax kʼiin ka káaj u yantal injusticia?

4 Desde ka tu kʼebankúuntuba Adán yéetel Eva tak teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼ jáawak u beetaʼal injusticiaiʼ. Lelaʼ bey u yúuchuloʼ, tumen Satanaseʼ letiʼ u diosil le yóokʼol kaabaʼ (2 Corintoiloʼob 4:4). Letiʼeʼ utúul j-tuus yéetel u taatai le tuusoʼ, ku tsʼáaikuba tu contra Jéeoba yéetel ku yaʼalik baʼaloʼob maʼ jaajtak tu yoʼolaliʼ (Juan 8:44). Satanaseʼ úuch joʼopʼok u beetik injusticiaʼob. Táanil tiʼ u taasik le Búulkabaloʼ, Dioseʼ tu yileʼ «máan tipʼaʼan u kʼasaʼanil le wíinik yóokʼol le luʼumaʼ, mantatsʼ xan chéen loob ku tukultik u beetik», yéetel le Kʼaasilbaʼaloʼ yanchaj xan baʼax u yil yéetel le kʼasaʼanil anchajoʼ (Génesis 6:5). Láayliʼ xan bey úuchik tu kʼiiniloʼob Jesusoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal kʼiineʼ ku kʼuchul yéetel u yaayam óolaloʼob», wa u chiʼichnakiloʼob (Mateo 6:34). Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuláakal le baʼaloʼob u beetmaj Jajal Diosoʼ ku yáakam yéetel ku mukʼyaj» (Romailoʼob 8:22).

5. ¿Baʼaxten tsʼoʼok u maas yaʼabtal u beetaʼal injusticia bejlaʼeʼ?

5 U beetaʼal injusticia tiʼ máakeʼ úuch xan joʼopʼok u beetaʼal. Yéetel bejlaʼeʼ tsʼoʼok u maas yaʼabtal. ¿Baʼaxten? Tumen le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ kuxaʼan «tiʼ u tsʼook jaʼaboʼob», yéetel jeʼex u bin u maas náatsʼal le xuʼulsajiloʼ bey u bin u maas yantal «talam kʼiinoʼob». Teʼ Bibliaoʼ, úuch tsʼíibtaʼak «máakoʼobeʼ bíin tsʼuʼutchajkoʼob, bíin u yaabiltoʼob taakʼin, bíin kaʼanalchajak u yichoʼob yéetel bíin u nojbaʼalkúunsubaʼob. Bíin tʼaanakoʼob tu contra Jajal Dios, maʼ túun u yuʼuboʼob u tʼaan u taataʼob, maʼ túun u tsʼaʼob nib óolal yéetel maʼ túun u tsikiltoʼob u maʼalob kuxtalil le oksaj óolaloʼ. Maʼ túun yantal u yaakunajoʼob mix u chʼaʼa óotsililoʼob, bíin u beetoʼob u j-líikʼsaj tʼaaniloʼob, maʼ túun páajtal u tsʼáancheʼetikoʼob u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼobiʼ, bíin jach kʼasaʼanchajak u puksiʼikʼaloʼob yéetel bíin u pʼektoʼob tuláakal baʼal maʼalob. Bíin u kúulpachkuntoʼob máak, bíin u yoksubaʼob tuʼux maʼ unajiʼ, chuupoʼob yéetel nonojbaʼil» (2 Timoteo 3:1-5). Le baʼaxoʼob tsʼoʼok aʼalikaʼ ku beetikoʼob maʼ u yantal justicia.

6, 7. ¿Baʼax injusticiailoʼob tsʼoʼok u sen beetaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ?

6 Teʼ siglo máanikoʼ jach yaʼab injusticia beetaʼabiʼ. Jeʼex teʼ nojoch baʼateloʼoboʼ yaʼab máakoʼob kíimsaʼaboʼobiʼ. Jujuntúul máaxoʼob ku tsʼíibtikoʼob le baʼaxoʼob uchaʼantakoʼ, ku tuklikoʼobeʼ cincuenta wa tak sesenta u millonesi máakoʼob kíimoʼob chéen teʼ yáax nojoch baʼateltáambaloʼ, tsʼoʼoleʼ u maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob kíimsaʼaboʼoboʼ maʼ anchaj baʼal u yiloʼob yéetel le baʼateloʼ. Desde ka tsʼoʼok le baʼatelaʼ maas tiʼ diez millones máakoʼob tsʼoʼok u kíimsaʼaloʼob tiʼ uláakʼ yaʼab baʼateloʼob, yéetel láayliʼ maases letiʼe máaxoʼob minaʼan mix baʼal u yiloʼob yéetel le baʼateloʼob ku kíimsaʼaloʼoboʼ. Satanaseʼ letiʼ beetik u yúuchul le baʼaloʼobaʼ tumen u yojel maʼ kun xáantal ken xuʼulsaʼak tiʼ tumen Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le kʼaasilbaʼaloʼ tsʼoʼok u yéemel ichileʼex, pʼujaʼan, tumen yojel chéen jumpʼíit kʼiin pʼaatal tiʼ» (Apocalipsis 12:12).

7 Tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ u millonesi dolaroʼob ku xupaʼal cada jaʼab utiaʼal u manaʼal u nuʼukuliloʼob baʼateʼel. Baʼaleʼ, maas tiʼ cien millones máakoʼob minaʼantiʼob le baʼax maas kʼaʼabéet utiaʼal u kuxtaloʼoboʼ. Chéen tukult bukaʼaj maʼalob baʼaloʼob jeʼel u beetaʼal yéetel le taakʼin ku xuʼupul chéen tiʼ u manaʼal u nuʼukuliloʼob baʼateloʼ. Óoliʼ mil millonesi máakoʼob minaʼan baʼal u jaantoʼob, baʼaleʼ tiʼ uláakʼoʼobeʼ yaʼab yantiʼobiʼ. Le Naciones Unidasoʼ ku yaʼalikeʼ, cada jaʼabeʼ cinco millones paalal ku kíimloʼob yoʼolal wiʼijil. ¡Jach túun upʼéel injusticia le baʼax ku yúuchlaʼ! Chéen tukultej, cada jaʼabeʼ óoliʼ cuarenta wa tak sesenta millones chaambaloʼob maʼ síijkoʼobeʼ ku kíimsaʼaloʼob tumen u maamaʼob. ¿Máasaʼ jach injusto le baʼax ku beetaʼalaʼ?

8. ¿Chéen máax jeʼel u páajtal u xuʼulsik le injusticiaoʼ?

8 Le gobiernoʼoboʼ maʼ tu kaxkoʼob baʼax u beetoʼob utiaʼal u xuʼulskoʼob le injusticiaʼoboʼ, yéetel mix máak jeʼel u páajtal u xuʼulsik kex ka u yóoteʼ. Le Bibliaoʼ úuch u yaʼaleʼ, teʼ kʼiinoʼobaʼ «le máaxoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ yéetel le ku tuusoʼoboʼ bíin xiʼikoʼob tiʼ kʼaas tak tu maas kʼaasil, táan u tuusoʼob yéetel táan u tuʼusuloʼob» (2 Timoteo 3:13). Le wíinikoʼ maʼ tu páajtal u luʼsik le injusticiaoʼ tumen tuláakal tuʼux yaan. Chéen Dios jeʼel u páajtal u xuʼulsikeʼ, tumen letiʼeʼ jach justo. Chéen letiʼ jeʼel u páajtal u xuʼulsik tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ, tiʼ Satanás yéetel tiʼ u kʼasaʼan angeloʼoboʼ (Jeremías 10:23, 24).

Yaan baʼax beet u lúubul u yóol

9, 10. ¿Baʼax beet u lúubul u yóol Asaf?

9 Úuchileʼ, tak le máaxoʼob tsʼíibt le Biblia tu kʼáatajoʼob baʼaxten maʼ u luʼs Dios le injusticia way Luʼumeʼ. Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Asaf le máax ku tuklaʼal tsʼíibt le Salmo 73. Maʼ xaaneʼ letiʼeʼ utúul levita ku paax tu kʼiiniloʼob rey David wa utúul máax ku paax tiʼ u taal tiʼ u chʼiʼibal Asaf. Asaf yéetel u paalaloʼobeʼ tu beetoʼob yaʼab kʼaayoʼob meyajnajoʼob utiaʼal u adorartaʼal Jéeoba. Baʼaleʼ, le máakaʼ utéeneʼ joʼopʼ u lúubul u yóol. Tu yilaj bix u bin maʼalobil tiʼ le kʼasaʼan wíinikoʼoboʼ, tu yilaj bey jach yaan kiʼimak óolal tiʼob yéetel bey maʼatech u aktáantkoʼob mix upʼéel talamileʼ.

10 Le salmistaaʼ tu yaʼalaj: «Le ka tin wilaj bix u ayikʼaltal le kaʼanal ichoʼoboʼ yéetel le j-loolob máakoʼoboʼ, tin tsʼíiboltaj in béeytal jeʼel bixoʼoboʼ. Letiʼobeʼ maʼ tu tukultikoʼob wa yaan kíimil, tumen chuupoʼob yéetel toj óolal; maʼ u mukʼyajmajoʼob u yaj óoloʼob wíinikoʼobiʼ; mix yanchajoʼob ich yaamyamil jeʼel bix uláakʼ máakoʼoboʼ» (Salmo 73:2-8). Baʼaleʼ, ka máan kʼiineʼ le salmistaaʼ tu tsʼáaj cuenta maʼ jaaj le baʼax ku tuklik kaʼachoʼ (Salmo 73:15, 16). Tu yilaj u kʼexik bix u tuukul, kex beyoʼ maʼ tu jach naʼataj baʼaxten bey maʼalob u bin tiʼ le máaxoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ yéetel baʼaxten le máaxoʼob utsoʼoboʼ yaʼab talamil ku aktáantikoʼob.

11. ¿Baʼax kʼuch u naʼat le salmistaoʼ?

11 Baʼaleʼ, le salmistaaʼ kʼuch u naʼateʼ, tu tsʼookeʼ Jéeobaeʼ yaan u xuʼulsik tiʼ le kʼasaʼan wíinikoʼoboʼ (Salmo 73:17-19). Le salmista Davidoʼ tu tsʼíibtaj xan: «Techeʼ kʼub a wóol tiʼ Yuumtsil yéetel uʼuyaj tʼaan, tumen letiʼ bíin u kaʼanalkúunsech yéetel bíin u tsʼáatech le luʼum a tiaʼalintoʼ. Yéetel a wichoʼob bíin a wil bix kun xuʼulsbil le j-loolob máakoʼoboʼ» (Salmo 37:9, 11, 34).

12. 1) ¿Baʼax ken u beet Jéeoba yéetel le injusticiaoʼ bey xan yéetel le muʼyajil ku taasikoʼ? 2) ¿Bix a wuʼuykaba ken tuukulnakech tiʼ bix ken u luʼs Jéeoba le injusticiaoʼ?

12 Jéeobaeʼ jach tu jaajil yaan u luʼsik le injusticia ku beetaʼal way yóokʼol kaabeʼ yéetel tiʼ le muʼyajil ku taasikoʼ. Lelaʼ mantatsʼ unaj u kʼaʼajsaʼal tak tumen le máaxoʼob chúukaʼan u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ yaan u xuʼulsik tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contraoʼ yéetel yaan u yeʼesik u yutsil tiʼ le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼax u kʼáatoʼ. «Yuumtsileʼ [...] yéetel u yichoʼob maʼalob [u] pʼilmajileʼ ku maʼalob kanáantik le máakoʼoboʼ. Yuumtsileʼ ku paktik le máaxoʼob uts u kuxtaloʼoboʼ, bey xan le máaxoʼob kʼaas u kuxtaloʼoboʼ; ku pʼektik yéetel tuláakal u yóol le máaxoʼob [u] yaabiltmajoʼob le meyaj looboʼ. Letiʼ bíin u beet u kʼáaxal tʼabaʼan chúuk, kʼáakʼ yéetel azufre yóokʼol le kʼaakʼas máakoʼoboʼ, bíin u taas jumpʼéel iikʼ ku bin u tóok tuláakal. ¡Bíin tsʼaʼabaktiʼob tumen Yuumtsil le baʼax ku náajmatikoʼoboʼ! Yuumtsileʼ ku beetik baʼax toj ku yaabiltik xan baʼax toj.» (Salmo 11:4-7.)

Upʼéel túumben luʼum tuʼux yaan u yantal justicia

13, 14. ¿Baʼaxten jach yaan u yantal justicia teʼ túumben yóokʼol kaaboʼ?

13 Ken u xuʼuls tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaab yaan yáanal u páajtalil Satanaseʼ, Jéeobaeʼ yaan u beetik u yantal upʼéel túumben luʼum tuʼux jach yaan u yantal justicia. Le túumben luʼumaʼ yaan u gobernartaʼal tumen le Reino tu yaʼalaj Jesús tiʼ u disipuloʼob ka u kʼáatoʼob ich oracionoʼ. Maʼ kun antal kʼasaʼanil yéetel u beetaʼal kʼaas tiʼ maak, baʼaxeʼ yaan u yantal justicia yéetel yaan u beetaʼal baʼax maʼalob, lelaʼ yaan u yúuchul tumen yaan u béeychajal le baʼax ku kʼáataʼalaʼ: «Taalak a [reino]. Beetaʼak baʼax a kʼáat way luʼumeʼ jeʼel bix u beetaʼal teʼ j-kaʼanoʼ» (Mateo 6:10).

14 Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon bix le gobierno kun antal yéetel ku páaʼtaʼal tumen le máaxoʼob u yaabilmoʼob le justiciaoʼ. Le baʼax ku yaʼalik Salmo 145:16 yoʼolal Jéeobaoʼ jach yaan u béeychajal: «Ka jeʼik a kʼabeʼ, yéetel maʼalob óolaleʼ ka naʼajkunsik tuláakal le kuxaʼan baʼaloʼoboʼ». Tsʼoʼoleʼ, Isaías 32:1 ku yaʼalik yoʼolal Jesús yéetel yoʼolal u yalab le yéeyaʼanoʼob pʼáatloʼob way Luʼumeʼ: «Bíin yanak juntúul [rey] utiaʼal u beet baʼax toj[,] bíin yanak xan máaxoʼob utiaʼal u méekʼtáantoʼob u kaajal yéetel tojil pʼis óolal». Isaías 9:7 ku yaʼalik xan: «[Jesucristoeʼ] bíin kulak tu jalaʼach kʼáancheʼ David; u páajtalil u [reyileʼ], bíin kʼiʼitpajak tuláakal tuʼux maʼ xan bíin xuʼuluk u jeetsʼeliʼ; u [reyileʼ] bíin maʼalob kúuluk, u kulubiloʼobeʼ bíin jéetsʼek tiʼ baʼax tubeel yéetel tiʼ tojil utiaʼal tuláakal le jaʼaboʼobaʼ tiʼ xan le ku taalbaloʼoboʼ. Lelaʼ, bíin béeyak tu yoʼolal u nojoch yaakunaj Yuumtsil u yuumil tuláakal páajtalil». Techeʼ, ¿ka wilik wa bey tiʼ yanech yáanal u páajtalil le gobiernoaʼ?

15. Teʼ túumben luʼumoʼ, ¿baʼax ken u beet Jéeoba yoʼolal le wíinikoʼoboʼ?

15 Teʼ túumben luʼumoʼ maʼ kun aʼalbil le baʼax tsʼíibtaʼan teʼ Eclesiastés 4:1: «Tin tsʼáajimba in jach pakt bix u yeʼetsʼel óotsiloʼob yóokʼol kaab. Ka tin wilaj táan u yokʼoloʼob le máaxoʼob yetsʼaʼanoʼoboʼ baʼaleʼ minaʼan mix [máak] utiaʼal [áantikoʼob]; ku beetaʼal loob tiʼob tumen le máaxoʼob yetsʼikoʼoboʼ baʼaleʼ minaʼan máax [áantikoʼob]». Tumen kʼeban wíinikoʼoneʼ maʼ tu páajtal k-jach tuklik bix le túumben luʼum kun antaloʼ. Teʼeloʼ maʼ kun kaʼa antal le kʼasaʼaniloʼ, yéetel sáamsamaleʼ yaan u yantal baʼaloʼob kun kiʼimakkúunsik k-óol. Jéeobaeʼ yaan u tojkíintik le baʼaxoʼob kʼaskúuntaʼanoʼ, yéetel yaan u beetik maas maʼalob tiʼ le k-páaʼtikoʼ. Le oʼolal jach maʼalob úuchik u yaʼalik le apóstol Pedrooʼ: «Toʼoneʼ táan k-páaʼtik le túumben kaʼanoʼoboʼ yéetel le túumben luʼum u tsʼáatʼantmaj Jajal Diosoʼ, tuʼux tuláakal baʼal toj» (2 Pedro 3:13).

16. ¿Baʼaxten k-aʼalik tsʼoʼok u yantal le «túumben kaʼanoʼob» yéetel le «túumben luʼum[oʼ]»?

16 U jaajileʼ, le «túumben kaʼanoʼoboʼ» (wa le gobierno u tsʼaamaj Dios tiʼ Cristo teʼ kaʼanoʼ) tsʼoʼok u joʼopʼol u meyaj. Le «túumben luʼum[oʼ]» (wa le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼax toj kun pʼaatloʼob way luʼumeʼ) táan u muchʼkíintaʼal teʼ tsʼook kʼiinoʼobaʼ. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, óoliʼ siete millones utúulaloʼob yéetel tiʼ yanoʼob tiʼ 235 jejeláas luʼumiloʼob bey xan tiʼ óoliʼ cien mil jejeláas múuchʼuliloʼob. Tuláakloʼobeʼ tsʼoʼok u kankoʼob u toj bejoʼob Jéeoba, le oʼolal ku maʼalob biskubaʼob tumen u yaabiltmubaʼob. Jach chíikaʼan u yilaʼal maʼalob u biskubaʼob yéetel úuch joʼopʼok u beetkoʼob, tsʼoʼoleʼ maas múuchʼ yanikoʼob ke le máaxoʼob ku nuʼuktaʼaloʼob tumen Satanasoʼ. Le bix u biskubaʼob bey xan le yaabilaj yaan ichiloʼoboʼ ku yeʼesik bix le kuxtal kun antal teʼ túumben luʼum ken u taas Dios maʼ kun xáantaloʼ, tuʼux kun yantal justicia (Isaías 2:2-4; Juan 13:34, 35; Colosailoʼob 3:14).

Satanaseʼ maʼ kun jóokʼol yéetel baʼax u tukulmaj

17. ¿Baʼaxten maʼ kun páajtal u xuʼulsik Satanás tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ?

17 Satanás yéetel le máaxoʼob tsaypachtikoʼ maʼ kun xáantal ken joʼopʼok u chʼaʼapachkoʼob le máaxoʼob meyajtik Jéeoba utiaʼal u xuʼulskoʼobtiʼob (Ezequiel 38:14-23). Jeʼex tu yaʼalil Jesuseʼ, lelaʼ yaan u yúuchul ken káajak le «táaj yaʼab mukʼyaj jeʼel bix mix juntéen yanak káajik yóokʼol kaab, mix bíin yanak uláakʼ ku tsʼoʼokol le jeʼeloʼ» (Mateo 24:21). ¿Yaan wa u jóokʼol Satanás yéetel le baʼax u tukulmaj u beetikoʼ? Maʼatan. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Yuumtsileʼ, u yaakuntmaj baʼax noʼojaʼan; maʼ táan u xúumpʼattik le máakoʼob u kʼubmajoʼob u yóoloʼob tiʼeʼ; baʼaleʼ ku xuʼulsik le máaxoʼob kʼaas u kuxtaloʼoboʼ yéetel maʼ xan tu pʼatik chʼiʼilankabil tiʼob. Le utsil máakoʼoboʼ bíin utiaʼalintoʼob le luʼumaʼ; tiʼ bíin kajlakoʼob utiaʼal jaʼaboʼob minaʼan u xuul[iʼ]» (Salmo 37:28, 29).

18. 1) ¿Baʼax ken u beet Dios ken u yil taak u xuʼulsaʼal tiʼ u kaajal tumen Satanás? 2) ¿Bix tsʼoʼok u yáantkech le a kʼaʼajsik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal bix kun yantal le justiciaoʼ?

18 U tsʼook baʼax ken u beet Satanás yéetel le máaxoʼob tsaypachtikoʼ, letiʼe u líikʼiloʼob tu contra u kaajal Jéeoba utiaʼal u yóotik u xuʼulskoʼob tiʼoʼ. Profeta Zacaríaseʼ tu tsʼíibtaj baʼax ku yaʼalik Jéeoba: «Jeʼel máax ka u tsʼáa u kʼab tu yóokʼol in kaajaleʼ, tiʼ u neekʼ in wich ku beetik loob» (Zacarías 2:8). Jéeobaeʼ séeb kun péek utiaʼal u xuʼulsik tiʼ le máaxoʼob u kʼáat u xuʼulsoʼob tiʼ u kaajaloʼ, tumen bey ka chʼóopkʼabtaʼak u yicheʼ. Tiʼ tuláakal le máaxoʼob yanoʼob way yóokʼol kaabeʼ, chéen máaxoʼob meyajtik Jéeoba maʼatech u baʼateloʼob, yaan u yaabilajoʼob, múuchʼ yaniloʼob yéetel ku yilkoʼob u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le leyoʼoboʼ, le oʼolal maʼ tu náajalkoʼob ka beetaʼak mix upʼéel injusticia tiʼob. Tumen Jéeoba u yaabilmaj u beetaʼal justiciaeʼ yaan u xuʼulsik utiaʼal mantatsʼ tiʼ le máaxoʼob u pʼekmoʼob u kaajaloʼ, yaan u xuʼulsik tiʼ le injusticiaoʼ yéetel yaan u salvartik le máaxoʼob meyajtikoʼ. ¿Máasaʼ jach ku kiʼimakkúuntik k-óol k-ojéeltik jach taʼaytak u yúuchul le baʼaloʼobaʼ? (Proverbios 2:21, 22.)

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Baʼaxten jach yaʼab injusticia yaan?

• ¿Bix ken u xuʼuls Jéeoba le injusticia ku beetaʼal way Luʼumeʼ?

• Tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-kanik tiʼ bix kun yantal le justiciaoʼ, ¿máakalmáak jach líiʼsik a wóoliʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]

Jeʼex táanil tiʼ u taal le Búulkabaloʼ, teʼ «tsʼook jaʼaboʼob[aʼ]» jach yaʼab kʼasaʼanil ku yilaʼal

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

Teʼ túumben luʼum ken u taas Diosoʼ yaan u yantal justiciaiʼ