Skip to content

Skip to table of contents

Fakagahua Fēfē e Fakaalofa Noa?

Fakagahua Fēfē e Fakaalofa Noa?

Fakagahua Fēfē e Fakaalofa Noa?

“Kia mahani mitaki a tautolu fakalata . . . ke he tau tagata oti kana, ka e au atu ke he faoa ne tua.”​—KALATIA 6:10.

1, 2. Ko e heigoa ne ako e tautolu mai he fakataiaga ke he Samaria mahani mitaki hagaao ke he fakaalofa noa?

HE TUTALA mo Iesu, ne hūhū e tagata ako Fakatufono ki a ia: “Ko hai kia e tagata ne katofia mo au?” He tali, ne talahau e Iesu e fakataiaga nei: “Ko e taha tagata ne hifo a ia mai Ierusalema ki Ieriko, kua moua a ia he tau tagata fofo mena; kua āki e lautolu hana tau tapulu, mo e fahi a ia, kua o a lautolu, kua toka a ia, kua teitei mate. Kua hifo taha ekepoa ke he puhala ia, kua kitia e ia a ia, ti fano ai a ia ke he taha kauhala. Kua pihia foki mo e tagata he magafaoa a Levi, kua fano ke he mena ia, kua hoko atu mo e kitia ai; ti fano ai a ia ke he taha kauhala. Ka ko e taha tagata Samaria kua fina age a ia, kua hoko ke he mena ha i ai a ia, kua kitia a ia, ti hofihofi ai hana fakaalofa kia ia. Kua fano mo e pipi hana tau kafokia, kua liligi foki ki ai e magalolo mo e uaina; ti fakaheke a ia i luga he hana manu ni, kua takitaki a ia ke he fale ke api ai e tau fenoga, mo e leveki a ia. Ko e pogipogi ko e fano ha ne fai a ia, ti eke mai e ia ua e tenari, kua age ke he patu he fale, mo e pehe age kia ia, Kia leveki a e koe a ia; ka fakafua foki e koe e falu a mena, to palepale e au kia koe ka liu mai au.” Ti hūhū foki a Iesu ke he tagata fanogonogo haana: “Kua manatu fefe a koe, po ko hai taha he tokotolu na ne eke mo tagata katofia kia ia ne moua he tau tagata fofo mena?” Ne tali e tagata: ‘Ko ia ne fakaalofa noa atu kia ia.’​—Luka 10:25, 29-37a.

2 Kua malolō lahi ha ia e puhala ne leveki he tagata Samaria e tagata kafokia he fakakite e kakano mooli he fakaalofa noa! Kua omoi ai he logonaaga he fakaalofa hofihofi, po ke fakaalofa hofihofi noa, ne fakagahua he tagata Samaria taha mena ne tamai e lagomatai ke he tagata kafokia. Mua atu, ko e tagata kehe a ia ne kafokia ke he tagata Samaria. Kua nakai fakalavelave he tau mena fakamotu, tau lotu, mo e tau aga fa mahani e fakaalofa noa. He mole e talahau e fakataiaga hagaao ke he Samaria mahani mitaki, ne tomatoma e Iesu e tagata fanogonogo haana: “Ati fano a mo e eke pihia e koe.” (Luka 10:37e) Lata ia tautolu ke uta ke he tau loto e tomatomaaga ia mo e eketaha ke fakakite e fakaalofa noa ke he falu. Ka e he puhala fe? Ko e heigoa e tau puhala ka fakagahua e tautolu e fakaalofa noa ke he tau momoui ha tautolu he tau aho takitaha?

“Kaeke kua Nakai Fai Tapulu ha Matakainaga”

3, 4. Ko e ha kua lata lahi ia tautolu ke fakagahua e fakaalofa noa i loto he fakapotopotoaga Kerisiano?

3 “Kia mahani mitaki a tautolu fakalata ke he tau aho ha i ai ia tautolu, ke he tau tagata oti kana, ka e au atu ke he faoa ne tua,” he talahau he aposetolo ko Paulo. (Kalatia 6:10) Ati o mai a tautolu mogoia ke fakatutala fakamua ke he puhala ka fakagahua fakalahi e tautolu e fakaalofa noa ki a lautolu ne faoa mo tautolu ke he tua.

4 He tomatoma ke he tau Kerisiano mooli ke fefakakiteaki e fakaalofa noa, ne tohia he tutaki ko Iakopo: ‘Ko ia ne nakai fakaalofa noa, to fakafili a ia mo e nakai fakaalofa noa ki a ia.’ (Iakopo 2:13) Kua fakakite mai he fakamaamaaga he tau kupu nei ki a tautolu e falu puhala ka fakagahua e tautolu e fakaalofa noa. Ke fakatai ki ai, ne totou e tautolu ia Iakopo 1:27: “Ko e hanai e oma ke he Atua kua mitaki mo e fakamoli ki mua he Atua e Matua, ke ahi e tau tagata kua mamate e tau matua, mo e tau fifine takape ke he ha lautolu a matematekelea, kia leveki foki e ia a ia neke ilaila a ia he lalolagi.” Ne pehē e Iakopo 2:15, 16: “Kaeke kua nakai fai tapulu ha matakainaga po ke mahakitaga, kua nakai fai mena ke kai ke he taha aho mo e taha aho, ti pehe atu ai taha ia mutolu kia lautolu, Kia o atu a mo e monuina, kia mafanatia, mo e makona, ka e nakai age ki ai ha mena kua lata mo e tino, kua aoga ha ha e mena ia?”

5, 6. Puhala fe ka fakagahua lahi e tautolu e fakaalofa noa ke he ha tautolu a lafiaga mo e fakapotopotoaga?

5 He leveki atu ke he falu mo e lagomatai a lautolu ne kua lata ki ai ko e fakamailoga a ia he lotu mooli. Ko e puhala tapuaki ha tautolu kua nakai fakaatā a tautolu ke fakakaupā e manamanatu ke he falu he talahau hokoia ke he tau kupu to amanaki ke mitaki e tuaga ha lautolu. Ka e, ko e logonaaga he fakaalofa hofihofi noa ka omoi a tautolu ke taute taha mena ma lautolu ne manako lahi ke he lagomatai. (1 Ioane 3:17, 18) E, he tunu e kai ma e tagata gagao, lagomatai e tau gahua kaina haana kua motua, foaki e puhala ke ō ke he tau feleveiaaga Kerisiano ka maeke, mo e nakai lima pili ki a lautolu kua lata, ko e falu matagahua foki a ia he fakaalofa noa ne lata ke fakagahua lahi e tautolu.​—Teutaronome 15:7-10.

6 Ko e mena ne mua atu e aoga ke he foaki fakatino ko e foaki fakaagaaga ke lagomatai e tau matakainaga he fakapotopotoaga Kerisiano ne hane tupu ki mua. Kua tomatoma ki a tautolu ke “fakamafana a lautolu kua manava tote, kia lagomatai kia lautolu kua lolelole.” (1 Tesalonia 5:14) Kua fakamafana e “tau fifine motua” ke eke mo “tau akoako ke he tau mena mitaki.” (Tito 2:3) Hagaao ke he tau leveki Kerisiano, ne pehē e Tohi Tapu: “To eke foki e tagata ke tuga ne fakamumuliaga mai he matagi, mo e mena ke malu ai ka to e afa.”​—Isaia 32:2.

7. Mai he tau tutaki i Suria Anetioka, ko e heigoa kua ako e tautolu hagaao ke he fakatātāaga he fakaalofa noa?

7 Lafi ke he leveki e tau takape, tau tama ai fai matua, mo lautolu ne manako lagomatai mo e fakamafana ke he fakapotopotoaga he matakavi, ne fai magaaho ne fakatokatoka he tau fakapotopotoaga he senetenari fakamua e tau koloa lagomatai ke lata ma e tau matakainaga talitonu he falu matakavi. Ke fakatai ki ai, he magaaho ne talahau tuai he perofeta ko Akapo ko e “hoge lahi ko e tupu ne fai ke he lalolagi oti kana,” ti ko e tau tutaki i Suria Anetioka ne “manatu ai takitokotaha . . . ke fakalata ke he tau mena kua monuina ai, ke age ai e fakaalofa ke he tau matakainaga kua nonofo i Iutaia.” Ne fakafano atu ai ke he tau patu puhala he “momoi ia Panapa mo Saulo.” (Gahua 11:28-30) Ka e kua e vahā nei? Kua fakatokatoka he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” e tau komiti lagomatai ke leveki e tau matakainaga ha tautolu ka liga lauia he tau matematekelea pauaki, tuga e tau afā, tau mafuike, po ke tau peau kula. (Mataio 24:45) He foaki noa e tautolu e magaaho, laliaga, mo e tau koloa he kaufakalataha ke he fakaholoaga nei ko e puhala mitaki ma tautolu ke fakatātā e fakaalofa noa.

“Kaeke kua Fakamailoga Tagata e Mutolu”

8. Totoko fēfē he fakamailoga tagata e fakaalofa noa?

8 He hataki hagaao ke he aga totoko ke he fakagahuaaga he fakaalofa noa mo e “ke he fakatufono kua mua ue atu” he fakaalofa, ne tohia e Iakopo: “Kaeke kua fakamailoga tagata e mutolu, kua hala tuai a mutolu, kua fakailoa ai he fakatufono a mutolu ko e tau holifono.” (Iakopo 2:8, 9) He fakakite e fiafia tagata ki a lautolu ne muhukoloa po ko lautolu ne talahaua ka taute a tautolu ke fakateaga ke he “tagi he tagata nofogati.” (Tau Fakatai 21:13) Nukua taofi he fakamailoga tagata e agaaga fakaalofa noa. Ne fakagahua e tautolu e fakaalofa noa he nakai fakamailoga tagata.

9. Ko e ha kua nakai hepe ke fakakite fakalahi e manamanatu ki a ia ne kua lata ai?

9 Ti ko e kakano kia anei he nakai fakamailoga tagata, kua nakai lata ia tautolu ke fakakite fakalahi e manamanatu ke he falu? Nakai pihia. Hagaao ki a Epaferoti ko e matakainaga ne gahua mo ia, ne tohia e aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Filipi: “Kia fakahelehele foki e mutolu a lautolu kua pihia.” Ko e ha? “Ha ko e mena, fetamakina kua mate a ia ha ko e gahua a Keriso, kua nakai kuku e ia hana moui, kia fakakatoatoa e ia e tau mena ne toe ke he ha mutolu a fekafekau mai kia au.” (Filipi 2:25, 29, 30) Ko e gahua fakamooli ne taute e Epaferoti kua lata pauaki ke manamanatu ki ai. Mua atu, he 1 Timoteo 5:17, ne totou e tautolu: “Ko e tau patu kua pule fakamitaki, kia talahaua a lautolu kua lata mo e lilifu kua lafi ua, ka e au atu kia lautolu kua gahua ke he kupu katoa mo e fakaako atu.” Ko e tau mahani mitaki fakaagaaga kua lata lahi foki ke nava ki ai. Ti kua nakai fakamailoga tagata ka fakakite e manamanatu pihia.

‘Ko e Iloilo Mai Luga kua Puke he Fakaalofa Noa’

10. Ko e ha kua lata ia tautolu ke tau taofi e alelo ha tautolu?

10 Hagaao ke he alelo, ne pehē a Iakopo: “Ko e mena kelea kua nakai mataofi kua puke namo ke he tau mena kona ke mamate ai. Ko ia kua fakaheke aki e tautolu ke he Atua e Matua, ko ia foki kua kaialu aki e tautolu ke he tau tagata kua eke ke he fakatai he Atua. Kua hopo mai mai he gutu taha e fakaheke mo e kaialu.” Ne lafi atu a Iakopo ke he fakamaamaaga nei: “Kaeke ha ha he tau loto ha mutolu e mahekeheke kelea mo e fetoko, aua neke hula, aua foki neke pikopiko he liuliu ke he mena moli. Ko e iloilo na, nakai hifo mai luga ia, ka e mai he lalolagi nai, ko e mena he tino mo e tau temoni. Ha ko e mena ha i ai e mahekeheke mo e taufetoko, ha i ai e fakaagitau mo e tau mena kelea oti kana. Ka ko e iloilo mai luga, kua fakamua hana a mea, ti mafola, ti totonu, ti fulumokoi, kua puke ke he [“fakaalofa noa,” NW] mo e tau fua mitaki, nakai fakaalofa fakaigati, nakai fakatupua.”​—Iakopo 3:8-10a, 14-17.

11. Maeke fēfē ia tautolu ke fakakite e fakaalofa noa ka fakaaoga e alelo ha tautolu?

11 Ti, ko e puhala ka fakaaoga e alelo ha tautolu ne fakakite kua moua e tautolu e pulotu ne ‘puke he fakaalofa noa.’ Ka e kua kaeke ke mahekeheke po ke taufetoko a tautolu ti hula, pikopiko, po ke fakaholofa e uta tala hagahaga kelea? Ne talahau he Salamo 94:4: “Kua pola e lautolu a lautolu ni ko e tau tagata mahani kelea oti kana.” Ti kua mafiti lahi ha ia e tau tala ekefakakelea ke moumou e mahani mitaki he taha tagata! (Salamo 64:2-4) Mua atu, kia manamanatu ke he hagahaga kelea ka taute he “tagata fakamoli mena ne mahani fakavai kua pikopiko ni a ia.” (Tau Fakatai 14:5; 1 Tau Patuiki 21:7-13) He mole e fakatutala hagaao ke he fakaaoga hehē he alelo, ne pehē a Iakopo: “Haku a tau matakainaga na e, nakai lata e tau mena ia ke eke pihia.” (Iakopo 3:10e) Kua foaki mai he fakaalofa noa ke fakaaoga e alelo ha tautolu ke he puhala meā, mafola, mo e mitaki. Ne pehē a Iesu: “Ka e tala atu e au kia mutolu, ko e tau kupu fakateaga oti ke vagahau he tau tagata, to fakamatala atu ai e lautolu ke he aho fakafili.” (Mataio 12:36) Kua aoga lahi ha mogoia ke fakakite e fakaalofa noa ka fakaaoga e alelo ha tautolu!

‘Fakamagalo Atu ke he Tau Tagata e Tau Hala ha Lautolu’

12, 13. (a) Ko e heigoa ne ako e tautolu ke he fakaalofa noa mai he fakataiaga ke he fekafekau ne lahi mahaki e kaitalofa tupe ke he iki haana? (e) Ko e heigoa e kakano ke fakamagalo e matakainaga ha tautolu ke “laga fitugofulu kua taki fitu”?

12 Ko e fakatai ha Iesu ke he fekafekau ne kaitalofa ke 60,000,000 tenari ke he iki haana, ko e patuiki, ne fakakite taha puhala he fakaalofa noa. Kua nakai fai puhala ke totogi aki e kaitalofa, ne olelalo e fekafekau ke moua e fakaalofa noa. “Ati hofihofi ai e fakaalofa,” ne fakamagalo he iki he fekafekau e kaitalofa. Ka e fano e fekafekau ti kitia e ia e matakainaga fekafekau haana ne teau ni e tenari he kaitalofa ki a ia mo e nakai fakaalofa noa ne tuku e matakainaga ke he fale puipui. He logona he iki e mena ne tupu, ne ui e ia e fekafekau ne fakamagalo e ia e kaitalofa ti pehē age: “Ko e fekafekau mahani kelea na e, ne fekau atu e au haku a tau mena oti ia ne toka ia koe, he olelalo mai a koe kia au. Ka e nakai kia lata he [“fakaalofa noa,” NW] age a koe ke he hau a matakainaga a fekafekau, ke tuga foki au ne [“fakaalofa noa,” NW] atu kia koe?” Ti tuku atu ai he iki a ia ke he tau leoleo he fale puipui. Ne fakahiku e Iesu e fakataiaga haana, he pehē: “To eke pihia foki haku a Matua ha he lagi kia mutolu, kaeke kua nakai takitaha a mutolu mo e fakamagalo mo e tau loto katoa ha mutolu e tau matakainaga ha mutolu ka mahani kelea mai a lautolu.”​—Mataio 18:23-35.

13 Kua fakakite fakamalolō ai he fakataiaga i luga kua putoia he fakaalofa noa e mautali ke fakamagalo! Kua fakamagalo e Iehova e kaitalofa lahi mahaki ha tautolu he agahala. Ti nakai kia lata foki ia tautolu ke “fakamagalo atu . . . ke he tau tagata e tau hala ha lautolu”? (Mataio 6:14, 15) Ato talahau e Iesu e fakataiaga ke he fekafekau nakai fakaalofa noa, ne hūhū a Peteru ki a ia: “Ko e Iki na e, to lagafiha kia he mahani kelea mai ai haku a matakainaga kia au, ti fakamagalo e au a ia? to lagafitu kia?” Ne tali a Iesu: “Nakai tala atu e au kia koe ke lagafitu, ka kia laga fitugofulu kua taki fitu.” (Mataio 18:21, 22) E, kua mautali e tagata fakaalofa noa ke fakamagalo ke “laga fitugofulu kua taki fitu,” kakano, kua nakai fai fakakaupāaga.

14. Hagaao ke he Mataio 7:1-4, liga fakagahua fēfē e tautolu e fakaalofa noa ke he tau aho oti?

14 He fakakite foki taha puhala ke fakatātā e fakaalofa noa, ne pehē a Iesu he haana Lauga he Mouga: “Aua neke fakafili atu e mutolu, neke fakafili a mutolu. Ha ko e fakafili ke fakafili atu ai e mutolu, to fakafili mai ai kia mutolu. . . . Ko heigoa e mena kua kitekite ai e koe k[e] he mala akau ke he mata he hau a matakainaga, ka e nakai kitia e koe e akau fakalava ke he mata hau. Ke tala age foki fefe e koe ke he hau a matakainaga, Tuku mai a, ke kape kehe e au e mala akau he mata hau; kitiala, ha ha he mata hau foki e akau fakalava?” (Mataio 7:1-4) Ko e mena ia, kua lata ia tautolu ke fakagahua e fakaalofa noa ke he tau aho oti he fakauka ke he tau lolelole he falu ka e nakai fakafili po ke molea e tuhituhi.

‘Kia Mahani Mitaki Fakalata ke he Tau Tagata Oti’

15. Ko e ha e tau gahua he fakaalofa noa ne nakai fakakaupā ke he tau matakainaga talitonu?

15 Pete kua fakamaama he Tohi Tapu he tohi ha Iakopo e fakaalofa noa ke he tau tagata talitonu, kua nakai pehē e mena ia kua fakakaupā e tau gahua he fakaalofa noa ki a lautolu ni i loto he fakapotopotoaga Kerisiano. “Kua mahani mitaki mai a Iehova ke he tau [tagata] oti,” he talahau he Salamo 145:9, ‘ko e hana fakaalofa noa foki kua hoko ia ke he hana tau mena oti kana ne eke e ia.’ Kua tomatoma ki a tautolu ke ‘fifitaki ke he Atua’ mo e ke ‘mahani mitaki a tautolu fakalata ke he tau tagata oti kana.’ (Efeso 5:1; Kalatia 6:10) Pete kua nakai fakaalofa a tautolu “ke he lalolagi, po ke tau mena ha ha he lalolagi,” kua nakai fakateaga a tautolu ke he tau manako ha lautolu he lalolagi.​—1 Ioane 2:15.

16. Ko e heigoa e tau vala ne lauia e puhala ne fakakite e tautolu e fakaalofa noa ke he falu?

16 Ko e tau Kerisiano, kua nakai fakauaua a tautolu ke foaki e tau lagomatai ne kua fahia ia tautolu ke taute ke he tau tagata matematekelea ha ko e “vaha mo e tau mena ke tutupu ai” po ke ki a lautolu he tau tutūaga kelea lahi. (Fakamatalaaga 9:11) Mooli, kua fakakite he tau tutūaga ha tautolu e tau mena ka maeke ia tautolu ke taute mo e lahi fēfē. (Tau Fakatai 3:27) He foaki e tau koloa lagomatai ke he falu, kua manako a tautolu ke mataala ke nakai omoi he tau gahua mitaki e mahani teva. (Tau Fakatai 20:1, 4; 2 Tesalonia 3:10-12) Ko e mena ia, ko e fakaalofa noa mooli ko e tali ne moua mai he tau logonaaga fakaalofa he fakaalofa hofihofi noa po ke loto fakaalofa fakalataha mo e manamanatuaga mitaki.

17. Ko e heigoa e puhala mitaki lahi ke fakakite e fakaalofa noa ki a lautolu i fafo he fakapotopotoaga Kerisiano?

17 Ko e puhala mitaki lahi ke fakakite e fakaalofa noa ki a lautolu i fafo he fakapotopotoaga Kerisiano ko e tufatufa ki a lautolu e kupu mooli he Tohi Tapu. Ko e ha? Ha kua fakahakuhaku e laulahi he tau tagata he vahā nei he pouli fakaagaaga. He nakai fai puhala ke taute aki e tau lekua ne fehagai mo lautolu po ke fai amaamanakiaga mooli ma e anoiha, kua tokologa e tagata “ne fakafita a lautolu, mo e tiaki atu ai, tuga e tau mamoe nakai fai leveki a lautolu.” (Mataio 9:36) Ko e fekau he Kupu he Atua kua maeke ke tuga e ‘hulu ke he ha lautolu a tau hui,’ he lagomatai a lautolu ke fahia ke he tau lekua he moui. Kua maeke foki ke eke mo ‘maama ke he ha lautolu a puhala’ ha kua talahau tuai he Tohi Tapu e finagalo he Atua ma e anoiha, he foaki ki a lautolu e fakavēaga ma e amaamanakiaga mitaki lahi. (Salamo 119:105) Ko e kotofaaga lilifu ha ia ke fakamatala e fekau homo ue atu he kupu mooli ki a lautolu ne manako lahi ki ai! Ha kua mafiti mai e ‘matematekelea lahi,’ ko e magaaho anei ke fakalataha fakamakutu ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki. (Mataio 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Kua nakai fai gahua fakaalofa noa foki ne aoga lahi pihia.

Foaki e “Tau Mena Ha i Loto”

18, 19. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakamalikiti e fakaohoohoaga he fakaalofa noa ne ha ha he tau momoui ha tautolu?

18 ‘Kia uta e mutolu e tau mena ha i loto mo tau mena fakaalofa he fakaalofa noa,’ he talahau e Iesu. (Luka 11:41) Ke eke e gahua mitaki mo gahua fakaalofa noa mooli, kua lata ai mo mena fakaalofa ne mai i loto ha tautolu​—mai he loto fakaalofa mo e fakamakai. (2 Korinito 9:7) He lalolagi ne mahani mau ai e favale, lotokai, mo e nakai manamanatu ke he matematekelea mo e tau lekua he falu, ko e hauhau ha ia ke moua e fakaalofa noa pihia!

19 Kia o mai ā a tautolu ke gahua ke fakamalikiti e fakaohoohoaga he fakaalofa noa ne ha ha he tau momoui ha tautolu. Ka lahi e fakaalofa noa ha tautolu, to taute foki a tautolu ke fakaalofa noa tuga e Atua. Kua lagomatai he mena nei a tautolu ke moua e moui fai kakano mitaki mo e fiafia.​—Mataio 5:7.

Ko e Heigoa ne Ako e Koe?

• Ko e ha ne mahomo atu e aoga ke fakakite e fakaalofa noa ke he tau matakainaga talitonu?

• Fakagahua fēfē e tautolu e fakaalofa noa i loto he fakapotopotoaga Kerisiano?

• Liga fakagahua fēfē e tautolu e mahani mitaki ki a lautolu i fafo he fakapotopotoaga?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 16]

Ne fakagahua he tagata Samaria e fakaalofa noa

[Tau Fakatino he lau 17]

Kua fakagahua fakalahi he tau Kerisiano e fakaalofa noa

[Fakatino he lau 20]

Ko e puhala mitaki lahi ke fakakite e fakaalofa noa ki a lautolu i fafo he fakapotopotoaga ko e tufatufa e kupu mooli he Tohi Tapu ki a lautolu