Taangaangaia te Tu Akaaroa—Akapeea?
Taangaangaia te Tu Akaaroa—Akapeea?
“E takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai, kia maata atura ki to te ngutuare o te akarongo ra.”—GALATIA 6:10.
1, 2. Eaa ta te parapore o te tangata Samaria takinga meitaki e apii maira ia tatou no te tu akaaroa?
IAIA e pukapuka ra kia Iesu, kua ui atu tetai tangata tu katau i te Ture kiaia e: “Koai oki toku tangata tupu?” I te pauanga, kua akakite atu a Iesu i teia parapore: “Kua aere atura tetai tangata no Ierusalema ki Ieriko, rokoia iora aia e te anana keia; i aunaia e ratou tona kakau, e kua paruparu oki aia, aere atura ratou akaruke iora iaia, kua vaitata i te mate. Kua aere ua maira tetai taunga na taua ara ra; e kia akara atura iaia, tapae atura aia, na tetai pae ara atura i te aere. E tetai ngati Levi oki i na vaitata maira i taua ngai ra, kua aere mai ïa kua akara, anga ke atura na tetai pae ara. Tetai tangata Samaria ra, te aere ua ra i tona aerenga, e tae atura ki taua ngai ra, e kite atura aia iaia, aroa atura; Aere atura kiaia, kua riringi iora i te inu e te wina ki roto i tona au puta ra, vaî atura, e kua akanoo atura iaia ki runga i tana uaorai puaka, arataki atura aia ki te ngai tapae anga, e tiaki marie atura iaia. E popongi akera, kia aere ke aia ra, kua kiriti iora aia i e rua denari no roto i tona pute, e kua oake ki te tangata are ra, kua karanga atura kiaia, E utuutu koe iaia nei, e kia riro taau moni, naku ïa e tutaki ia koe, kia oki mai au ra. I taua nga tangata toko toru ra, koai te tangata tupu iaia, i toou manako anga, i rokoia e te anana keia ra? Kua tuatua maira aia, Ko tei aroa atu iaia ra.”—Luka 10:25, 29-37a.
2 Te akatutu taka meitaki maira te tu akonoanga a te tangata Samaria i te tangata tei taiaia i te aiteanga o te tu akaaroa tikai! Akakeuia e te tangi, me kore te tangi aroa, kua rave te tangata Samaria i tetai apinga tei tauturu i teia tangata tei taiaia. Tei runga ravao ra, kare te tangata Samaria i kite e koai teia tangata. Kare te tu akaaroa e tapuia ana e te au araianga pa enua, akonoanga, me kore peu tangata. I muri ake i te oronga anga i te akatutuanga no runga i te tangata Samaria takinga meitaki, kua akakite atu a Iesu ki te tangata e akarongo maira e: “Ka aere koe, e akapera katoa.” (Luka 10:37e) Ka rauka ia tatou i te akono meitaki i taua akoanga e kia aruaru i te akaari i te tu akaaroa ki etai ke. Inara, ka akapeea ra? Na roto i teea au mataara e rauka ai ia tatou i te taangaanga i te tu akaaroa i roto i to tatou oraanga i te au ra ravarai?
“Kia Mate oki Tetai Taeake . . . i te Putaua”
3, 4. Eaa tatou ka akamanako tikai ei kia taangaanga i te tu akaaroa i roto i te putuputuanga Kerititiano?
3 “Kia rauka ta tatou ravenga,” i karanga ai te apotetoro ko Paulo, “e takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai, kia maata atura ki to te ngutuare o te akarongo ra.” (Galatia 6:10) No reira kia akamanako tatou na mua, e mei teaa rai te maata o ta tatou au angaanga tu akaaroa ki te aronga e piri maira kia tatou i roto i te akarongo.
4 I te akoanga i te au Kerititiano mou kia akaari i te tu akaaroa ki tetai e tetai, kua tata te apotetoro ko Iakobo e: “Ko te akaapa anake tana e rauka, kare te aroa, ta tei kore rava i aroa ra.” (Iakobo 2:13) Te akakite maira te aerenga manako o teia au tuatua akauruia kia tatou i tetai au mataara e rauka ai ia tatou i te taangaanga i te tu akaaroa. Ia Iakobo 1:27, ei akaraanga, te tatau ra tatou e: “Ko te akono mou i te Atua e te kino kore i mua i te aroaro o te Atua, o to tatou Metua ra, ko teia ïa: Ko te takinga-meitaki i te matiroeroe e te au vaine takaua i to ratou mate anga e te tiaki iaia uaorai auraka ei viivii i teianei ao.” Te akakite maira a Iakobo 2:15, 16 e: “Kia mate oki tetai taeake e tetai tuaine i te putaua, e kare e kai i te au rā katoa ra, Kia karanga atura tetai o kotou ia raua ra, Kia ora na i te aerenga, kia maanaana oki korua, e kia merengo; kare ra i oronga atu i te mea e meitaki ei te kopapa ra; eaa ua ïa puapinga?”
5, 6. Akapeea e maata ai ta tatou angaanga tu akaaroa i roto i to tatou pirianga ki to tatou putuputuanga?
5 Ko te akonoanga i etai ke e te tauturuanga i te aronga e inangaro tauturu ra, ko tetai akatakaanga ia no te akonoanga mou. Kare ta tatou tu akamorianga e kotinga ana i to tatou akamanakoanga i etai ke ki tetai tuatua ua anga e kia manuia e kia puapinga te au mea katoatoa no ratou. Mari ra, ka akakeu tetai manako maru no te tangi aroa ia tatou kia tauturu i te aronga te inangaro ra i te tauturu maata. (1 Ioane 3:17, 18) Ae, te akapapaanga i tetai kai na tetai tangata maki, te tauturuanga i tetai tangata pakari i tana au angaanga i te kainga, te oronga anga i tetai mataara ki te au uipaanga Kerititiano me anoanoia, e auraka e karapii ki te aronga e tau ra i te tauturu, ko tetai au angaanga ia no te tu akaaroa e anoanoia ra tatou kia rave maata atu.—Deuteronomi 15:7-10.
6 Ko te mea puapinga maata rava atu i to te oronga anga i te pae materia, koia oki ko te oronga anga i te pae vaerua kia tauturu i te au mema o te putuputuanga Kerititiano e tupu atura. Te raurauia ra tatou kia “akapumaana atu i te ngakau taitaia, e tauturu atu i tei apikepike.” (1 Tesalonia 5:14) Te akamaroiroiia ra “te au vaine pakari” kia riro mai ‘ei aronga apii i te tuatua memeitaki.’ (Tito 2:3) No runga i te au akaaere Kerititiano, te akakite maira te Pipiria e: “E riro oki tetai tangata mei te punanga i te uriia ra, mei te pipinianga i te matangi maata ra.”—Isaia 32:2.
7. Mei te au pipi i Anetioka i Suria, eaa ta tatou i kite mai mei te akaarianga i te tu akaaroa?
7 Kapiti katoa atu ki te akonoanga i te au vaine takaua, te au matiroeroe, e te aronga e anoano ra i te tauturu e te akamaroiroianga i roto i to ratou ngai, tetai taime kua akanoo te au putuputuanga i te anere mataiti mua i te au ravenga tauturu no te aronga irinaki i roto i tetai au ngai ke. Ei akaraanga, i te totou anga te peroveta ko Agabo e “te vaitata maira te onge maata i te pa enua ravarai nei,” kua akakoro te au pipi i roto ia Anetioka i Suria kia “akau i te apinga, tona atu rai, tona atu rai, e tau iaia uaorai, ei turu atu i te au taeake i noo i Iudea ra.” Kua tukuia atu teia ki te aronga pakari i reira “i te rima o Banaba raua ko Saula.” (Angaanga 11:28-30) Akapeea i teia tuatau? Kua akanoo “te tavini akono meitaki e te pakari” i te au kumiti oronga tauturu kia akono i to tatou au taeake tei rokoia e te au tumatetenga natura, mei te au uriia, te au ngaruerue enua, me kore te au tunami. (Mataio 24:45) I te oronga ua anga i to tatou taime, maroiroi, e te au apinga i te taokotai atu anga ki teia akanoonooanga, ko tetai mataara meitaki ia no tatou kia akaari i te tu akaaroa.
‘Te Akono ana ra Kotou i te Tu Papakitai o te Tangata Ra’
8. Akapeea te tu papakitai i te patoianga i te tu akaaroa?
8 I te akamatakiteanga i tetai tu te patoi ra i te tu akaaroa e “te ture ariki” no te aroa, kua tata a Iakobo e: “Te akono ana ra kotou i te [“tu papakitai,” NW] o te tangata ra, te rave ra kotou i te ara, e kua akaapaia kotou e te ture ei aronga ara.” (Iakobo 2:8, 9) I te akaarianga i te tu papakitai ki te aronga apinga nui me kore ki te aronga turanga teitei, te maani ra ia tatou kia akamanako kore atu i ‘te aue o te aronga akaaka.’ (Maseli 21:13) E tapupu ana te tu papakitai i tetai tu akaaroa. E taangaanga ana tatou i te tu akaaroa na te akonoanga i tetai ke ma te tu papakitai kore.
9. Eaa ka kore ei i te tarevake i te akaari pu ua i te manako takake ki te aronga e tau ra i te reira?
9 Ko te aiteanga ainei no te tu papakitai kore, e auraka rava tatou e akaari pu ua i te akamanakoanga takake no tetai ke? Kare ravaia. No runga i tona oa angaanga ko Epaperodito, kua tata atu te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano i Philipi e: “Mei iaia ra te tu, kia manako meitakiia e kotou.” Eaa te tumu? “No te mea i vaitata aia i te mate i te angaanga a te Mesia nei, kare oki i akono i tona uaorai ora, kia akarava aia i to kotou takinga-meitaki iaku nei.” (Philipi 2:25, 29, 30) Te tavinianga tiratiratu tei orongaia e Epaperodito, kua tau kia akameitakiia. Tei runga ravao ra, ia 1 Timoteo 5:17, te tatau ra tatou e: “Ko te au aronga orometua i arataki meitaki ra, kia maata atu ïa i te akateitei atu, kia maata atura i tei angaanga i te ako e te apii ra.” Ka tau katoa te au tu pae vaerua meitaki i te akameitakiia. I te akaarianga i te reira akamanakoanga, kare i te tu papakitai.
“Te Pakari no Runga Maira . . . kua Ki ïa i te Aroa”
10. Eaa tatou ka akatere meitaki ei to tatou arero?
10 No runga i te arero, kua karanga a Iakobo e: “E kino mate kore ïa, kua ki ïa i te kavangia. Te akameitaki nei tatou i te Atua ra i to tatou Metua i te reira, e te akakino nei tatou i te tangata, i tei angaia i to te Atua ra tu, i te reira. Te puroro nei no roto i taua vaa okotai nei, te akameitaki e te akakino.” I roto i teia aerenga manako, kua karanga katoa a Iakobo e: “Te vai na te vareae maata e te māro i roto i to kotou ngakau, auraka e akatietie, auraka e tapepe pikikaa ua i te tuatua-mou. Kare oki te reira pakari i to runga mai, no teianei ao ïa, no te tangata nei, e no te au demoni. Te vai ra oki te vareae, e te tauetono, tei reira katoa te oripu ua e te au tuatua kikino katoa ra. Kareka te pakari no runga maira, e mea iro koreia ïa, e mea au ïa, e te maru, e te akarongo ngoie, kua ki ïa i te aroa, e te takinga-meitaki, kare oki e akatu ke i te tangata, kare oki e pikikaa.”—Iakobo 3:8-10a, 14-17.
11. Akapeea tatou i te akaarianga i te tu akaaroa i te taangaanga anga i to tatou arero?
11 No reira, te tu e taangaanga ra tatou i to tatou arero, e akakiteanga te reira me kua rauka ia tatou te pakari “tei ki ïa i te aroa.” Akapeea me no te vareae me kore te taumaroanga e ka akapaapaa tatou ia tatou uaorai, ka pikikaa, me kore ka totoa atu i te urutoe? Te akakite maira a Salamo 94:4 e, pouroa te “aronga tuatua kikino ra,” te akatietie ra ia ratou uaorai. E mei teaa atura te viviki e ka akakino te tuatua kino i te ingoa meitaki o tetai tangata! (Salamo 64:2-4) Tei runga ravao, e akamanako ana i te kino e akatupuia ana e tetai “kite pikikaa ra, ko te pikikaa anake ra ïa tana e tuatua.” (Maseli 14:5; 1 Ariki 21:7-13) I muri ake i te uriurianga i te taangaanga tau kore anga i te arero, kua karanga a Iakobo e: “Auraka rava e tika te reira, e aku au taeake.” (Iakobo 3:10e) Te umuumu maira te tu akaaroa tikai e kia taangaanga tatou i to tatou arero i roto i tetai tu meitaki, tu au e te tau meitaki. Kua karanga a Iesu e: “Te karanga atu nei au ia kotou e, E akavaia te tangata i te au tuatua puapinga kore katoa ta ratou e tuatua ra, kia tae ki te rā akavaanga ra.” (Mataio 12:36) Mei teaa atura te puapinga kia akaari tatou i te tu akaaroa i te taangaanga anga i to tatou arero!
“Kia Akakore oki Kotou i ta Etai Ke ra Ara”
12, 13. (a) Eaa ta tatou ka kite mai no te tu akaaroa mei te parapore o te tavini tei kaiou i tetai aka moni maata ki tona pu? (e) Eaa te aiteanga e kia akakore i te ara a to tatou taeake e “itu ra ngauru i te taki itu anga”?
12 Te parapore a Iesu no te tavini tei kaiou i tona pu, e ariki, e 60,000,000 tenari, te akaari maira i tetai mataara akaou i te akaarianga i te tu akaaroa. Kare rava e ravenga i te tutaki i te kaiou, kua pati akatenga te tavini kia akaaroaia mai aia. Akakeuia e te “aroa,” kua akakore te pu o te tavini i tana kaiou. Inara kua aere atu te tavini e kua kite mai i tetai taeake tavini tei kaiou kiaia e 100 ua tenari e ma te tu akaaroa kore kua titiriia e ia taua tavini ra ki roto i te are auri. I te rongo anga te pu no runga i tei tupu, kua akaue atura aia i te tavini i akakoreia tana ara, e kua na ko atura: “E teianei tavini kino e, i akakore ana au i taku ou katoatoa ia koe, ko koe i aue mai kiaku; E auraka koe e aroa katoa atu i te taeake tavini noou ra, mei iaku i aroa ia koe ra?” Ma te reira, kua tuku atura te pu iaia ki te aronga akautunga ra. Kua taopenga a Iesu i te parapore, i te na ko anga e: “E akapera katoa mai taku Metua i te ao ra ia kotou katoa, kia kore kotou e akakore ma te ngakau katoa i te apa a tona taeake.”—Mataio 18:23-35.
13 Te tou ririnui maira te parapore tei taikuia i runga akenei e te kapiti maira te tu akaaroa ki te tu papa ua i te akakore i te ara! Kua akakore a Iehova i ta tatou kaiou maata no te ara. Kare ainei e ka “akakore [katoa tatou] i ta etai ke ra ara”? (Mataio 6:14, 15) I mua ake ka akakite atu ei a Iesu i te parapore no runga i te tavini akaaroa kore, kua ui atu a Petero kiaia e: “E te Atu, kia putuputu taku taeake i te takinga-kino anga mai kiaku, kia takiia toku akakore anga i tana ara? kia taki itu aina?” Kua pau atu a Iesu e: “Kare au e karanga atu kia koe e, Kia taki itu ua, Kia itu ra ngauru i te taki itu anga.” (Mataio 18:21, 22) Ae, ka papa ua tetai tangata akaaroa i te akakore atu e “itu ra ngauru i te taki itu anga,” koia oki, ma te kotinga kore.
14. Kia tau kia Mataio 7:1-4, akapeea tatou me taangaanga i te tu akaaroa i te au ra ravarai?
14 I te akaari katoa anga i tetai mataara akaou i te akatutu atu i te tu akaaroa, kua karanga a Iesu i roto i te Tuatua i runga i te Maunga e: “Auraka e akakino atu; kia kore kotou e akakinoia mai. Ko ta kotou oki e akakino ia etai ke ra, e akakino katoaia kotou i te reira . . . E eaa koe i akaraʼi i te tanga iti i roto i te mata o to taeake ra, e kare koe i kite e tei roto i toou uaorai mata te rakau maata? E eaa oki koe e tikaʼi kia karanga atu ki to taeake, O mai, naku e kiriti i te tanga iti i roto i toou mata, e i na, tei roto i toou uaorai mata te rakau maata?” (Mataio 7:1-4) No reira, ka rauka ia tatou i te taangaanga i te tu akaaroa i te au ra ravarai, na te akakoromakianga i te au tu tarevake o etai ke ma te kore e akaapaapa me kore e tarotaro atu.
“E Takinga-Meitaki Tatou i te Tangata Ravarai”
15. Eaa ra te au angaanga tu akaaroa i kore ei i kotinga uaia ki to tatou au taeake irinaki?
15 I te mea e te akaketaketa maira te puka Pipiria a Iakobo i te tu akaaroa i rotopu i te au taeake irinaki, kare te aiteanga e ka kotinga uaia te au angaanga no te tu akaaroa ki te aronga i roto i te putuputuanga Kerititiano. E “takinga-meitaki to Iehova ki te tangata ravarai,” i karanga ai a Salamo 145:9, “e te vai ra tona aroa akaperepere ki runga i tana katoa ra au angaanga.” Te akoia ra tatou kia ‘aru i te Atua’ e kia “takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai.” (Ephesia 5:1; Galatia 6:10) I te mea e kare tatou e inangaro ana i te “anoano i teianei ao, e te au mea ravarai o teianei ao,” kare tatou e akamanako kore atu ana i te au inangaro o te aronga i roto i te ao nei.—1 Ioane 2:15.
16. Eaa te au tumu e akakeu ra i te tu e akaari ana tatou i te tu akaaroa ki etai ke?
16 Ei au Kerititiano, kare tatou e ekoko ana i te oronga i tetai ua atu tauturu ki te aronga tei rokoia e te “tupu anga kite koreia” me kore ki te aronga i roto i te au turanga tumatetenga. (Koheleta 9:11, NW) E tika, na te au turanga e akataka mai e eaa ta tatou ka rave e eaa te maata o te reira. (Maseli 3:27) I te oronga anga i te tauturu i te pae materia ki etai ke, kia matakite tatou e auraka tetai angaanga tei akaraanga meitaki e akamaroiroi atu i te tu kope. (Maseli 20:1, 4; 2 Tesalonia 3:10-12) No reira, ko tetai angaanga tu akaaroa tikai, e tupuanga ia te kapiti maira te manako maru no te tangi aroa me kore te tu tangi ma te tu akamanako meitaki.
17. Eaa te mataara meitaki rava atu i te akaarianga i te tu akaaroa ki te aronga i vao ake i te putuputuanga Kerititiano?
17 Ko te mataara meitaki rava atu i te akaari i te tu akaaroa ki te aronga i vao ake i te putuputuanga Kerititiano koia oki kia akakite atu i te tuatua mou Pipiria kia ratou. Eaa te tumu? No te mea te maataanga o te tangata i teia tuatau, te aaere ra i roto i te poiri i te pae vaerua. Ma te kore e kite i te akono i te au manamanata te aroia atura e ratou me kore te ngere ra i te manakonakoanga tikai no te tuatau ki mua, te maataanga o te au tangata kua “mate ratou i te roiroi, e kua pueurikiriki keia, mei te mamoe tiaki kore ra.” (Mataio 9:36) Ka riro te karere a te Tuatua a te Atua ei ‘lamepa ki to ratou vaevae,’ i te tauturuanga ia ratou kia akono meitaki i te au manamanata o te oraanga. Ka riro katoa te reira ei ‘turama no to ratou nei arataa’ mei tera te tu e te totou ra te Pipiria i ta te Atua akakoroanga no te tuatau ki mua, i te oronga anga i tetai tumuanga kia rauka tetai manakonakoanga manea. (Salamo 119:105) Mei teaa atura te arikianga i te akakiteanga i te karere manea no te tuatua mou ki te aronga e anoano tikai ra i te reira! I te akamanakoanga i te tu vaitata o te “mate maata” e aere maira, ko te taime teia kia piri maroiroi atu ki roto i te angaanga tutu anga i te Patireia e te akariroanga i te au tangata ei pipi. (Mataio 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Kare atu e angaanga puapinga rava no te tu akaaroa.
‘Ka Oronga ra i te Au Mea i Roto’
18, 19. Eaa tatou ka angaanga ei kia akamaata atu i te akakeuanga o te tu akaaroa i roto i to tatou oraanga?
18 “E oronga ei apinga aroa, i te au mea no roto mai” i karanga ai a Iesu. (Luka 11:41, NW) Kia riro tetai angaanga meitaki ei angaanga tu akaaroa tika tikai, ka anoanoia te reira apinga aroa kia aere mai no roto mai tikai—i tetai ngakau aroa e te puareinga ua. (2 Korinetia 9:7) I roto i tetai ao e kite matauia ra te kino, te karapii, e te ngere i te akamanako atu i te mamaeanga e te au manamanata o etai ke, e tu meitaki tikai te tu akaaroa!
19 Kia tauta pakari tatou i reira kia akamaata atu i te akakeuanga no te tu akaaroa i roto i to tatou oraanga. Te maata atu i to tatou tu akaaroa, te maata atu ia i to tatou aite atu anga ki te Atua. Ka tauturu teia ia tatou i te akono i tetai oraanga puapinga tikai e te merengo anga katoa.—Mataio 5:7.
Eaa Taau i Kite?
• Eaa tikai i puapinga ai kia akaari i te tu akaaroa ki te au taeake irinaki?
• Akapeea tatou i te taangaanga anga i te tu akaaroa i roto i te putuputuanga Kerititiano?
• Akapeea tatou i te takinga meitakianga i te aronga i vao ake i te putuputuanga?
[Au Uianga Apii]
[Tutu i te kapi 26]
Kua rave te tangata Samaria i te tu akaaroa
[Au Tutu i te kapi 27]
E maata te au angaanga tu akaaroa a te au Kerititiano
[Tutu i te kapi 30]
Te mataara meitaki rava atu i te akaari i te tu akaaroa ki te aronga i vao ake i te putuputuanga koia oki kia akakite atu i te tuatua mou Pipiria kia ratou