نکاتی از کتاب‌های یوئیل و عاموس
کلام یَهُوَه زنده است
نکاتی از کتاب‌های یوئیل و عاموس
عبارت «یوئیل بن فَتُوئیل» تنها مطلبی است که یوئیل در بارهٔ خود در کتابی که به نام او نامیده می‌شود نگاشته است. ( یوئیل ۱:۱) از آنجایی که یوئیل در این کتاب به جز پیامی که باید می‌رسانده به موضوعات دیگر اشاره‌ای نکرده است زمان نگارش این کتاب را تنها می‌توان تخمین زد. قاعدتاً او پیشگویی‌هایش را حدود سال ۸۲۰ ق.م. یعنی نه سال بعد از به پادشاهی رسیدن عُزِّیّا نگاشته است. به احتمال زیاد دلیل اصلی سکوت یوئیل در مورد خود، این بوده است که بر پیام تأکید کند نه بر پیامبر.
همچنین در زمان عُزِّیّا، شخصی ساکن یهودا به نام عاموس که ‹رمه‌بان بود و انجیر می‌چید› به پیامبری برگزیده شد. ( عاموس ۷:۱۴) یوئیل پیشگویی‌هایش را در یهودا اعلام می‌کرد اما عاموس به شمال برای ده سِبط اسرائیل فرستاده شد. حدود سال ۸۰۴ ق.م. پس از این که عاموس به یهودا بازگشت کتابش را به زبانی ساده اما تصویری به نگارش در آورد.
«وای بر آن روز»
( یوئیل ۱:۱–۳:۲۱)
رؤیای هجوم سن، ملخ و سوس که یوئیل دید به هجوم «امّتی عظیم و قوی» و مردانی نیرومند مربوط می‌شود. ( یوئیل ۱:۴؛ ۲:۲-۷) یوئیل با غم و حسرت می‌گوید: «وای بر آن روز» و چنین ادامه می‌دهد: ‹زیرا روز یَهُوَه نزدیک است و مثل هلاکتی از قادر مطلق می‌آید.› ( یوئیل ۱:۱۵) یَهُوَه به ساکنین صهیون چنین پند می‌دهد: ‹با تمامی دل به سوی من بازگشت نمایید.› اگر آنان چنین کنند یَهُوَه نیز «بر قوم خویش شفقّت خواهد نمود.» و لشکر اهل شمال یا یورش حشرات را از آنان دور خواهد گرداند. یَهُوَه پیش از روز عظیمش ‹روح خود را بر همهٔ بشر خواهد ریخت› و ‹آیات را در آسمان و زمین ظاهر خواهد ساخت.› — یوئیل ۲:۱۲، ۱۸-۲۰، ۲۸-۳۱.
ملت‌ها با این گفته به مبارزه و جنگ دعوت می‌شوند: «گاوآهن‌های خود را برای شمشیرها و ارّه‌های خویش را برای نیزه‌ها خرد کنید.» به آنان فرمان داده می‌شود که «به وادی یَهُوشافاط برآیند» جایی که داوری می‌شوند و شکست می‌خورند. اما «یهودا تا ابدالآباد مسکون خواهد شد.» — یوئیل ۳:۱۰، ۱۲، ۲۰.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۱:۱۵؛ ۲:۱، ۱۱، ۳۱؛ ۳:۱۴ — ‹روز یَهُوَه› چیست؟ زمان اجرای داوری یَهُوَه بر دشمنانش روز یَهُوَه نامیده می‌شود که نابودی دشمنان و نجات پرستندگان حقیقی او را به دنبال دارد. برای مثال در سال ۵۳۹ ق.م. چنین روزی بر سر بابِل آمد و به دست ماد و پارس تسخیر شد. ( اِشَعْیا ۱۳:۱، ۶) ‹روز یَهُوَه› برای «بابِلِ عظیم» نیز نزدیک است؛ یعنی زمانی که داوری الٰهی بر ضدّ ادیان کاذب دنیا تماماً به اجرا درآید و آنان نابود شوند. — مکاشفه ۱۸:۱-۴، ۲۱.
۲:۱-۱۰، ۲۸ — چگونه پیشگویی هجوم حشرات به تحقق پیوست؟ در کتاب مقدّس گزارشی از هجوم حشرات در آن نواحی آن طور که در کتاب یوئیل آمده است دیده نمی‌شود. از این رو آنچه در کتاب یوئیل می‌خوانیم جنبهٔ پیشگویی دارد و مربوط به سال ۳۳ م. است؛ زمانی که یَهُوَه روح خود را روی زمین بر پیروان عیسی ریخت و آنان شروع به موعظه کردند و رهبران مذاهب کاذب را رسوا نمودند. ( اَعمال ۲:۱، ۱۴-۲۱؛ ۵:۲۷-۳۳) امروزه ما نیز این افتخار را داریم که مانند آنان عمل کنیم.
۲:۳۲ — ‹خواندن نام یَهُوَه› به چه معنی است؟ خواندن نام خدا به معنی دانستن نام او، حرمت قائل شدن برای آن و اعتماد و توکّل کردن به اوست. — رومیان ۱۰:۱۳، ۱۴.
۳:۱۴ — «وادی قضا» چیست؟ ناحیه‌ای سمبولیک است که در آن داوری خدا به اجرا در می‌آید. نام یَهُوشافاط به معنی «یَهُوَه داور است» می‌باشد. زمانی که او بر یهودا پادشاهی می‌کرد و اقوام مجاور قصد حمله به آنان را داشتند یَهُوَه با مغشوش کردن قوای نظامی دشمنان، یهودا را حفظ کرد. از این رو این ناحیه «وادی یَهُوشافاط» نیز نامیده شده است. ( یوئیل ۳:۲، ۱۲) در دوران ما «وادی قضا» به صورت سمبولیک جایی است که ملل مانند انگور در «چَرخُشت» کوبیده و نابود می‌شوند. — مکاشفه ۱۹:۱۵.
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۱:۱۳، ۱۴. توبه‌ای خالصانه و قبول یَهُوَه خدای حقیقی برای نجات ضروری است.
۲:۱۲، ۱۳. توبهٔ خالصانه مستلزم ‹چاک دادن دل است،› یعنی از دل بر می‌آید و تنها ‹چاک دادن رخت خویش› نیست که صورت ظاهر آن است.
۲:۲۸-۳۲. در روز ‹عظیم و مهیب یَهُوَه› تنها آنکه ‹نام یَهُوَه را بخواند نجات یابد.› چقدر مایهٔ خوشحالی است که یَهُوَه روح خود را بر همهٔ بشر می‌ریزد و چه پیر و چه جوان، مرد یا زن نبوّت می‌کنند و عظمت یَهُوَه و اَعمال و مقاصد فوق‌العادهٔ او را اعلام می‌نمایند. ( اَعمال ۲:۱۱) همچنان که روز یَهُوَه نزدیک می‌شود آیا نباید «در هر سیرتِ مقدّس و دینداری» پر شویم؟ — ۲پِطْرُس ۳:۱۰-۱۲.
۳:۴-۸، ۱۹. یوئیل داوری اقوام مجاور یهودا را پیشگویی کرد اقوامی که با قوم منتخب خدا بد رفتاری کرده بودند. هماهنگ با این پیشگویی نَبُوکَدْنَصَّر بخش اصلی شهر صور را نابود می‌سازد. بعدها زمانی که اسکندر بخش جزیره‌ای شهر را تسخیر می‌کند هزاران نفر از مردان نظامی و افراد سرشناس آن کشته و ۳۰٬۰۰۰ تَن از اهالی این شهر به بردگی فروخته می‌شوند. فلسطیان تجربه‌ای مشابه به دست اسکندر و جانشینان او داشتند. اَدوم نیز در قرن ۴ ق.م. متروکه شد. ( مَلاکی ۱:۳) تحقق این پیشگویی‌ها ایمان ما را به یَهُوَه به عنوان کسی که همواره به وعده‌هایش عمل می‌کند قوی می‌سازد. همچنین نشان می‌دهد که یَهُوَه امروزه بر سر اقوامی که پرستندگان او را آزار و اذیت می‌رسانند چه خواهد آورد.
۳:۱۶-۲۱. «آسمان و زمین متزلزل می‌شود» و حکم داوری یَهُوَه علیه قوم‌ها به اجرا در می‌آید. اما یَهُوَه «ملجای قوم خود» است و به آنان زندگی‌ای صلح‌آمیز عطا می‌کند. آیا همچنان که روز داوری شریران نزدیک می‌شود ما نباید مصمم باشیم که همواره به یَهُوَه خدا نزدیک بمانیم؟
«خویشتن را مهیا ساز تا با خدای خود ملاقات نمایی»
( عاموس ۱:۱–۹:۱۵)
عاموس برای اقوام اطراف اسرائیل که با آنان دشمنی دارند و همین طور برای یهودا و اسرائیل پیامی دارد. سوریه، فلسطیا، صور، اَدوم و مُوآب نابود خواهند شد چون با قوم خدا بدرفتاری کرده‌اند. ویرانی در انتظار اهالی یهودا نیز می‌باشد چرا که ‹شریعت یَهُوَه را ترک نموده‌اند.› ( عاموس ۲:۴) پادشاهی ده سِبط اسرائیل چطور؟ آنان نیز به دلیل ظلمشان به فقیران، اَعمال غیراخلاقی‌شان و این که با پیامبران بد رفتاری می‌کردند داوری خواهند شد. عاموس هشدار داد که یَهُوَه ‹بر مذبح‌های بیت‌ئیل نیز عقوبت خواهد رسانید› و ‹خانهٔ زمستانی را با خانهٔ تابستانی خراب خواهد کرد.› — عاموس ۳:۱۴، ۱۵.
بت‌پرستان اسرائیلی با وجود تنبیهاتی که شده بودند همچنان سرسختی می‌کردند. عاموس به آنان گفت: «خویشتن را مهیا ساز تا با خدای خود ملاقات نمایی.» ( عاموس ۴:۱۲) روز یَهُوَه برای اسرائیلیان ترک وطن و تبعید «به آن طرف دمشق» یعنی به آشور خواهد بود. ( عاموس ۵:۲۷) عاموس با مخالفت کاهنِ بیت‌ئیل مواجه شد اما ترسی به دل راه نداد. یَهُوَه به عاموس گفت: «انتها بر قوم من اسرائیل رسیده است و از ایشان دیگر در نخواهم گذشت.» ( عاموس ۸:۲) آنان هیچ کجا نه در شیول و نه بالای کوه‌ها نمی‌توانند از داوری یَهُوَه مصون باشند. ( عاموس ۹:۲، ۳) اما یَهُوَه به قوم خود وعدهٔ بازگشت نیز می‌دهد و می‌گوید: «اسیری قوم خود اسرائیل را خواهم برگردانید و شهرهای مخروب را بنا نموده، در آن‌ها ساکن خواهند شد و تاکستان‌ها غَرْس کرده، شراب آن‌ها را خواهند نوشید و باغ‌ها ساخته، میوهٔ آن‌ها را خواهند خورد.» — عاموس ۹:۱۴.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۴:۱ — «گاوان باشان» مظهر چه کسانی هستند؟ فلات مرتفع باشان سرزمینی در سمت شرقی دریای جلیل به داشتن دامهای مرغوب از جمله گاوهای پروار معروف بود. یک عامل آن چراگاه‌های پرمحصول این منطقه بود. عاموس زنان سامره را که به تجمّلات علاقه داشتند به گاوان باشان تشبیه می‌کند. این زنان قطعاً از «آقایان» یا شوهرانشان می‌خواستند که با فریب و دروغ مال افراد ضعیف را چپاول کنند تا عطش آنان به ثروت را بخوابانند.
۴:۶ — منظور از «نظافت دندان» چیست؟ از آنجایی که این عبارت موازی با عبارت «احتیاج نان» آمده است می‌تواند به زمان قحطی اشاره داشته باشد. چون در زمان قحطی چیزی برای خوردن نیست و دندان‌ها تمیز می‌ماند.
۵:۵ — «بیت‌ئیل را مطلبید» برای اسرائیلیان به چه معنی بود؟ از زمانی که در بیت‌ئیل، یَرُبْعام پرستش گوساله را رواج داد این منطقه مرکز پرستش کاذب منظور شد. جِلْجال و بئرشِبَع مناطقی بودند که در آن نیز پرستش مرتدانه رواج داشت. اسرائیلیان برای این که از بلایی که پیشگویی شده بود در امان بمانند باید از سفر کردن به این مناطق برای زیارت خودداری می‌کردند همچنین خواسته‌های یَهُوَه را می‌شناختند و به آن عمل می‌کردند.
۷:۱ — «حاصل رَشِ [«کاشت،» د ج ] دوّم بعد از چیدن [«علوفهٔ منحصر به،» د ج ] پادشاه» به چه نکته‌ای اشاره دارد؟ به احتمال قوی به مالیاتی اشاره دارد که پادشاه برای نگهداری اسب‌سواران و حیواناتش تعیین کرده بود. این مالیات باید «در ابتدای روییدن حاصل رَشِ [«کاشت،» د ج ] دوّم» پرداخت می‌شد و پس از آن مردم می‌توانستند محصول خود را جمع‌آوری کنند. اما قبل از آن، هجوم ملخ‌ها باعث شد محصول آنان و گیاهان دیگر خورده و نابود شود.
۸:۱، ۲ — «سبدی پر از [«میوه‌های تابستانی،» د ج ]» به چه امری دلالت دارد؟ به این که روز یَهُوَه نزدیک بود. میوه‌های تابستانی حدوداً در اواخر فصل درو یعنی پایان سال زراعی چیده می‌شوند. زمانی که یَهُوَه خواست که عاموس سبدی از میوه‌های تابستانی را ببیند به این مفهوم بود که انتها برای اسرائیلیان رسیده است. از این رو یَهُوَه به عاموس گفت: «انتها بر قوم من اسرائیل رسیده است و از ایشان دیگر در نخواهم گذشت.»
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۱:۳، ۶، ۹، ۱۱، ۱۳؛ ۲:۱، ۴، ۶. یَهُوَه به دلیل خشمش به اسرائیل، یهودا، و شش قوم مجاور آنان چنین گفت: «عقوبتش را نخواهم برگردانید.» گریز از داوری یَهُوَه غیر ممکن است. — عاموس ۹:۲-۵.
۲:۱۲. نباید پیشگامان، سرپرستان سیّار، میسیونرها و یا آنانی را که در بیت‌ئیل خدمت می‌کنند دلسرد کنیم که خدمتشان را کنار بگذارند و به اصطلاح زندگی‌ای معمولی در پیش گیرند. برعکس باید آنان را تشویق کنیم که به خدمتشان ادامه دهند.
۳:۸. همان طور که انسان از شنیدن غرّش شیر می‌هراسد عاموس نیز با شنیدن این گفتهٔ یَهُوَه که «برو و بر قوم من اسرائیل نبوّت نما» بر آن شد که به موعظه بپردازد. ( عاموس ۷:۱۵) ترس خدایی باید ما را نیز برانگیزد که با استواری و غیرت پیام ملکوت را موعظه کنیم.
۳:۱۳-۱۵؛ ۵:۱۱. با یاری یَهُوَه، عاموس که چوپانی ساده بیش نبود قادر شد به مردمی ثروتمند که نسبت به روز یَهُوَه بی‌تفاوت بودند ‹شهادت دهد.› موانع و مشکلات در منطقهٔ موعظهٔ ما هر چقدر هم بزرگ باشد یَهُوَه می‌تواند ما را نیز مجهز سازد که پیام ملکوت را به مردم برسانیم.
۴:۶-۱۱؛ ۵:۴، ۶، ۱۴. اگرچه اسرائیلیان در «بازگشت» به سوی یَهُوَه مکرّراً کوتاهی کرده بودند باز هم از آنان خواسته شد ‹یَهُوَه را بطلبند و زنده مانند.› تا زمانی که یَهُوَه صبورانه اجازه داده است که نظام این دنیا به شرارت خود ادامه دهد ما باید انسان‌ها را آگاه سازیم که به سوی یَهُوَه خدا بازگشت کنند.
۵:۱۸، ۱۹. بدون آمادگی برای روز یَهُوَه «مشتاق» آن روز بودن حماقت است. کسی که چنین عمل کند مانند این است که از شیری فرار کند، به خرسی برخورد کند و از آن به خانه پناه جوید و ماری او را بگزد. عاقلانه است که همواره از لحاظ روحانی ‹بیدار باشیم› و برای آن روز آماده. — لوقا ۲۱:۳۶.
۷:۱۲-۱۷. برای اعلام پیام خدا باید شجاع و استوار باشیم.
۹:۷-۱۰. یَهُوَه خدا از اسرائیلیان بی‌ایمان مانند حبشیان ناخوشنود بود، حال فرقی نمی‌کرد که این اسرائیلیان از نوادگان مردان باایمانِ اسرائیلی بودند یا از جمله نوادگانِ برگزیدگان خدا که از مصر بیرون آمدند. کسب رضایت خدای عادل و بی‌طرف به این بستگی ندارد که از اقوام چه کسی هستیم بلکه کسی مورد قبول خداست که «از او ترسد و عمل نیکو کند.» — اَعمال ۱۰:۳۴، ۳۵.
چه باید کرد؟
روز اجرای داوری الٰهی بر دنیای شیطان نزدیک است. یَهُوَه خدا با ریختن روح خود بر پرستندگانش آنان را مجهز ساخته که انسان‌ها را از آمدن آن روز آگاه سازند. ما نیز می‌خواهیم تماماً در کمک به دیگران برای شناخت یَهُوَه خدا سهیم شویم و ‹نام او را بخوانیم.› — یوئیل ۲:۳۱، ۳۲.
عاموس چنین گفت: «از بدی نفرت کنید و نیکویی را دوست دارید و انصاف را در محکمه ثابت نمایید.» ( عاموس ۵:۱۵) همچنان که روز یَهُوَه نزدیک می‌شود باید به او نزدیک شویم و از این دنیای شریر و جامعهٔ فاسد و غیر اخلاقی آن جدا مانیم. برای رسیدن به این هدف کتاب‌های یوئیل و عاموس درس‌های ارزنده‌ای در اختیارمان می‌گذارند. — عبرانیان ۴:۱۲.
[تصویر در صفحهٔ ۱۴]
یوئیل چنین پیشگویی کرد: ‹روز یَهُوَه نزدیک است›
[تصاویر در صفحهٔ ۱۷]
مانند عاموس ما نیز باید شجاعانه و با استواری پیام خدا را اعلام کنیم