Ku Tiyela Manyando kwa Kona Ku Lu Tusa
Ku Tiyela Manyando kwa Kona Ku Lu Tusa
“Lu ba bulela kuli ba na ni mbuyoti ba ba konile ku itiisa.”—JAKOBO 5:11.
1, 2. Ki lifi ze bonisa kuli Jehova n’a si ka lela kuli batu ba nyande?
HA KU na mutu ya tabela ku nyanda, mi nihaiba yena Mubupi wa luna Jehova Mulimu ha tabeli kuli batu ba nyande. Lu kona ku iponela hande taba ye ha lu bala Linzwi la hae le li tahile ka moya, ni ku lemuha ze ne ezahezi Mulimu ha sa felize ku bupa munna ni musali. Mulimu n’a kalile ku bupa munna. “[Muñ’a] Bupilo Mulimu a bupa mutu ka liluli la lifasi, mi a bululela mwa lingo za hae moya wa ku pila, mi mutu a ba moyo o pila.” (Genese 2:7) Adama ne li mutu ya petehile, mi na si ke a kula kamba ku shwa.
2 Adama n’a pila bupilo bo bu cwañi? “[Muñ’a] Bupilo Mulimu a cala simu ya Edeni, kwa neku la Upa, mi a beya mwateñi mutu y’a n’a bupile. [Muñ’a] Bupilo a melisa fafasi likota kaufela ze tabisa meto ha li talimwa, ze munati ha li ciwa.” (Genese 2:8, 9) Kaniti luli Adama n’a pila mwa sibaka se sinde hahulu. Mwa Edeni ne ku si na manyando.
3. Batu ba babeli ba pili ne ba ka ikola bupilo bo bu cwañi?
3 Genese 2:18 i lu taluseza kuli: “[Muñ’a] Bupilo a li: Ha ku lukeli kuli mutu a ine a nosi; ni ka mu ezeza mulikani ya swana ni yena.” Kacwalo Jehova a bupela Adama musali ya petehile, ilikuli ba ikole bupilo hamoho. (Genese 2:21-23) Bibele hape i lu taluseza kuli: “Mulimu a ba fuyaula, mi Mulimu a ba bulelela, a li: Mu tahise lusika, mu ate, mu tale mwa lifasi, mu buse fahalimw’a lona.” (Genese 1:28) Batu ba babeli ba pili ne ba ka ba ni tohonolo ye tuna ya ku yandulula Paradaisi ya mwa Edeni, ku fitela lifasi kaufela ha ne li ka ba paradaisi. Mi ne ba ka ba ni bana ba ba tabile, ba ne ba si ke ba nyanda. Lika kaufela kwa makalelo ne li ze nde luli!—Genese 1:31.
Mwa N’a Kaliselize Manyando
4. Lu lemuhañi ha lu nyakisisa miinelo ya batu ku zwa kwa makalelo?
4 Niteñi, ha lu nyakisisa miinelo ya batu ku zwa kwa makalelo, lu lemuha kuli ku na ni nto ye ñwi luli ye ne fosahezi. Lika ze maswe ze ezahezi li tisize manyando a mañata kwa batu. Ka lilimo-limo, batu kaufela ba ba simuluha ku bo Adama ni Eva ba zwezipili ku kula, ku supala, ni ku shwa. Kaniti luli lifasi haki paradaisi mo ku na ni batu ba ba tabile. Muinelo wa batu fa lifasi u talusizwe hande kwa Maroma 8:22 kuli: ‘Ze bupilwe kaufela li tonga hamoho, mi hamoho li utwa butuku ku fitela cwale.’
5. Bashemi ba luna ba pili ne ba tahisize cwañi manyando kwa batu kaufela?
5 Jehova haki yena ya tahisize manyando a mañata a s’a bile teñi ka nako ye telele. (2 Samuele 22:31) Batu ni bona ba ekelize kwa bumaswe. “Ba bolile, misebezi ye ba eza ki ye nyenyisa.” (Samu 14:1) Bashemi ba luna ba pili ne ba filwe lika kaufela ze nde kwa makalelo. Ze ne ba tokwa fela ku eza kuli ba zwelepili ku ikola lika ze nde zeo ne li ku utwa Mulimu, kono bo Adama ni Eva ba iketela ku ipangula ku Jehova. Bakeñisa kuli bashemi ba luna ba pili ne ba ipanguzi ku Jehova, ne ba si ka zwelapili ku ba batu ba ba petehile. Ba kalisa ku pongana ku fitela ba shwa. Mi kona libaka ni luna ha lu hozize ku sa petahala.—Genese 3:17-19; Maroma 5:12.
6. Satani ni yena n’a tahisize cwañi manyando?
6 Manyando hape n’a tisizwe ki sibupiwa sa kwa moya se ne si til’o bizwa Satani Diabulosi. Satani n’a na ni m’ata a ku iketela. Kono na itusisize ona maswe ka ku bata kuli batu ba mu lapele. Imi ki Jehova fela ya swanela ku lapelwa, isi libupiwa za hae. Satani ki yena ya n’a shongile bo Adama ni Eva kuli ba ipangule ku Jehova, ka ku ba coweza kuli ne ba ka ba ‘sina Mulimu, ku ziba bunde ni bumaswe.’—Genese 3:5.
Ki Jehova Fela Ya Swanela ku Busa
7. Ze zwile mwa ku kwenuhela Jehova li bonisizeñi?
7 Lika ze maswe ze zwile mwa bukwenuheli li bonisa kuli Jehova, ka ku ba Mubusi wa Pupo Kamukana, ki yena fela ya swanela ku busa ni kuli puso ya hae ki yona fela ye lukile. Lilimo-limo ze fitile li bonisize kuli Satani, ya n’a til’o ba “mulena wa lifasi le,” u bile mubusi ya maswe, ya si ka luka, ya na ni mifilifili, mi ha ku na za petile. (Joani 12:31) Hape lilimo ze ñata ze ba busize batu ba ba zamaiswa ki Satani li bonisize kuli ha ba koni ku busa ka ku luka. (Jeremia 10:23) Kacwalo kwand’a puso ya Jehova, lipuso za batu kaufela li ka palelwa. Sisupo se si iponezwi hande mwa litaba ze ezahezi kwamulaho.
8. Jehova u lelile ku eza cwañi lipuso kaufela za batu, mi u ka peta cwañi mulelo wo?
8 Bakeñisa kuli Jehova u tuhelezi batu ku ipusa ka lilimo-limo, wa swanela ku tanyela milonga ye fa lifasi kaufela ni ku i yolisa ka mulonga wa hae. Bupolofita bu talusa cwana taba ye, bu li: “Mwa mazazi a malena ao [kamba lipuso za batu], Mulimu wa mwa lihalimu u ka tahisa mubuso [ona mulonga wa hae wa kwa lihalimu o ka zamaiswa ki Kreste] o si na ku sinyeha ku ya ku ile. . . . Mubuso wo, u ka ketula ni ku feza mibuso kaufela; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.” (Daniele 2:44) Ka nako yeo, ha ku na ku ba ni badimona ni puso ya batu, mi Mubuso wa Mulimu wa kwa lihalimu ki ona fela o ka busa lifasi. Kreste ki yena ya ka ba Mulena wa Mubuso wo, mi u ka busa ni batu ba ba sepahala ba ba zwa fa lifasi ba 144,000.—Sinulo 14:1.
Ku Kopana ni Manyando Kwa Kona ku Lu Tusa
9, 10. Jesu na itutileñi kwa manyando a n’a kopani ni ona?
9 Ha lu nyakisiseñi ze ba swanela ku eza ba ba ka yo busa mwa Mubuso wa kwa lihalimu. Jesu Kreste n’a bonisize kuli na ka ba Mulena ya swanela. N’a tandile lilimo na lilimo ni Jehova inge a eza tato ya ndat’ahe, a nz’a “mu sebeleza.” (Liproverbia 8:22-31) Jehova ha n’a lukisize kuli a tahe fa lifasi, Jesu a itombola ku eza cwalo. Ha n’a tile fa lifasi, n’a talusezanga ba bañwi za bubusi bwa Jehova ni Mubuso wa hae. Jesu n’a tomezi luna kaufela mutala o munde ka ku ipeya kwatas’a bubusi bo.—Mateu 4:17; 6:9.
10 Jesu n’a nyandisizwe, ku fitela a bulaiwa. Mwa bukombwa bwa hae, n’a iponezi manyando e ne ba kopana ni ona batu. Kana manyando a batu ni a na kopani ni ona n’a mu tusize ku itiisa? Eni. Kakuli Maheberu 5:8 i li: “Niha n’a li [Mwan’a Mulimu], u itutile ku utwa, ka ze butuku ze mu tahezi.” Za n’a kopani ni zona Jesu ha n’a li fa lifasi ne li mu tusize ku ba mutu ya utwisisa ni ya mufelañeke. N’a iponezi ni ku ikutwela mo ku inezi ku pila sina mutu. N’a kona ku utwela butuku ba ba nyanda ni ku utwisisa libaka ha n’a swanela ku to ba lamulela. Mu lemuhe mwa koñomekela sisupo se muapositola Paulusi mwa buka ya Maheberu, ha li: “Neli swanelo kuli a eziwe ya swana mwa litaba kaufela sina banyani ba hae, kuli a be muprisita yo mutuna ya lu utwela butuku ni ya sepahala mwa litaba za Mulimu, ku eza sebelezo ya tifo ya libi za sicaba. Kakuli sina ha n’a likilwe ka butuku bw’a utwile, u kona ku tusa ba ba likwa.” “Ye lu na ni yena, hasi muprisita yo mutuna ya sa koni ku lu utwela butuku mwa mifokolo ya luna; kono ki ya n’a likilwe mwa litaba kaufela, sina luna, a sa weli mwa sibi. Cwale, a lu sutelele ka sepo ye tuna kwa lubona lwa sishemo, kuli lu utwelwe butuku, lu fumane ku shemubiwa, mi lu tuswe mwa nako ye swanela.”—Maheberu 2:17, 18; 4:14-16; Mateu 9:36; 11:28-30.
11. Ba ba ka yo ba malena ni baprisita kwapili ba ka tusiwa cwañi ki ze ba ipumana ku zona ha ba li fa lifasi?
11 Lu kona ku bulela nto ye swana ni ku ba 144,000 ba “ba liuluzwi” fa lifasi kuli ba yo busa ni Jesu Kreste mwa Mubuso wa kwa lihalimu. (Sinulo 14:4) Kaufela bona ne ba li batu fa lifasi, ba hulezi mwa lifasi le li tezi manyando, mi ni bona ne ba kopani ni manyando. Buñata bwa bona ne ba nyandisizwe, mi mane ba bañwi bona ne ba bulailwe kabakala ku zwelapili ku sepahala ku Jehova ni ku itombola ku latelela Jesu. Ne ba ‘si ka swabela bupaki bwa Mulen’a bona, kono ba utwa butuku hamoho ni yena, kabakala evangeli.’ (2 Timotea 1:8) Ze ba kopani ni zona fa lifasi li ka ba konisa ku atula hande batu ha ba ka yo busa kwa lihalimu. Ba itutile ku ba ni mufelañeke ni sishemo, mi ba tabela ku tusa ba bañwi.—Sinulo 5:10; 14:2-5; 20:6.
Libaka Ba Ba Ka Pila fa Lifasi Ha Ba Kona ku Ba ni Tabo
12, 13. Ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi ba kona ku tusiwa cwañi ha ba kopana ni manyando?
12 Kana ku kopana ni manyando kwa kona ku tusa batu ba ba na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile mwa paradaisi fa lifasi le li si na matuku, maswabi, ni lifu? Kiniti kuli ha ku na mutu ya kona ku tabela manyando. Kono haiba lu tiyela manyando a cwalo, lu kona ku ba ni tulemeno to tunde to tu kona ku lu fa tabo.
13 Linzwi la Mulimu le li tahile ka moya li bulela cwana ka za taba ye kuli: “Niha mu ka utwiswa butuku kabakala niti, fo mu na ni mbuyoti.” “Ha mu nyefulelwa Libizo la Kreste, mu na ni mbuyoti.” (1 Pitrosi 3:14; 4:14) “Mu ka ba ni mbuyoti ha ba mi tapaula kabakala ka, ha ba mi nyandisa, ba mi tameleza bumaswe kamukana ka buhata. Mu wabelwe mi mu nyakalale, kakuli mupuzo wa mina ikaba o mutuna kwa lihalimu.” (Mateu 5:11, 12) “U na ni mbuyoti mutu ya itiisa mwa muliko; kakuli ha s’a likilwe, u ka amuhela kuwani ya bulena ya Bupilo.”—Jakobo 1:12.
14. Ki kabakalañi batanga ba Jehova ha ba taba niha ba nyandiswa?
14 Kono ha ku talusi kuli manyando e lu kana lwa kopana ni ona a lu fa tabo. Tabo ya luna i tiswa ki ku ziba kuli lu nyandiswa kabakala ku eza tato ya Jehova ni ku latelela Jesu. Ka mutala, mwa miteñi ya baapositola, ba bañwi ne ba lengilwe mwa litolongo, ne ba zekisizwe mwa kuta ya Majuda ni ku nyefulwa kabakala ku paka za Jesu Kreste. Ne ba shapakilwe mi kihona ba lukululwa. Ne ba ngile cwañi manyando e ne ba kopani ni ona? Bibele i talusa kuli “ba zwa fa Kuta ba tabile, kakuli [ne] ba ezizwe ba ba lukela ku swabiswa kabakala Libizo la Jesu.” (Likezo 5:17-41) Ne ba si ka tabela ku shapakiwa ni ku utwiswa butuku. Kono ne ba tabile kakuli ne ba ziba kuli ne ba ezizwe cwalo kabakala ku zwelapili ku sepahala ku Jehova ni ku latelela mutala wa Jesu.—Likezo 16:25; 2 Makorinte 12:10; 1 Pitrosi 4:13.
15. Ku tiyela manyando cwale ku kona ku lu tusa cwañi kwapili?
15 Haiba lu ba ni mubonelo o munde ha lu talimana ni twaniso kamba nyandiso, lwa kona ku itiisa. Ku itiisa ku ka lu tusa ku tiyela manyando e lu ka kopana ni ona kwapili. Bibele i li: “Banabahesu, mu talime kuli ki tabo fela ha mu tahelwa ki miliko ye miñata, inze mu ziba kuli ku likwa kwa tumelo ya mina ku tahisa ku itiisa.” (Jakobo 1:2, 3) Ka ku swana, Maroma 5:3-5 i lu taluseza kuli: “Lu itumba ni ka manyando; kakuli lu ziba kuli manyando a tahisa ku tiiseza, mi ku tiiseza ku tahisa ku sepahala; mi ku sepahala ku tahisa sepo. Mi sepo ha i tahisi maswabi.” Kacwalo haiba lu tiyela hahulu manyando e lu kopana ni ona cwale ka ku ba Bakreste, lu ka itukiseza ku tiyela litiko ze tuna ze lu kana lwa kopana ni zona mwa lifasi le li maswe le.
Jehova U Ka Fuyola Ba Ba Itiisa
16. Ki lifi zeo Jehova a ka ezeza malena ni baprisita ba kwapili, ze sa koni ku bapiswa ni manyando e ne ba talimani ni ona ha ne ba li fa lifasi?
16 Niha lu latehelwa ki maluo a luna kabakala twaniso kamba ha lu nyandiswa kabakala ku ba Bakreste, lwa kona ku kolwa kuli Jehova u ka lu fuyola. Ka mutala, muapositola Paulusi n’a ñolezi ba ne ba na ni sepo ya ku yo pila kwa lihalimu kuli: “Ne mu . . . amuhiwa tutu ya mina ka tata, mwa lumela ka tabo, inze mu ziba kuli mu fumile bufumu bo bu fita bo kwa bunde, bo bu ina ku ya ku ile,” bwa ku ba babusi mwa Mubuso wa Mulimu. (Maheberu 10:34) Mi mu nahane fela tabo ye ba ka ba ni yona muta ba ka fuyola bayahi ba mwa lifasi le linca, ka ku etelelwa ki Jehova ni Kreste. Manzwi a n’a bulezi muapositola Paulusi kwa Bakreste ba ba sepahala ki a niti luli, a li: “Ni talima kuli manyando a nako ya cwale h’a lukeli ku bapiswa ni kanya ye ka bonahala ku luna.”—Maroma 8:18.
17. Jehova u ka ezezañi ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi ili ba ba mu sebeleza ka busepahali cwale?
17 Ka ku swana, ku si na taba ni lika ze ba kona ku latehelwa ki zona cwale ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi mubu kamba ze ba itombola ka ku bata ku sebeleza Jehova, Mulimu u ka ba kapweka limbuyoti ze ñata mwa nako ya kwapili. U ka ba fa bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le li ka ba paradaisi. Mwa lifasi le linca leo, Jehova “u ka takula miyoko kaufela kwa meto a bona; mi lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku.” (Sinulo 21:4) Ye ki sepiso ye tabisa luli! Ha ku na nto ni ye kana ye lu itombola kamba ye lu latehelwa mwa lifasi le ka ku bata ku sebeleza Jehova, ye lu kona ku bapanya ni bupilo bwa kwapili bo bu makaza, bwa ka kapweka Mulimu kwa batanga ba hae ba ba tiyela manyando.
18. Ki sepiso mañi ye tiisa ya lu fa Jehova mwa Linzwi la hae?
18 Manyando kaufela e lu kana lwa kopana ni ona ha na ku lu palelwisa ku ikola bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le linca la Mulimu. Ha lu na ku ba ni manyando ao kaufela, kono lu ka pila bupilo bo bunde mwa lifasi le linca. Isaya 65:17, 18 i lu taluseza kuli: “Za kale ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano. Kono mu ka taba ni ku wabelwa kamita kabakala ze ni eza.” Kona libaka Jakobo munyan’a Jesu ha n’a ñozi kuli: “Lu ba bulela kuli ba na ni mbuyoti ba ba konile ku itiisa.” (Jakobo 5:11) Kaniti luli, haiba lu tiyela manyando e lu kopana ni ona ka busepahali, lwa kona ku tusiwa mwa nako ya cwale, mane ni kwapili.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Manyando a batu na kalisize cwañi?
• Manyando a kona ku tusa cwañi batu ba ba ka busa lifasi kwapili ni ba ba ka pila fa lifasi?
• Ki kabakalañi ha lu kona ku taba ni ko lu kopana ni manyando?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 27]
Bashemi ba luna ba pili ne ba ka ikola bupilo bo bu tabisa
[Siswaniso se si fa likepe 29]
Ku bona manyando a batu ne ku tusize Jesu kuli kwapili a yo ba Muprisita yo Mutuna ni Mulena yo munde
[Siswaniso se si fa likepe 31]
Baapositola ‘ne ba tabile ku ezwa ba ba lukela ku swabiswa’ kabakala tumelo ya bona