Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa udi utupandisha ku mateyi a tshilembi tshia nyunyi

Yehowa udi utupandisha ku mateyi a tshilembi tshia nyunyi

Yehowa udi utupandisha ku mateyi a tshilembi tshia nyunyi

‘[Yehowa] neakupandishe ku buteyi bua tshilembi tshia nyunyi.’​—MUSAMBU 91:3.

1. Nnganyi udi ‘tshilembi tshia nyunyi,’ ne bua tshinyi mmuntu wa njiwu ya bungi?

KUDI tshilembi udi ne meji ne budimu bipite bia bantu udi ubembela bena Kristo balelela bonso. Badi bamubikila mu Musambu 91:3 ne: ‘tshilembi tshia nyunyi.’ Muluishi eu nnganyi? Katshia ku nimero wa Tshibumba tshia Nsentedi tshia 1 Kabalashipu 1883, tshibejibeji etshi tshikadi tshileje mudi muluishi eu kayi munga muntu, kadi n’Satana Diabolo. Muluishi eu wa bukole bua bungi udi udienzeja ne budimu buonso bua kupambuisha ne kukuata bantu ba Yehowa anu mutu tshilembi tshia nyunyi ukeba kukuata nyunyi.

2. Bua tshinyi badi bafuanyikija Satana ne tshilembi tshia nyunyi?

2 Ku kale, bavua bakuata nyunyi bua misambu yayi mimpe, bua masala ayi mimpe, nansha kabidi bua kudia ne bua kuyifila bu milambu. Kadi pa tshibidilu nyunyi itu midimuke ya dikema, kabitu bitekete bua kuyikuata to. Ke bualu kayi pa kale mukuatshi wa nyunyi uvua wanji kulonga ne lubatshi bikadilu ne bibidilu bia nyunyi ivuaye musue kuteya. Pashishe uvua wenza mayele a kuyikuata nayi. Padi Bible ufuanyikija Satana ne mukuatshi wa nyunyi, udi utuambuluisha bua kumanya mayele ende. Diabolo udi utulonga muntu ne muntu bimpe bitambe. Udi umona bibidilu bietu ne ngikadilu yetu ne pashishe utuela mateyi masokome bua kumona bua kutukuata ne muoyo. (2 Timote 2:26) Ditukuata diende didi diumvuija dinyanguka dia malanda etu ne Nzambi ne didi mua kutufikisha ndekelu wa bionso ku kabutu. Nunku bua tuetu kudilama, tudi ne bua kumanya mayele mashilashilangane a ‘tshilembi tshia nyunyi’ eu.

3, 4. Ndîba kayi didi mateyi a Satana afuanangana ne a ntambue? ne a nyoka wa ntoka?

3 Mu bilejilu bidi muimbi wa misambu ufila, udi pende ufuanyikija mateyi a Satana ne a muana wa ntambue anyi a nyoka wa ntoka. (Musambu 91:13) Anu bu ntambue, Satana utu imue misangu wela basadidi ba Yehowa mvita ya mpala ne mpala pa kubakengeshisha anyi pa kusaka mbulamatadi bua kubelela mikenji. (Musambu 94:20) Mvita ya tshikisu nunku mifuane itu ntambue welangana idi mua kufikisha bantu bakese bua kulekela Yehowa. Kadi misangu ya bungi, mvita eyi ya patoke itu ipatula tshipeta tshia tshianana, mmumue ne: itu ifikisha batendeledi ba Yehowa bua kushala mu buobumue. Kadi bidi mushindu kayi bua mvita mitambe kusokoma bu ya nyoka wa ntoka itu Satana welangana?

4 Bu mudi Diabolo ne meji mapite a bantu, udi welangana mvita ya lufu ne mashimi anu bu itu nyoka udi musokome muaba kampanda welangana. Diakabi, mushindu eu ke udiye mufike ku dinyanga lungenyi lua bamue basadidi ba Nzambi, mubafikishe ku dienza disua diende pamutu wa kuenzabu disua dia Yehowa. Diakalenga, tudi bamanye mateyi onso a Satana. (2 Kolinto 2:11) Tumonayi mpindieu anayi a ku mateyi a lufu adi ‘tshilembi tshia nyunyi’ uteyangana nawu.

Ditshina dia bantu

5. Bua tshinyi buteyi bua ‘ditshina dia bantu’ budi bukuata bantu bipepele?

5 ‘Tshilembi tshia nyunyi’ mmumanye dijinga ditu nadi muntu bua bamuitabe ne bamuanyishe kudi bantu bakuabu. Bena Kristo kabatu babenga kumvua ngenyi ne meji a bantu badi babanyunguluke to. Bu mudi Diabolo mumanye bualu ebu, udi ukeba katamba ka kuapuka naku mu dijinga diabu dia kumanya mudi bakuabu babamona. Tshilejilu, udi uteya bamue basadidi ba Nzambi ne ‘ditshina dia bantu.’ (Nsumuinu 29:25) Padi basadidi ba Nzambi bidikija bantu bakuabu mu dienza malu adi Yehowa mukandike anyi babenga kuenza malu adi Dîyi dia Nzambi dibalomba bua kuenza anu bua ditshina dia bantu, mbakuatshike mu mateyi a ‘tshilembi tshia nyunyi.’​—Yehezekele 33:8; Yakobo 4:17.

6. Fila tshilejilu tshidi tshileja mudi nsonga mua kukuatshika mu buteyi bua ‘tshilembi tshia nyunyi.’

6 Tshilejilu, nsonga udi mua kulonda lungenyi lua balongi babu ne kutuadija kunua makanya. Pabi kavuaku muele meji a kunua makanya dituku adi pavuaye uya mu kalasa to. Kadi mpindieu udi wenza bualu budi mua kumukebela masama ne budi bunyingalaja Nzambi. (2 Kolinto 7:1) Mmunyi muvuabu bamuteye? Pamuapa uvua usomba ne bana babi ne utshina bua kabamuseki to. Nuenu bansonga, kanuitabi bua ‘tshilembi tshia nyunyi’ anulobeshe ne anukuate to. Bua nuenu kubenga kukuatshika mu mateyi aa, kanuikadi nutupa ku tumalu nansha tukese tua mu mikenji ya Nzambi. Nutumikile mubelu wa mu Bible wa kuepuka malunda mabi.​—1 Kolinto 15:33.

7. Mmunyi mudi Satana mua kufikisha bamue baledi ku dijimija nkatshinkatshi mu malu a mu nyuma?

7 Baledi bena Kristo badimuke badi bangata mudimu udi Bible ubapesha wa kukumbaja majinga a bena mu mêku abu ne mushinga wa bungi menemene. (1 Timote 5:8) Kadi tshipatshila tshia Satana ntshia kufikisha bena Kristo ku didifila bikole menemene mu dikebela bena mu mêku abu bidibu bakengela. Pamuapa bakadi ne tshibidilu tshia kupumbisha bisangilu bualu badi balonda dîyi dia mfumu wa mudimu udi ubambila bua kutungunuka ne kuenza mudimu panyima pa bakuabu bamane kuya. Badi mua kutshina bua kulomba dikisha bua kubuela mu mpungilu wa distrike matuku onso asatu bua kutendelela Yehowa pamue ne bena Kristo nabu. Bua kudilama ku buteyi ebu tudi ne bua ‘kueyemena Yehowa.’ (Nsumuinu 3:5, 6) Tudi kabidi ne bua kuvuluka ne: tuetu bonso tudi bena mu nzubu wa Yehowa ne mmudipeshe bujitu bua kutulama ne kutuambuluisha bua tuetu kuikala ne nkatshinkatshi. Nuenu baledi, nudiku nuitabuja ne: Yehowa neanuambuluishe nuenu ne mêku enu mu mushindu kampanda anyi kansanga panudi nuenza disua diende? Peshi Diabolo neanukuate ne kunufikisha ku dienza disua diende bualu nudi nutshina bantu anyi? Tudi tunulomba bua kuela meji bua nkonko eyi ne muoyo mujima.

Buteyi bua dinanga dia bintu

8. Mmunyi mudi Satana ulobeshangana ne dinanga dia bintu?

8 Satana udi kabidi utulobesha ne dinanga dia bintu bua kutukuata. Ndongoluelu wa bungenda mushinga wa pa buloba ebu udi misangu mivule ukankamija bantu bua kulonda mishindu ya kulua babanji lukasa idi mua kudinga bamue basadidi ba Nzambi. Imue misangu batu bambila bamue bana betu ne: “Enza mudimu wa bungi. Paudi upeta makuta a bungi, udi mua kuikisha ne kudia kuondoloka. Udi mene mua kulua mpanda-njila.” Mêyi aa adi mua kuikala afumina ku ngelelu wa meji udi kayi wa nkatshinkatshi wa bamue bena Kristo badi basue kupetela mfranga pambidi pa bena Kristo nabu mu tshisumbu. Elabi meji bimpe menemene bua tshidi tshisaka bua kupeta mfranga ya bungi ne kuikisha. Katshiena tshileja ngelelu wa meji uvua nende muntu mubanji ‘mupote’ wa mu lusumuinu lua Yezu anyi?​—Luka 12:16-21.

9. Bua tshinyi bamue bena Kristo badi mua kukuatshika mu buteyi padibu bajinga kupeta bintu?

9 Satana udi ulombola malu a mu bukua-panu buende ebu bua afikishe bantu ku dijinga bintu. Dijinga edi didi mua kubuela ndekelu wa bionso mu nsombelu wa muena Kristo, kunyengela dîyi ne kudipangisha bua ‘kuvudija maminu.’ (Mâko 4:19) Bible udi utukankamija bua kusanka ne biakudia ne bia kuluata bitudi nabi. (1 Timote 6:8) Kadi bantu ba bungi badi bakuatshika mu buteyi kudi ‘tshilembi tshia nyunyi’ bualu kabena batumikila mubelu eu mu nsombelu wabu to. Bidiku mua kuikala ne: lutambishi ludi lubasaka bua kuela meji ne: badi ne bua kuikala ne nsombelu kampanda wa kantu ku bianza anyi? Netuambe tshinyi buetu tuetu bine. Dijinga dia kupeta bintu didiku ditusaka bua kuteka malu a ntendelelu mulelela pa muaba muibidi anyi? (Hagai 1:2-8) Diakabi, mu bikondo bia ntatu mikole ya mfranga, bamue batu balekela malu abu a mu nyuma ku luseke bua kumona mua kuikala ne nsombelu ukavuabu bibidilangane nende. Lungenyi lua dinanga dia bintu lua mushindu eu ludi lusankisha ‘tshilembi tshia nyunyi’ bikole be!

Buteyi bua manaya mabi

10. Ndidikonkonona kayi didi muena Kristo yonso ne bua kuenza?

10 ‘Tshilembi tshia nyunyi’ utu kabidi ne diyele dia kutekesha dimanya dia bantu dia tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. Lungenyi lua buena luvua nalu bena Sodoma ne Amola ndutangalake bikole mu mianda ya manaya. Nansha ku televizion ne mu bikandakanda badi bakankamija malu a tshikisu ne belela bantu malu a bulume ne bukaji. Malu adibu belela bantu bu manaya ku televizion anyi bafunda mu bikandakanda mmabuitshidije dimanya dia bantu dia ‘kujingulula tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.’ (Ebelu 5:14) Kadi vuluka mêyi avua Yehowa muambile mukana mua muprofete Yeshaya ne: ‘Mulawu wikale kudi badi babikila bualu bubi ne: mbualu buakane, ne bualu buakane ne: mbubi.’ (Yeshaya 5:20) ‘Tshilembi tshia nyunyi’ udiku mua kuikala munyange lungenyi luebe ne bintu bibi bia nunku bia kujikija nabi lutetuku wewe kuyi mumanye anyi? Mbimpe kudikonkonona.​—2 Kolinto 13:5.

11. Ntshinyi tshiakadimuijabu mu Tshibumba tshia Nsentedi bua imue filme?

11 Kukadi bidimu bitue ku 25 mpindieu, Tshibumba tshia Nsentedi tshiakadimuija ne dinanga dionso bena mu nzubu wa ditabuja bua filme ya ku televizion. * Tangila tshiakambabu bua mushindu udi filme ya ku televizion inyanga bantu muinshi muinshi: “Batu bangata dikeba dia dinanga bu mushindu wa kubingisha tshikadilu tshibi tshionso. Tshilejilu, nsongakaji mukuabu udi ne difu dia panshi udi wambila mulunda wende ne: ‘Kadi meme si ndi munange Victor. Tshiena mmona bualu bubi to. . . . Kuikala ne difu diende kudi ne mushinga wa bungi kundi meme.’ Mijiki idi yenda yumvuika muinshi muinshi idi ipangisha bua kumona njila udiye mulonde bu mubi menemene to. Wewe pebe si udi munange Victor. Udi uditeka pa muaba wa nsongakaji eu. Udi umona ne: ‘ki mbibi to.’ Muntu mukuabu uvua utangila pende filme eyi kadi wakalua kumona bubi buayi wakamba ne: ‘Bidi bikemesha bua mushindu uudi ubingisha ngelelu webe wa meji. Tudi bamanye ne: kuenda masandi nkubi. . . . Kadi ngakajingulula ne: mu lungenyi nkavua muditue panyi mu tshiendenda.’

12. Mmalu kayi adi aleja mudibi bimpe bua kudimukila amue malu a ku televizion?

12 Katshia anu bapatula biena-bualu ebi, filme ya buena eyi idi inyanga mioyo ya bantu mmilue kuvula bikole. Mu matunga a bungi, batu bayela dituku dijima. Balume, bakaji ne bana ba bungi batu pa tshibidilu buuja ngenyi ne mioyo yabu ne malu a mu filme eyi. Kadi tuetu katuena ne bua kudidinga ne ngelelu wa meji mubi to. Nebikale bibi bua kuela meji ne: malu mabi atudi tutangila ku televizion ki mmabi mapite atudi tumona bantu benza ku buntu. Muena Kristo udiku bushuwa mua kudibingisha bua mudiye muitabe bua kumujikijabu lutetuku kudi bantu batuye kayi muanji kuelela meji bua kubabikila kuende anyi?

13, 14. Ntshinyi tshiakamba bamue bua muvua mibelu ya kudimukila malu a ku televizion mibambuluishe?

13 Mibelu ayi yakafilabu kudi ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu’ yakambuluisha bantu ba bungi pakayitumikilabu. (Matayo 24:45-47, NW) Panyima pa bamue bamane kubala mibelu mitoke ya mu Bible, bakafundila bapatudi ba Tshibumba tshia Nsentedi bua kuleja muvua biena-bualu abi bibambuluishe bikole. * Umue wa kudibu wakaleja patoke ne: “Mvua mupika wa filme eyi munkatshi mua bidimu 13. Mvua ngela meji ne: mvua bimpe mu nyuma anu bualu mvua mbuela mu bisangilu ne nyisha mu mpukampuka. Kadi ngakabanga kulonda lungenyi lubi lua mu filme ayi lua ne: bikala bayebe ukukengesha anyi udiumvua kuyi munangibue, udi mubinge bua kuenda masandi, tshilema ntshiende yeye. Nanku pangakadimona mubinge mumvua ngela meji, ngakenda masandi ne meme kuenzela Yehowa ne bayanyi bubi.” Bakipata mamu eu mu tshisumbu. Ndekelu wa bionso, wakitaba bubi buvuaye muenze ne yeye kunyingalala, ke bobu kumupingaja mu tshisumbu. Biena-bualu bivua bifila mibelu bua kudimukila filme ayi biakamupetesha bukole bua kubenga kujikija lutetuku ne bintu bidi Yehowa mukine.​—Amosa 5:14, 15.

14 Mubadi mukuabu uvua munyange nsombelu wende anu bua filme wakamba ne: “Pangakabala biena-bualu abi, ngakadila bualu ngakajingulula ne: tshitshivua kabidi mudifile kudi Yehowa ne mutshima wanyi mujima to. Meme kulaya Nzambi wanyi ne: tshiakuikala kabidi mupika wa filme eyi to.” Panyima pa muanetu mukuabu wa bakaji mumane kuleja dianyisha bua biena-bualu abi, wakaleja mukavuaye mudifile mu filme eyi ne kuambaye ne: “Ngakadiebeja . . . bikala malanda anyi ne Yehowa avua mua kunyanguka. Mmunyi mumvua mua kuikala mulunda wa bena mu filme ayi eku muikale mulunda wa Yehowa?” Bikala filme eyi ivua minyange mitshima ya bantu kukadi bidimu 25, ntshinyi tshidiye mua kuenzela bantu lelu? (2 Timote 3:13) Tudi ne bua kudimukila buteyi bua Satana bua mishindu yonso mibi ya dijikija lutetuku, ni idi mu filme, mu manaya a tshikisu anyi mu video ya mijiki ya ku televizion ya malu a busenji.

Buteyi bua bilumbu pankatshi pa bena Kristo

15. Mmunyi mudi Diabolo ukuata bamue mu buteyi buende?

15 Satana udi wangata bilumbu bidi pankatshi pa bana betu bu buteyi bua kukosolola nabu basadidi ba Yehowa. Tudi mua kukuatshika mu buteyi ebu nansha tuetu bikale ne majitu kayi mu tshisumbu. Diabolo udi ukuata bamue mu buteyi bualu badi balekela bilumbu binyanga ditalala ne buobumue ne dilubuluka dilenga dia mu nyuma bidi Yehowa mufile.​—Musambu 133:1-3.

16. Mmunyi mudi Satana ukeba bua kunyanga buobumue buetu ne budimu buonso?

16 Mu Mvita ya kumpala ya buloba bujima, Satana wakakeba bua kubutula tshitupa tshia bulongolodi bua Yehowa tshidi pa buloba pa kutshiluisha mpala ne mpala, kadi wakapangila. (Buakabuluibua 11:7-13) Katshia anu pinapu, udi wenza malu ne budimu bua kunyanga buobumue buetu. Patudi tulekela bilumbu bidi pankatshi petu bitukosolola, tudi tupesha ‘tshilembi tshia nyunyi’ muaba wa kubuelela. Nunku tudi tupangisha nyuma muimpe bua kuenza mudimu bimpe mu nsombelu wetu ne mu tshisumbu. Padibi bienzeka nanku, Satana udi usanka bikole bualu dinyanguka dionso dia ditalala ne buobumue mu tshisumbu didi ditshiamakana mudimu wa diyisha kumpala.​—Efeso 4:27, 30-32.

17. Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha bantu badi ne bilumbu bua kubijikija?

17 Ntshinyi tshiudi mua kuenza wewe muikale tshilumbu ne muena Kristo nebe? Bushuwa, bilumbu mbishilangane. Kadi nansha mudiku mua kuikala malu a bungi adi mua kukebesha bilumbu, kakuena bualu nansha bumue butudi mua kubengela kubijikija to. (Matayo 5:23, 24; 18:15-17) Mibelu idi mu Dîyi dia Nzambi mmifundisha ku nyuma wende, mmimpe tshishiki. Mêyi a mu Bible kaatu ashiya bualu ne mpata patudi tuatumikila. Atu anu apatula bipeta bimpe.

18. Bua tshinyi kuidikija Yehowa nekutuambuluishe bua kujikija bilumbu?

18 Yehowa ‘mmusue kubuikidila bantu mibi’ ne kudiye kutu “dibuikidila dia mibi” dilelela. (Musambu 86:5; 130:4) Tudi tuleja mutudi bana bananga ba Yehowa patudi tumuidikija. (Efeso 5:1) Tuetu bonso tudi bena mapanga ne tudi basue bua Yehowa atufuile luse. Ke bualu kayi tudi ne bua kudimuka bituikala tumvua muoyo wetu ubenga bua kubuikidila bakuabu. Tudi mua kulua kufuanangana ne mupika wa mu lusumuinu lua Yezu wakabenga bua kulekela mupika nende dibanza dia makuta avua mashadile bikole ku avua mfumuende mumulekele. Pakumvua mfumuende bualu abu, wakelesha mupika uvua kayi ubuikidilangana mu buloko. Yezu wakajikija lusumuinu elu wamba ne: ‘Tatu wanyi wa mu diulu neanuenzele muomumue kabidi, binuikala kanuyi nulekelela mukuenu yonso mibi yende mu mitshima yenu.’ (Matayo 18:21-35) Kuela meji bua malu a mu lusumuinu elu ne bua mushindu utu Yehowa mutubuikidile mibi ku budisuile misangu ya bungi nekutuambuluishe bikole patudi tukeba kujikija bilumbu bitudi nabi ne muanetu.​—Musambu 19:14.

Tudi mu bupole mu “tshisokomenu tshia Nzambi Mutambe Bunene”

19, 20. Mmunyi mutudi ne bua kumona “tshisokomenu” tshia Yehowa ne “mundidimbi” wende mu matuku aa a njiwu?

19 Tudi mu matuku a njiwu ya bungi. Bu kabiyi bua bulami buimpe bua Yehowa, Satana uvua mua kuikala ukadi mutubutule tuetu bonso. Nunku bua ‘tshilembi tshia nyunyi’ kubengaye kutukuata, tudi ne bua kushala mu muaba wa bukubi wa mu tshimfuanyi, ‘kushikama mu tshisokomenu tshia Nzambi Mutambe Bunene’ ne kusombela “mu mundidimbi wa Nzambi wa Bukole Buonso.”​—Musambu 91:1.

20 Tuikalayi misangu yonso tumona mikenji ne mibelu idi Yehowa utupesha bu idi itukuba, kadi katuyimonyi bu idi itufinakaja nansha. Tuetu bonso tudi tuluangana ne tshilembi tshidi ne meji mapite a bantu. Yehowa yeye kayi mutuambuluishe ne dinanga dionso, muntu nansha umue kena mua kupanduka ku buteyi bua Satana. (Musambu 124:7, 8) Bua nanku tulombayi Yehowa bua atupandishe ku mateyi a ‘tshilembi tshia nyunyi.’​—Matayo 6:13.

[Mêyi adi kuinshi]

Udi muvuluke anyi?

• Bua tshinyi ‘ditshina dia bantu’ mbuteyi bubi butambe?

• Mmunyi mudi Diabolo ulobeshangana ne dinanga dia bintu?

• Mmunyi mudi Satana mukuate bamue ne buteyi bua bintu bibi bia kujikija nabi lutetuku?

• Mbuteyi kayi budi Diabolo unyanga nabu buobumue buetu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Bamue mbakuatshike mu buteyi bua ‘ditshina dia bantu’

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Utuku ujikija lutetuku ne bintu bidi Yehowa mukine anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Ntshinyi tshiudi mua kuenza biwikala tshilumbu ne muanenu?