“Ginsulat sa Pagtudlo sa Aton”

“WALA sing katapusan ang paghimo sing madamu nga tolon-an.” (Manugwali 12:12) Ang pagbaha sang naimprinta nga mga impormasyon sa karon nagapakita nga ini nga pinamulong matuod gid tubtob karon. Kon amo, paano makadesisyon ang isa kon ano ang dapat niya basahon?

Kon nagadesisyon kon bala basahon nila ukon indi ang isa ka libro nga nagpainteres sa ila, luyag mahibaluan sang madamo nga bumalasa ang pila ka impormasyon tuhoy sa awtor sini. Gani, mahimo nga maglakip ang mga manugbalhag sing isa ka malip-ot nga parapo nga nagasugid kon tagadiin ang awtor, kon ano ang iya tinapusan, kag kon ano na nga mga libro ang ginsulat niya. Importante gid kon sin-o ang manunulat. Amo kon ngaa sang nagligad nga mga siglo, ang mga manunulat nga babayi nagagamit sing ngalan sang lalaki agod indi pagpakanubuon sang mga bumalasa ang libro nga ila ginsulat.

Sing makapasubo, subong sang ginsambit sa nagligad nga artikulo, ginasikway sang iban ang Hebreo nga Kasulatan kay nagapati sila nga ang Dios nga ginlaragway sa sini isa ka mapintas nga dios nga walay kaluoy nga nagapamatay sang iya mga kaaway. * Hambalan naton ang ginasugid mismo sang Hebreo nga Kasulatan kag sang Cristianong Griegong Kasulatan tuhoy sa Awtor sang Biblia.

Ang Awtor sang Biblia

Suno sa Hebreo nga Kasulatan, ang Dios nagsiling sa pungsod sang Israel: “Ako si Jehova; wala ako nagabag-o.” (Malaquias 3:6, NW) Mga 500 ka tuig sang ulihi, ang isa ka manunulat sa Biblia nga si Santiago nagsulat tuhoy sa Dios: “Sa iya walay pagliwanliwan ukon landong sang pagbalhin.” (Santiago 1:17) Kon amo, ngaa nagapati ang iban nga ang Dios sa Hebreo nga Kasulatan tuhay sa Dios sa Cristianong Griegong Kasulatan?

Bangod nanuhaytuhay ang mga aspekto sang personalidad sang Dios ang ginapakilala sa lainlain nga bahin sang Biblia. Sa tulun-an pa lang sang Genesis, ginlaragway sia subong isa nga nagbatyag sing ‘kasakit sa iya tagiposoon,’ subong “tagbuhat sang langit kag duta,” kag subong “Hukom sang bug-os nga duta.” (Genesis 6:6; 14:22; 18:25) Isa lamang bala ka Dios ang ginapatuhuyan sining nanuhaytuhay nga paglaragway? Huo.

Sa pag-ilustrar: Ang isa ka hukom mahimo nga kilala sang mga nakaatubang na sa iya sa korte subong isa ka estrikto  gid nga manugpatuman sang kasuguan. Sa pihak nga bahin, mahimo sia tamdon sang iya mga anak subong isa ka mahigugmaon kag maalwan nga amay. Para naman sa iya suod nga mga abyan, mahimo nga isa sia ka mainabyanon kag palalahog nga tawo. Ang hukom, ang amay, kag ang abyan isa ka tawo lang. Ugaling, nanuhaytuhay ang iya mga kinaiya sa lainlain nga mga kahimtangan.

Sing kaanggid, ginalaragway sang Hebreo nga Kasulatan si Jehova subong “Dios nga maloloy-on kag mainayohon, makuli sa pagpangakig, kag bugana sa malig-on nga paghigugma kag sa pagkatutum.” Apang, natun-an man naton nga sia “indi nga mas-a magpasaylo sang malalison.” (Exodo 34:6, 7) Ginapakita sining duha ka kinaiya ang kahulugan sang ngalan sang Dios. Ang “Jehova” nagakahulugan sing “Sia nga Nagapahanabo nga Mangin Amo.” Kon sayuron, ang Dios nagahimo sang kon ano ang kinahanglanon agod matuman ang iya mga saad. (Exodo 3:13-15) Apang, amo gihapon sia nga Dios. Si Jesus nagsiling: “Si Jehova nga aton Dios isa gid lang nga Jehova.”—Marcos 12:29, NW.

Ginbuslan Na Bala ang Hebreo nga Kasulatan?

Kinaandan na karon nga kon may yara bag-o nga natukiban ukon pagbag-o sa opinyon sang mga tawo, ang mga libro nga ginagamit sa pagtuon ginabuslan man. Gani, ginbuslan bala sang Cristianong Griegong Kasulatan ang Hebreo nga Kasulatan? Wala.

Kon tuyo ni Jesus nga buslan ang Hebreo nga Kasulatan sang rekord tuhoy sa iya ministeryo kag sang mga sinulatan sang iya mga disipulo, dapat ginsambit niya ini. Apang, antes si Jesus magkayab sa langit, ang rekord ni Lucas nagsiling: “Sumugud kay Moises kag sa tanan nga manalagna [sa Hebreo nga Kasulatan], gintalastas niya sa [iya duha ka disipulo] sa bug-os nga mga kasulatan ang mga butang nahanungud sa iya kaugalingon.” Sang ulihi, nagpakita si Jesus sa iya matutom nga mga apostoles kag sa iban pa. Ang rekord nagapadayon: “Niyan nagsiling sia sa ila: ‘Ini amo ang akon mga polong nga ginpamolong ko sa inyo, sang kaupud pa ako ninyo, nga ang tanan nga butang kinahanglan matuman nga nasulat sa  kasogoan ni Moises kag sa mga manalagna kag sa mga salmo nahanungud sa akon.’” (Lucas 24:27, 44) Ngaa nagkutlo pa si Jesus gikan sa Hebreo nga Kasulatan sa hingapusan sang iya ministeryo diri sa duta kon karaan na gali ini?

Sang natukod na ang Cristiano nga kongregasyon, padayon nga gingamit sang mga sumulunod ni Jesus ang Hebreo nga Kasulatan. Ginapatalupangod nila ang mga tagna nga wala pa matuman, ang mapuslanon nga mga prinsipio gikan sa Mosaikong Kasuguan, kag ang pinamulong sang matutom nga mga alagad sang Dios sang una nga nagapalig-on sa mga Cristiano nga magpabilin nga matutom. (Binuhatan 2:16-21; 1 Corinto 9:9, 10; Hebreo 11:1–12:1) “Ang bug-os nga kasulatan,” sulat ni apostol Pablo, “ginbugna sang dios kag mapuslanon.” * (2 Timoteo 3:16) Ano ang kapuslanan sang Hebreo nga Kasulatan sa karon?

Laygay Para sa Adlaw-adlaw nga Pagkabuhi

Binagbinaga ang problema karon tuhoy sa pagkaugot sa iban nga rasa. Sa isa ka siudad sa Sidlangan nga Europa, ang 21-anyos nga lalaki nga taga-Etiopia nagsiling: “Kon may kadtuan kami, dapat grupo kami. Kay kon damo kami, basi pa lang indi nila kami pag-atakehon.” Nagsiling pa sia: “Delikado na para sa amon nga maggua paglampas sang alas seis sang gab-i, labi na gid ang magab-ihan sa tren. Wala na sing iban nga nakita ang mga tawo, kundi ang kolor lang sang amon panit.” May solusyon bala ang Hebreo nga Kasulatan sa sini nga problema?

Ginsilingan ang mga Israelinhon sang una: “Kon magpanlugayaw ang isa ka dumuloong upud sa inyo sa duta ninyo, dili ninyo sia paghimoan sing kalainan. Ang dumuloong nga nagapanlugayaw upud sa inyo manginsubong sia sang tumandok sa tunga ninyo, kag higugmaon mo sia subong sang imo kaugalingon; kay nangindumuloong kamo sa duta sang Egipto.” (Levitico 19:33, 34) Huo, ginapatuman sini nga kasuguan sa Israel sang una nga tahuron ang mga “dumuloong,” kag ini nga kasuguan gintipigan sa Hebreo nga Kasulatan. Wala ka bala nagaugyon nga masolbar sang mga prinsipio sa amo nga kasuguan ang problema tuhoy sa pagkaugot sa iban nga rasa?

Bisan pa wala ini sing detalyado nga laygay tuhoy sa pag-uyat sing kuarta, ang Hebreo nga Kasulatan may praktikal nga mga panuytoy tuhoy sa  sini. Halimbawa, sa Hulubaton 22:7, mabasa naton: “Ang nagahulam alagad sa nagapahulam.” Sa karon, madamo nga manuglaygay tuhoy sa pag-uyat sing kuarta ang nagaugyon nga ang di-maalamon nga pag-utang sang mga balaklon mahimo bangdan sang pagpamigado.

Dugang pa, lapnag gid sa sining materyalistiko nga kalibutan karon ang paghingamo nga magmanggaranon bisan ano pa ang matabo. Sibu gid ini nga ginlaragway sang isa sa pinakamanggaranon nga tawo nga nagkabuhi, si Hari Solomon. Nagsulat sia: “Ang nagahigugma sang pilak indi mabusog sang pilak; bisan ang nagahigugma sang kabuganaan, sing patubas: ini man kadayawan.” (Manugwali 5:10) Maalamon gid ini nga paandam!

Paglaum Para sa Palaabuton

Isa lang ang tema sang bug-os nga Biblia: Gamiton sang Dios ang Ginharian sa idalom sang paggahom ni Jesucristo agod mabindikar ang iya pagkasoberano kag mapakabalaan ang iya ngalan.—Daniel 2:44; Bugna 11:15.

Paagi sa Hebreo nga Kasulatan, matun-an naton ang kahimtangan sang kabuhi kon maggahom na ang Ginharian sang Dios. Nagalugpay ini kag nagapasuod sa aton sa Ginahalinan sang lugpay, si Jehova nga Dios. Halimbawa, si manalagna Isaias nagtagna nga may paghidait ang sapat kag tawo: “Ang lobo magapuyo kaupud sang cordero, kag ang leopardo magaluko kaupud sang kanding nga tinday, kag ang tinday nga baka kag ang leon nga totoy kag ang pinatambok magatingub, kag ang bata magatuytuy sa ila.” (Isaias 11:6-8) Tuman gid katahom nga paglaum!

Kag ano naman ang matabo sa mga nakaeksperiensia sing mga butang nga indi nila kontrolado subong sang pagkaugot sa iban nga rasa ukon etniko nga mga grupo, malala nga balatian, kag kaimulon? Amo sini ang gintagna sang Hebreo nga Kasulatan tuhoy kay Cristo Jesus: “Magaluwas sia sang nawad-an kon magtuaw sia, sang imol nga wala sing manugtabang. Magakaawa sia sa imol kag sa nawad-an kag luwason niya ang mga kalag sang nawad-an.” (Salmo 72:12, 13) Praktikal gid ini, kay nagabulig ini sa mga nagatuo sa sini nga mga saad nga atubangon ang palaabuton nga may paglaum kag pagsalig.—Hebreo 11:6.

May rason gid si apostol Pablo sa pagsulat: “Ang bisan ano nga nasulat sadto anay ginsulat sa pagtudlo sa aton, agud nga paagi sa pagkalig-on kag pagkabakud sang mga kasulatan may paglaum kita”! (Roma 15:4) Huo, ang Hebreo nga Kasulatan importante gihapon nga bahin sang inspirado nga Pulong sang Dios, ang Biblia. Mapuslanon gid ini para sa aton karon. Kabay pa nga magapanikasog ka nga matun-an sing dugang pa kon ano gid ang ginatudlo sang bug-os nga Biblia kag busa mangin suod pa gid sa Awtor sini, si Jehova nga Dios.—Salmo 119:111, 112.

[Mga Footnote]

[Kahon sa pahina 6]

DAAN NGA TESTAMENTO UKON HEBREO NGA KASULATAN?

Ang ekspresyon nga “daan nga testamento” mabasa sa 2 Corinto 3:14 sa King James Version. Sa sini nga bersion, ang tinaga nga “testamento” ginbadbad gikan sa Griego nga tinaga nga di·a·theʹke. Apang, madamong moderno nga mga badbad, subong sang New International Version, ang nagbadbad sang di·a·theʹke nga “katipan” sa baylo nga “testamento.” Ngaa?

Ang leksikograpo nga si Edward Robinson nagsiling: “Bangod ang katipan sang una nalakip sa Mosaiko nga mga tulun-an, ang [di·a·theʹke] nagakahulugan sing tulun-an sang katipan, ang mga sinulatan ni Moises, nga amo ang kasuguan.” Ang ginapatuhuyan ni apostol Pablo sa 2 Corinto 3:14, amo ang Mosaikong Kasuguan, nga isa lamang ka bahin sang Kasulatan antes sang panahon sang mga Cristiano.

Kon amo, ano ang mas nagakaigo nga pagtawag sa una nga 39 ka tulun-an sang Balaan nga Biblia? Sa baylo nga ipahangop nga ini nga bahin sang Biblia karaan na, ginpatuhuyan ni Jesus kag sang iya mga disipulo ini nga mga sinulatan subong “mga kasulatan” kag “balaan nga mga kasulatan.” (Mateo 21:42; Roma 1:2) Gani, nahisuno sa sining inspirado nga mga pulong, ginatawag sang mga Saksi ni Jehova ang Daan nga Testamento nga Hebreo nga Kasulatan kay ini nga bahin sang Biblia orihinal nga ginsulat sa Hebreo. Sing kaanggid, ginatawag nila ang Bag-o nga Testamento nga Griego nga Kasulatan, kay Griego ang gingamit sang mga lalaki nga gin-inspirar sang Dios sa pagsulat sini nga bahin sang Biblia.

[Mga piktyur sa pahina 4]

Ang isa ka tawo mahimo makilal-an nga isa ka estrikto gid nga hukom, isa ka mahigugmaon nga amay, kag isa ka abyan

[Piktyur sa pahina 5]

Sa kabug-usan sang pagministeryo ni Jesus, gingamit niya ang Hebreo nga Kasulatan

[Mga piktyur sa pahina 7]

Ano nga mga prinsipio sa Biblia ang makabulig sa isa tawo agod makadesisyon sing maayo?