E Faapefea Ona Faatino le Alofa Mutimutivale?
E Faapefea Ona Faatino le Alofa Mutimutivale?
“Ia tatou agalelei, ia faatatau i mea e tutupu i lea aso ma lea aso, i tagata uma lava, aemaise i le aiga o le faatuatua.”—KALATIA 6:10.
1, 2. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai le talafaatusa i le Samaria agalelei e faatatau i le alofa mutimutivale?
A O TALANOA Iesu ma se aʻoaʻo tulafono, na fesili atu lenei tamāloa iā Iesu: “O ai foʻi le tagata ma te tuaoi?” I le tali atu a Iesu na ia faamatala ai le talafaatusa lenei: “O le tasi tagata na alu ifo mai Ierusalema i Ieriko, ua maua o ia e tagata fao mea; ua latou toeseina ona ofu, ma fasi iā te ia, ua latou ō, ua tuua o ia, ua tāli oti. Ua soona alu ifo le tasi ositaulaga i lea ala; ua iloa atu iā te ia, ona ui ane lea o ia i le tasi itu ala. Ua faapea foʻi le sa Levī, ua oo i lea mea, ua alu ane, ma matamata ai; ona ui ane foʻi lea o ia i le tasi itu ala. A o le tasi Samaria ua alu lana malaga, ua oo atu i le mea o i ai o ia, ua iloa o ia, ona mutimuti vale lea o lona alofa; ua alu atu, ma fusifusi i ona manuʻa, ua liligi foʻi i ai le suāuu ma le uaina; ua faatietie iā te ia i lana lava manu, ma taʻitaʻi iā te ia i le fale talimālō, ma tausi iā te ia. O le taeao ua ia to aʻe ai tenari e lua, ma avatu i lē e pule i le fale talimālō, ua fai atu iā te ia, Inā e tausi iā te ia; ai se mea e te toe faatau ai, ou te taui atu iā te oe pe a ou toe sau.” Ona fesili atu lea o Iesu i lē na faalogologo mai: “Pe ni a fā te oe, o ai so latou nei o le toʻatolu ua fai ma tagata la te tuaoi ma lē na maua e tagata fao mea?” Na tali le tamāloa: “O lē na alofa atu iā te ia.”—Luka 10:25, 29-37a.
2 Maʻeu le manino o le faataʻitaʻia o le uiga moni lava o le alofa mutimutivale, i le auala na tausia ai e le Samaria le tagata na manuʻa! Sa uunaʻia e lagona alofa mutimutivale le tagata Samaria, lea na ia gaoioi ai i se auala e avatu ai se mapusaga i lē na manuʻa. E lē gata i lea, o le tagata lea na manuʻa, o se tagata ese e lē iloa e le tagata Samaria. E lē taofia le faaalia o le alofa mutimutivale ona o le eseese o atunuu, tapuaʻiga, ma aganuu a tagata. Ina ua uma ona taʻu atu e Iesu le talafaatusa i le Samaria agalelei, ona fautua lea o Iesu i le tamāloa: “Inā alu ia, ma ia e faapea ona fai.” (Luka 10:37e) E mafai ona tatou faatino lea fautuaga, ma taumafai e faaalia le alofa mutimutivale i isi. Peitaʻi, e faapefea ona fai? O ā auala e tatou te faatino ai le alofa mutimutivale i o tatou olaga i aso taʻitasi?
“Afai ua Lē Ofu se Uso”
3, 4. Aiseā tatou te manatu mamafa faapitoa ai, i le faatinoina o le alofa mutimutivale i totonu o le faapotopotoga Kerisiano?
3 Na faapea mai le aposetolo o Paulo: “O lenei, ia tatou agalelei, ia faatatau i mea e tutupu i lea aso ma lea aso, i tagata uma lava, aemaise i le aiga o le faatuatua.” (Kalatia 6:10) O lea la, seʻi o tatou manatunatu i auala e faateleina ai lo tatou alofa mutimutivale iā i latou tatou te aiga i le faatuatua.
4 O le timaʻi atu i Kerisiano moni ina ia alolofa mutimutivale le tasi i le isi, na tusi ai le soo o Iakopo: “O lē lē alofa, e lē alofagia o ia i le faamasinoga.” (Iakopo 2:13) O manatu o loo siʻomia ai nei upu faagaeeina, ua taʻu mai ai iā i tatou nisi o auala tatou te faatino ai e lē aunoa le alofa mutimutivale. O se faataʻitaʻiga, ua taʻua i le Iakopo 1:27: “O lenei lava le amio Atua e lelei ma le faamaoni i luma o le Atua o le Tamā lea, ina ia tauasiasi atu i ē mātua oti ma fafine ua oti a latou tane i o latou tigā, ia leoleo foʻi o ia iā te ia, ina neʻi pisia mai o ia i le lalolagi.” Ua taʻua i le Iakopo 2:15, 16: “Afai ua lē ofu se uso po o se tuafafine, ua leai foʻi sana mea e ʻai i lea aso ma lea aso, a fai atu so outou iā te i latou, ‘Inā ō ia outou ma le manuia, ia māfanafana, ma ia maoona,’ a ua lē foaʻi atu iā te i latou ni mea e tatau i le tino, se ā lona aogā?”
5, 6. E faapefea ona faateleina lo tatou faaalia o le alofa mutimutivale i a tatou aufaatasiga ma la tatou faapotopotoga?
5 O le tausia o isi ma fesoasoani iā i latou o loo manaʻomia se fesoasoani, o se vala e iloga ai le tapuaʻiga moni. Ona o la tatou tapuaʻiga, e lē faatapulaaina la lo tatou manatu alofa i isi i le na ona faapea atu, ia talosia ia manuia mea uma mo i latou. Na i lo lenā, o le tigā alofa, e uunaʻia ai i tatou e gaoioi ma faia se mea mo i latou o loo manaʻomia moni lava se fesoasoani. (1 Ioane 3:17, 18) Ioe, o le saunia o se taumafataga mo se tagata ua gasegase, fesoasoani iā i latou ua matutua e fai ni galuega mo i latou, ave i latou i sauniga faa-Kerisiano pe a talafeagai ai, ma aua le lima mamau iā i latou o loo manaʻomia, o nisi na o gaoioiga o le alofa mutimutivale lea e ao ona faateleina ma anoanoaʻi iā i tatou.—Teuteronome 15:7-10.
6 E ui lava e tāua le avatu o le fesoasoani faaletino i sui o le faapotopotoga Kerisiano, ae sili atu ona tāua, le avatu o le fesoasoani faaleagaga iā i latou. Ua timaʻia i tatou, “ia faamāfanafana i ē loto iti, ia fesoasoani i ē o vaivai.” (1 Tesalonia 5:14) Ua faalaeiau “loomatutua [tuafāfine matutua] . . . ia fai ma aʻoaʻo i mea lelei.” (Tito 2:3) Ua taʻua i le Tusi Paia e faatatau i ovasia Kerisiano: “E fai foʻi le tagata e pei o se lafitaga i le matagi, ma se mea e malu ai i le afā.”—Isaia 32:2.
7. O le ā e tatou te aʻoaʻoina i le faatinoina o le alofa mutimutivale e le ʻau soo i Suria i Anetioka?
7 E lē gata i le tausia o fafine ua oti a latou tane, o ē mātua oti, ma i latou e manaʻomia se fesoasoani ma ni faalaeiauga i faapotopotoga taʻitasi, ae na iai taimi na faatulaga ai e faapotopotoga i le uluaʻi senituri meaalofa fesoasoani mo uso talitonu i isi vaipanoa. Mo se faaaʻoaʻoga, ina ua valoia e le perofeta o Akapo, “le oge tele o le a tupu i le lalolagi uma,” ona gaoioi lea o soo i Suria i Anetioka e tusa ai ma lea tulaga. Ona “filifili lea taʻitoʻatasi o le ʻau soo, ia faatatau i mea ua manuia ai, e avatu ai se alofa i le ʻau uso o nonofo i Iutaia.” Na momoli atu ia mea i le ʻau toeaina i inā e “Panapa ma Saulo.” (Galuega 11:28-30) Ae faapefea aso nei? Ua faatulaga e “le auauna faamaoni ma le mafaufau” komiti fesoasoani e vaaia o tatou uso e aafia i mala faalenatura, e pei o afā, mafuiʻe, po o sunami. (Mataio 24:45) O le ofo atu o lo tatou taimi, taumafaiga, ma tupe e fesoasoani i ia tulaga, o se auala lelei tele e faatino ai lo tatou alofa mutimutivale.
“Afai Tou te Faailogaina Tagata”
8. E faapefea ona feteenaʻi le faailoga tagata ma le alofa mutimutivale?
8 O le lapataʻiga e faatatau i le uiga lea e feteenaʻi ma le alofa mutimutivale ma le “tulafono silisili” o le alofa, na tusi Iakopo e faapea: “Afai tou te faailogaina tagata, ua outou agasala ai, ua faailoaina ai i le tulafono o solitulafono outou.” (Iakopo 2:8, 9) O le faaalia o le agalelei ona o le tagata e mauʻoa po o le iai foʻi i se tulaga maualuga, e tatou te lē lagona ai “le valaau a le tagata mativa.” (Faataoto 21:13) O le faailoga tagata, e taofia ai le agaga o le alofa mutimutivale. E tatou te faaalia le alofa mutimutivale i lo tatou lē faailoga tagata i isi.
9. Aiseā e lē sesē ai le uaʻi faapitoa atu, iā i latou ua tatau i ai?
9 Po o le lē faailoga tagata ea, o lona uiga e lē tatau lava ona tatou faaalia se uaʻi faapitoa atu i se isi? E leai. Na tusi Paulo i Kerisiano i Filipi e faatatau i lē na la galulue faatasi o Epaferoti: “Ia faapelepeleina e outou ē ua faapea.” Aiseā? “Auā na fai a oti o ia ona o le galuega a Keriso, e leʻi faapelepeleina foʻi e ia lona ola, a seʻia faaatoatoaina e ia mea sa totoe i lo outou auauna mai iā te aʻu.” (Filipi 2:25, 29, 30) Sa tatau ona amanaʻia faapitoa le auaunaga faamaoni na faia e Epaferoti. E lē gata i lea, e tatou te faitau i le 1 Timoteo 5:17, LT, e faapea: “O toeaina o ē pule lelei, ia taʻuaogāina i latou ona faateleina atu i ai o le mamalu, a e faasili i ē galulue i le upu atoa ma le aʻoaʻo atu.” E ao foʻi ona amanaʻia uiga lelei faaleagaga o se tasi. O le amanaʻia o tagata faapena, e lē o se faailoga tagata.
‘O le Poto Mai Lugā e Tumu i le Alofa’
10. Aiseā e tatau ai ona pulea o tatou laulaufaiva?
10 Na taʻua e Iakopo e faatatau i le laulaufaiva: “O le mea leaga e lē mataofia, ua tumu i le mea oona e oti ai; o lea ua tatou vivii aʻi i le Alii le Tamā, o lea foʻi ua tatou fetuu aʻi i tagata ua faia e foliga i le Atua. E luai mai i le gutu e tasi le vivii ma le fetuu.” Na toe faaopoopo mai Iakopo i le mau lava lenei: “A e afai o iā te outou le finau leaga ma le misa i o outou loto, soia le mitamita, aua foʻi le pepelo e faaleaga ai le upu moni. E lē o le poto lenei ua alu ifo mai lugā; a o la le lalolagi ia, o le mea faaletino, o le faatemoni ia. Auā o le mea e i ai le matauʻa ma le misa, o i ai le feavauaʻi ma mea leaga uma. A o le poto mai lugā e muamua ona mamā, i le ua filemu, e agamalu, e ganagofie, e tumu i le alofa ma fua lelei, e lē alofa faapito, e lē faatagā fai.”—Iakopo 3:8-10a, 14-17.
11. E faapefea ona tatou faaaogā ma le alofa mutimutivale o tatou laulaufaiva?
11 O lea, o le auala e tatou te faaaogā ai o tatou laulaufaiva, e faailoa ai po o iā i tatou le poto lea e “tumu i le alofa.” O le ā e taʻu atu i isi e faatatau iā i tatou, pe afai e tatou te mitamitavale i lo tatou tulaga, pepelo i isi po o le faasalalauina atu o ni faamatalaga taufaaleaga i isi, ona o lo tatou loto leaga pe ona sa tatou feupuaʻi ma i latou? Ua faapea mai le Salamo 94:4: “Ua mitamita vale o i latou uma o ē fai amio leaga.” Ma e ese le vave ona faaleagaina e le tautala taufaaleaga o le tulaga ma le talaaga lelei o se tagata! (Salamo 64:2-4) E lē gata i lea, seʻi manatu i le faaleagaina e mafai ona fai e “le molimau pepelo, o lē [faia] tala pepelo.” (Faataoto 14:5; 1 Tupu 21:7-13) Ina ua uma ona talanoaina le faaaogā sesē o le laulaufaiva, na faapea mai Iakopo: “Oʻu uso e, e lē tusa ona faia faapea o na mea.” (Iakopo 3:10e) O le alofa mutimutivale moni lava, e manaʻomia ai le faaaogā tatau o o tatou laulaufaiva i se auala e mamā, filemu, ma ia talafeagai. Na fetalai Iesu: “Ou te fai atu iā te outou, o upu faatauvaa uma e faia e tagata, latou te talatala atu ai le tala i le aso faamasino.” (Mataio 12:36) Maʻeu le tāua o le faaaogā ma le alofa mutimutivale o o tatou laulaufaiva!
‘Faamagalo Atu Tagata i a Latou Agasala’
12, 13. (a) O le ā e tatou te aʻoaʻoina e faatatau i le alofa mutimutivale, mai le talafaatusa i se auauna na aitalafu i lona matai se tupe telē lava? (e) O le ā le uiga o le faamagalo o lou uso ia “fitugafulu ni fitu”?
12 O le talafaatusa a Iesu e faatatau i le auauna na aitalafu i lona alii, ma o se tupu, le tupe tusa e 60,000,000 tenari, o loo faaalia ai foʻi le isi auala e faaalia ai le alofa mutimutivale. Ona na leai se tupe e totogi ai lana aitalafu, na talosaga atu le auauna i lona alii, ina ia faaalia iā te ia le alofa mutimutivale. Ona o le “mutimuti vale o le alofa” na faamagalo ai e le alii le aitalafu a lea auauna. Ae ua alu atu le auauna lenei ma maua se uso a auauna o lē o loo aitalafu iā te ia i tenari e na o le selau, ma tuuina o ia i le falepuipui ona o le leai o sona alofa mutimutivale. Ina ua faalogo lona alii i le mea ua tupu, ona valaau atu lea i le auauna na ia faamagaloina: “Le auauna leaga e, na aʻu faamagaloina atu aʻu mea uma ua iā te oe, ina ua e ʻaiʻoi mai iā te aʻu; e lē tatau ea ona e alofa atu i lou uso a auauna, e pei o aʻu foʻi na ou alofa atu iā te oe?” Ona tuuina atu lea e le alii o lea auauna i ē e leoleo i le falepuipui. Na faauma e Iesu le talafaatusa i lona faapea atu: “E faapea foʻi ona faia iā te outou e loʻu Tamā o i le lagi, pe afai tou te lē taʻitasi ma faamagalo ma o outou loto atoa i o outou uso.”—Mataio 18:23-35.
13 E ese le malosi o le manatu o loo i le talafaatusa o loo taʻua i luga, e faaalia ai o le alofa mutimutivale e aofia ai le nofosauni e faamagalo! Ua faamagalo e Ieova la tatou aitalafu telē lava, o le agasala. Pe lē tatau ea la ona tatou “faamagaloina atu tagata i a latou agasala”? (Mataio 6:14, 15) A o leʻi taʻua e Iesu le talafaatusa e faatatau i se auauna e leai se alofa mutimutivale, na fesili atu Peteru iā te ia: “Le Alii e, e agaleaga mai faafia ea loʻu uso iā te aʻu, ma ou faamagalo iā te ia? Seʻia atu fitu ea?” Na tali atu Iesu: “Ou te lē fai atu iā te oe, seʻia atu fitu, a ia fitugafulu ni fitu.” (Mataio 18:21, 22) Ioe, o le tagata e alofa mutimutivale e nofosauni e faamagalo e oo atu i le “fitugafulu ni fitu,” o lona uiga, e leai se mea e muta mai ai.
14. E tusa ai ma le Mataio 7:1-4, e faapefea ona tatou faaalia le alofa mutimutivale i aso taʻitasi?
14 O loo iai foʻi le isi auala e faaalia ai le alofa mutimutivale, na fetalai Iesu i lana Lauga i luga o le Mauga: “Aua tou te faamasino atu, ina neʻi faamasinoina outou. Auā o le faamasinoga tou te faamasinoina atu ai, e faamasinoina ai outou . . . Se ā le mea e te vaai atu ai i si fasi laau i le mata o lou uso, a e te lē iloa e oe le utupoto i lou lava mata? Pe faapefea foʻi ona e fai atu i lou uso, Tuu mai ia, soʻu ʻeu ese le fasi laau i lou mata; faauta foʻi, o i lou lava mata le utupoto?” (Mataio 7:1-4) O lea la, e mafai ona tatou faaalia le alofa mutimutivale e ala i le onosaia o vaivaiga o isi, e aunoa ma le faamasinosino po o le soona faitio iā i latou.
‘Ia Agalelei i Tagata Uma Lava’
15. Aiseā e lē tapulaa ai a tatou gaoioiga o le alofa mutimutivale i tagata talitonu?
15 A o faamatilatila e le tusi o Iakopo le alofa mutimutivale i tagata talitonu, e lē o uiga atu ai faapea, e tapulaa uiga alofa mutimutivale na o i latou o loo i totonu o le faapotopotoga Kerisiano. Ua faapea mai le Salamo 145: 9: “O loo agalelei mai Ieova i mea uma, o lona alofa mutimuti vale foʻi ua i ana mea uma na fai.” Ua timaʻia i tatou ‘ia faaaʻoaʻo i le Atua’ ma ‘ia agalelei i tagata uma lava.’ (Efeso 5:1; Kalatia 6:10) E ui e tatou te lē mananaʻo “i le lalolagi, po o mea o i ai i le lalolagi,” ae lē faapea ai e leai ni o tatou lagona alofa i tagata i le lalolagi.—1 Ioane 2:15.
16. O ā itu e fua i ai le faaalia o le alofa mutimutivale i isi?
16 O tatou o Kerisiano, e tatou te lē faatalatū e avatu, po o le ā lava se fesoasoani e mafai mo i latou ua aafia i mea tutupu ona “o le tausaga ma le mea e tupu ai” ia po o i latou foʻi ua oo i ai ni tulaga faigatā. (Failauga 9:11) O le mea moni, e faalagolago i lo tatou lava tulaga o iai, po o le ā e mafai ona tatou fai, ma po o le ā foʻi le tele o sa tatou fesoasoani e fai. (Faataoto 3:27) Pe a saunia fesoasoani faaletino mo isi, e ao ona tatou faaeteete ia aua neʻi avea lea gaoioiga lelei, ma mea e uunaʻia ai lea tagata e lē galue ma paiē ai. (Faataoto 20:1, 4; 2 Tesalonia 3:10-12) O lea la, o le tagata e faaalia le alofa mutimutivale moni, e tali atu ma lagona tigā alofa, ae e mafaufau lelei i le mea e ao ona fai.
17. O le ā se auala e sili ona lelei e faaalia ai le alofa mutimutivale iā i latou i fafo atu o le faapotopotoga Kerisiano?
17 O le auala e sili ona lelei e faaalia ai le alofa mutimutivale iā i latou i fafo atu o le faapotopotoga Kerisiano, o le faasoa atu i ai o upu moni o le Tusi Paia. Aiseā? Ona o le toʻatele o tagata i aso nei o loo ō tautagotago i le pogisa faaleagaga. Ona e leai se auala e taulimaina ai faafitauli o loo latou fesagaʻia, ma e leai foʻi so latou faamoemoe mo le lumanaʻi, ua toʻatele ai tagata “ua lailoa i latou ma tuulafoaʻiina, e pei o mamoe e leai so latou leoleo.” (Mataio 9:36) O le feʻau a le Afioga a le Atua e mafai ona pei o ‘se sulu i o latou vae,’ ma fesoasoani iā i latou e fesagaʻia ai faafitauli o le olaga. E mafai foʻi ona avea ma ‘malamalama i o latou ala’ ona o loo valoia e le Tusi Paia fuafuaga a le Atua mo le lumanaʻi, ma avatu ai iā i latou le faavae, o le iai o se faamoemoe pupula. (Salamo 119:105) Maʻeu se faaeaga o le taʻu atu o le feʻau matagofie o le upu moni iā i latou o loo matuā manaʻomia lava! I le vaai atu i le matuā lalata mai o le “puapuaga tele,” o le taimi la lenei ia auai ma le maelega i le talaʻia o le Malo ma le faia o soo. (Mataio 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) E leai se isi gaoioiga o le alofa mutimutivale e sili ona tāua i lo lenā.
Avatu “a Outou Mea”
18, 19. Aiseā e tatau ai ona taumafai ia lē aunoa ona alofa mutimutivale i o tatou olaga?
18 Na fetalai Iesu: “Ia outou avatu a outou mea [mai i totonu] e fai ma mea alofa.” (Luka 11:41) Ina ia avea gaoioiga lelei ma gaoioiga o le alofa mutimutivale, e ao ona avea o se mea alofa e sau mai totonu—e aumai i se loto e alofa ma loto malie e faia faapea. (2 Korinito 9:7) I se lalolagi ua avea ma masani le iai o uiga soonafai, manatu faapito, ma le leai o se manatu mamafa i mafatiaga ma faafitauli o isi, maʻeu le faafouina pe a faaalia le alofa mutimutivale!
19 O lea la, ia taumafai ia lē aunoa ona alofa mutimutivale i o tatou olaga. O le tele o lo tatou alofa mutimutivale, o le tele foʻi lenā o lo tatou pei o le Atua. E fesoasoani lea iā i tatou e ola ai i ni olaga e uigā, ma faamalieina moni ai lava.—Mataio 5:7.
O le ā na E Aʻoaʻoina?
• Aiseā e tāua faapitoa ai ona faaalia le alofa mutimutivale i uso talitonu?
• E faapefea ona tatou faatinoina le alofa mutimutivale i totonu o le faapotopotoga Kerisiano?
• E faapefea ona tatou faaalia le agalelei iā i latou i fafo atu o le faapotopotoga?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 26]
Na alofa mutimutivale le tagata Samaria
[Ata i le itulau 27]
E anoanoaʻi gaoioiga alofa mutimutivale a Kerisiano
[Ata i le itulau 30]
O le auala e sili ona lelei e faaalia ai le alofa mutimutivale iā i latou i fafo atu o le faapotopotoga, o le faasoa atu i ai o upu moni o le Tusi Paia