Ol Papa Mama—Trenem Ol Pikinini Blong Yufala Wetem Lav
Ol Papa Mama—Trenem Ol Pikinini Blong Yufala Wetem Lav
“Long olgeta samting we yufala i mekem, be yufala i mas lavem ol man.”—1 KORIN 16:14.
1. ?Ol papa mama oli harem olsem wanem taem wan pikinini blong olgeta i jes bon?
BIGHAF blong ol papa mama oli agri se taem wan pikinini i jes bon, hem i wan taem long laef blong olgeta we oli glad tumas. Wan mama we nem blong hem Aleah i talem se: “Fastaem we mi mi lukluk bebi blong mi, mi glad we mi glad. Mi ting se mi neva bin luk wan narafala pikinini we i naes olsem hem.” I tru se long taem olsem, ol papa mama oli glad tumas, be oli save wari tu. Hasban blong Aleah i talem se: “Mi stap tingbaot sipos mi save rerem gel blong mi blong hem i kam naf blong fesem ol traem blong laef.” Plante papa mama oli gat ol wari olsem mo oli luksave se oli nidim blong trenem ol pikinini blong olgeta wetem lav. Ol Kristin papa mama we oli wantem trenem ol pikinini blong olgeta wetem lav, oli sua blong fesem ol traem. ?Wanem sam long ol traem ya?
2. ?Wanem ol traem we ol papa mama oli fesem?
2 Naoia yumi laef long en blong ol las dei blong wol ya. Olsem ol profet tok blong Baebol i talem, yumi stap long wan wol we i fulap long ol man we oli no soemaot lav long narafala. Insaed long famle tu ol man oli “no man blong gat sore [“filing,” NW] long man” mo oli “no man blong talem tangkiu, mo oli no save tingbaot God, . . . oli man blong lusum hed, mo oli wael olgeta.” (2 Timoti 3:1-5) Evri dei, ol memba blong ol Kristin famle oli mas laef wetem ol man we oli gat ol fasin olsem, taswe samting ya i save gat paoa long fasin we ol Kristin oli soemaot insaed long famle blong olgeta. Mo tu, ol papa mama oli mas faet agensem ol slak fasin blong olgeta. Maet samtaem oli kam kros kwik, oli talem ol nogud toktok we oli no minim blong talem, no maet oli no yusum fasin luksave long sam narafala rod.—Rom 3:23; Jemes 3:2, 8, 9.
3. ?Olsem wanem ol papa mama oli save trenem ol pikinini blong olgeta blong oli stap glad?
3 Nating se ol papa mama oli fesem ol traem ya, oli save trenem ol pikinini blong oli lavem Jeova mo blong oli stap glad. ?Olsem wanem oli save mekem samting ya? Ol papa mama oli mas folem advaes blong Baebol we i talem se: “Long olgeta samting we yufala i mekem, be yufala i mas lavem ol man.” (1 Korin 16:14) Yes, lav i “save joenemgud olgeta samting, blong oli kam wan.” (Kolosi 3:14) Bambae yumi stadi long tri fasin we oli joen wetem lav, we aposol Pol i tokbaot long faswan leta we hem i raetem long ol Kristin long Korin. Bambae yumi tokbaot tu sam rod we ol papa mama oli save yusum blong mekem lav i wok taem oli trenem ol pikinini blong olgeta.—1 Korin 13:4-8.
Papa Mama i Nidim Longfala Tingting
4. ?From wanem ol papa mama oli nidim longfala tingting?
4 Pol i raetem se: “Man we i stap lavem man, tingting blong hem i longfala.” (1 Korin 13:4) Long Grik lanwis, tok ya we oli tanem i kam “tingting blong hem i longfala” i minim longfala tingting mo slo blong kam kros. ?From wanem ol papa mama oli nidim blong gat longfala tingting? Ating ol papa mama oli save tingbaot plante risen. Tingbaot sam long ol risen ya. Plante taem, sipos pikinini i wantem wan samting, bambae hem i no askem samting ya wan taem nomo. Nating se papa mama i talem no long hem, be pikinini bambae i askem bakegen mo bakegen, from hem i hop se bambae tufala i talem yes long hem. Maet ol yangfala oli rao wetem papa mama from we oli ting se wan samting i gud, be papa mama i save se samting we oli wantem mekem i krangke. (Ol Proveb 22:15) Mo olsem yumi evriwan, ol pikinini oli save mekem ol semfala mastik bakegen mo bakegen.—Ol Sam 130:3.
5. ?Wanem i save givhan long ol papa mama blong oli gat longfala tingting?
5 ?Wanem i save givhan long ol papa mama blong soemaot longfala tingting long ol pikinini? King Solomon i raetem se: “Fasin luksave blong wan man i mekem se hem i no save kam kros kwik.” (Ol Proveb 19:11, NW) Sipos ol papa mama oli tingbaot taem ya we olgeta oli bin ‘toktok olsem pikinini, gat save olsem pikinini, mo tingting blong olgeta i tingting blong pikinini nomo,’ bambae oli kasem save long fasin blong ol pikinini blong olgeta. (1 Korin 13:11) ?Ol papa mama, yufala i tingbaot taem we yufala i bin hambag long mama no papa blong yufala blong oli givim wan samting long yufala we i krangke nomo? ?Taem yufala i yangfala, yufala i bin gat tingting ya se papa mama blong yufala tufala i no kasem save long ol filing mo problem blong yufala? Sipos yes, ating yu kasem save from wanem pikinini blong yu i gat fasin olsem mo from wanem yu mas gat longfala tingting blong talem ol desisen blong yu bakegen mo bakegen. (Kolosi 4:6) I gud blong makem se Jeova i bin talem long ol papa mama blong Isrel se oli mas “tijim” pikinini blong olgeta long loa blong hem. (Dutronome 6:6, 7) Long lanwis Hibru tok ya “tijim” i minim “talem plante taem,” “talem bakegen mo bakegen,” no “makem klia.” Samting ya i min se maet papa mama i mas talem sem samting plante taem bifo we pikinini i lanem blong mekem ol loa blong God i wok long laef blong hem. I nidim fasin ya blong talem bakegen mo bakegen taem pikinini i stap lanem ol narafala impoten save long saed blong laef.
6. ?From wanem wan papa no wan mama we i gat longfala tingting, i no letem pikinini i mekem eni samting nomo?
6 Sipos wan papa no wan mama i gat longfala tingting, hemia i no min se hem i save letem pikinini i gohed nomo blong mekem ol samting we God i no glad long hem. Tok blong God i givim woning, i se: “Pikinini we papa blong hem i no stretem hem, i letem hem i stap mekemhed, mo i stap folem tingting blong hem nomo, hem bambae i mekem papa mo mama blong hem, tufala i sem bigwan.” Blong blokem samting ya, sem vas ya i givim advaes, i se: “Fasin ya we man i stap wipim pikinini blong hem, mo i stap tok long hem blong stretem hem, hem i save mekem pikinini i waes.” (Ol Proveb 29:15) Samtaem, pikinini i save ting se papa mama i no gat raet blong stretem hem. Be ol Kristin famle oli no olsem wan gavman we ol man aninit long hem oli save jusum ol rul we oli wantem. Nogat. Ol papa mama oli gat raet blong stanemap ol rul we pikinini i mas folem, nating se pikinini i agri long ol rul ya no nogat. Jeova we hem i Hed blong famle, i givim raet long ol papa mama blong trenem mo stretem pikinini blong olgeta wetem lav. (1 Korin 11:3; Efesas 3:15; 6:1-4) Nekis fasin we i joen wetem lav we Pol i tokbaot, i joen wetem fasin ya blong stretem ol pikinini.
?Olsem Wanem Blong Stretem Pikinini Wetem Lav?
7. ?From wanem ol papa mama we oli kaengud oli stretem pikinini blong olgeta? ?Mo i minim wanem blong stretem pikinini?
7 Pol i bin raetem se “lav hem i kaengud.” (1 Korin 13:4, NW) Ol papa mama we oli rili kaen, oli stretem ol pikinini blong olgeta long fasin we oltaem oli folem ol rul we oli stanemap. Taem oli mekem olsem, oli folem eksampol blong Jeova. Pol i raetem se: “Mi mi Hae God, mo mi save stretem olgeta ya we mi lavem olgeta.” Plis makem se taem Baebol i tokbaot fasin ya blong stretem narafala, i no minim nomo se man i kasem panis. Hem i save minim trenem mo tijim tu. ?Wanem bigfala tingting biaen long fasin stretem? Pol i talem se: “Bambae yumi save kasem frut blong hem, we yumi gat pis, from we laef blong yumi i stret gud long fes blong God.” (Hibrus 12:6, 11) Taem ol papa mama oli tijim pikinini blong olgeta wetem kaen fasin mo folem stamba tingting blong God, oli givim janis long pikinini blong i kam wan bigman we i gat pis mo stret fasin. Sipos pikinini i letem ‘Hae God i stretem’ hem, bambae hem i kasem waes, save, mo fasin luksave—ol samting we oli moa gud i winim silva mo gol.—Ol Proveb 3:11-18.
8. ?Wanem frut i kamaot taem ol papa mama oli no stretem pikinini blong olgeta?
8 Ol papa mama oli no soem kaen fasin nating taem oli no stretem pikinini. Jeova i putum tok ya long tingting blong Solomon blong hem i raetemdaon se: “Sipos yu no wantem panisim pikinini blong yu, hemia i min se yu no lavem hem. Sipos yu lavem hem, bambae yu stap stretem hem.” (Ol Proveb 13:24) Plante pikinini, we papa mama i stretem olgeta sam samtaem nomo, oli tingbaot olgeta nomo mo oli no glad. Defren olgeta, ol papa mama we oli kasem save long filing blong pikinini mo long sem taem oli strong blong holem ol rul we oli stanemap, oli luk se pikinini blong olgeta i wan gudfala studen, i joengud wetem ol narafala, mo i glad moa. Yes, ol papa mama we oli stretem ol pikinini blong olgeta oli kaengud long olgeta.
9. ?Ol Kristin papa mama oli tijim ol pikinini long saed blong wanem samting, mo ol pikinini oli mas tingbaot ol samting ya olsem wanem?
9 ?Olsem wanem blong stretem ol pikinini long fasin we i kaen mo i soemaot lav? Ol papa mama oli mas talemaot klia long ol pikinini wanem we oli wantem olgeta blong mekem. Tingbaot ol pikinini we papa mama blong olgeta oli Kristin. Stat taem oli smol nomo papa mama i tijim olgeta long ol stamba rul blong Baebol mo ol pikinini oli lanem se oli mas joen long ol defdefren haf blong trufala wosip. (Eksodas 20:12-17; Matiu 22:37-40; 28:19; Hibrus 10:24, 25) Ol pikinini oli nidim blong save se hemia ol impoten samting we bambae papa mama tufala i no jenisim tingting blong tufala long saed blong olgeta.
10, 11. ?From wanem maet samtaem ol papa mama oli tingbaot ol wari we pikinini i gat taem oli stanemap ol rul blong famle i folem?
10 Sam samtaem, maet papa mama i askem tingting blong pikinini taem oli wantem stanemap ol rul we famle i mas folem. Sipos pikinini i save joen tu blong tokbaot ol rul ya, maet bambae hem i glad moa blong obei long olgeta. Tingbaot sipos papa mama i tekem desisen blong putum wan stret taem long naet we pikinini i mas kambak long haos. Tufala nomo i save jusum wan stret aoa we pikinini i mas stap long haos. Sipos no, tufala i save mekem i defren. Tufala i save askem pikinini blong talemaot wan taem we hem i laekem mo from wanem hem i jusum taem ya. Biaen, papa mama i save talemaot taem we tufala i wantem mo tufala i save eksplenem from wanem tufala i ting se taem ya i stret. ?Be olsem wanem sipos pikinini i no agri wetem papa mama? Samtaem, papa mama i save jusum blong folem tingting blong pikinini, sipos tingting ya i no brekem ol loa blong Baebol. ?Be olsem wanem? ?Hemia i min se papa mama i stap letem pikinini i bos long tufala?
11 Blong ansarem kwestin ya, tingbaot wanem we Jeova i mekem long Lot mo famle blong hem, olsem wanem hem i yusum paoa blong hem wetem lav. Afta we ol enjel oli lidim Lot, waef blong hem, mo ol gel blong hem oli kamaot long Sodom, ol enjel oli talem long olgeta se: “Yufala i resis i go antap long hil ya. . . . Long fasin ya nomo bambae yufala i save laef. !Sipos no, bambae yufala i ded ya!” Be Lot i ansa i se: “No Masta, be ol hil ya oli longwe tumas. Plis yu no mekem mifala olsem.” Ale, Lot i talem wan narafala tingting, i se: “?Yu luk vilej ya we i stap? Hem i klosap nomo, mi save go kasem. Plis yu letem mi mi go stap long hem.” ?Wanem ansa blong Jeova? Hem i talem se: “Ale, i gud nomo.” (Jenesis 19:17-22) ?Olsem wanem? ?Jeova i letem Lot i bos long hem? !Nogat! Be, hem i tingbaot samting we Lot i askem mo hem i jusum blong soem kaen fasin long hem wan moa taem. ?Sipos yu yu wan papa no wan mama, samtaem yu stap tingbaot ol wari we pikinini blong yu i gat taem yu stap putumap ol rul blong famle i folem?
12. ?Wanem bambae i givhan long wan pikinini blong harem se hem i sef?
12 Ol pikinini oli no nidim blong save ol rul nomo, oli mas save ol panis tu we bambae oli kasem sipos oli brekem ol rul ya. Afta we papa mama tufala i tokbaot ol panis ya long pikinini mo pikinini i kasem save long olgeta, papa mama i mas mekem ol rul ya oli wok. Ol papa mama oli no soem kaen fasin sipos oli givim woning oltaem long pikinini se bambae oli panisim hem, be biaen oli neva mekem. Baebol i talem se: “Taem ol man we oli stap brekem loa oli no kasem panis kwiktaem, tingting blong olgeta man oli stap kam fulap long ol plan blong mekem ol samting nogud.” (Prija 8:11) I tru, maet wan papa no wan mama i no panisim pikinini long fored blong ol narafala, no long fored blong ol fren blong hem, blong no mekem hem i sem bitim mak. Be taem ol pikinini oli save se “Yes” blong papa mama i minim yes mo “No” i minim no, bambae oli gat moa respek mo lav long papa mama mo bambae oli harem se oli moa sef—nating se samtaem oli mas kasem panis.—Matiu 5:37.
13, 14. ?Olsem wanem papa mama i save folem eksampol blong Jeova taem oli stap trenem pikinini blong olgeta?
13 Blong stretem pikinini long fasin we i kaen, panis mo wei we papa mama i givim panis ya, i mas stret long nid blong pikinini. Pam i tingtingbak long wanem we hem mo man blong hem tufala i mekem long tufala pikinini blong tufala, mo i talem se: “Mitufala i mas stretem tufala pikinini long tu defren fasin, folem nid blong tufala. Wanem i stret long wan pikinini, i no stret long narafala.” Hasban blong hem, Larry, i eksplenem se: “Fasbon gel blong mitufala i gat strong tingting blong mekem samting we hem i wantem mo hem i obei nomo taem mitufala i stretem hem long wan fasin we i strong. Be namba tu gel blong mitufala i obei taem mitufala i jes tok strong long hem no taem mitufala i lukluk hem strong.” Yes, ol papa mama we oli kaengud oli traehad blong luksave wanem i beswan rod blong stretem wanwan pikinini blong olgeta.
14 Jeova nao i soemaot eksampol long ol papa mama. Hem i save gud ol gudfala fasin mo slak fasin blong ol wanwan man blong hem. (Hibrus 4:13) Mo, taem Jeova i panisim wan man hem i neva mekem i strong tumas long hem. Taem wan man i brekem loa, Jeova i givim panis long hem, be hem i neva strong tumas long fasin blong hem blong stretem man. Defren olgeta, oltaem Jeova i stretem ol man blong hem long fasin we i stret nomo, ‘i no strong tumas.’ (Jeremaea 30:11) ?Ol papa mama, yufala i save ol gudfala fasin mo ol slak fasin blong ol pikinini blong yufala? ?Olsem wanem? ?Yufala i naf blong yusumgud save ya blong trenem olgeta long fasin we i kaen mo we i save givhan long olgeta? Sipos yes, yu stap pruvum se yu lavem pikinini blong yu.
Givhan Long Olgeta Blong Oli Tok Tru
15, 16. ?Olsem wanem ol papa mama oli save pulum pikinini blong tok tru, mo wanem sam rod we sam Kristin papa mama i faenem se oli wokgud long saed ya?
15 Wan narafala fasin blong lav hemia se “i no save harem gud long ol fasin we i no stret. Hem i harem gud long trutok nomo.” (1 Korin 13:6, NW) ?Olsem wanem papa mama i save trenem pikinini blong i lavem samting we i stret mo i tru? Wan impoten step hemia se papa mama i leftemap tingting blong pikinini blong i talemaot ol trufala filing blong hem, nating sipos toktok blong pikinini i mekem papa mama i harem nogud. I tru se papa mama i glad taem pikinini i talemaot ol tingting mo filing we oli laenap wetem ol stret rul blong Baebol. Be samtaem, maet toktok blong pikinini i soemaot se hem i laekem samting we i no stret. (Jenesis 8:21) ?Papa mama bambae i mekem wanem nao? Maet wantaem nomo tufala i wantem faerap long pikinini blong stretem hem from tingting blong hem. Be sipos papa mama i mekem olsem, maet kwiktaem nomo pikinini i lanem se hem i mas talem nomo samting we hem i ting se papa mama i laekem blong harem. I tru se papa mama i mas stretem pikinini kwiktaem sipos hem i tok nogud long tufala. Be fasin blong tijim pikinini blong toktok wetem kaen fasin i defren long fasin blong talem long hem wanem we hem i mas talem.
16 ?Olsem wanem ol papa mama oli save pulum pikinini blong tok tru? Aleah, we yumi bin tokbaot long stat blong stadi ya, i talem se, “Mitufala i traehad blong no kam kros mo faerap taem ol pikinini blong mitufala oli talem sam samting we i mekem mifala i wari. Long rod ya, mitufala i pulum ol pikinini blong oli harem se oli save tok tru wetem mifala.” Wan narafala papa nem blong hem Tom, i talem se: “Mitufala i leftemap tingting blong gel blong mitufala blong talemaot tingting mo filing blong hem long mitufala, nating se hem i no agri wetem tingting blong mitufala. Mitufala i tingbaot se sipos mitufala i no letem hem i finisim toktok blong hem, no mitufala i fosem hem oltaem blong mekem samting we mitufala nomo i wantem, bambae hem i harem nogud mo maet hem i no moa wantem talemaot wanem we i rili stap long hat blong hem. Mitufala i harem se taem mitufala i lesingud long wanem we hem i wantem talem, hemia i givhan long hem blong i lesin long mitufala tu.” Yes, pikinini i mas obei long papa mama. (Ol Proveb 6:20) Be, taem famle i tok tru, hemia i givim janis long papa mama blong givhan long pikinini blong hem i lanem blong tingtinggud. Vincent, wan papa we i gat fo pikinini, i talem se: “Plante taem, mitufala i toktok wetem ol pikinini long saed blong ol gudfala poen mo ol nogud poen blong wan desisen. Olsemia ol pikinini oli naf blong luksave olgeta wan wanem i beswan jus we oli mas mekem. Samting ya i givhan long olgeta blong lanem fasin blong tingtinggud.”—Ol Proveb 1:1-4.
17. ?Ol papa mama oli save sua long wanem samting?
17 I no gat wan papa no wan mama we i save mekem olgeta advaes blong Baebol long saed blong trenem pikinini, i wok long fasin we i stretgud olgeta. Be, yu save sua se bambae ol pikinini blong yu oli gat bigfala tangkiu from traehad blong yu blong trenem olgeta wetem longfala tingting, kaen fasin, mo lav. Yu save sua tu se Jeova bambae i blesem ol traehad blong yu. (Ol Proveb 3:33) Mak we olgeta papa mama oli wantem kasem, hemia se ol pikinini blong olgeta oli lanem blong lavem Jeova olsem we olgeta oli lavem hem. ?Olsem wanem ol papa mama oli save kasem nambawan mak ya? Nekis stadi bambae i tokbaot sam rod we oli save yusum.
?Yu Yu Tingbaot?
• ?Olsem wanem fasin luksave i save givhan long wan papa no wan mama blong gat longfala tingting?
• ?Olsem wanem kaen fasin i joen wetem fasin blong stretem pikinini?
• ?From wanem i impoten tumas we papa mama mo pikinini oli tok tru?
[Kwestin]
[Tok blong pija long pej 25]
?Ol papa mama, yufala i tingbaot se taem yufala i pikinini, fasin blong yufala i olsem wanem?
[Tok blong pija long pej 26]
?Olsem wanem? ?Yutufala i pulum pikinini blong i tok tru?