Να Είστε Άγρυπνοι ως προς τη Σπουδαιότητα του Επαίνου

ΕΧΕΤΕ ακούσει ποτέ κάποιον να παραπονιέται ότι ο εργοδότης του τον επαινεί ελάχιστα; Μήπως μάλιστα έχετε κάνει και εσείς αυτό το παράπονο; Ή αν είστε νεαρό άτομο, μήπως έχετε πει το ίδιο πράγμα για τους γονείς σας ή για τους δασκάλους σας;

Μερικά από αυτά τα παράπονα είναι πιθανώς βάσιμα. Αλλά σύμφωνα με κάποιον Γερμανό ειδικό στον τομέα της παροχής κινήτρων, όταν οι εργαζόμενοι κάνουν αυτό το παράπονο, εκείνο που τους ενοχλεί δεν είναι τόσο η έλλειψη επαίνου όσο η έλλειψη προσωπικού ενδιαφέροντος από μέρους του εργοδότη τους. Όπως και να έχουν τα πράγματα, είναι προφανές ότι κάτι λείπει. Ο έπαινος και η εκδήλωση προσωπικού ενδιαφέροντος είναι και τα δύο ζωτικής σημασίας προκειμένου να απολαμβάνουμε ικανοποιητικές σχέσεις.

Αυτό αληθεύει επίσης στο ζήτημα της λατρείας. Η Χριστιανική εκκλησία είναι ανάγκη να χαρακτηρίζεται από πνεύμα επαίνου, από θέρμη και από την εκδήλωση προσωπικού ενδιαφέροντος. Τα μέλη της καταφέρνουν να δημιουργούν και να διατηρούν αυτή την ωραία ατμόσφαιρα τηρώντας τις κατευθυντήριες γραμμές της Γραφής. Μολαταύτα, ανεξάρτητα από το πόσο στοργική είναι η εκκλησία μας, πάντοτε υπάρχουν περιθώρια για βελτίωση. Έχοντας αυτό κατά νου, ας εξετάσουμε τρία καλά παραδείγματα ατόμων που έδωσαν έπαινο: τον Ελιού, ο οποίος ήταν υπηρέτης του Θεού κατά την προχριστιανική εποχή, τον απόστολο Παύλο και τον ίδιο τον Ιησού Χριστό.

Συμβουλή με Ευγένεια και Σεβασμό

Ο Ελιού, προφανώς μακρινός συγγενής του Αβραάμ, συνέβαλε καθοριστικά στο να βοηθηθεί ο Ιώβ να αποκτήσει ισορροπημένη άποψη για τη σχέση του με τον Θεό. Ο Ελιού ήταν ευγενικός και έδειχνε σεβασμό. Περίμενε υπομονετικά να έρθει η σειρά του για να μιλήσει. Και ενώ οι δήθεν φίλοι του Ιώβ μόνο τον επέκριναν, ο Ελιού, εκτός από το να δώσει συμβουλές, έσπευσε να επαινέσει τον Ιώβ για τη δίκαιη πορεία του. Το έκανε αυτό με θέρμη και με ολοφάνερο προσωπικό ενδιαφέρον ως φίλος, χρησιμοποιώντας το όνομα του Ιώβ, ανόμοια με τους άλλους. Ζήτησε ευγενικά: «Ιώβ, άκουσε, σε παρακαλώ, τα λόγια μου και δώσε ακρόαση σε όλα όσα θα πω». Βάζοντας με σεβασμό τον εαυτό του στη θέση του Ιώβ, παραδέχτηκε: «Δες! Εγώ είμαι για τον αληθινό Θεό ό,τι και εσύ· από τον πηλό πλάστηκα και εγώ». Κατόπιν έδωσε τον εξής έπαινο: «Αν υπάρχουν λόγια να πεις, απάντησέ μου· μίλησε, επειδή βρήκα ευχαρίστηση στη δικαιοσύνη σου».—Ιώβ 33:1, 6, 32.

Το να συμπεριφερόμαστε στους άλλους με ευγένεια και σεβασμό είναι, κατά μία έννοια, ένας τρόπος για να τους επαινούμε. Στην ουσία, λέμε στον ακροατή μας: “Πιστεύω ότι είσαι άξιος της προσοχής μου και άξιος καλής μεταχείρισης”. Με αυτόν τον τρόπο μεταδίδουμε ένα αίσθημα θέρμης και δείχνουμε το προσωπικό μας ενδιαφέρον για αυτόν.

Το να είμαστε ευγενικοί και να εκδηλώνουμε αβρότητα σημαίνει περισσότερα από το να ακολουθούμε απλώς τους κανόνες καλών  τρόπων με τυπικότητα. Για να αγγίζουμε την καρδιά των άλλων, η αβρότητα και η ευγένειά μας πρέπει να είναι ειλικρινείς και εγκάρδιες. Πρέπει να αποτελούν έκφραση γνήσιου ενδιαφέροντος και αγάπης.

Έπαινος με Διακριτικότητα

Ο απόστολος Παύλος έδειξε το ρόλο που παίζει η διακριτικότητα στο να επαινούμε τους άλλους. Παραδείγματος χάρη, ενόσω κήρυττε στην Αθήνα κατά το δεύτερο ιεραποστολικό του ταξίδι, υπερασπίστηκε τη Χριστιανοσύνη ενώπιον μερικών Ελλήνων φιλοσόφων. Προσέξτε πόσο διακριτικά χειρίστηκε εκείνη τη δύσκολη κατάσταση. «Κάποιοι . . . τόσο από τους Επικούρειους όσο και από τους Στωικούς φιλοσόφους έπιασαν συζήτηση μαζί του διαφωνώντας, και μερικοί έλεγαν: “Τι θέλει τάχα να πει αυτός ο φλύαρος;” Άλλοι: “Φαίνεται ότι είναι διαγγελέας ξένων θεοτήτων”». (Πράξεις 17:18) Παρά τα σχόλια αυτά, ο Παύλος διατήρησε την ψυχραιμία του και απάντησε: «Άντρες Αθηναίοι, βλέπω πως σε όλα τα πράγματα φαίνεται ότι έχετε μεγαλύτερο φόβο για τις θεότητες από ό,τι άλλοι». Αντί να καταδικάσει την ειδωλολατρία τους, ο Παύλος τούς επαίνεσε επειδή ήταν βαθιά θρησκευόμενοι.—Πράξεις 17:22.

Μήπως υποκρινόταν ο Παύλος; Κάθε άλλο. Απλώς δεν έκανε το λάθος να κρίνει τους ακροατές του. Ήξερε καλά ότι και ο ίδιος είχε κάποτε άγνοια της αλήθειας. Η αποστολή του ήταν να παρουσιάσει το άγγελμα του Θεού, όχι να κρίνει τους άλλους. Γνώριζε εκ πείρας αυτό που έχουν διαπιστώσει πολλοί Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα: Μερικοί ειλικρινείς υποστηρικτές της ψεύτικης θρησκείας έγιναν τελικά από τους πιο σθεναρούς υποστηρικτές της αληθινής θρησκείας.

Η προσέγγιση του Παύλου ήταν καλή και έφερε θαυμάσια αποτελέσματα. «Ορισμένοι . . . άντρες ενώθηκαν με αυτόν και έγιναν πιστοί, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Διονύσιος, που ήταν δικαστής του Αρείου Πάγου, και μια γυναίκα ονόματι Δάμαρις και άλλοι εκτός από αυτούς». (Πράξεις 17:34) Πόσο σοφό ήταν που ο Παύλος επαίνεσε τους Αθηναίους για τις ειλικρινείς θρησκευτικές τους πεποιθήσεις—παρότι αυτές ήταν ψευδείς—αντί να τους καταδικάσει επειδή δεν είχαν ακριβή γνώση! Οι άνθρωποι που είναι παροδηγημένοι από ψευδείς πληροφορίες έχουν πολλές φορές καλή καρδιά.

Όταν κλήθηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενώπιον του Ηρώδη Αγρίππα Β΄, ο Παύλος χρησιμοποίησε επίσης διακριτική προσέγγιση. Ο Ηρώδης ήταν γνωστός για το ότι είχε αιμομεικτική σχέση με την αδελφή του, τη Βερνίκη, κάτι που καταδίκαζε σαφώς ο Λόγος του Θεού. Παρ’ όλα αυτά, ο Παύλος δεν χρησιμοποίησε καταδικαστικά λόγια. Αντίθετα, βρήκε έναν βάσιμο λόγο για να επαινέσει τον Ηρώδη. «Σχετικά με όλα αυτά για τα οποία κατηγορούμαι από Ιουδαίους, Βασιλιά Αγρίππα, θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχισμένο για το ότι μπροστά σε εσένα υπερασπίζομαι τον εαυτό μου σήμερα, ιδιαίτερα επειδή είσαι ειδικός σε όλα τα έθιμα καθώς και στις διαφωνίες μεταξύ των Ιουδαίων».—Πράξεις 26:1-3.

Πόσο σοφό θα ήταν να χρησιμοποιούμε και εμείς παρόμοια διακριτική προσέγγιση στις σχέσεις μας με τους άλλους! Το να επαινέσουμε έναν γείτονα, έναν συμμαθητή ή κάποιον συνάδελφο μπορεί να προαγάγει τις ειρηνικές σχέσεις και να ενθαρρύνει την καλή συμπεριφορά. Αγγίζοντας την καρδιά μέσω επαίνου που δίνεται επάξια, μπορεί μερικές φορές να καταφέρουμε να υποκινήσουμε ειλικρινή άτομα να αντικαταστήσουν τις εσφαλμένες τους αντιλήψεις και πράξεις με αυτές που εναρμονίζονται περισσότερο με την ακριβή γνώση.

Το Τέλειο Παράδειγμα του Ιησού Όσον Αφορά τον Έπαινο

Ο Ιησούς έδινε έπαινο. Λόγου χάρη, μετά την ανάστασή του και την ανάληψή του στον ουρανό, ο Ιησούς, υπό την κατεύθυνση του Θεού, μίλησε μέσω του αποστόλου Ιωάννη στις εφτά εκκλησίες της Μικράς Ασίας. Δεν παρέλειψε να επαινέσει όσες άξιζαν έπαινο. Απευθυνόμενος στις εκκλησίες της Εφέσου, της Περγάμου και των Θυατείρων, χρησιμοποίησε εκφράσεις όπως: «Γνωρίζω τα έργα σου, και τον κόπο και την υπομονή σου, και ότι δεν μπορείς να υποφέρεις κακούς ανθρώπους», «κρατάς γερά το όνομά μου και δεν αρνήθηκες την πίστη σου σε εμένα», και «γνωρίζω τα έργα σου, και την αγάπη και  την πίστη και τη διακονία και την υπομονή σου, και ότι τα έργα σου τα τελευταία είναι περισσότερα από τα προηγούμενα». Ακόμη και στις Σάρδεις, όπου η εκκλησία χρειαζόταν ισχυρή συμβουλή, ο Ιησούς έλαβε υπόψη του τα άτομα που άξιζαν έπαινο, λέγοντας: «Εντούτοις, έχεις λίγα ονόματα στις Σάρδεις που δεν μόλυναν τα εξωτερικά τους ενδύματα, και θα περπατήσουν μαζί μου ντυμένοι στα λευκά, επειδή είναι άξιοι». (Αποκάλυψη 2:2, 13, 19· 3:4) Τι έξοχο παράδειγμα έθεσε ο Ιησούς!

Μιμούμενοι τον Ιησού, δεν πρέπει ποτέ να καταδικάζουμε μια ολόκληρη ομάδα ατόμων για την αποτυχία λίγων ούτε να δίνουμε την απαραίτητη συμβουλή χωρίς να δίνουμε επίσης κατάλληλο έπαινο. Είναι, όμως, καλό να έχουμε κατά νου ότι αν δίνουμε έπαινο μόνο όταν σκοπεύουμε να δώσουμε συμβουλή, ο έπαινός μας μπορεί μερικές φορές να πέσει στο κενό. Να δίνετε έπαινο γενναιόδωρα οποτεδήποτε είναι δυνατόν! Κατόπιν, αν σε κάποια άλλη περίπτωση χρειαστεί να δώσετε συμβουλή, αυτή θα γίνει πιο εύκολα δεκτή.

Πρεσβύτεροι οι Οποίοι Δίνουν Κατάλληλο Έπαινο

Η Κορνήλια, μια Χριστιανή η οποία υπηρετεί τώρα σε κάποιο γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ευρώπη, θυμάται ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ένας περιοδεύων επίσκοπος που επισκεπτόταν την εκκλησία της τη ρώτησε πώς τα πήγαινε με την προσωπική της μελέτη και την ανάγνωση των περιοδικών. «Ντράπηκα λίγο», λέει η ίδια. Αλλά στη συνέχεια παραδέχτηκε ότι δεν κατάφερνε να διαβάσει όλα τα άρθρα των περιοδικών. «Αντί να με επικρίνει για αυτό», θυμάται, «με επαίνεσε που διάβαζα όσο διάβαζα. Ένιωσα τόσο ενθαρρυμένη από τον έπαινό του ώστε  έκτοτε είμαι αποφασισμένη να διαβάζω κάθε άρθρο».

Ο Ρέι, ο οποίος υπηρετεί σε κάποιο γραφείο τμήματος στην Ευρώπη, θυμάται την πρώτη του μέρα στην υπηρεσία σκαπανέα. Ο προεδρεύων επίσκοπος της εκκλησίας, ένας άνθρωπος με επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις καθώς και πολυάριθμες ευθύνες στην εκκλησία, με το που μπήκε στην Αίθουσα Βασιλείας εκείνο το βράδυ πήγε κατευθείαν στον Ρέι και τον ρώτησε: «Πώς ήταν η πρώτη σου μέρα στην υπηρεσία σκαπανέα;» Τώρα, σχεδόν 60 χρόνια αργότερα, ο Ρέι θυμάται ακόμη τη στοχαστικότητα εκείνου του πρεσβυτέρου.

Όπως δείχνουν αυτές οι δύο εμπειρίες, μια ειλικρινής, στοργική έκφραση εκτίμησης για ό,τι έχουν κάνει οι άλλοι—όχι απλώς κάποια τυπικά λόγια ή άσκοπη κολακεία—μπορεί να κάνει θαύματα. Στη Χριστιανική εκκλησία έχουμε πάρα πολλούς λόγους για να επαινούμε τους ομοπίστους μας. Απλώς σκεφτείτε την επιθυμία τους να υπηρετούν τον Ιεχωβά, τα καλά προετοιμασμένα σχόλιά τους, την πρόοδό τους όσον αφορά την υπερνίκηση του άγχους όταν εκφωνούν ομιλίες ή συμμετέχουν σε μέρη της συνάθροισης, το ζήλο τους στο κήρυγμα και στη διδασκαλία και τις προσπάθειες που καταβάλλουν για να βάζουν τα συμφέροντα της Βασιλείας και τους πνευματικούς στόχους στην πρώτη θέση. Όταν δίνουμε έπαινο σε άλλους, ανταμειβόμαστε πλούσια. Αυτό μας κάνει ευτυχισμένους και μας δημιουργεί θετική διάθεση.—Πράξεις 20:35.

Οι πρεσβύτεροι είναι ωφέλιμο να επαινούν την εκκλησία για το καλό της έργο. Και όταν είναι απαραίτητο να δοθεί συμβουλή, τη δίνουν με πνεύμα αγάπης. Από την άλλη πλευρά, η ανάγκη να εκτελούνται όλα απολύτως σωστά δεν θα τους γίνει έμμονη ιδέα, κάνοντάς τους να θεωρούν και την παραμικρή ατέλεια σοβαρή αδυναμία.

Οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι οι οποίοι μιμούνται το παράδειγμα του Ελιού όσον αφορά την εκδήλωση ευγένειας με σεβασμό και αγάπη, τη διακριτική προσέγγιση του Παύλου και το στοργικό ενδιαφέρον του Ιησού θα αποτελούν πηγή γνήσιας ενθάρρυνσης για τους αδελφούς τους. Ο έπαινος θα αναδεικνύει τα καλύτερα χαρακτηριστικά των άλλων και θα συμβάλλει σε χαρωπές, αρμονικές σχέσεις. Πόσο πρέπει να χάρηκε ο Ιησούς κατά το βάφτισμά του όταν άκουσε τον ουράνιο Πατέρα του να τον επαινεί με τα λόγια: «Εσύ είσαι ο Γιος μου ο αγαπητός· σε έχω επιδοκιμάσει»! (Μάρκος 1:11) Είθε να κάνουμε την καρδιά των αδελφών μας να χαίρεται με τα ειλικρινή, ουσιαστικά μας λόγια επαίνου.

[Εικόνες στη σελίδα 15]

Η διακριτική προσέγγιση έφερε καλά αποτελέσματα στην περίπτωση του Παύλου, και το ίδιο είναι δυνατόν να συμβεί και με εμάς

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Ο θερμός, ειλικρινής έπαινος μπορεί να κάνει θαύματα