Tukokeja Kumwena mu Kūminina Masusu
Tukokeja Kumwena mu Kūminina Masusu
“Byo tutela boba bakankamenemo bu-badyese.”—YAKOBA 5:11.
1, 2. Le i kika kilombola’mba Yehova kāpangilepo muntu amba asusuke?
MUNTU mubwane ñeni kasakangapo kususuka; nansha ke Yehova Leza, Umpangi wetu, nandi kasakangapo bantu basusuke. Tubwanya kwimvwanija kino na kubandaula Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu ne kumona byobya byālongekele pāpwile kupangwa mwana-mulume ne mwana-mukaji. Leza wābadikile bidi kupanga mwana-mulume. “Yehova Leza wapunga muntu ku biloba bya panshi, wamoila mu myulu yandi muya wa bumi; enka nankyo muntu waalamuka ke muya mumi.” (Ngalwilo 2:7) Adama wādi mubwaninine mu ngitu ne mu ñeni, kādipo wa kubela nansha kufwa, mhm.
2 Le Adama wādi mu būmi bwa muswelo’ka? “Yehova Leza wadima budimi kutunduka mu Edena; e mwātudile muntu wāpungile’wa. Ebiya Yehova Leza wameneja panshi mityi yonso miyampe kutalako, ne miyampe kudyako.” (Ngalwilo 2:8, 9) Bine Adama wādi mu kifuko kilumbuluke. Mu Edena kemwādipo mususukwa.
3. Lelo ba mulume ne mukaji bāpēlwe madyese’ka?
3 Ngalwilo 2:18 witulombola’mba: “Yehova Leza wanena’mba: Kebiyampepo mwana-mulume ekale kasuku, mhm, nanshi nkamulongela mukwashi wandi umwifwene.” Yehova wālongela Adama mukaji mubwaninine mwanda wa bekale na muswelo wa kubunda kisaka kya nsangaji. (Ngalwilo 2:21-23) Bible wituyukija kadi amba: “Leza webesela dyese, ino Leza webanena’mba: Butulai; mwivudijei, muyujei panopanshi ne kwipanekenya.” (Ngalwilo 1:28) Ba mulume ne mukaji babajinji bāpelwe madyese atendelwa a kutandabula bityebitye Paladisa ya mu Edena kufika enka ne poyadi ya kusambakana ntanda yonso ke Paladisa. Kadi bādi ba kwikala na lukunwa lwa nsangaji, lwampikwa masusu. Bine, ino yādi ngalwilo milumbuluke’po kashā!—Ngalwilo 1:31.
Masusu Abashilula
4. Shi tutale myanda ipita mu mānga, i bika byotukamona mu muzo wa muntu?
4 Ino yō, shi tutale ngikadilo idi’mo kisaka kya muntu mu bula bwa mānga, tukamona’mba kudi kintu kyāonene byonso. Kudi bintu bibi bilongeka, kadi muzo wa muntu i mususuke bya mwiko. Mu bula bwa tutwa twa myaka, bana bonso ba Adama ne Eva babelanga misongo, banunupa, ne ku mfulo bafwa. Ntanda keidipo nansha kubwipi kwine bu paladisa mudi bantu ba nsangaji bonkabonka. Ngikadilo idi’mo ntanda i milombolwe mu Loma 8:22 amba: “Bipangwa byonsololo bibinzanga, nabyo i bikwatwe ne misongo ne pano pēne.”
5. Le bambutwile betu babajinji nabo bāletele masusu mu kisaka kya bantu namani?
5 Ketutopekapo Yehova pangala pa masusu mavule adi’ko tamba kalā. (2 Samwele 22:31) Bene bafwaninwe kutopekwa bidi i bantu. “I babole, balongele bilongwa bya munyanji.” (Mitōto 14:1) Bambutwile betu babajinji bāpelwe ñanjilo milumbuluke mu bintu byonso. Kintu kyādi kibalombwa’tu i kukōkela Leza pa kusaka’mba byendelele biyampe, inoko ba Adama ne Eva batonga’ko kupaluka kudi Yehova. Bambutwile betu pa kupela Yehova, kebākilaminwepo kadi bu bantu babwaninine kwadi. Bāshilwile koneka kufika’nka ne byēbapitwile lufu. Penepo kubulwa kubwaninina kwētusambukila ne batwe.—Ngalwilo 3:17-19; Loma 5:12.
6. Le Satana nandi wālongele bika bikadije’ko masusu?
6 Kudi kadi kipangwa kya ku mushipiditu, kyāityilwe mwenda mafuku bu Satana Dyabola, kyāletele masusu ku ngalwilongalwilō. Kyādi nakyo na bwanapabo bwa kwitongela. Inoko kyāingidije bibi buno bwanapabo kekikimbe kutōtwa. Ino Yehova ye aye kete ufwaninwe kutōtwa, ke bipangwapo byandi, mhm. Satana ye wātonwene ba Adama ne Eva bakimbe kupaluka kudi Yehova, ulanga’mba nabo babwanya ‘kwikala bwa Leza, kuyuka biya ne bibi.’—Ngalwilo 3:5.
Yehova Kete Ye Mufwaninwe Kuludika
7. Bipa bilupukile ku butomboki bwa kutombokela Yehova i bilombole bika?
7 Bipa bibi bilupukile ku butomboki i bilombole amba enka Yehova, Mubikadi wa diulu ne ntanda, ye Aye kete udi na mbila ya kuludika ne amba enka buludiki bwandi bo boloke. Myaka tununu ipityile’i i milombole amba Satana, mwine wāikele ke “mulopwe wa panopantanda,” i mulete buludiki bubi, bukondame, ne bwa bukalabale bwampikwa kuvuijija bantu bisakibwa byabo. (Yoano 12:31) Maludiki a myaka na myaka, a musala a bantu bendejibwa na Satana nao i malombole amba kebadipo na bukomo bwa kuludika na boloke. (Yelemia 10:23) O mwanda, buludiki bonso butūlwa’ko bukankalwanga, kutalula’mo enka bwa Yehova kete. Mānga i milombole’kyo patōka, kekudipo utuna.
8. Lelo Yehova i mukwate’ko mpango’ka itala maludiki onso a bantu, ne ukafikidija namani ino mpango?
8 Yehova byaadi ulekele myaka tununu na tununu amba bantu batompe maludiki a kwiendeja abo bene pampikwa kwendejibwa na aye, nanshi pano udi na bubinga bwa kwiafundula’ko ne kupingakenya’po buludiki bwandi. Bupolofeto bumo bunena pa uno mwanda’mba: “Mu mafuku a boba balopwe [bantu baludika] Leza wa mūlu ukemika bulopwe [bulopwe bwandi bwa mūlu buludikwa na Kidishitu] kebukōnakanibwapo nansha patyetye, . . . ino bukatyumuna bipindibipindi ne kukubija malopwe ano’a onsololo, kadi bukemananga nyeke.” (Danyele 2:44) Buludiki bwa bademona ne bwa bantu kebukikengilapo, ino Bulopwe bwa mūlu bwa Leza bo bonka kete bukekala’ko nyeke ne kuludika ntanda. Kidishitu ye Mulopwe, ukaludika na bantu ba kikōkeji 144 000, baselelwe pano pa ntanda.—Kusokwelwa 14:1.
Kamweno Kadi mu Masusu
9, 10. I muswelo’ka wāmwenine Yesu mu masusu āmutene?
9 I kya kamweno kubandaula ngikadila ya boba bakabikala mu Bulopwe bwa mūlu. Dibajinji, Kidishitu Yesu wēlombwele kala bu muntu mufwaninwe kyepelo kya bu Mulopwe. Wāshikete pabwipi na Yehova kitatyi kilampe bininge kasha ulonga kiswa-mutyima kya Shandi bu “sendwe mwine mukata.” (Nkindi 8:22-31) Pākwete’ko Yehova mulangwe wa kumutuma pano pa ntanda, Yesu wāitabije na mutyima umo. Pa kufika pa ntanda, wāimanine bininge pa kulombola bakwabo myanda itala bubikadi ne Bulopwe bwa Yehova. Yesu wētushidile batwe bonso kimfwa kya kukōkelelela ne pa mfulo ku buno bubikadi.—Mateo 4:17; 6:9.
10 Yesu wāsusukile na kupangwapangwa, ku mfulo wāipaibwa. Mu bula bwa mwingilo wandi, wēmwenine ngikadilo yonso ileta bulanda idi’mo bantu. Lelo kumona kwaāmwene bino ne kususuka kwaāsusukile aye mwine kwādi na kamweno kwadi? Bine kwādi nako. Bahebelu 5:8 unena’mba: “Nansha wadi bu-Mwana [wa Leza] walombwelwe ñeni ya kikōkeji monka mu byobya byamalwa byāmwene.” Byobya byātene Yesu pano pa ntanda byāmulengeje ekale muntu wa kabango ne wimvwanina bakwabo lusa. Mwanda wāpityile aye mwine mu ngikadilo idi’mo kisaka kya muntu. Wādi ubwanya kutenekwa na misanshi ya boba basusuka ne kusangela madyese a kwiya kwibanyongolola obamupele. Tala mutōkejeja mutumibwa Polo uno mwanda mu mukanda waātumīne Bahebelu amba: “E ponka pāfwaninwe aye kudingakanibwa umbintu byonso ponka padi bāna babo’mba, ēkale mupidishitu mukatampe wa kanye ne binebine, monka mwendele bintu bya kwa Leza, ne kupwanya kipwano kya myanda ya bantu bandi. Ino ponka pa mwanda wāmwene aye mwine byamalwa mu kutompibwa e ponka pāyūkile biyampe mwakukwashisha boba batompibwa.” “Ke-twi-bantu ketudipo ne mupidishitu mukatampe wakubulwa kwivwana, ne kuyūka mwikadile bukōkekōke bwetu, mhm, nanshi aye wadi utompibwa kala monsomonso pamo ne muno mo ke tudi bātwe, ino bubi kudi aye mpika. Penepo nanshi tufwenei ne bukankamane ku lupona lwa buntu, twa’mba tutambule kanye, ne kumona buntu bwa kwitukwasha mu mwaka wa kufudilwa.”—Bahebelu 2:17, 18; 4:14-16; Mateo 9:36; 11:28-30.
11. Myanda yebatene boba bakekala balopwe ne bapidishitu pano pa ntanda i mibakwashe namani bekale baludiki bafwaninwe?
11 Ne bantu 144 000 “bakudilwe” pano pa ntanda amba babikale na Kidishitu Yesu mu Bulopwe bwa mūlu nabo mo monka. (Kusokwelwa 14:4) Babutwilwe abo bonso bu bantu pano pa ntanda, batamina mu ntanda mijokolokwe na masusu, basusuka’o ne abo bene. Bavule bapangilwepangilwe, bamobamo nabo baipailwe pa mwanda wa kulama kobadi balama bululame bwabo ku meso a Yehova ne kulonda kobadi balonda Yesu. Inoko ‘kebafwilepo bumvu busapudi bwa Mfumwabo, nansha bwa kumona bitupu malwa pa myanda-miyampe.’ (2 Temote 1:8) Myanda yebatene pano pa ntanda i mibalengeje bekale bafwaninwe senene mwa kutyibila kisaka kya bantu mambo abo bekele mūlu. I bayuke kukwatyilwa bakwabo lusa bininge, kwikala na kanye ne kipyupyu kya kukwasha bantu.—Kusokwelwa 5:10; 14:2-5; 20:6.
Katōkwe Ko Kabo Boba Bakulupile Kwikala Pano pa Ntanda
12, 13. Lelo boba bakulupile kwikala pano pa ntanda bamwenanga namani mu masusu?
12 Lelo masusu a dyalelo adi na kamweno kampanda kudi boba badi na lukulupilo lwa kwikala nyeke mu Paladisa pano pa ntanda pampikwa kubela, njia, ne lufu? Tusuwa ne mutyima kupepa bitamba ku masusu ke bintupo byabilwa. Inoko shi tubaūminina’o tukatamija ngikadila milumbuluke kadi tukekala na katōkwe.
13 Tala munenena Kinenwa kya Leza pa uno mwanda, amba: “Shi mususuke pa mwanda wa boloke, mwi batōkwe.” “Wivwane munenenwe bibi pa mwanda wa dijina dya Kidishitu, nankyo mwi bakatōtwe.” (1 Petelo 3:14; 4:14) “Dyese dyenu bānwe nenu shi bantu bakemunene, ne kwimupangapanga, kadi ne kwimubepela bya bubela pa mwanda wa amiwa uno. Nankyo mukasepelele ne ku mutyima to-ō, mwanda mpalo yenu i mikatampe, mūlu.” (Mateo 5:11, 12) “Katōkwe ko kandi yewa muntu ukankamene mu kutompibwa; ke-pantu pa kulumbulukila monka ukatambulanga kilukwa kya būmi.”—Yakoba 1:12.
14. Lelo masusu apanga bengidi ba Yehova katōkwe mu buluji’ka?
14 Kunena na bubine, masusu mene otūminina kealetangapo katōkwe, mhm. Ino katōkwe, nansha kuloelelwa, bitambanga ku kuyuka kotuyukile amba tususukanga mwanda wa kiswa-mutyima kya Yehova kyotulonga ne kimfwa kya Yesu kyotulonda. Kimfwa, mu myaka katwa kabajinji, batumibwa bamo bāelelwe mu bifungo kupwa bākemuka ku meso a kidye kikatampe kya Bayuda kadi bēbatopeka pa mwanda wa kusapula myanda ya Yesu Kidishitu. Bēbakupila ebiya bēbalekelela. Le abo bālongele’po namani? Nsekununi ya Bible inena’mba “pa kufunduka mu kitango kya kidye kikatampe ke benda basepelela, mwanda wa kunena’mba, twatongelwe kala’mba; bo bafwaninwe kukobakanibwa pa dyodya dijina.” (Bilongwa 5:17-41) Kyobasangedile ke mwandapo wa kukutwa ne misanshi yādi ibasansa ku ngitu, mhm, ino i pa kuyuka amba basusulwanga mwanda bālamine bululame bwabo ku meso a Yehova ne kulonda mu mayo a Yesu.—Bilongwa 16:25; 2 Kodinda 12:10; 1 Petelo 4:13.
15. Lelo masusu otūminina adi na kamweno’ka kumeso?
15 Shi tūminine lwana ne kupangwapangwa na mutyima moloke, nankyo tukakomeja kūminina kwetu. Kino kiketukwasha tūminine masusu āya kumeso. Tutanga’mba: “Bānwe bāna betu, po muponena mu byakutompibwa mwibitela bu-bya tusepo tonka; pa kuyūka’mba kutompibwa kwa kwitabija kwenu kuleta kutūkija mutyima.” (Yakoba 1:2, 3) Kadi Loma 5:3-5 nandi witulombola’mba: “Tusepelele ne mu byamalwa byetu mwine; pa kuyūka’mba, byobya byamalwa bilengeja kutūkija-mutyima. Kadi kutūkija-mutyima nako i kwa kibidiji; kibidiji nakyo kyo kileta kukulupila. Ino kukulupila nako kekufwijapo bumvu mhm.” Nanshi shi tūminina nyeke matompo mwanda wa mwiendelejo wetu wa Bwine Kidishitu, po pene tukekala bakumbanye mwa kūminina ne matompo makwabo mu ino ngikadilo ya bintu imbi.
Yehova Uketupala Mpalo
16. Lelo i bika bikalonga Yehova mwanda wa kuvulankanya masusu a boba bakekala balopwe ne bapidishitu?
16 Nansha shi tubajimija bituntwa pa mwanda wa kukankajibwa ne kupangwapangwa kobetupangapanga mwanda wa kulamata kotulamete ku dishinda dya Bwine Kidishitu, batwe tusangalei mwanda tuyukile amba Yehova uketupala mpalo ne pa mfulo. Kimfwa, mutumibwa Polo wātumīne boba badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu mukanda’mba: “Bānwe mwadi . . . ne kukwatwa kwa bintu byenu bya bupeta ne mutyima tō, pa kuyūka’mba, bānwe bene mudi ne bupeta butabukile buya bwa kubulwa kupwa” bwa kubikala bu balopwe mu Bulopwe bwa Leza. (Bahebelu 10:34) Langa’po nsangaji yobakekala nayo mu buludiki bwa Yehova ne Kidishitu pa kwingila mwingilo wa kwesela madyese malumbuluke ku bekadi ba pano panshi mu ntanda impya. Pano po pakafikidila binenwa bya mutumibwa Polo kudi Bene Kidishitu ba kikōkeji amba: “Ke-ne-muntu nadi mwene na’mba; kususuka kwa pano kekufwaninwepo kudingakana pamo na ntumbo īkasokwelwa mudi bātwe, mhm.”—Loma 8:18.
17. Lelo i bika bikalongela Yehova bengidi bandi ba dikōkeji bakulupile kwikala na būmi pano pa ntanda?
17 Ne boba badi na lukulupilo lwa kwikala pano pa ntanda nabo mo monka, nansha shi ababulwe ne kujimija bintu mwanda wa kwingidila Yehova, aye ukebapala mpalo ya ntanda ne miseke na byobya byakalonga kumeso. Ukebapanga būmi bubwaninine kadi bwampikwa mfulo mu paladisa pano pa ntanda. Mu mine ntanda impya’yo, Yehova “ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika.” (Kusokwelwa 21:4) Uno shao o mulao utendelwa! Kekudipo kintu kyotukokeja kujimija na mutyima tō nansha na mutyima fututu pa mwanda wa Yehova kikokeja kudingakana na būmi bulumbuluke bwiya kumeso, bukapa Yehova bengidi bandi ba kikōkeji bōminina masusu.
18. Lelo i mulao’ka ukankamika witulaile Yehova mu Kinenwa kyandi?
18 Masusu onso otukokeja kūminina, i kutupu nansha amo abwanya kuvutakanya nsangaji yotukekala nayo mu būmi bwa nyeke mu ntanda impya ya Leza. Onso ano asa kuvulankanibwa lonso na ngikadilo mineñene shē yotukekala’mo mu ntanda impya. Isaya 65:17, 18 unena’mba: “Bintu bya kala kebikavulukwapo, nansha kwikalapo ku-mutyima kwine mpika. Ino nanshi sangalai ne kusepelela nyeke mu kyokya kyo mpanga ami.” Nanshi byādi byendele’mo Yakoba, mwanabo na Yesu, anene amba: “Monaipo bidi, byo tutela boba bakankamenemo bu-badyese.” (Yakoba 5:11) I bine, shi tūminine ano masusu na kikōkeji, nabya tukamwena’mo dyalelo ne mu mafuku āya kumeso.
Usa Kulondolola Namani?
• Le byāikele namani bantu bashilule kususuka?
• Le masusu adi na kamweno’ka ku boba bakekala balopwe ne ku boba bakekala pano pa ntanda?
• Mwanda waka tukokeja kusangala tamba pano nansha byotususuka?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 18]
Būmi bulumbuluke bwādi kumeso kwa bambutwile betu babajinji
[Kifwatulo pa paje 20]
Masusu āteakenye Yesu ekale Mulopwe kadi Mupidishitu Mukatampe muyampe
[Kifwatulo pa paje 22]
Batumibwa ‘basangedile kukobakanibwa pa mwanda wa lwitabijo lwabo’