Mbamaren—Yese Nen Ônov Enev Sha Dooshima
Mbamaren—Yese Nen Ônov Enev Sha Dooshima
“I̱ eren hanma kwagh wen cii sha dooshima.”—1 MBAKORINTE 16:14.
1. Mbamaren ka vea mar wan nahan i lu ve ken ishima nena?
MBAMAREN kpishi vea lumun ér mar u wan ka môm ken akaa a hemban nan or iember. Kwase ugen, iti na ér Aleah, a kaa ér, “shighe u m mar wan wam u kwase la, er m kenger un yô, saan mo iyol je zua ga. Lum er m ngu a vande nengen a anikyundan u doon er un nahan ga yô.” Er mar u wan u lu kwagh u doon kpishi nahan kpa, ka u na mbamaren ishimanyian kpaa. Nom u Aleah kaa wener, “ishima yange i nyian mo, m lu henen mer me kôr cio u wasen wan wam u kwase ne u nôngon a mbamzeyol mba ior ve tagher a mi la je kpa?” Kape mbamaren mbagenev kpa ishima i nyian ve sha kwagh u ônov vev je la, nahan ve nenge ér doo u vea yese ve sha dooshima. Kpa, mbamaren mba ve lu Mbakristu, mba i sar ve u yesen ônov vev sha dooshima yô tagher a mbamzeyol. Er nyi man nyi nahana?
2. Ka mbamzeyol mba nyi mbamaren ve tagher a mini?
2 Se mba uma sha shighe u mkur u tar ne a zulum kpishi yô. Er i tsengeôron nahan, tar wase ne mgbough a ior mba lun a dooshima ga. Ior mba hen tsombor môm je kpa, ‘mba a dooshima’ hen ayol a ve ga, shi ve hingir “mbalun a ishughun ga man mbalun wang ga . . . man mbakôron ayol a ve tsaha ga man anomaior a bo.” (2 Timoteu 3:1-5) Er Mbakristu ve tagher a ambaaior ne hanma iyange yô, aeren a ve a bo la aa fatyô u benden a gbenda u Mbakristu ve eren kwagh a mba hen tsombor ve la. Bee kera yô, mbamaren mba nenge a mbamyen vev er u kôron iyol tsaha ga man u ôron kwagh u vihin a orgen gaegh nahan, kua akaa agen a ve eren sha kwaghfan ga la kpaa.—Mbaromanu 3:23; Yakobu 3:2, 8, 9.
3. Mbamaren vea yese ônov mba lun sar sar nena?
3 Er mbamaren ve tagher a mbamzeyol mban nahan kpa, vea fatyô u yesen ônov mba lun sar sar, mba Aôndo a doo ve ishima yô. Vea er kwagh ne nena? Vea er kwagh ne sha u dondon kwaghwan u ken Bibilo, u a kaa ér: “I̱ eren hanma kwagh wen cii sha dooshima” la. (1 Mbakorinte 16:14) Sha kpôô yô, dooshima ka “kwagh u maghen mlu u vough je.” (Mbakolose 3:14) De se time nen sha akaa atar a dooshima a eren yô. Apostoli Paulu pase akaa ne ken washika na u hiihii u yange nger Mbakorinte la. Shi se tôv sha igbenda igen i mbamaren vea yese ônov vev sha dooshima la kpaa.—1 Mbakorinte 13:4-8.
Gba u Mbamaren Vea Waan Ishima
4. Gba u mbamaren vea waan ishima sha ci u nyi?
4 Paulu kaa ér: “Dooshima we ishima.” (1 Mbakorinte 13:4) Inja i ishember i ken zwa Grika, i í gem ér “we ishima” la yô ka u gban ishima ikyôr shin vihin ishima fefa ga. Er nan i doo u mbamaren vea waan ishima? Mbamaren kpishi fa atôakyaa kposo kposo a i doo u vea waan ishima yô. U tesen ikyav yô, kwagh ka una sar mbayev mba kiriki yô ve zer sônon gege. Ormaren ka nana venda u nan anye kwagh u nan soo la kpa, nan saa zan iyol kpii, henen ér nana na nan kwagh shon. Agumaior a hemban anyom pue kar di kwagh ka una hange ve u eren, ormaren nana gba vendan a ve ér ka kwagh u dedoo ga kpa i kuma ve sha won ga. (Anzaakaa 22:15) Shi ityôkyaa igen yô, er hanma or kpa ashighe agen ahi nga a hia nan atsenge ahar nahan, kape mbayev kpa kwagh a eren ve ashighe kpishi je la.—Pasalmi 130:3.
5. Kanyi ia wase mbamaren u wan ishima?
5 Kanyi ia wase mbamaren u wan ishima, vihin ishima a ônov vev fefa ga? Tor Solomon nger wener: “Kwaghfan u or ka a na nan yuwen fefa ga.” (Anzaakaa 19:11) Aluer mbamaren umbur ér ve kpa yange ve “ôron kwagh er wanye nahan, [ve] henen kwagh er wanye nahan, [ve] nengen kwagh ken ishima er wanye nahan” yô, vea fa aeren a ônov vev. (1 Mbakorinte 13:11) Mbamaren, ne umbur ma kwagh u yange ne za ngô wen shin ter wen iyol shighe u ne lu iyev la ner a̱ na ne, shin er lu kwagh u doon sha ci wen ga nahan kpa? Man gema shighe u ne lu agumaior la di ye, ashighe nga a yange ne hen ner mbamaren enev kav er ishima i lu ne ker ga shin ve fa mzeyol wen ga yôô? Aluer ka nahan yô, alaghga ne fa ityôkyaa i ônov enev ve eren akaa a ve eren la yô, man er i doo u ne waan ishima a ve hanma shighe shi ne umbur ve kwagh u ne soo ner ve er la kpaa yô. (Mbakolose 4:6) Doo u se fa ser Yehova yange kaa a mbamaren mba ken Iserael ér ve “tesen” ônov vev atindi a na “sha gbashima.” (Duteronomi 6:6, 7) Inja i ishember i ken zwa Heberu i í gem ér ‘tesen sha gbashima’ la yô, ka u “kimbir kwagh” shin u “ôron kwagh môm gbem” gayô u “ôron kwagh sha inja i or nana kôr a saa mi” yô. Kwagh ne tese ér, alaghga a gba u mbamaren vea zer ôron wan ve kwagh môm gbem cii ve nana hen u kuran atindi a Aôndo ye. Akaa a injaa agen kpa doo u a tese mbayev a gbem.
6. Er nan ve ormaren u wan ishima nan lu ormaren u haan iyol inya ga?
6 Nahan kpa, mayange je ormaren u wan ishima ka ormaren u haan iyol inya ga. Mkaanem ma Aôndo ta se icin ér: “Wanye u i gbe den nan tsô yô, nana na ngô u nan kunya.” Ivur Bibilo ne shi tese er mbamaren vea yange kwagh ne yô. I kaa ér: “Kwagir man tsaha mba ne kwaghfan.” (Anzaakaa 29:15) Ashighe agen, mbayev ka ve hen ér mbamaren vev mba a ian cuku i tsahan ve ga. Kpa gba u icombor i Mbakristu ia lu er gomoti u mbaaderapupuu u ior ka ve tese er a hemen ve la ga, gadia saa mbayev vea lumun ér mbamaren vev ve wa ve atindi ve vea wa ve ga. Kpa ka Yehova, un u a lu Ityough ki hanma tsombor cii la a ne mbamaren tahav mbu yesen ônov vev shi tsahan ve sha dooshima ye. (1 Mbakorinte 11:3; Mbaefese 3:15; 6:1-4) Jighilii yô, tsaha zua kôôsôô a kwagh ugen u dondon u Paulu a kaa ér dooshima eren ne.
Er Mbamaren Vea Tsaha Ônov Vev sha Dooshima Yô
7. Er nan ve mbamaren mba lun sar sar ve tsahan ônov veve, man mtsaha ne wa nyi man nyi kere?
7 Paulu yange kaa wener, “dooshima . . . lu sar sar [shin tesen erdoo].” (1 Mbakorinte 13:4) Mbamaren mba lun sar sar shin tesen erdoo mba gem zwa sha gbenda u ve tsahan ônov vev la ga. Nahan yô, ka Yehova je ve lu dondon ye. Paulu nger wener, “or u nan doo ter ishima yô, ka nan man A kôôm nan ye.” Mkôôm u Bibilo i er heen ne ka di mtsaha tseegh tsô ga. A wa u tsaase or shi tesen nan kpa ker. Er nan ve ka i gba u a kôôm or nahana? Paulu kaa ér, “ka a ume atam a perapera bem bem sha ci u mba i tsaase ve a tsaase sha mi la.” (Mbaheberu 12:6, 11) Mbamaren ka vea tese ônov vev doo doo er Aôndo a soo la yô, ka ve wase ve u hingir mbaganden mba lun bem bem a ior, mba eren perapera kpaa. Mbayev ka vea lumun “mtsaha u TER” yô, ve zua a kwaghfan man mfe man mkav, man aeren a injaa ne hemba doon a azurfa man zenaria.—Anzaakaa 3:11-18.
8. Ashighe kpishi mbamaren ka vea tsaha ônov vev ga yô, ka nyi ka i ere?
8 Nahan kpa, aluer mbamaren mba tsahan ônov vev ga yô, mba tesen ve dooshima ga. Yehova yange mgbegha Solomon nger wener: “Or u nan ver akpa u nan gir gir yô, nan kôr wan u nan ihyom; kpa u wan u nan a doo nan ishima yô, ka nan tsaha un sha gbashima.” (Anzaakaa 13:24) Ashighe agen mbayev mba i tsaha ve sha inja ga yô ka ve vese ve hingir mba wan ayol a ve ikyo tseegh shi i saan ve iyol ga. Kpa i nenge ér mbamaren ka vea eren kwagh a ônov vev sha mhôôn, shi vea haa iyol inya sha u tsahan ve ga yô, ve hemba fan takerada shi ve fa u eren kwagh a ior shi i hemba saan ve iyol kpaa. Sha mimi yô, hanma ormaren u nan tsahan wan u nan yô, nan ngu tesen nan erdoo.
9. Mbamaren mba ve lu Mbakristu mba tesen ônov vev nyi, man doo u vea nenge akaa a i tesen ve la nena?
9 U tsahan mbayev sha kwaghfan man sha dooshima la wa nyi man nyi kere? Gba u mbamaren vea pase ônov vev kwagh u ve soo ér ve eren la jighilii. Ikyav i tesen yô, mba tesen ônov mba Mbakristu atindiakaa a injaa a ken Bibilo hii iyev vev je, shi ka i tese ve ityôkyaa i í doo u vea eren akaa kposo kposo ken mcivir u mimi yô. (Ekesodu 20:12-17; Mateu 22:37-40; 28:19; Mbaheberu 10:24, 25) Doo u mbayev vea fa ér gba u vea eren akaa ne kpee je.
10, 11. Mbamaren vea fatyô u eren kwagh sha ishima i ônov vev shighe u ve lu wan ve atindi sha ci u nyi?
10 Ashighe agen yô, aluer mbamaren soo yô vea vande zan idyu a ônov vev cii man vea wa ve atindi hen ya ye. Aluer i vande zan idyu a ônov yô, alaghga a hemba doon ve u kuran atindi a i we ve la. U tesen ikyav yô, aluer mbamaren nenge doo ve u veren shighe u hanma wan ve nana̱ hiden hen ya yô, vea tsua ihwa i ve soo la. Shin aluer ve soo yô, vea na ônov vev ian ér ve̱ tsua shighe u ve soo la ayol a ve shi ve̱ pase ityôkyaa i shighe la a hembe doon ve yô. Vea been cii yô, mbamaren ve ôr ve shighe u ve ve soo la shi ve pase ve ityôkyaa kpaa. Man aluer shighe u mbayev ve soo la kaha kposo a u mbamaren yô, mbamaren vea er nena? Ashighe agen yô, mbamaren vea fatyô u lumun kwagh u ônov vev ve soo la, aluer kwagh shon hendan a atindiakaa a Bibilo ga yô. Mbamaren vea er nahan yô, mba panden tahav vev shinii?
11 De se na mlumun sha mpin ne sha u timen sha gbenda u Yehova yange yar tom a tahav nav sha dooshima shighe u lu eren kwagh a Loti man tsombor na yô. Shighe u mbatyomov due a Loti man kwase na kua ônov vev mbakasev ken gar u Sodom kera la, ve kaa a na ér: “Yevese yem sha uwo, sha er ú tim ga yô.” Kpa, Loti kaa wener: “Ku, nahan ga, TERE!” Loti maa pase ape sar un u yemen yô, wener: “Shi nenge, gar ne ngu heen ikyua ikyua u yevese za waren ker, ka u kiriki je. Yô, shi de, m̱ za ker.” Tsô Yehova er nena? A kaa ér: “Yô, sha kwagh ne kpaa, M rumun we ve.” (Genese 19:17-22) Kwagh ne pande Yehova tahav shinii? Mayange ga! Yehova yange ungwa zamber u Loti la, nahan seer eren kwagh a na sha dooshima. Aluer u ngu ormaren yô, u nenge wer doo u ashighe agen ú er kwagh sha ishima i ônov ou zum u ú lu wan ve atindi ga he?
12. Kanyi ia na ishima ia hemba kundun anye shimi?
12 Nahan kpa, gba u mbayev vea fa atindi a i we ve la tseegh ga, doo u vea fa mtsaha u á na ve aluer ve per a la kpaa. A pasen ve mtsaha shon vea faan cii yô, man ve̱ hii u kuran a je. Aluer hanma shighe u mbayev ve per tindi yô, mbamaren mba tan di a ta ve icin tsô den kera yô, mba tesen ve dooshima ga. Bibilo kaa ér: “Ka er i kur ijirôron i sha tom u ifer fefa ga yô, man ishima i ônov mba iorov i taver sha u eren ifer nahan ye.” (Orpasenkwagh 8:11) Sha mimi yô, alaghga ormaren nana soo u tsahan wan u nan ken igbar ga shin sha ishigh ki mbakwav mba nan ga, sha er nana hee ga yô. Kpa mbayev ka vea fa ér “Een” u mbamaren vev ka een shi “ei” ve ka ei yô, ishima ka i hemba kundun ve shimi shi ka ve hemba lun a icivir sha ve shi ve soo ve, shin er ka ve tsaha ve ashighe agen nahan kpaa.—Mateu 5:37.
13, 14. Mbamaren vea dondo ikyav i Yehova sha u tesen ônov vev nena?
13 Saa a tsaha wanye sha mlu u nan vough ve mtsaha la una lu u sha dooshima ye. Kwase ugen, mba yer un ér Pam, a kaa ér: “Yange se tsahan ônov asev mbauhar mbara gbenda môm ga.” Larry, nom u Pam kaa wener: “Wan wase u kwase u vesen la yange taver ityough, soon u ungwan kwagh ga, saa a tsaha un coholoo. Kpa u kwase u kiriki la yô sea venda kwagh a na taveraa shin sea kenger un a kenger tseegh kpa a er kwagh u se soo la.” Sha kpôô yô, mbamaren mba lun a dooshima mba nenge u fan tsaha u ú hembe doon sha ci u ônov vev yô.
14 Yehova ver mbamaren ikyav, gadia a fa ape hanma or u civir un nan eren i doon man ape nan eren i doon ga la kpaa. (Mbaheberu 4:13) Bee kera yô, Yehova ka una tsahan ior nav yô, tsahan ve ka karen ikyaa inya ga shi haan iyol inya a ve kpaa ga. Kpa tsahan ior nav “akuma akuma.” (Yeremia 30:11) Mbamaren, ne fa ape ônov enev ve eren i doon man ape ve eren i doon ga la kpa? Ne mba yaren tom a mfe la sha gbenda u dedoo man u sha dooshima sha u tesen ve kpa? Aluer ne mba eren nahan yô, ne mba tesen ner ônov enev doo ne ishima.
Wase Ônov Enev Ve Ôron Kwagh a Ven sha Mimi
15, 16. Mbamaren vea taver ônov vev ishima u lamen a ve gbar gbar nena, man kanyi gbenda nahan mbamaren mba ken Kristu ve yar tom a mi u wasen ônov vev sha gbar nee?
15 Kwagh ugen u dooshima a eren yô, “ka saan un iyol a ifer ga, kpa saan un iyol a kwagh u mimi.” (1 Mbakorinte 13:6) Mbamaren vea tese mbayev vev u soon kwagh u perapera man u mimi nena? Kwagh u vesen u mbamaren vea er yô, doo u vea taver ônov vev asema ér ve ôron ve kwagh sha mimi, aluer ka kwagh u mbamaren vev ve lumun a mi ga je kpaa. Kpa, ônov ka vea ôr kwagh u a lu ve ken ishima, u a zough sha atindiakaa a perapera yô, i doo mbamaren vev je i zua ga. Nahan kpa, ashighe agen yô wanye ka nan ôr kwagh u a tese ér mhen u nan ka u bo yô. (Genese 8:21) Shighe u kwagh a er nahan yô, mbamaren vea er nena? Alaghga a lu ve pe tsahan wan ve la ave ave la je sha kwagh u nan er la. Aluer mbamaren er nahan yô, ônov vev vea gema ôron ve akaa a ve hen ér aa doo ve u ungwan la tseegh. Nahan kpa, aluer wanye ôr kwagh a or sha icihi yô doo u a kôôm nan fese je; kpa doo u se fa ser, u tesen mbayev er vea ôron kwagh a ior sha inja la kaha kposo a u wan ve mkaanem ken zwa.
16 Mbamaren vea taver ônov vev asema u ôron ishima ve nena? Aleah, u se vande ôron kwagh na la kaa wener, “Se tese ônov asev u ôron kwagh a vese gbar gbar, gadia ka vea ôr se akaa a doon ga kpa se mba hingir ishima nyoon a ve kpoghuloo ga.” Orgen, mba yer un ér Tom, a kaa ér: “Yange se tese wan wase u kwase u lamen a vese, ôron se ishima na; a lu kwagh u a lumun a vese sha mi ga je kpaa. Se nenge ser aluer hanma shighe se mba cirin un zwa, geman kighir un ser a er ishima yase yô, a doo un ga, nahan una de u ôron se kwagh u a lu un ken ishima yô. Kpa, aluer se mba keghen ato a na yô, una ungwa se.” Sha mimi yô, gba u ônov vea ungwan imo i mbamaren vev. (Anzaakaa 6:20) Ônov ka vea lamen a mbamaren vev gbar gbar yô, kwagh ne a na mbamaren ian i wasen ve u seer fan u henen kwagh sha inja. Orgen, mba yer un ér Vincent, ngu a ônov unyiin. A kaa ér: “Ashighe kpishi, yange se tema se lam sha mdoom ma kwagh kua mvihi u kwagh shon sha er ônov asev vea fa kwagh u a hembe doon u vea er yô. Nahan ve hen u eren kwagh sha inja.”—Anzaakaa 1:1-4.
17. Ka nyi mbamaren vea fatyô u nan jighjigh ér ia eree?
17 U ôron sha mimi yô, ormaren môm kpa nana fatyô u eren hanma kwagh u Bibilo i kaa ér mbamaren ve eren sha u yesen ônov vev la vough-koko ga. Nahan kpa, aluer ne nôngo tsung, ne mba tesen ônov enev sha ishima wan, shi ne mba tesen ve sar sar man sha dooshima kpaa yô, na nen jighjigh ner vea wuese iniôngon yen la. Yehova una haa iveren na sha iniôngon yen la kpee je. (Anzaakaa 3:33) Kpa ityôkyaa i vesen i mbamaren mba ken Kristu ve nôngon tsung ér vea tese ônov vev yô ka sha ci u ve soo ér Yehova a doo ve ishima er ve kpa a doo ve ishima nahan. Mbamaren vea kure awashima ve u dedoo ne nena? Kwaghngeren u a dondo ne una tôv sha igbenda igen i vea er kwagh ne yô.
Baver We Kpa?
• Aluer ormaren ngu eren kwagh sha mkav yô, kwagh ne una wase nan u lun a ishimawan nena?
• Erdoo man tsaha u sha dooshima zua nena?
• Er nan ve i lu hange hange u ônov vea lamen a mbamaren vev gbar gbara?
[Study Questions]
[Pictures on page 23]
Mbamaren, ne umbur akaa a yange ne lu mbayev ve ne eren la kpa?
[Picture on page 24]
U taver ônov ou ishima wer ve ôron kwagh a we gbar gbar man sha mimi kpa?