Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuenze bualu budi buvuija nsombelu wetu wa nsongo

Tuenze bualu budi buvuija nsombelu wetu wa nsongo

Tuenze bualu budi buvuija nsombelu wetu wa nsongo

‘Bintu bionso bidi bipuyakana bitumbishe Yehowa!’​—MUSAMBU 150:6.

1. Umvuija muvua nsonga kampanda wenda ukeba bualu bua nsongo buvuaye mua kuenza mu nsombelu.

NSONGA mukuabu wa mu ditunga dia Corée, diende Seung Jin, udi wamba ne: “Ngakalonga bumunganga anu bualu mvua musue kudifila bua kuambuluisha bantu. * Mvua mumanye kabidi ne: lumu lua kuikala doktere ne matuka a bungi amvua mua kupeta bivua mua kumpetesha disanka. Kadi pangakalua kumanya mudi badoktere kabayi ne tshia nsongo tshia kuenza bua kuambuluisha bantu, ngakumvua bibi meme kuteketa. Ke meme kutuadija kulonga tulasa tua mua kuzola, kadi bintu bimvua nzola kabivua ne diambuluisha dia nsongo kudi bantu to. Meme kunyemena ku bulongeshi, kadi mu matuku makese meme kumona ne: bimvua ndongesha mmalu patupu, kadi tshivua ndeja bantu mua kufikabu ku disanka dia bushuwa to.” Bia muomumue, bantu ba bungi batu benda bakeba bualu bua nsongo budibu mua kuenza mu nsombelu anu bu Seung Jin eu.

2. (a) Kupeta bualu bua nsongo butudi mua kuenza mu nsombelu kudi kumvuija tshinyi? (b) Ntshinyi tshidi tshituleja ne: Nzambi uvua mututeke panu bua bualu kampanda?

2 Kupeta bualu bua nsongo bulelela butudi mua kuenza mu nsombelu kudi kumvuija kuikala mumanye bua tshinyi tudi ne muoyo, kuikalaku ne tshipatshila, ne kuikala ne tshintu tshikuabu tshitudi tuteka kumpala kua bionso mu nsombelu wetu. Bantu badiku mua kufika ku nsombelu wa mushindu eu anyi? Eyowa! Bu mutudi ne lungenyi ne meji, kabidi ne kondo ka muoyo ne bukokeshi bua kuela meji, bidi bileja ne: Nzambi uvua ne bualu buimpe buvuaye mututekele panu. Nanku, bidi biumvuika ne: bualu bua nsongo butudi mua kuenza mu nsombelu wetu nkuenza disua dia Mufuki.

3. Mmalu kayi avua Nzambi ujinga pavuaye mutufuke?

3 Bible udi uleja ne: kudi malu a bungi avua Nzambi ujinga pavuaye mutufuke. Tshilejilu, mushindu mulenga wa dikema udiye mutufuke udi uleja mudi Nzambi mutunange bikole. (Musambu 40:5; 139:14) Nunku, kuikala ne nsombelu udi umvuangana ne disua dia Nzambi kudi kumvuija kunanga bakuabu anu bu mudiye mubanange. (1 Yone 4:7-11) Kudi kabidi kumvuija kutumikila mikenji ya Nzambi idi ituambuluisha bua kuikala ne nsombelu udi upetangana ne disua diende dimpe.​—Muambi 12:13; 1 Yone 5:3.

4. (a) Tshia kuenza ntshinyi bua kupetaku bualu bua nsongo bua kuenza mu nsombelu? (b) Ntshintu kayi tshidi tshitambe bionso tshidi muntu yonso mua kuipatshila?

4 Nzambi uvua kabidi musue bua bantu kusombabu ne disanka mu ditalala bobu bonso, ne pamue ne bifukibua bikuabu kabidi. (Genese 1:26; 2:15) Kadi ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuikala ne disanka, ditalala, katuyi tudimona mu njiwu? Anu bu mutu muana udiumvua bimpe mu ditalala padiye pabuipi ne baledi bende, ke mutudi petu ne bua kuikala mu malanda mimpe ne Tatu wetu wa mu diulu bua tuetu kushisha kupeta tshia nsongo tshilelela tshitudi mua kuenza mu nsombelu wetu. (Ebelu 12:9) Nzambi mmutulongoluele njila wa kudia nende malanda a mushindu eu padiye utuanyishila bua kusemena pabuipi nende ne padiye uteleja masambila etu. (Yakobo 4:8; 1 Yone 5:14, 15) Tuetu ‘tuenda ne Nzambi’ ne ditabuja ne balue balunda bende, netumusankishe ne netumutumbishe. (Genese 6:9; Nsumuinu 23:15, 16; Yakobo 2:23) Etshi ke tshintu tshidi tshitambe bionso tshidi muntu yonso mua kuipatshila. Mufundi wa Misambu wakamba ne: ‘Bintu bionso bidi bipuyakana bitumbishe Yehowa!’​—Musambu 150:6.

Mbualu kayi buudi wewe wipatshila mu nsombelu?

5. Bua tshinyi kuteka dikeba dia bintu muaba wa kumpala nkudishima?

5 Bualu bukuabu budi Nzambi musue mbua ne: tuikale tulama mêku etu ne tudilama tuetu bine bimpe. Kulama eku nkua tuditatshisha bua majinga etu a ku mubidi ne a mu nyuma. Nansha nanku, bidi bikengela kuikale nkatshinkatshi patudi tukumbaja malu aa, bua malu etu a mubidi kaalu kuangata muaba wa malu a mu nyuma adi ne mushinga wa bungi. (Matayo 4:4; 6:33) Bia muadi, nsombelu wa bantu ba bungi mmuimanyine anu pa dikeba dia bintu. Pabi kujinga bua kukumbaja majinga etu onso anu ne bintu bia panu nkayabi nkudishima. Pavuabu bakonkonone babanji ba menemene ba mu Asia matuku mashale aa biakamueneka ne: ba bungi ba kudibu batu “badimona anu mu njiwu ne bikale ne ntatu nansha mudibu bantu batubu babala bu bantu banene ne badimona bu benze malu a nsongo bua bubanji budibu nabu.”​—Muambi 5:11.

6. Mmubelu kayi uvua Yezu mufile bua dikeba dia biuma?

6 Yezu wakakula bua “mashimi a biuma.” (Mâko 4:19) Mmunyi mutu biuma bidingangana? Bitu bimueneka bu bidi bipetesha bantu disanka, pabi kabiyi mua kuenza nanku to. Mukalenge wa meji Solomo wakamba ne: “Wananga bubanji kena ukuta bubanji.” (Muambi 5:10) Kadi bidi mua kuenzeka bua wewe kudina ne kasuki mu dikeba dia biuma eku usadila Nzambi ne muoyo mujima anyi? Kabiena mua kuenzeka to. Yezu wakumvuija bualu ebu ne: ‘Muntu kêna mumanye mua kukuatshila bamfumu babidi mudimu diakamue; yeye neikale ne mukuabu lukuna ne mukuabu dinanga, anyi nealamate mukuabu, neapidie mukuabu. Kanuena bamanye mua kukuatshila Nzambi mudimu ne Mamona diakamue.’ Yezu wakabela balongi bende bua kubenga kudibutshila bintu bia mushinga pa buloba, kadi bua ‘kubutshilabu bintu biabu mu diulu,’ mmumue ne: kuikala ne dîna dimpe kumpala kua Nzambi utu ‘mumanye binudi nabi bualu diambedi kanuyi banji kumulomba.’​—Matayo 6:8, 19-25.

7. Mmunyi mutudi mua kufika ku ‘dilamata ku muoyo udi muoyo wa bushuwa’?

7 Pavua mupostolo Paulo ufundila muena mudimu nende Timote, wakamupesha mibelu ne dîsu dikole mu bualu ebu. Wakambila Timote ne: ‘Udimuije bantu badi babanji, bua kabateki ditekemena diabu kudi bubanji budi mua kujimina tshitupa tshipi; kadi batekemene Nzambi, udi utupa bintu bionso bivule bua tuetu kusanka nabi. Bikale badilongolole bua kupangana bintu; basue kuikala ne bakuabu luse; badibutshile bidi bitekibue bimpe bua matuku alualua, bua bobu balamate muoyo udi muoyo wa bushuwa.’​—1 Timote 6:17-19.

‘Mmuoyo wa bushuwa’ ntshinyi?

8. (a) Bua tshinyi bantu ba bungi badi baluijakaja bua kupeta bubanji ne lumu? (b) Ntshinyi tshidi bantu aba kabayi bafika ku diumvua?

8 Bua bantu ba bungi, tshiambilu ‘muoyo wa bushuwa’ tshidi tshibapesha lungenyi lua nsombelu wa masanka wa bena kantu ku bianza. Mbafunde mu tshikandakanda tshikuabu tshia mu Asia ne: “Bantu batu batangila filme anyi TV batu batuadija kujinga bidibu bamonaku, bashala bela anu meji a bivuabu mua kuikala nabi.” Bantu ba bungi badi bavuija dipeta dia bubanji ne dilua bantu banene bintu bia kuipatshila mu nsombelu wabu. Bavule mbapitshishile bidimu biabu bionso bia bunsonga anu mu dikeba dia bintu ebi, banyangilamu ne mubidi wabu ne nsombelu wabu wa mu dîku ne buena Kristo buabu kabidi. Bakese mbadi bafike ku dinana lungenyi bua kumvua ne: bintu bidibu bamona ku tudiomba ebi bidi bileja ‘lungenyi lua pa buloba ebu,’ mmumue ne: ndungenyi ludi mu mitu ya tshibungi tshia miliyare ya bantu lelu ludi lubasaka bua kuenza malu adi abengangana ne disua dia Nzambi divuaye mutufukile. (1 Kolinto 2:12; Efeso 2:2) Ke bualu kayi ki mpatupu padi bantu ba bungi kabayi ne disanka lelu to!​—Nsumuinu 18:11; 23:4, 5.

9. Ntshinyi tshidi bantu kabayi mua kukumbaja, ne mbua tshinyi?

9 Kadi netuambe tshinyi bua bantu badi badifila ne muoyo mujima bua diakalenga dia bakuabu, baditatshisha bua kujikija nzala, masama ne malu mabi? Didifila diabu dia muoyo mujima edi ditu diambuluisha bantu ba bungi misangu mivule. Kadi nansha bobu benze tshinyi, kabakufika ku dishintulula ndongoluelu wa malu eu bua kuluaye muakane ne muimpe nansha. Mbua tshinyi? Bualu mu diamba dimpe, ba pa buloba “bonso badi mu bianza bia Muena bubi” Satana; ne yeye muine katu musue bua malu kushintulukawu to.​—1 Yone 5:19, MMM.

10. Ndîba kayi dikale bena lulamatu mua kupeta ‘muoyo wa bushuwa’?

10 Pa kumbusha muoyo utudi nawu lelu eu, muntu yeye kayi ne ditekemena dikuabu mbibi be! Paulo wakafunda ne: ‘Bituikala batekemene Kristo anu mu muoyo eu nkayawu, tudi tutamba bantu bonso kukengela luse’ anyi ba diakabi ku bonso. Bantu badi bela meji ne: anu muoyo utudi nawu eu ke muoyo udiku batu ne lungenyi lua ne: “Tudie bietu, tunue bietu, bualu bua makelela tufuafua.” (1 Kolinto 15:19, 32) Pabi bantu nebikale ne muoyo mu matuku atshilualua, bualu ‘bu mudi mulayi wa Nzambi tudi tutekemena diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia mudi buakane buikalemu.’ (2 Petelo 3:13) Mu tshikondo atshi, bena Kristo nebapete ‘muoyo wa bushuwa,’ mmumue ne: ‘muoyo wa kashidi’ wikala kauyi ne kalema nansha mu diulu anyi pa buloba mu Bukalenge bua Nzambi bua dinanga!​—1 Timote 6:12.

11. Bua tshinyi kudifila mu mudimu wa kutuma malu a Bukalenge bua Nzambi kumpala ke bualu bua nsongo bua kuenza?

11 Anu Bukalenge bua Nzambi nkayabu ke buajikija ntatu ya bantu yonso nkong. Kudifila mu mudimu wa dituma malu a Bukalenge bua Nzambi kumpala ke bualu bua nsongo budi bupite makuabu onso budi muntu yonso mua kuenza. (Yone 4:34) Patudi tudifila mu mudimu eu, tudi tufika ku didia bulunda bukole ne Tatu wetu wa diulu. Tudi kabidi tupeta disanka dia kuenza mudimu pamue ne bana betu miliyo mivule badi ne tshipatshila anu bu tshietu mu nsombelu wabu.

Kudipangisha malu adi makanyine

12. Leja dishilangana dia nsombelu udiku lelu ne wikalaku patuikala ne ‘muoyo wa bushuwa.’

12 Bible udi wamba ne: Buloba ebu budi “bujimina ne lukuka luabu kabidi.” Kakuena tshitupa nansha tshimue tshia bulongolodi bua Satana tshiashala, lumu ne bubanji bidimu nebijimine, kadi eu yonso “udi wenza mudi disua dia Nzambi udi ushalaku tshiendelele.” (1 Yone 2:15-17) Biuma ne lumu bia tshitupa tshipi ne masanka a patupu a pa buloba ebu mbishilangane ne ‘muoyo wa bushuwa’ udi muoyo wa tshiendelele mu Bukalenge bua Nzambi, bualu wowu neushalaku kashidi ne mmukumbanyine tuetu kudipangisha amue malu bua bualu buawu, kadi tudipangisha anu adi makanyine.

13. Mmunyi muvua bamue bena dibaka badipangishe amue malu avua makanyine?

13 Tuangate tshilejilu tshia Henry ne mukajende Suzanne. Badi ne ditabuja dikole dia ne: bonso badi bateka Bukalenge bua Nzambi kumpala mu nsombelu wabu Nzambi neabambuluishe. (Matayo 6:33) Ke bualu kayi bavua bumbuke mu nzubu uvuabu bafutshila ku mushinga mukole bua bobu bonso babidi kabikadi benza mudimu wa bianza bua kupetabu dîba dia bungi dia kudifila ku midimu ya bena Kristo ne bana babu ba bakaji babidi. (Ebelu 13:15, 16) Mulunda wabu mukuabu kavua mumvue tshivuabu benze atshi to. Wakambila Suzanne ne: “Suzanne wetu, nuenu basue kusomba muaba muimpe se nudi ne bua kuitaba bua kudipangisha tshintu kampanda.” Kadi Henry ne Suzanne bavua bamanye ne: kuteka Yehowa muaba wa kumpala ‘kudi ne mulayi wa muoyo wa mpindieu ne wa muoyo ukadi pa kulua.’ (1 Timote 4:8; Tito 2:12) Bana babu ba bakaji abu mbashale bampanda-njila ba tshisumi padibu bakole. Bobu bonso kabena badimona bajimije tshintu nansha tshimue tshia mushinga; kadi mbapete malu mimpe a bungi bua didifundila diabu dia tshipatshila tshia kukeba anu ‘muoyo wa bushuwa.’​—Filipoi 3:8; 1 Timote 6:6-8.

‘Kanukutshi ne malu a pa buloba’

14. Kupua tshipatshila tshietu tshilelela muoyo kudi ne njiwu kayi?

14 Kadi kudi njiwu mikole bu tuetu mua kupua muoyo tshipatshila tshilelela tshitudi natshi ne kulekela kulamata ku ‘muoyo wa bushuwa.’ Badi mua kutufiekela mu nshingu kudi ‘meji a [panu] ne biuma ne masanka a muoyo utudi nawu katataka.’ (Luka 8:14) Bijingajinga ne “ntatu ya panu” bidi mua kufikisha muntu ku didina ne kasuki mu malu a panu. (Luka 21:34, MMM) Bia muadi, bantu ba bungi mbakuatshike mu buteyi budiku lelu bua kuluangana bua kulua babanji ne ‘mbasesuishibue mu njila wa ditabuja, badisunsule mubidi wonso ne tunyinganyinga tua bungi,’ bafike too ne ku dishipa bulunda buabu buimpe ne Yehowa. Kubenga ‘kulamata ku muoyo wa tshiendelele’ si ndiakabi dia dikema!​—1 Timote 6:9, 10, 12; Nsumuinu 28:20.

15. Mmasanka kayi avua dîku dikuabu dipete bua ‘dibenga kukuta ne malu a pa buloba’?

15 Paulo wakafila mubelu eu ne: ‘Bantu badi balonda malu a pa buloba bikale bu bantu badi kabayi bukuta nawu.’ (1 Kolinto 7:31) Keith ne mukajende Bonnie bakateleja mubelu eu. Keith udi wamba ne: “Ngakalua Ntemu wa Yehowa ku ndekelu kua tulasa tuanyi tua luondapu lua menu. Mvua ne malu abidi a kusungula. Mvua mua kuitaba bua kuikala kuondopa babedi ba bungi bua kupeta makuta a bungi, kadi bivua mua kutupangisha bua kuenza mudimu wetu wa Nzambi. Meme kudikosela bungi bua bantu bamvua mua kuikala ngondopa bua kumona mua kupeta dîba dia bungi dia kudifila ku malu a Nzambi pamue ne dîku dianyi dikavua ne bana batanu. Nansha mutuvua imue misangu tupeta makuta a bungi, tuakalonga mua kutula makuta bimpe, ne misangu yonso tuvua tupeta bituvua nabi dijinga. Tuvua banangangane bikole mu dîku dietu ne tuvua ne disanka dia bungi. Ndekelu wa bionso, tuetu bonso kulua bampanda-njila. Lelu eu, bana betu bakadi baye ku abu mabaka, basatu bakadi balele babu bana. Bobu pabu ne babayabu ne babu bana badi ne disanka bua mudibu batungunuka ne kuteka malu a Yehowa kumpala.”

Teka disua dia Nzambi kumpala kua malu ebe onso

16, 17. Mbilejilu kayi bia bantu bavua ne mamanya a pa buawu bidi Bible utela? Kadi lelu tutu tubavulukila ku tshinyi?

16 Bible udi ne bilejilu bia bantu bavua bateke disua dia Nzambi kumpala kua bionso ne bia bavua kabayi baditeke. Malongesha adi bilejilu biabu bitulongesha adi mua kuambuluisha bantu ba nkongo yonso, ba nkoleshilu yonso ne ba nsombelu ya mishindu yonso. (Lomo 15:4; 1 Kolinto 10:6, 11) Nimeloda wakasa misoko ya lumu, kadi wakayasa ne lungenyi lua kuluisha Yehowa. (Genese 10:8, 9) Kadi bantu bakuabu ba bungi bavua bobu bilejilu bimpe. Tshilejilu, Mose kavua mumone dikala diende muntu munene wa mu Ejipitu bu bualu buvuaye mua kuipatshila mu nsombelu to. Kadi, wakangata midimu ivua Nzambi mumupeshe ne mushinga wa bungi bu ‘bubanji bunene bupite bibutshidibue bia mu Ejipitu.’ (Ebelu 11:26) Pamuapa munganga Luka uvua mua kuikala muambuluishe Paulo ne bantu bakuabu bua mabedi abu. Kadi Luka wakatamba kuambuluisha bantu bikole mu dibayisha lumu luimpe ne mu difunda dia Bible. Bua Paulo yeye, kavua mumanyike bu mumanyi wa Mikenji ya Mose to, kadi uvua mumanyike bu misionere, “mupostolo kudi bisamba bia bende.”​—Lomo 11:13.

17 Bantu kabatu bavuluka Davidi bu mfumu wa basalayi anyi muimbi ne mufundi wa misambu to, kadi mbu ‘muntu uvua mutshima wa [Nzambi] musue.’ (1 Samuele 13:14) Katuena bamanye Danyele bua mudimu wa bungovena uvuaye nawu mu Babulona to, kadi mbua mudimu wende wa lulamatu bu muprofete wa Yehowa. Esete pende katuena bamumanye bua muvuaye mukaji wa mukalenge wa Pelasa to, kadi mbua tshilejilu tshiende tshimpe tshia ditabuja ne dikima; nansha Petelo, ne Andele, ne Yakobo ne Yone, mbua muvuabu bapostolo ba Yezu butudi babamanyine, kadi ki mbua muvuabu balobi ba dilambu nansha. Tshilejilu tshitambe bulenga ntshia Yezu nkayende utudi bamanye bu ‘Kristo,’ kadi ki mbu muena mabaya nansha. (Mâko 6:3; Matayo 16:16) Bantu bonso aba bavua bumvue bimpe ne: nansha bobu ne dimanya dia mushindu kayi, nansha bikale ne bubanji bua bishi anyi ne lumu lua munyi, nsombelu wabu uvua ne bua kushindamena ki mpa midimu yabu ya bianza, kadi mpa mudimu wa Nzambi. Bavua bamanye ne: tshipatshila tshimuepele tshitambe buimpe tshivua mua kubapetesha masanka tshivua anu tshia kuikala balume anyi bakaji badi batshina Nzambi.

18. Ntshinyi tshivua nsonga mukuabu muena Kristo musungule bua kuenza ne muoyo wende? Ne ntshinyi tshiakaluaye kujingulula?

18 Seung Jin utuvua batele ku ntuadijilu wakafika pende ku diumvua bualu ebu. Udi wamba ne: “Pamutu pa kujikijila bukole buanyi buonso ku diondopa, ku dizola anyi ku dilongesha, ngakajinga bua kudifila ne muoyo mujima ku bualu bumvua mudilambuile kudi Nzambi. Mpindieu ndi ngenza mudimu muaba udibu dijinga dikole ne balongeshi ba Bible, ngambuluisha bantu bua kubuelabu mu njila wa muoyo wa kashidi. Kumpala mvua ngela meji ne: kuikala mpanda-njila kakuvua kulomba malu mapite bukole to. Kadi lelu eu ndi ne lutatu lupite lumvua nalu kumpala, lutatu lua kushintulula bumuntu buanyi ne lua kumanya mua kulongesha bantu ba bikadilu bia miaba mikuabu. Ndi mulue kumona ne: padi muntu wipatshila bualu buvua Yehowa wipatshila pavuaye mumufuke, nsombelu wende udi ulengela be.”

19. Mmunyi mutudi mua kupeta bualu bua nsongo butudi mua kuenza mu nsombelu?

19 Bu mutudi bena Kristo, tudi ba diakalenga bua dimanya didi dipandisha bantu ne ditekemena dia lupandu kabidi. (Yone 17:3) Nanku, katuitabi bua ‘kuangata ngasa wa Nzambi bu bualu bua patupu’ nansha. (2 Kolinto 6:1) Kadi tuenzayi mudimu bimpe ne matuku etu a muoyo bua kutumbisha Nzambi. Tulongeshe bantu bapete dimanya didi mua kubapetesha masanka malelela lelu ne kubafikisha ku muoyo wa tshiendelele kabidi. Patudi tuenza nunku, netudimuene ne etu abidi muatukumbanyina mêyi a Yezu a ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kupeta.” (Bienzedi 20:35, MMM) Dîba adi netuikale ne bualu bua nsongo butudi tuipatshila mu nsombelu.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 1 Tudi bashintulule amue mêna.

Utshidi muvuluke anyi?

• Mbualu kayi bua mushinga mukole butudi mua kuenza mu nsombelu wetu?

• Bua tshinyi kuipatshila anu bua kuikala ne bintu mu nsombelu nkudishima?

• ‘Muoyo wa bushuwa’ udi Nzambi mulaye ntshinyi?

• Mmunyi mutudi mua kuenza malu ne muoyo wetu bua kukumbaja disua dia Nzambi?

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Bena Kristo badi ne bua kudipangisha bimue bintu mu mushindu muimpe