Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Po O Aogā Pea Le “Feagaiga Tuai”?

Po O Aogā Pea Le “Feagaiga Tuai”?

Po O Aogā Pea Le “Feagaiga Tuai”?

I LE 1786 sa iai se alii fomaʻi mai Falani na tusia le tusi Traité d’anatomie et de physiologie (A Discussion of Anatomy and Physiology). E manatu i ai o se tusi e aupito i saʻo e faatatau i le fausaga o neula, ma e lē o toe tele ni tusi o totoe, o le ala lea na faatauina ai se tusi i le sili atu i le 27 afe tālā Amerika! E ui i lea, e toʻalaiti ni tagata i aso nei e talitonuina se fomaʻi e faalagolago i lenei tusi ua loa senituri o iai. Ua autausagā ma e tāua lenei tusitusiga, ae lē faapea ai la e aogā mo ē o loo mamaʻi i le taimi nei.

E toʻatele e manatu faapena i le Feagaiga Tuai. E latou te talisapaia faamatalaga i le talafaasolopito o Isaraelu ma le manaia o le fatuina o a latou solo. Peitaʻi, latou te lē mautonu pe talafeagai ona mulimuli i nei taʻiala ua silia i le 2,400 tausaga le leva. O le poto faasaienisi, pisinisi, ma le olaga faaleaiga e matuā ese lava i aso nei mai le vaitaimi na tusia ai le Tusi Paia. O Philip Yancey o sē na avea muamua ma tusitala o le Christianity Today, na ia faapea mai i lana tusi The Bible Jesus Read: “E lē talafeagai i le tele o taimi, ae a talafeagai e faatigā taliga i le toʻatele i aso nei. Ona o nei māfuaaga atoa ai ma isi, ua lē faitau ai e le toʻatele le Feagaiga Tuai, lea e faia aʻe ai le tolu kuata o le Tusi Paia.” E lē fou nei manatunatuga.

E leʻi atoa le 50 tausaga talu ona maliu le aposetolo o Ioane i le pe tusa o le 100 T.A., na faalauiloa ai i le lautele e se tauleʻaleʻa mauʻoa e igoa iā Marcion, e tatau ona teena e Kerisiano le Feagaiga Tuai. Na faapea mai Robin Lane Fox o se faiaʻoga o talafaasolopito, na finau Marcion “O le ‘Atua’ i le Feagaiga Tuai o se ‘toa malosi’ e fiafia i ē fai mea leaga e pei o le tupu faatupu faalavelave o Isaraelu o Tavita. A o Iesu na faaāta mai ai se faaaliga fou o se Atua e sili atu lona maualuga.” Na faapea mai Fox o nei talitonuga ua “avea ma ‘faa-Marcion’ ma faaauau ona faatosina atu i ai tagata, aemaise lava ē na tautatala i le gagana Arama i sasaʻe e oo atu i le senituri lona fā.” O loo iai lava tagata o loo taofi mau i nei talitonuga. Na tusi Philip Yancey i le 1,600 tausaga ua mavae, “ua vave ona mou atu le malamalama o le Feagaiga Tuai ma ua matuā mou atu i isi vaipanoa.”

Po ua suia le Feagaiga Tuai? E faapefea ona ōgatusa le “Ieova o ʻau” i le Feagaiga Tuai ma le “Atua e ona le alofa ma le manuia [filemu]” i le Feagaiga Fou? (Isaia 13:13; 2 Korinito 13:11) Po o aogā lava le Feagaiga Tuai iā te oe i aso nei?