Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Munjilanyi Mutunateli Kumwekeshela Luwi?

Munjilanyi Mutunateli Kumwekeshela Luwi?

Munjilanyi Mutunateli Kumwekeshela Luwi?

‘Twililenuña antu ejima chachiwahi; tubadiki kwilila akwetala dakwitiya kwakukuhwelela.’—AŊALIJA 6:10.

1, 2. Indi chishimu chakaSamariya mukwaluwi chatudizishaña chumanyi hansañu yaluwi?

 HAMPINJI yahosheleñayi naYesu, iyala wumu Mukwanshimbi wamwihwili nindi: “Mukwetu yowinyi?” Hakwakula, Yesu wamutilili ichi chishimu nindi: “Muntu wumu wadiñi nakufuma kuYerusalema nindi akunkumuki kuYeriku. Kukasumuka anamukwati dehi kudi atupondu; hiyakumuvuula, hiyakumweta, hiyakuya kwawu, kumushiya wudi kwakwihi nakufwa. Kapristu wumu hakukunkumuka njiloyu, chanamumoniyi hakumutondolwela. Kushika nawa nikaLevi, niyena nawa chanamumoniyi hakumutondolwela. Ilaña kaSamariya wumu wadiñi nakuya munjila yindi, hakushika kwadiñiyi; chanamumoniyi, hakumutiyila wushona, hakuya kudi yena, hakuhuñunwina hayitu yindi manji nivinyu; hakukasakasa[hu]. Amusha nihakanyama kindi yomweni hakumuleta kwitala dakamaña enyi, hakumuhemba. Chikunachi, hakunona mali ayedi, hakumwinka mwiniitala nindi, Muhembi; neyi yiwakamwinka yakamotokamu, chinakafunta nakakuhiñishilamu yacheñi.” Kufumahu, Yesu wamwilili Mukwanshimbi nindi: ‘Hakachi kawantu asatu, wumu yodihi yiwunatoñojoki neyi wadiña mukwawu wanona aholokeleluwu kudi atupondu?’ Iwu iyala wakwili nindi: ‘Yowu wamutiyilili luwi.’—Luka 10:25, 29-37a.

2 Chuma cheliliyi kaSamaliya chakukwasha iyala wakatishiluwu chinamwekeshi chekala luwi lwalala! Hamuloña wakutiya luwi, hela wushona, chamuletesheli kaSamaliya kumukwasha ona iyala wakatishiluwu. Hela chochu, kaSamaliya hadiñi wamwiluka ona iyala wakatishiluwuku. Dichi, kushiyashana kwanyuza, nsakililu hela yisemwa hikunateli kukañesha muntu kumwekesha luwiku. Chelili nati dehi chishimu chakaSamariya mukwaluwi, Yesu wamulejeli Mukwanshimbi nindi: “Nineyi nawa yaña wakelaña mwomumu.” (Luka 10:37b) Anetu nawa twatela kutiyilila iku kufumba nakufwila kutiyila akwetu luwi. Munjilanyi? Munjilanyi mutunateli kumwekeshela luwi mukuhanda kwetu kwejima?

“Neyi Mana Kwenu . . . Wudi Nawuvu”

3, 4. Muloñadi chitwatela kuswejela kumwekesha luwi muchipompelu chawiniKristu?

3 Kapostolu Pawulu wahosheli nindi: ‘Neyi tukumona hakwilila, twililenuña antu ejima chachiwahi; tubadiki kwilila akwetala dakwitiya kwakukuhwelela.’ (Aŋalija 6:10) Dichi, tusambilenu kutala chitwatela kusweja kutiyilila luwi akwetu akwakwitiya kwakukuhwelela.

4 Hakukolesha eniKristu alala kutiyila akwawu luwi, kambanji Yakoba wasonekeli nindi: “Muntu wukubula kutiyila akwawu luwi akumusompesha chakadi luwi.” (Yakoba 2:13) Nsañu yinakuhoshewa hanawa mazu onenawu yinakutuleja mutwatela kutiyila antu luwi mpinji yejima. Chakutalilahu, haYakoba 1:27, twatañañahu nawu: “Yijila yamonañayi Nzambi Tata yetu nindi yalala yayiwahi, yoyakuhempula anshona abula atata jawu, niambanda anfwila hamonañawu lukadi, nakudihemba abuli kusampukila kuyuma yampata yamunu mwishina.” HaYakoba 2:15, 16 hahoshaña nawu: “Neyi mana kwenu hela muhelenu wudi nawuvu, nabuli yakudya yalelu, mwinenu wumu hakumwila nindi, Endaku chachiwahi, tiyaku iyena, ikutaku; hakwila kumwinka yuma yakumujimba yanakaankiliyi nehi, chikukwashana ñahi?”

5, 6. Munjilanyi mutunateli kuvulishila nyidimu yaluwi hakudikunda nachipompelu chetu?

5 Kwakamena amakwawu nikukwasha antu anakankili hichinjikijilu chansakililu yalala. Hamuloña wakudifukula kwetu, hitunateli kuleja hohu akwetu netu yuma yikwenda chiwahiku. Ilaña yitoñojoka yawushona yatuleteshaña kukwasha antu adi mukukankila kweneni. (1 Yowanu 3:17, 18) Eña, kumuloñeshela wakata yakudya, kukwashaku kashinakaji mutunyidimu twahetala, nikuyikwasha mwakwendela hakuya kukupompa kwawiniKristu neyi chinatwesheki, nikubula wujindu wakukwasha antu anakankili hinyidimu yaluwi yitwatela kusweja kukalakala.—Kuhituluka 15:7-10.

6 Hela chakwila kukwasha antu adi muchipompelu chawiniKristu chinakukula swayi-swayi lwakumujimba kwalema, ilaña kuyikwasha lwakuspiritu dichuma chabadika kulema. Dichi anatukonkomweni ‘kukundeja ananeñi, nikukolesha azeya.’ (1 Atesalonika 5:14) “Akulumpi awambanda” niwena anayikonkomweni kwikala “akwakuleja akwawu yuma yayiwahi.” (Titusa 2:3) Bayibolu yahoshaña cheñi hadi aeluda awiniKristu nawu: “Muntu wakekala neyi kwakubatama mpepela nikwakweyama nvula.”—Isaya 32:2.

7. Indi chakutalilahu chawatumbanji amuAntiyoki wakuSiriya, twadizilañaku kwodi hakumwekesha luwi?

7 Kubombela hamudimu wakwakamena antuluwa, anshona, nianakankili nikuyikolesha, mpinji jikwawu chipompelu chamunkulakaji yamwaka watachi chatemesheleña yawaana kudi akwakwitiya kumaluña amakwawu. Chakutalilahu, hampinji yashimwiniyi kaprofwetu Agabusi yuma yikamwekana kumbidi nindi “kwakenza nzala yeneni mwahita mpata yamunu mwishina mwejima,” atumbanji amuAntiyoki wakuAsiriya “hiyakwila nawu tukwashuku ana kwetu adi muYudeya. Hiyakuhanahana iwu mwanatwesheliyi, iwu mwanatwesheliyi.” Yuma yapompesheluwu ayitemesheli kudi aeluda amuYudeya “kumakasa aBaranaba naSawulu.” (Yililu 11:28-30) Indi makonu? ‘Nduñu wamaana nikashinshi’ waloñesha mazanvu akukwasha ana kwetu anateli kumona kukala kwawubanji wadimwekenaña, wudi neyi mpepela yahurricane, nyitentanshi, hela tsunami. (Matewu 24:45) Njila yayiwahi yakumwekeshelamu luwi yidi yakuzatila hamu naniyi ntanjikilu kuhitila mukwikala nampinji, kudihana etu aweni nikuhana yikumba yetu.

“Neyi Mwaakamaña Antu kuMesu”

8. Indi chaambu chakañeshaña ñahi muntu kubula kwikala naluwi?

8 Hampinji yasoñamishileñayi Yakoba hayaaku yakañeshaña muntu kwikala naluwi ‘nilushimbi lwawanta’ lwakukeña, wasonekeli nindi: “Neyi mwaakamaña antu kumesu mwavulumunaña, lushimbi ilu lunayihishi, muneli dehi akwanyiloña.” (Yakoba 2:8, 9) Kusweja kukeña antu aheta hela antu atiyakana mpuhu chikupu kwaleteshaña tubuli kutiya ‘chinakukalokayi kazweñi.’ (Yishimu 21:13) Chaambu chakañeshaña muntu kubula kwikala naluwi. Dichi neyi tukwilila antu kakawahi dikwila nawu tunakumwekesha luwi.

9. Muloñadi chichawahila kulemesha antu atelela?

9 Komana kubula chaambu chinayi mukwila nawu tuleki chikupu kulemesha antu amakwawu? Inehi. Kapostolu Pawulu wayisonekeleli eniKristu muFwilipi nakuyileja hadi mukwawu nkalakali Epafwaditu nindi: “Yilemeshenu antu adochu.” Muloñadi? “Muloña wakeñeli kufwa kukoola mudimu waKristu; haakamini kufwaku, kulonda awanishi nyidimu yimwakañenyi kuñilila.” (Afwilipi 2:25, 29, 30) Epafwaditu ateleli kumulemesha muloña wamudimu wakashinshi wakalakeliyi. Cheñi nawa, ha 1 Timotewu 5:17, twatañañahu nawu: ‘Akulumpi ayulaña chachiwahi, ekali atela kuyilemesha chakubadika, sweje-e dinu awa akalakalaña nakushimuna nikuleja akwawu mazu aNzambi.’ Antu akweti yililu yayiwahi yakuspiritu niwena twatela kuyilemesha. Kuyilemesha muniyi njila hikumwekesha chaambuku.

“Maana Afumaña Mwiwulu, . . . Enzala Luwi”

10. Muloñadi chitwatela kuyulila idimi detu?

10 Yakoba wasonekeli hansañu yedimi nindi: “Hichuma chatama chakanookaña, denzala dehi wulembi wafwana. Twakiswilaña nachu [Yehova], yowu Tata; twashiñaña nachu antu aleñeluwu adifwana naNzambi. Kukanwa kokamu hikukwidika ninkisu nikushiñana.” Yakoba watwalekeluhu cheñi nindi: “Neyi mukweti ndulu nikufwilañana munyichima yenu, bayi mudisamba nakutwambila nsañu yalalaku. Maanawa ahamaseki, amujimba, awademoni; hidiwu afumaña mwiwuluku. Kwekala ichima nakufwilañana, diku kwekala nikuluwañana ninyidimu yatama yejima. Hakwila maana afumaña mwiwulu, kusambila amawahi, nkumininaku awunda, ovwaha, anyakala kutiya, enzala luwi nanyikabu yayiwahi, hiyaheta ntadi hela wufwikijuku.”—Yakoba 3:8-10a, 14-17.

11. Munjilanyi mutunateli kumwekeshela luwi hakuhosha nawakwetu?

11 Dichi nhoshelu yetu yamwekeshaña neyi tudi namaana “enzala naluwi.” Neyi tutachika kudisamba, kutwamba hela kushimuna nsachi hamuloña walwisu hela ntadi, tukumwekesha nawu tudi antu amuchidinyi? Masamu 94:4 yahosha nawu: “akwakukoña nyidimu yakuluwa wejima wawu hiyakudisamba.” Nawa nhoshelu yatama yamuchidiwu yanyakalaña kutamisha ijina damuntu wakadi muloña! (Masamu 64:2-4) Toñojokenu cheñi hawubanji waletañayi “chinsahu wakutwamba washimunaña yakutwamba.” (Yishimu 14:5; 1 Anyanta 21:7-13) Chelili nahoshi dehi nsañu yakuzatisha idimi chatama, Yakoba wahosheli nindi: “Enu ana kwami, kwila mwenimu chinjila.” (Yakoba 3:10b) Hakwila nawu tumwekeshi luwi lwalweni chinakukeñeka kuhosha nawakwetu munjila yayiwahi nawa mumesu awunda. Yesu nindi: ‘Dichi nukuyileja nami mazu akuhemesha ejima akuhosha antu, amba kashimunamu Hefuku daKusompesha.’ (Matewu 12:36) Komana chachiwahi nankashi kuhosha nawakwetu munjila yaluwi.

‘Anakenenu Antu Nyiloña Yawu’

12, 13. (a) Chumanyi chitwadizilañaku hansañu yaluwi kuchishimu chanduñu watambwili mukudi wamali amavulu nankashi kudi nkaka yindi? (b) Indi kwanakena mana kwetu “mapampa makumi atanu nakayedi” kwalumbulukadi?

12 Chishimu chaYesu chanduñu wadiña namukudi wamadinali 60,000,000 kudi nkaka yindi, mwanta, chamwekeshaña njila yikwawu mutwatela kumwekeshela luwi. Iwu nduñu walembeli nindi amutiyili luwi muloña wakañenyi kufweta mukudi. Nkaka yanowu nduñu “hakumutiyila wushona,” hakumwanakena. Ilaña iwu nduñu wayili nakuwana mukwawu nduñu wadiñi namukudi windi wamadinali nkulakaji yimu hohu nawa wamushili mukaleya chakadi kumutiyila luwi. Nkaka yindi chachitiyiliyi, wamutambikili ona nduñu anakeneniyi nakumwila nindi: “Eyi nduñu watama, ami nakwanakena mukudi wuna wejima nachina chiwanlembelela; eyi kutiyila mukwenu nduñu neyi luwi, neyi china chinakutiyalami nehi?” Chumichi chamuletesheli nkaka yindi kumuhana kudi akwakaleya. Yesu wakumishili chishimu nindi, “Dichi chakayilayi nawa niTata yami wamwiwulu, neyi enu mukubula kwanakena akwenu nyiloña yawu munyichima yenu.”—Matewu 18:23-35.

13 Ichi chishimu chinamwekeshi chikupu nawu kwikala naluwi kwabombelamu kwanakena. Yehova watwanakena nshidi jajivulu chikupu. Komana ninetu kwila ‘twanakena antu nyiloña yawu nehi’? (Matewu 6:14, 15) Henohu Yesu kanda yati chishimu chanduñu wabula luwi, Petulu wamwilili nindi: “Mwanta, mapampa kañahi akanvulumunayi mana kwami, ami nimwakenaña ho-o? Kakashika mumapampa katanu nakayedi, tahindi?” Yesu wamwakwili nindi: “Hinukukuleja nami kakashiki mumapampa katanu nakayedi hohuku; ilaña nami kakashiki mumakumi atanu nayedi, mapampa katanu nakayedi.” (Matewu 18:21, 22) Eñañi, muntu waluwi wanakenaña ‘kushika kumapampa makumi atanu nakayedi,’ dikwila nawu wukutwalekañahu hohu nakwanakena.

14. Kwesekeja naMatewu 7:1-4, munjilanyi mutunateli kumwekeshela luwi mafuku ejima?

14 MuMpanji yaHampidi, Yesu wahosheli cheñi hanjila yikwawu yakumwekeshelamu luwi nindi: “Bayi musompeshaña akwenuku, kulonda abuli kuyisompesha ninenu. Muloña kusompesha kumukusompesha akwenu diku kwakayisompeshawu nachu ninenu . . . Wukutaliladi kachibalu kadi mudisu damana kweyi, kwinza chipamba chidi mudisu deyi aweni hiwachimonañaku? Indi wukumwililadi mana kweyi neyi, Tali nikufumishi kachibalu kadi mudisu deyi; indi chipamba chidi mudisu deyeyi aweni?” (Matewu 7:1-4) Dichi, mafuku ejima tunateli kumwekesha luwi kuhitila mukudiwula yiluwa yawakwetu chakadi kuyitwika nyiloña.

‘Twililenuña Antu Ejima Chachiwahi’

15. Muloñadi chitukubulila kutiyila luwi akwetu akwakwitiya hohu?

15 Hela chakwila mukanda wamuBayibolu waYakoba wahoshaña nawu tutiyileña akwetu akwakwitiya luwi, ichi hichinatwali mukwila nawu tutiyileña hohu luwi ana ekala muchipompelu chawiniKristuku. Masamu 145:9 yahoshaña nawu: “Yehova himuwahi kudi antu ejima; wushona windi wekala kunyidimu yindi yejima.” Anatukonkomweni ‘kwikala akwakwimbujola Nzambi’ nawa ‘nikwilila antu ejima chachiwahi.’ (Aefwesesa 5:1; Aŋalija 6:10) Hela chakwila ‘hitwakeña mpata yamunu mwishina hela yuma yampata yamunu mwishinaku,’ ilaña twatela kukwasha antu amukanu kaayi anakankili.—1 Yowanu 2:15.

16. Yumanyi yikutuletesha kutiyila akwetu luwi?

16 Hamu neyi eniKristu, twanyakalaña kukwasha antu adi muwubanji ‘wakululakana chayilulakenu’ hela adi mukukala kweneni. (Mukwakutaŋisha 9:11) Ilaña, neyi tudi namali, mpinji niñovu diyi yikutuletesha kukwasha antu kushika hakumina ñovu yetu. (Yishimu 3:27) Hakukwasha amakwawu, twatela kumona kwila netu chuma chachiwahi chitunayilili hichikuyiletesha kwikala ankopiku. (Yishimu 20:1, 4; 2 Atesalonika 3:10-12) Dichi muntu waluwi wamwekeshaña wushona nikutoñojokelaku amakwawu nakwiluka nindi hanakuyilisha kwikala ankopiku.

17. Njilanyi yayiwahi yitwatela kumwekeshelamu luwi kudi antu abula kwikala muchipompelu chawiniKristu?

17 Njila yayiwahi yakumwekeshelamu luwi kudi antu abula kwikala muchipompelu chawiniKristu yidi yakuyileja chalala chaBayibolu. Muloñadi? Muloña antu amavulu makonu anakupuputa mumwidima wakuspiritu. Hamuloña wakwila adana njila yakumanishilamu kukala kunakumonawu hela hiyakweti kuchiñeja kwakumbiduku, antu amavulu “anakabakani nawa anapalañani neyi nyikoku yakadi kabiña.” (Matewu 9:36) Nsañu yekala Mwizu daNzambi yinateli kwikala ‘inoñu dakunyendu yawu,’ datela kuyikwasha kumika kukala kwamonañawu. Cheñi yinateli kwikala ‘chejeji chamunjila yawu’ muloña Bayibolu yashimunaña nkeñelu yaNzambi yakumbidi, yikuyiletesha kwikala nachikuhwelelu chachiwahi. (Masamu 119:105) Komana tukweti kukooleka kweneni kwakushimuna nsañu yalala yayiwahi kudi antu anakuyikeñesha chikupu! Hamuloña ‘walukadi lwasweja’ lunakunyakala kwinza, ayinu diyi mpinji yakuzata nañovu mumudimu wakushimwina Wanta nikwilisha atumbanji. (Matewu 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Eñañi, kushimwina diyi njila yalema yakumwekeshelamu luwi.

Hanenu ‘Yuma Yidi Mukachi’

18, 19. Muloñadi chitwatela kuswejesha kumwekesha luwi mukuhanda kwetu?

18 Yesu wahosheli nindi: ‘Hanenu yuma yayiwahi yidi mukachi.’ (Luka 11:41) Hakwila nawu chuma chitunakoñi chimwekeshi luwi lwalala, twatela kuhana ochu chawana chakufuma kumuchima chikupu. (2 Akorinda 9:7) Mukanu kaayi, munasweji lukambu, lwisu, nikubula kwakamena antu anakuyanda nianakumona kukala, kuyitiyila luwi muniyi njila kwayizañaleshaña chikupu.

19 Dichi, tufwilenu kumwekesha luwi chikupu mukuhanda kwetu. Chitwasweja kumwekesha luwi, dikwila nawu tunakumwimbujola Nzambi. Ichi chatwikwashaña kwikala nachihandilu chachiwahi nawa chamuzañalu.—Matewu 5:7.

Yumanyi Yimunadizi?

• Muloñadi chichalemena kusweja kutiyila akwetu akwakwitiya luwi?

• Munjilanyi mutunateli kumwekeshela luwi muchipompelu chawiniKristu?

• Tunateli kwilila ñahi chachiwahi antu abula kwikala muchipompelu?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 9]

KaSamariya wamwekesheli luwi

[Nyevulu yidi hefu 10]

EniKristu aswejaña kumwekesha luwi

[Mwevulu wudi hefu 13]

Njila yayiwahi yakumwekeshelamu luwi kudi antu abula kwikala muchipompelu yidi yakuyishimwina nsañu yachalala chaBayibolu