Tuvakuéra, pemboʼékena mborayhúpe pende raʼykuérape
Tuvakuéra, pemboʼékena mborayhúpe pende raʼykuérape
“Opa mbaʼe pejapóva, pejapo mborayhúpe.” (1 CORINTIOS 16:14.)
1. Mbaʼéichapa oñeñandu tuvakuéra onase jave ifamília?
TUVAKUÉRA ovyʼaiterei onase jave ifamília. Peteĩ sy hérava Aleah heʼi: “Avyʼaiterei ahecha ypýrõ guare che membýpe. Ndahecháiva gueteri peteĩ mitãkuñaʼi peichaite iporãva.” Péro, ombovyʼáramo jepe tuvakuérape ko mbaʼe, oipyʼapy avei chupekuéra. Péicha ohechakuaa Aleah ména: “Ajepyʼapyvaʼekue ndaikuaáigui ikatútapa aipytyvõ porã che rajýpe ombohovái hag̃ua umi provléma oĩva henonderã”. Heta túva ha sy ojepyʼapy avei ohechakuaa rupi ohekomboʼevaʼerãha mborayhúpe ifamíliape. Ha ko mbaʼe ijetuʼu kristianokuérape g̃uarã. Mbaʼe mbaʼépa ombohovaivaʼerã tuvakuéra?
2. Mbaʼe provlémapa ombohovái tuvakuéra?
2 Koʼág̃a jaikoñaína pe ára pahápe. Ha heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme ko múndope ndaiporivéi ojoayhúva. Hetaiterei oĩ hogapýpe jepe ndojoayhuvéiva, ndojejokokuaáiva, naimbaʼerechakuaái ha oñemboharáiva hapicháre (2 Timoteo 3:1-5). Jajeheʼa meméramo ãichagua tapicháre, ikatu jajapo haʼekuéra ojapoháicha ha jatrata vai ñane famíliape. Tuvakuéra voi iñimperfékto, upévare sapyʼánte ikatu heʼi térã ojapo hendapeʼỹ heta mbaʼe (Romanos 3:23; Santiago 3:2, 8, 9).
3. Mbaʼéichapa tuvakuéra oipytyvõkuaa ifamíliape ovyʼa hag̃ua?
3 Ijetuʼúramo jepe koʼã mbaʼe, tuvakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape ovyʼa hag̃ua ha ohayhu avei Ñandejárape. Mbaʼéichapa ikatúta ojapo upéva? Ojapóvo la Biblia heʼíva: “Opa mbaʼe pejapóva, pejapo mborayhúpe” (1 Corintios 16:14). Upeichaite, mborayhu hína pe “mbaʼe oporombojoaju porãva” (Colosenses 3:14). Ohai ypýrõ guare umi Corintoyguápe, Pablo omombeʼu mbaʼéichapa jahechaukáta japorohayhuha. Jahechamíta mbohapy mbaʼe umíva apytégui, ha mbaʼéichapa ikatu ñanepytyvõ ñahekomboʼe hag̃ua ñane famíliape (1 Corintios 13:4-8).
Tekotevẽ ñane pasiénsia ha ñaaguantakuaa
4. Mbaʼérepa tuvakuéra ipasiénsia ha iñaguántevaʼerã?
4 Pablo omombeʼu pe mbaʼe porã oĩva iñepyrũme heʼírõ guare: “Pe mborayhu ipasiensiakuaa” (1 Corintios 13:4, BNP). Pe griégo ñeʼẽgui ojetradusíva “ipasiensiakuaa” heʼise ñahaʼarõha, ñaaguantakuaa ha nañandepochyreiriha. Mbaʼérepa tuvakuéra oikotevẽ umívare? Heta mbaʼére, oikuaa porãháicha heta sy ha túva. Jajepyʼamongetami umívare. Umi mitã oipotáramo peteĩ mbaʼe ojerure jey jey ituvakuérape. Ojeʼéramo jepe chupekuéra noñemeʼẽmoʼãiha, ojerure jey jeýnte hikuái. Ha imitãrusu térã imitãkuñame katu, oñehaʼãmbaite ojapo hag̃ua ojaposéva, ndogustáiramo jepe ituvakuérape upéva (Proverbios 22:15). Enterove mitãrusu ha mitãkuña ojavy jey jey (Salmo 130:3).
5. Mbaʼépa oipytyvõta tuvakuérape ipasiénsia ha iñaguánte hag̃ua?
5 Mbaʼépa oipytyvõta tuvakuérape ipasiénsia ha iñaguánte hag̃ua? Imanduʼavaʼerã rréi Salomón heʼivaʼekuére: “Hasýpe ipochýva ohechauka iñaranduha” (Proverbios 14:29). Ohechakuaa hag̃ua mbaʼérepa itaʼyrakuéra ojapo umi mbaʼe ojapóva, pe túva iñarandúva imanduʼavaʼerã yma haʼe avei ‘oñeʼẽ, opensa ha ojepyʼamongetahague mitãicha’ (1 Corintios 13:11, BNP). Ha peẽ piko mbaʼéicha rakaʼe pene mitãme? Ndapejeruréi jey jey rakaʼe pende sy térã pende rúpe omeʼẽ hag̃ua peẽme umi mbaʼe peipotáva? Ha pene mitãrusúrõ guare, ndapejéipa avei haʼekuéra ndohechakuaaiha mbaʼéichapa peñeñandu térã mbaʼépa pendepyʼapy? Upéicha pejapóramo, pehechakuaáta avei mbaʼérepa pende raʼykuéra ojapo umi mbaʼe. Avei mbaʼérepa pene pasiénsia ha pemomanduʼa jey jey vaʼerã chupekuéra umi mbaʼe tekotevẽva ogapýpe (Colosenses 4:6). Iporã ñanemanduʼa mbaʼépa ojapovaʼerã umi Israelgua Ñandejára léigui. Jehová heʼi chupekuéra ‘ohekomboʼevaʼerãha’ itaʼyrakuérape (Deuteronomio 6:6, 7). Pe evréo ñeʼẽgui ojetradusíva “hekomboʼe” heʼise “jaikuaauka”, “jaʼe jey jey”. Upévare tuvakuéra imanduʼa jey jey vaʼerã umi mbaʼe oñeʼẽmavaʼekuére, ikatu hag̃uáicha itaʼyrakuéra ojapo Ñandejára ojeruréva. Ha upéicha ojapovaʼerã hikuái heta mbaʼépe itaʼyrakuéra oikotevẽhápe.
6. Mbaʼérepa ñanepasiénsia ñande raʼykuérare ndeʼiséi jahejaha chupekuéra ojapo ojaposéva?
6 Upéicharamo jepe, tuvakuéra ipasiénsiahaguére ifamília ndive ndeʼiséi ohejataha chupekuéra ojapo ojaposéva. Peteĩ provérvio oĩva la Bíbliape heʼi: “Mitã omotĩ isýpe hekopeʼỹ oñembojeroviárõ”. Ha pe provérvio voi heʼi mbaʼépa ikatu ojejapo ani hag̃ua oiko upéva: “Jehechauka tapichápe hembiapo vai ñanemoarandu” (Proverbios 29:15). Sapyʼánte, taʼyrakuéra ikatu oporandu moõguipa oguenohẽ upéicha tuvakuéra okorrehi hag̃ua chupekuéra. Péro peteĩ família kristiánape tuvakuéra noikotevẽi oporandu raẽ itaʼyrakuérape mbaʼépa ojapovaʼerã hogapýpe. Jehová omoakã opavave família, ha heʼi tuvakuérape omoakã hag̃ua hogapy ha ohekomboʼe hag̃ua mborayhúpe itaʼyrakuérape (1 Corintios 11:3; Efesios 3:15; 6:1-4). Tuvakuéra ohekomboʼe porã hag̃ua ifamíliape ojapovaʼerã mborayhúpe apóstol Pablo heʼihaguéicha, ha upéva jahechamíta koʼág̃a.
Mbaʼéichapa oñehekomboʼekuaa mborayhúpe
7. Mbaʼépa ikatu ohupyty tuvakuéra ohekomboʼe porãva ifamíliape, ha mbaʼéichapa ojapovaʼerã upéva?
7 Apóstol Pablo heʼive: “Pe mborayhu [...] ipyʼaporã” (1 Corintios 13:4, BNP). Umi tuvakuéra ojepyʼapýva ifamíliare ohekomboʼéta chupekuéra pyʼaporãme. Upéicha ojapóta Jehová ojapoháicha. Apóstol Pablo heʼi “Ñandejára niko ohekomboʼe umi ohayhúvape”. Upéicha avei la Biblia heʼi ñahekomboʼevaʼerãha ñane famíliape okakuaa porã hag̃ua, ha upéva ndeʼiséi ñainupãntevaʼerãha. Mbaʼerãpa jajapo upéva? Pablo heʼi: “Umi upéicha oñehekomboʼevaʼekue heko marangatu ha ipyʼaguapy” (Hebreos 12:6, 11, BNP). Mbaʼépa ohupyty túva ha sy ohekomboʼe porãva ifamília pyʼaporãme ha Ñandejára oipotaháicha? Ombokatupyry chupekuéra oiko hag̃ua hekopete ha pyʼaguapýpe. Taʼyrakuéra omombaʼéramo Jehová heʼíva, iñaranduvéta ha ohechakuaáta iporãva ha ivaíva, koʼã mbaʼe iporãiteve óro ha plátagui (Proverbios 3:11-18).
8. Mbaʼéichapa oiko umi taʼyrakuéra noñehekomboʼeporãiva?
8 Upéicha avei, noñehekomboʼéiramo taʼyrakuérape oikotevẽ jave, ndaipyʼaporãi hendivekuéra. Jehová ohaika Salomónpe: “Taʼýrape oinupãʼỹva chupe ndohayhúi, ohayhúramo añetehápe [ohekomboʼe]mante vaʼerã” (Proverbios 13:24). Ojehechaháicha umi infórme rupive, taʼyrakuéra noñehekomboʼeporãiva ijehénte ojepyʼapy ha ndovyʼái. Ha tuvakuéra ohayhúva ifamíliape ndohejái chupekuéra ojapo ojaposéva ha upéicha mitãnguéra oaprende porãve eskuélape, ojogueraha porãve hapichakuéra ndive ha ovyʼave. Jahechaháicha, umi ohekomboʼéva ifamíliape ipyʼaporãhína hendivekuéra.
9. Mbaʼépa omboʼe túva ha sy oservíva Ñandejárape ifamíliape, ha mbaʼépa omyesakã porã vaʼerã chupekuéra?
9 Péro mbaʼépa ojapovaʼerã túva ha sy oservíva Ñandejárape ohekomboʼe hag̃ua ifamíliape mborayhu ha pyʼaporãme? Omboʼe porã vaʼerã chupekuéra umi mbaʼe oipotáva ojapo. Umíva apytépe, imitãite guive omboʼevaʼerã chupekuéra iñeʼẽrendu hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽ heʼívape, ha ojapovaʼerãha oñekotevẽva oadora hag̃ua Ñandejárape hekoitépe (Éxodo 20:12-17; Mateo 22:37-40; 28:19; Hebreos 10:24, 25). Avei omyesakã porã vaʼerã chupekuéra Ñandejára heʼíva ndaikatuiha oñemboyke.
10, 11. Ñamoĩvo umi mbaʼe tekotevẽva ñane família ojapo, mbaʼérepa iporã ñahendu avei chupekuéra?
10 Sapyʼánte, tuvakuéra ikatu odesidi pe família ndive mbaʼépa ojejapovaʼerã ogapýpe. Ohejáramo ifamíliape oñeʼẽ, haʼekuéra oñeñandu porãvéta ojapo hag̃ua umi mbaʼe ojedesidivaʼekue. Pór ehémplo, ojehecháramo tekotevẽha oñemoĩ peteĩ óra oñeiméma hag̃ua ógape, tuvakuéra voi ikatu odesidi upéva. Péro ikatu avei umi mitã raẽ heʼi mbaʼe órapa opyta porãvéta chupekuéra, ha upéi ituvakuéra heʼikuaa mbaʼe órapa. Upéicha mokõivéva odesidíta opyta porãve hag̃uáicha chupekuéra. Ha mbaʼépa ikatu ojejapo ojoavýramo hikuái pe oipotávape? Sapyʼánte ojejapokuaa taʼyrakuéra oipotáva, ndojoavýiramo la Biblia heʼíva ndive. Péro, oĩ porãnepa upéva?
11 Ñambohovái hag̃ua ko porandu, jahechami mbaʼeichaitépa Jehová oiporuvaʼekue ijautorida Lot ha ifamiliakuéra ndive. Umi ánhel omoirũ chupekuéra osẽ meve Sodómagui ha heʼi Lótpe: “Tereho pyaʼéke [pe montáña] gotyo, ani hag̃ua remano”. Péro Lot heʼi: “Anína upéicha [Jehová]!”. Upéi ojerure: “Apete niko oĩ peteĩ táva michĩmi ikatuhápe akañy. Upépentena tapyta”. Mbaʼéichapa ombohovái Jehová? Heʼi chupe: “Ejapo katu upéicha. Nderehehápe nahundimoʼãi upe táva” (Génesis 19:17-22). Omboyképa Jehová ijautorida heʼívo upéicha? Mbaʼevéicharamo! Ohendúnte Lot ojerurevaʼekue ha oiporiahuvereko jey chupe. Tuvakuéra, pemoĩta jave umi mbaʼe pene família oikotevẽva ojapo, ikatúpa pehendu umi mbaʼe oipyʼapýva chupekuéra ha pejapo haʼekuéra ojerureháicha?
12. Mbaʼépa oipytyvõta taʼyrakuérape oñeñandu porãve hag̃ua?
12 Jaʼe rire umi mbaʼe ojejapovaʼerã, taʼyrakuéra oikuaavaʼerã avei mbaʼépa oikóta naiñeʼẽrendúiramo. Ha oñemyesakã porã rire chupekuéra ko mbaʼe, ojejapovaʼerã pe ojeʼehaguéicha. Nañaipytyvõmoʼãi chupekuéra jaʼénteramo ñainupãtaha ha upéi jaheja rei. “Ndojejokóiramo oiko javete mbaʼe vai ha oñenupã ijapohare, yvypóra oimoʼã ikatúnte[ha] ojapo pe ivaíva.” (Eclesiastés 8:11.) Añete, tuvakuéra ipyʼaporãva ikatu noinupãi itaʼýrape hapichakuéra renondépe, ani hag̃ua omotĩ chupe. Upéicha avei, taʼyrakuéra oikuaavaʼerã tuvakuéra heʼi vove ojejapotaha peteĩ mbaʼe, ojejapovaʼerã, ha heʼíramo ndaikatuiha ojejapo, ndojejapovaʼerãi. Ha upévape oike avei ojeʼe jave chupekuéra oñenupãtaha (Mateo 5:37). Ontende porãramo hikuái ko mbaʼe, oñeñandu porãvéta, omombaʼe ha ohayhuvéta ituvakuérape.
13, 14. Mbaʼeichagua ehémplopa omoĩ Jehová tuvakuérape ohekomboʼe hag̃ua itaʼyrakuérape?
13 Avei, tuvakuéra ipyʼaporãva ohechakuaáta mbaʼéichapa okorrehi porãvéta itaʼyrakuérape. Peteĩ sy hérava Pam imanduʼa mbaʼéichapa vaʼekue ifamíliape: “Umi mokõi mitãkuña ore família ndorokorrehíri peteĩcha, peteĩ ndive oikóva pe ótrare ndojapói mbaʼeve”. Ha iména, Larry, heʼi: “Pe tuichavéva imbaretetereivaʼekue, ha rojopýramo hendive añoite iñeʼẽrendu oréve. Ha pe imitãvéva katu roñeʼẽ pohyiʼimi térã romaña hatãnte jepe hese ha ojapóma rojeruréva chupe”. Upévare, tuvakuéra ipyʼaporãva oñehaʼã ohecha mbaʼépa iporãvéta enterove ifamíliape g̃uarã.
14 Jehová omoĩ ehémplo porã tuvakuérape, haʼe ñandekuaa porãiterei mbaʼépepa ñaime porã ha mbaʼépepa ñaime vai (Hebreos 4:13). Upéicha avei, oporokorrehi jave, ndojopyetereíri ni ndohejareíri avavépe. Upéva rangue, Jehová okorrehi isiervokuérape oñekotevẽha peve (Jeremías 30:11). Tuvakuéra, peikuaápa mbaʼépepa pende raʼykuéra oĩ porã térã oĩ vai, ha pehekomboʼépa chupekuéra pyʼaporãme? Pejapóramo upéicha, pehechaukáta mbaʼeichaitépa pehayhu chupekuéra.
Pemokyreʼỹ chupekuéra omombeʼu hag̃ua hemiandu
15, 16. Mbaʼépa ikatu jajapo ñañemongeta porã hag̃ua ñane família ndive, ha mbaʼéichapa ojapóma upéva tuvakuéra?
15 Pe mborayhu avei “ndovyʼái pe hekopeguaʼỹva rehe, pe añeteguáva rehe uvei ovyʼa” (1 Corintios 13:6, BNP). Mbaʼéichapa ikatu ñamboʼe ñane famíliape ohayhu hag̃ua pe hustísia ha añetegua? Upearã ñamokyreʼỹvaʼerã chupekuéra omombeʼu hag̃ua pe oñandúva, nañandegustáiramo jepe pe heʼíva. Ha katuete, tuvakuéra ovyʼáta ohechakuaáramo pe ifamília heʼíva rupi orekoha ipyʼapýpe Ñandejára léi. Upéicharamo jepe, sapyʼánte ohendúta avei umi mbaʼe ohechaukátava chupekuéra ifamília ojaposeha ivaíva (Génesis 8:21). Mbaʼépa ojapóta tuvakuéra upéicha jave? Ikatu hoʼa vaieterei chupekuéra ha okorrehiséntema voi. Péro upéicha ojapóramo, pe taʼýra omombeʼútantema umi mbaʼe ituvakuéra ohenduséva. Añete, oñeʼẽ vaíramo chupekuéra, nohaʼarõivaʼerã okorrehi hag̃ua. Péro upéva ndeʼiséi heʼivaʼerãha itúva ha isy ohendusévante.
16 Mbaʼépa jajapokuaa ani hag̃ua ñane família okyhyje oñeʼẽ hag̃ua? Aleah, pe sy ñanemanduʼahague, heʼi: “Rojepokuaa roñeʼẽ ojupe kyhyjeʼỹme. Upearã, ore família heʼi jave oréve peteĩ mbaʼe orepyʼapýva, ndoroikói rojaʼo chupe upévare”. Ha peteĩ túva hérava Tom, heʼi itajýrare: “Romokyreʼỹ chupe ani hag̃ua oñomi orehegui mbaʼeve, heʼítaramo jepe umi mbaʼe ndaoregustáiva. Rohechakuaa roñeʼẽ jokóramo chupe ha roʼe naiporãiha pe heʼíva, oñeñandu vaíta ha nomombeʼusemoʼãi ipyʼapýpe oĩva. Rohechakuaa rohendúvo chupe ikatutaha haʼe avei orerendu”. Taʼyrakuéra iñeʼẽrenduvaʼerã itúva ha isýpe (Proverbios 6:20). Ha ikatu hag̃uáicha haʼekuéra voi ohechakuaa mbaʼépa ojapovaʼerã, tekotevẽ ñañemongeta meme hendivekuéra. Vincent, cuatro itajýrava, heʼi: “Heta vése roñemongeta peteĩ mbaʼe oikovaʼekuére Ha upéicha rojapóvo umi mitãkuñanguéra voi ohechakuaa mbaʼépa iporãvéta ojapo. Upe rire opensa porãvéma hikuái umi mbaʼe ojapovaʼerãre” (Proverbios 1:1-4).
17. Mbaʼépa oikuaavaʼerã tuvakuéra?
17 Jaikuaaháicha, ndaipóri ojapopaitéva la Biblia heʼíva omongakuaa hag̃ua ifamíliape. Péro peẽ tuvakuéra, peikuaavaʼerã pene família ovyʼataha penepasiénsia ha pejepyʼapyhaguére hesekuéra, ha pehekomboʼehaguére pyʼaguapy ha mborayhúpe. Jehová penevendesíta katuete peñehaʼãhaguére upéicha (Proverbios 3:33). Upéicharamo avei, opavave tuvakuéra oipotaiterei ifamília ohayhu Jehovápe haʼekuéra voi ojapoháicha. Mbaʼéichapa ikatu ojapo upéva? Pe artíkulo oúvape jahechamíta mbaʼe mbaʼépa ikatu jajapo upearã.
Ñanemanduʼápa koʼã mbaʼére?
• Mbaʼérepa ndahasyive túva ha sy iñarandúvape ipasiénsia ha iñaguánte hag̃ua?
• Mbaʼéichapa ikatu tuvakuéra hekomboʼe pyʼaporãme ifamíliape?
• Mbaʼérepa iporã túva ha sy oñemongeta ifamília ndive hemiandu rehe?
[Porandu ñahesaʼỹijóva]
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 24]
Tuvakuéra, penemanduʼápa mbaʼéichapa vaʼekue peẽ pene mitãrõ guare?
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 25]
Peipytyvõpa pene famíliape omombeʼu hag̃ua peẽme hemiandu?