Ndiyọ Ndutụhọ Ekeme Ndinọ Nnyịn Ufọn
Ndiyọ Ndutụhọ Ekeme Ndinọ Nnyịn Ufọn
“Nnyịn idọhọ ke mbon oro ẹkeyọde ẹkop inemesịt.”—JAMES 5:11.
1, 2. Nso iwụt ke Jehovah ikoyomke owo okụt ndutụhọ?
IDỤHE owo oro ibuot ọfọnde oro amade ndutụhọ; Jehovah Abasi, kpa Andibot nnyịn, inyụn̄ imaha owo okụt ndutụhọ. Nnyịn imekeme ndikụt emi ke ini idụn̄ọrede Ikọ esie inyụn̄ ikụt se iketịbede ke enye ama okobot akpa eren ye n̄wan. Abasi ekebem iso obot erenowo. Genesis 2:7 ọdọhọ ete: “Jehovah Abasi obot owo ke ntanisọn̄, onyụn̄ ọduọk ibifịk uwem esịn ke odudu ibuo esie; ndien owo akabade edi ukpọn̄ eke odude uwem.” Adam ama ọfọn ama, anana ndo, ndien ikanaha enye ọdọn̄ọ m̀mê akpa.
2 Nso kaban̄a ebietidụn̄ esie? Genesis 2:8, 9 okot ete: “Jehovah Abasi onyụn̄ ọtọ in̄wan̄ ke Eden ke edem usiaha-utịn; onyụn̄ emen owo emi enye okobotde enịm do. Jehovah Abasi onyụn̄ anam isọn̄ etịbe kpukpru eto eke enemde ndise ẹnyụn̄ ẹfọnde ndidia.” Ke akpanikọ, ebietidụn̄ Adam ekedi utịbe! Ndutụhọ ikodụhe ke Eden.
3. Nso ikana ibet Adam ye Eve?
3 Genesis 2:18 asian nnyịn ete: “Ekem Jehovah Abasi ete, Ke ifọnke owo ndidu ikpọn̄; nyanam andinyan̄a ekem ye enye.” Jehovah ama obot mfọnmma n̄wan ọnọ Adam, man mmọ ẹkpekeme ndikop inem uwem nte ubon. (Genesis 2:21-23) Bible aka iso asian nnyịn ete: “Abasi ọdiọn̄ mmọ, Abasi onyụn̄ ọdọhọ mmọ ete, Mbufo ẹtọt, ẹnyụn̄ ẹwak, ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹkan enye.” (Genesis 1:28) Akpa ebe ye n̄wan oro ẹma ẹnyene utịbe utịbe ifet edinam Paradise oro okpon ebe Eden, esịm ofụri isọn̄ nte ini akakade, tutu ofụri isọn̄ akabade Paradise. Ndien mmọ ẹkenyene ndinyene nditọ oro ẹkopde inemesịt, oro mîkenyeneke ndikụt ndutụhọ. Nso utịbe utịbe ntọn̄ọ ke oro ekedi ntem!—Genesis 1:31.
Ndutụhọ Ọtọn̄ọ
4. Nso iwọrọ ubonowo tọn̄ọ ẹkebot owo?
4 Edi ke ini isụkde enyịn ise nte n̄kpọ etiede ye ubonowo tọn̄ọ ẹkebot owo, ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke n̄kpọ ama enen̄ede abiara. Ndiọi n̄kpọ ẹmetịbe, ndien ubonowo ẹnen̄ede ẹkụt ndutụhọ. Tọn̄ọ ẹkebot owo, kpukpru nditọ Adam ye Eve ẹduọ udọn̄ọ, ẹsọn̄, ẹnyụn̄ ẹkpan̄a. Ererimbot emi ikpetke-kpet ndibiet Paradise oro mbon inemesịt ẹyọhọde. Rome 8:22 etịn̄ nnennen nnennen nte ererimbot etiede ete: “Ofụri ubonowo ke omụm mmụm ọtọkiet onyụn̄ odu ke ubiak ọtọkiet tutu esịm emi.”
5. Didie ke akpa ete ye eka nnyịn ẹkenyene ubọk ke ndutụhọ ubonowo?
5 Owo inyeneke ndiduọhọ Jehovah ke ntak akwa ndutụhọ oro ubonowo ẹkụtde ke ata anyan ini mi. (2 Samuel 22:31) Owo enyene ndusụk nduduọhọ emi. “Mmọ ẹmediọk, ẹnyụn̄ ẹnam mbubiam-n̄kpọ.” (Psalm 14:1) Se Abasi ọkọnọde akpa ete ye eka nnyịn ke ntọn̄ọ ẹma ẹfọn ẹma. N̄kukụre se ẹkeyomde ẹto mmọ man ẹka iso ẹdara mme n̄kpọ oro ekedi ndikop item Abasi, edi Adam ye Eve ẹkemek ndida ke idem n̄kpọn̄ Jehovah. Sia akpa ete ye eka nnyịn ẹkedianarede ẹkpọn̄ Jehovah, mmọ ikedịghe aba mfọnmma. Idaha mmọ ekenyene ndidiọk sụn̄sụn̄ tutu mmọ ẹkpan̄a. Mmọ ẹma ẹyak unana mfọnmma emi ẹnọ nnyịn.—Genesis 3:17-19; Rome 5:12.
6. Didie ke Satan ekenyene ubọk ke nditọn̄ọ ndutụhọ?
6 Owo en̄wen oro ekenyenede ubọk ke nditọn̄ọ kpukpru ndutụhọ oro ikụtde mi edi edibotn̄kpọ eke spirit oro akakabarede edi Satan kpa Devil. Ẹma ẹnọ enye ifụre ndimek se enye amade. Nte ededi, enye ama ada ifụre emi anam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ ke ntak emi okoyomde ẹtuak ibuot ẹnọ imọ. Edi Jehovah kpọt ke ẹkpenyene ndituak ibuot nnọ, idịghe mme n̄kpọ oro enye okobotde. Satan akanam Adam ye Eve ẹda ke idem ẹkpọn̄ Jehovah, nte n̄kpọ eke mmọ ẹkpekemede ‘nditie nte Abasi, mfiọk eti ye idiọk.’—Genesis 3:5.
Jehovah Ikpọn̄ Enyene Unen Ndikara
7. Nso ke mme utịp edisọn̄ ibuot ye Jehovah ẹwụt?
7 Ndiọi utịp nsọn̄ibuot ẹwụt ke Andikara Ekondo kpọt, kpa Jehovah Abasi, enyene unen ndikara owo, ndien ke ukara esie edi edinen. Ediwak tọsịn isua oro ẹbede ẹwụt ke Satan, emi edide “andikara ererimbot emi,” ọkọtọn̄ọ idiọk ukara oro etiede afai afai, ndien ukara esie inyụn̄ inemke ndomo esisịt. (John 12:31) Anyan ini oro owo okụtde ndutụhọ ke ukara owo oro Satan adade usụn̄ owụt n̄ko ke owo ikemeke ndikara ke edinen ido. (Jeremiah 10:23) Mmọdo, ke ẹsiode ukara Jehovah ẹfep, orụk ukara ekededi oro owo osiode edi enyene ndikpu. Se itịbede ke ofụri emana ẹnen̄ede ẹsọn̄ọ emi.
8. Nso ke Jehovah aduak aban̄a kpukpru orụk ukara owo, ndien didie ke enye edinam emi?
8 Ke emi Jehovah ama ọkọnọ owo ediwak tọsịn isua ete ẹdomo ukara mmọ ẹse mi, enye enyene unen ndisobo kpukpru orụk ukara owo mfep ke isọn̄, nnyụn̄ ntọn̄ọ esiemmọ. Ntịn̄nnịm ikọ oro aban̄ade emi ọdọhọ ete: “Ke eyo ndidem oro, [oro edi, ukara owo] Abasi enyọn̄ ayanam ubọn̄ [oro edi, ukara esie ke heaven emi Christ edikarade] eke mîdisoboke ke nsinsi, adaha ada: . . . enye ayanuak onyụn̄ ama kpukpru mme idụt emi, ndien enye ayada ke nsinsi.” (Daniel 2:44) Ukara mme demon ye eke owo ẹyebe ẹfep, ndien Obio Ubọn̄ Abasi eke heaven kpọt edidu onyụn̄ akara isọn̄. Christ edidi Edidem, ndien mme anam-akpanikọ owo 144,000 oro ẹdade ẹto isọn̄ ẹyetiene enye ẹkara.—Ediyarade 14:1.
Ndutụhọ Ekeme Ndida Ufọn Ndi
9, 10. Nso ufọn ke ndutụhọ oro Jesus okokụtde akanam ọnọ enye?
9 Ọyọfọn ikere iban̄a se inamde mbon oro ẹdikarade ke Obio Ubọn̄ heaven ẹdot. Akpa kan̄a, Christ Jesus ama owụt ke imọ imenen̄ede idot ndikara nte Edidem. Enye ama odu anana-ibat isua ye Jehovah, anam uduak Ete esie, nte “etubom anamutom” Abasi. (Mme N̄ke 8:22-31, NW) Ke ini Jehovah akanamde ndutịm man Jesus edi isọn̄, enye ama ọsọsọp enyịme. Ke ama ekedi isọn̄, enye ama esịn idem anam mme owo ẹfiọk ukara ye Obio Ubọn̄ Jehovah. Jesus ama enịm ata eti uwụtn̄kpọ ọnọ kpukpru nnyịn ke ndisụhọde idem ofụri ofụri nnọ ukara Jehovah.—Matthew 4:17; 6:9.
10 Ẹma ẹkọbọ Jesus, ẹnyụn̄ ẹwot enye ke akpatre. Ke ini enye ọkọkwọrọde ikọ ke isọn̄, enye ama okụt ndiọi idaha oro ubonowo ẹdude. Ndi ufọn ama odu enye ndikụt emi ye enye ke idemesie ndikụt ndutụhọ? Ih. Mme Hebrew 5:8 ọdọhọ ete: “Okposụkedi enye ekedide Eyen [Abasi], enye ama ekpep nsụkibuot oto ke ndutụhọ oro enye okokụtde.” Se Jesus okosobode ke ini okodude ke isọn̄ anam enye enen̄ede ọfiọk nte n̄kpọ etiede ke isọn̄ onyụn̄ anam enye enen̄ede enyene esịtmbọm. Enye ke idemesie ama okụt nte n̄kpọ etiede ye ubonowo. Enye ekeme nditua mbon oro ẹkụtde ndutụhọ mbọm onyụn̄ etịm ọfiọk ntak emi anade inyan̄a mmọ. Se nte apostle Paul okowụtde emi ke Mme Hebrew: “Ama obiomo enye ndikabade ntie nte ‘nditọete’ esie ke kpukpru usụn̄, man enye akpakabade edi akwa oku emi owụtde mbọm onyụn̄ anamde akpanikọ ke mme n̄kpọ ẹban̄ade Abasi, man akpawa uwa usio-isop kaban̄a idiọkn̄kpọ mme owo. Koro ke emi enye ama okokụt ndutụhọ ke ini ẹsịnde enye ke udomo, enye ekeme ndin̄wam mbon oro ẹsịnde ke udomo.” “Nnyịn inyeneke akwa oku emi mîkemeke nditiene nnyịn n̄kop mmemidem, edi edi owo emi ẹma ẹkedomo ẹse ke kpukpru usụn̄ nte nnyịn, edi mînyeneke idiọkn̄kpọ. Ẹyak nnyịn, ke ntre, ida ifụre utịn̄ikọ oro inyenede isan̄a ikpere ebekpo mfọnido oro owo mîdotke, man nnyịn ikpọbọ mbọm inyụn̄ ikụt mfọnido oro owo mîdotke eke edin̄wamde ke nnennen ini.”—Mme Hebrew 2:17, 18; 4:14-16; Matthew 9:36; 11:28-30.
11. Didie ke se ndidem ye mme oku oro ẹdikarade ke ini iso ẹkesobode ke isọn̄ edinam ufọn ọnọ mmọ nte mme andikara?
11 Kpasụk ntre ke edi ye owo 144,000, emi ‘ẹkedepde’ ẹsio ke isọn̄ man ẹkekara ye Christ Jesus ke Obio Ubọn̄ heaven. (Ediyarade 14:4) Kpukpru mmọ ẹkemana mi ke isọn̄ nte owo, ẹkponi mi ke ererimbot oro ndutụhọ ọyọhọde, mmọ ke idemmọ ẹnyụn̄ ẹkam ẹtiene ẹkụt ndutụhọ. Ẹma ẹkọbọ ekese ke otu mmọ, ẹnyụn̄ ẹkam ẹwowot ndusụk mmọ ke ntak emi ẹkesọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹnyịme nditiene Jesus. Edi ‘bụt ikanamke mmọ ndidi ntiense nnọ Ọbọn̄ mmọ, edi ẹtiene ẹbiom ukụt kaban̄a eti mbụk.’ (2 Timothy 1:8) Se mmọ ẹkesobode ke isọn̄ anam mmọ ẹnen̄ede ẹdot nditie ke heaven mbiere ikpe ubonowo. Se mmọ ẹkesobode ekpep mmọ ndinen̄ede ntua owo mbọm, mfọn ido, nnyụn̄ mben̄e idem ndin̄wam owo.—Ediyarade 5:10; 14:2-5; 20:6.
Se Inọde Mbon Oro Ẹdoride Enyịn Ndidu ke Isọn̄ Inemesịt
12, 13. Didie ke ndutụhọ ekeme ndinyene ufọn nnọ mbon oro ẹdoride enyịn ndidu ke isọn̄?
12 Ndi ndutụhọ oro ikụtde idahaemi ekeme ndinam ufọn ekededi nnọ mbon oro ẹdoride enyịn ndidu ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄ oro udọn̄ọ, mfụhọ, ye n̄kpa mîdidụhe? Ubiak ye ọkpọsọn̄ mfụhọ oro ndutụhọ esidade edi isinemke-nem. Edi ke ini iyọde mme utọ ndutụhọ oro, enye ekeme ndinam nnyịn inen̄ede inyene nti edu onyụn̄ anam ikop inemesịt.
13 Kere ban̄a se Ikọ Abasi oro ẹkedade odudu spirit esie ẹwet etịn̄de aban̄a emi: “Idem ọkpọkọm mbufo ẹkụt ukụt ke ntak edinen ido, mbufo ẹmekop inemesịt.” “Edieke ẹsuenede mbufo kaban̄a enyịn̄ Christ, mbufo ẹkop inemesịt.” (1 Peter 3:14; 4:14) “Inemesịt edi eke mbufo ke ini mme owo ẹsụn̄ide mbufo ẹnyụn̄ ẹkọbọde mbufo ẹnyụn̄ ẹtịn̄de kpukpru orụk idiọkn̄kpọ ke nsu ẹdian mbufo ke ntak enyịn̄ mi. Ẹdara ẹnyụn̄ ẹfrọ ke idatesịt, koro utịp mbufo ke heaven omokpon.” (Matthew 5:11, 12) “Inemesịt edi eke owo emi ọyọde idomo, koro ke ẹma ẹkenyịme enye, enye ọyọbọ anyanya uwem.”—James 1:12.
14. Nso isinam mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹnem esịt ke ini mmọ ẹkụtde ndutụhọ?
14 Idịghe ndutụhọ oro ke idemesie esinọ nnyịn inemesịt. Edi se isinọde nnyịn inemesịt ye uyụhọ edi ndifiọk ke ikụt ndutụhọ sia inamde uduak Jehovah, inyụn̄ itiene uwụtn̄kpọ Jesus. Ke uwụtn̄kpọ, ke akpa isua ikie, ẹma ẹsịn ndusụk mme apostle ke ufọk-n̄kpọkọbi, ekem ẹda mmọ ẹka esop enyọn̄ mme Jew ẹnyụn̄ ẹsua ẹnọ mmọ ke ntak emi ẹkekwọrọde ẹban̄a Jesus Christ. Ẹma ẹmia mmọ ẹnyụn̄ ẹsana mmọ ẹyak. Mmọ ẹkenam n̄kpọ didie? Bible ọdọhọ ke mmọ ẹma “ẹwọn̄ọ ke iso Sanhedrin, ẹdara koro ẹbatde ẹte mmimọ imodot ndibọ esuene kaban̄a enyịn̄ esie.” (Utom 5:17-41) Idịghe umia ye ubiak umia oro ẹkenem mmọ esịt, edi mmọ ẹkenem esịt sia mmọ ẹma ẹfiọk ke ẹkemia mmimọ sia ikọsọn̄ọde ida inam n̄kpọ Jehovah inyụn̄ itiene nde ikpat Jesus.—Utom 16:25; 2 Corinth 12:10; 1 Peter 4:13.
15. Didie ke ndiyọ ndutụhọ idahaemi ekeme ndinyene ufọn nnọ nnyịn ke ini iso?
15 Edieke nnyịn mîkụnike ke ini iyọde ubiọn̄ọ ye ukọbọ, oro ekeme ndinam nnyịn ifiọk ndiyọ n̄kpọ. Oro ayanam nnyịn ikeme ndiyọ ndutụhọ ke ini iso. Bible ọdọhọ ete: “Ẹbat ẹte edi n̄kpọ ọyọhọ idatesịt, nditọete, ke ini nsio nsio idomo ẹsịmde mbufo, sia ẹfiọkde ẹte orụk mbuọtidem mbufo emi ẹma ẹkedomo ẹse anam ime ọwọrọ edi.” (James 1:2, 3) Rome 5:3-5 esịn ke uyo oro ete: “Ẹyak nnyịn idara ke adan̄aemi ikụtde ukụt, sia nnyịn ifiọkde ite ukụt anam ime odu; ime anam ẹnyene eti idaha; eti idaha onyụn̄ anam idotenyịn odu, ndien idotenyịn idaha isịm edikpu.” Mmọdo, adan̄a nte iyọde idomo ke ntak emi idide Christian, ntre ke oro editịm nnyịn idem ndiyọ mme idomo efen ke idiọk editịm n̄kpọ emi.
Jehovah Ọyọnọ Nnyịn Se Itabade
16. Nso ke Jehovah edinam ọnọ mbon oro ẹdide ndidem ye mme oku nte utịp ndutụhọ oro mmọ ẹkekụtde?
16 Idem ke ini itabade inyene nnyịn ke ntak ubiọn̄ọ m̀mê ukọbọ oro isobode sia isọn̄ọde ida nte mme Christian, nnyịn imekeme ndikop inemesịt sia ifiọkde ke Jehovah ọyọnọ nnyịn utịp ọyọhọ ọyọhọ. Ke uwụtn̄kpọ, apostle Paul ekewet aban̄a ndusụk mbon oro ẹdoride enyịn ndika heaven, ete: “Mbufo ẹma . . . ẹnyịme ke idatesịt ẹte ẹbụme inyene mbufo, sia ẹfiọkde ẹte mbufo ẹmenyene inyene eke ọfọnde akan oro onyụn̄ ebịghide,” nte mme andikara ke Obio Ubọn̄ Abasi. (Mme Hebrew 10:34) Kam kere nte esịt edidatde mmọ ke ini Jehovah ye Christ ẹdinamde mmọ ẹtiene ẹnọ mme andidụn̄ ke obufa ererimbot utịbe utịbe edidiọn̄. Se apostle Paul ekewetde mi ọnọ mme anam-akpanikọ Christian edi akpanikọ didie ntem! Enye ọkọdọhọ ete: “Mbat nte ke ndutụhọ oro odude ke emi idịghe n̄kpọ ndomokiet ke ẹmende ẹdomo ye ubọn̄ oro ẹdiyararede ke idem nnyịn.”—Rome 8:18.
17. Nso ke Jehovah edinam ọnọ mbon oro ẹdoride enyịn ndidu ke isọn̄, oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ esie idahaemi?
17 Kpasụk ntre, se ededi oro atakde mbon oro ẹdoride enyịn ndidu ke isọn̄ m̀mê se ededi oro mmọ ke idemmọ ẹyakde atak mmimọ ke ntak edinam n̄kpọ Jehovah, ke ini iso se Jehovah edinamde ọyọnọ mmọ utịp oro akam akande se itakde mmọ. Enye ọyọnọ mmọ mfọnmma uwem nsinsi ke Paradise isọn̄. Ke obufa ererimbot oro, Jehovah “ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep, n̄kpa idinyụn̄ idụhe aba, mfụhọ m̀mê ntuan̄a m̀mê ubiak idinyụn̄ idụhe aba.” (Ediyarade 21:4) Nso utịbe utịbe un̄wọn̄ọ ke emi edi ntem! Idụhe se ededi oro iyakde atak ke ererimbot emi ke imaesịt m̀mê sia nnyịn mîkemeke ndinyan̄a, ke ntak emi inamde n̄kpọ Jehovah, oro ẹkemede ndida ndomo ye utịbe utịbe uwem ini iso, emi enye edinọde mme asan̄autom esie oro ẹyọde ndutụhọ.
18. Nso un̄wọn̄ọ oro ọnọde ndọn̄esịt ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ke Ikọ esie?
18 Ndutụhọ ekededi oro inyenede ndiyọ ke ini iso idikemeke-keme ndibiat nsinsi uwem oro ididude ke obufa ererimbot Abasi. Utịbe utịbe idaha oro ẹdidude ke obufa ererimbot idiyakke iti ndutụhọ oro ikụtde idahaemi. Isaiah 65:17, 18 asian nnyịn ete: “Owo iditịghi aba akpa oro, idinyụn̄ idụkke owo ke esịt. Edi mbufo ẹdat esịt, ẹnyụn̄ ẹbre nsinsi ke se ami mbotde.” Ntak edi oro ekenen̄erede odot ke ini James udọeka Jesus ọkọdọhọde ete: “Nnyịn idọhọ ke mbon oro ẹkeyọde ẹkop inemesịt.” (James 5:11) Ke akpanikọ, edieke isọn̄ọde ida iyọ ndutụhọ oro ikụtde idahaemi, nnyịn iyọbọ ufọn idahaemi ye ke ini iso.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Nso ikanam ubonowo ẹtọn̄ọ ndikụt ndutụhọ?
• Nso ufọn ke ndutụhọ ekeme ndinam nnọ mbon oro ẹdikarade isọn̄ ye mbon oro ẹdidụn̄de ke isọn̄ ke ini iso?
• Ntak emi ikemede ndikop inemesịt idahaemi kpa ye ndutụhọ oro isobode?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 27]
Akpa ete ye eka nnyịn ẹma ẹnyene idotenyịn ndinyene utịbe utịbe ini iso
[Ndise ke page 29]
Jesus ndikokụt nte mme owo ẹkụtde ndutụhọ ama anam enye odot ndidi eti Edidem ye eti Akwa Oku
[Ndise ke page 31]
Mme apostle ‘ẹma ẹdara koro ẹkebatde ẹte mmimọ imodot ndibọ esuene’ ke ntak mbuọtidem mmimọ