I Yima Se Sha Kwar U Orhônoninyon

“[Yehova] Una yima u sha kwar u orhônoninyon.”—PASALMI 91:3.

1. “Orhônoninyon” la ka ana, man ngu bo or nena?

 HANMA Orkristu u mimi cii nan tagher vanger a or u ken jijingi u a hembe uumace mfe man ayom yô. I yila or u ken jijingi ne ken Pasalmi 91:3 ér “orhônoninyon.” Orihyom ne ka ana? Hii ken Iyoukura i Jun 1, 1883 la je, magazin ne pase or shon ér ka Satan Diabolo. Orihyom u ageegh ne ka a er ayom a mee ior mba Yehova shi a tsugh ve vough er orhônoninyon ka nan hôn kwar ér nana kôr inyon nahan.

2. Er nan ve i kar Satan sha orhônoninyono?

² Sha ashighe a tsuaa la i kôron inyon sha ci u ka i wa atsam a doon ungwan shi ngi a ingyur i doonashe. Shi yange i kôr i sha ci u yan shi i na nagh a mi kpaa. Nahan kpa, sha gbaaôndo je inyon bugh ashe, shi ngi sulan kwagh kpaa shi ka ican u kôron i. Nahan, sha ashighe a i ngeren Bibilo la, orhônoninyon nan vande henen aeren a inyon i nan soo u hônon la man mlu u i kpaa. Nahan, nan er ayom a kôron í. Bibilo kar Satan sha orhônoninyon sha u wasen se u fan ayom a na. Diabolo ka a hen aeren a hanma or cii a fa. Nengen aeren a ase, nahan ka a hôn se ken myer sha er una kôr se uma yô. (2 Timoteu 2:26) Aluer Satan kôr se yô, una vihi mlu wase vea Aôndo, man ken masejime yô a va tim se kera. Sha ityôkyaa ne yô, doo u se fa igbenda i “orhônoninyon” ne sha er se kura ayol a ase yô.

3, 4. Ka hanma shighe nahan ayom a Satan ka a bee ayom a begha shin a igbindee?

³ Orpasalmi kpa ôr kwagh u ayom a Satan er igbinde shin gumbegha ka a er ayom a kôr inyam nahan. (Pasalmi 91:13) Ashighe agen Satan ka a ta num sha ior mba Yehova ken igbar sha u tôvon ve a ican shin tuur ugomoti ken ijime ér ve ta num sha ior mba Yehova. (Pasalmi 94:20) Tôvacan ne una na ior mbagenev vea undu Yehova. Kpa ashighe agen tôvacan ne ka a hide a kur a ior mba ve hii un la, nahan kwagh ne a na yô, ior mba Aôndo ve hide ve lu ken mzough. Kpa se er nan ve se fa ayom a Satan ka a er ken myer er igbinde nahan laa?

⁴ Diabolo yaren tom a mfe na u a hembe u orumace la sha u eren ayom shi moughon num u bo a ior mba Aôndo er iyô i bo ka i mough num a or ken myer nahan. A hôngor asema a ior mba Aôndo sha ayom a na ne, shi a bume ve ve de u civir Yehova, ve hingir u eren ishima i Diabolo, nahan ve zua a mbamzeyol mba vihin tsung. Doo se kpishi er se fe anyom a Satan ne nahan. (2 Mbakorinte 2:11) De se time nen sha akaahônon a bo anyiin, a “orhônoninyon” a lu eren tom a mi ér una kôr se yô.

Mcie u Cian Or

5. Satan ngu yaren tom a to u “mcie u cian or” la tsembelee nena?

⁵ “Orhônoninyon” fa ér se uumace se mba a isharen i mbagenev ve lumun se shi ve wa se ikyo kpaa. Se Mbakristu kpa kwagh u mbagenev gba se ishima. Diabolo fa kwagh ne, nahan aluer kwagh hemba gban se sha kwagh u mbagenev ve henen sha a vese la yô, una yar tom a mi sha u vihin se. U tesen ikyav yô, ngu a yar tom a “mcie u cian or” la a kôr ior mba Aôndo mbagenev. (Anzaakaa 29:25) Aluer mciem ma cian or la na mbacivir Aôndo kohol mbagenev u eren akaa a Yehova a vende shin ve de u eren akaa a Mkaanem ma Aôndo ma kaa ér se er la yô, ve gba a gba ken to u “orhônoninyon” je.—Esekiel 33:8; Yakobu 4:17.

6. Ka ikyav i nyi i tese ér “orhônoninyon” una fatyô u kôron gumoro?

⁶ U tesen ikyav yô, alaghga mbayevmakeranta vea kighir or kov ve u ken makeranta nahan nana ma taav. Alaghga sha iyange i nan va makeranta  ve nan ma taav la, nan lu a mhen u man taav ken ishima cuku ga. Kpa nan va hingir u eren kwagh u una vihi mkpeyol u nan shi una vihi Aôndo ishima yô. (2 Mbakorinte 7:1) Yange i mee nan nena? Alaghga nan nyôr nongo a mbayevmakeranta mba bov, nahan nan cia ér aluer nan ma taav la ga yô vea se nan. Ne agumaior, mayange de lumun nen ner “orhônoninyon” a mee shi a kôr ne ga. Aluer ne soo ner, orhônoninyon á kôr ne uma ga yô, palegh nen akaa a kiriki, a aa vihi ne la. Ungwa nen icintan i Bibilo i te ér se nyagh ujende mba bov la.—1 Mbakorinte 15:33.

7. Satan una mee mbamaren mbagenev sha u ve de u civir Yehova nena?

⁷ Mbamaren mba ve lu Mbakristu mba nôngon kpoghuloo sha u eren tom u Ruamabera a we ve ér ve kuren mbamgbe mba sha iyol mba tsombor ve la. (1 Timoteu 5:8) Kpa Satan soo wener una bume Mbakristu ve hemba veren ishima u kuren mgbe ne. Alaghga Mbakristu mbagenev vea bunden mbamkombo hanma shighe sha ci u mbavesen vev mba hen ijiir tom mba kighir ve ér ve er tom ve peregh shighe u i ne ve la. Alaghga vea cia u tôôn ian sha er vea za mkohol u vesen vea za civir Yehova vea anmgbianev vev imôngo yô. Aluer se “suur sha TER” yô una wase se u palegh imeen ne. (Anzaakaa 3:5, 6) Kwagh ugen yô, aluer se umbur ser se cii se mba ior mba Yehova man a na iyolna u nengen sha a vese yô, kwagh ne kpa una wase se u eren kwagh sha inja. Ne mbamaren, ne na jighjigh ner aluer ne mba eren ishima i Yehova yô, una koso ne man tsombor wen kpa? Shin ne cia ior nahan ne na Diabolo ian a kôr ne uma ne hingir u eren ishima naa? Se mba wan ne kwagh ser er nen msen shi gbidye nen kwar sha mbampin mban zulee.

Kwar Hônon u Inyaregh ki Keren

8. Satan hônon se sha inyaregh ki keren nena?

⁸ Satan shi hônon se sha inyaregh ki keren kpaa. Mbakpengav mba tar ne ka ve due a igbenda i zuan a inyaregh a iyol nyoon shio, í ia fatyô u bumen ior mba Aôndo mbagenev yô. Ashighe agen, a fatyô u wan or kwagh ér: “Er tom kpoghuloo. U aren sha iaven i vesen shi u luun a kwagh ave kpishi yô u mem, u masen yan a ya tar tseegh. Wea soo tom pania hen shighe la kpa u mase eren.” Mba ve we ior kwagh nahan ne ka mba ve zough a iwasen sha inyaregh ki anmgbianev vev mba ken tiônnongo yô. Gbidye ase kwar zulee sha imba mhen la. Mhen ne ngu kwagh môm a u “ibumeor,” u lu orinyar u ken injakwagh i Yesu la gaa?—Luka 12:16-21.

9. Isharen i akaa saren se la ia na Mbakristu mbagenev vea gba ken imeen nena?

⁹ Satan ngu hemen botar ne sha u urugh isharen yase sha akaa. Isharen ne ia fatyô u vihin Orkristu sha u imbishi kwaghôron u Aôndo u a lu ken a nan la, nahan una kera “ume” atam ken a nan ga. (Marku 4:19) Bibilo wa se kwagh ér sea lu a kwaghyan man akondo a zeren yô, i kuma se. (1 Timoteu 6:8) Nahan kpa, “orhônoninyon” ngu a kôr ior kpishi sha ci u ve wa kwaghwan ne ikyo ga. Alaghga tsô ve de iyolmoron mgbegha ve ve nenge ér vea fatyô u den ma uma u ve eren la ga shinii? Man gema se ayol a ase di ye? Isharen i ma se lu a akaa kpishi  la i na yô se gema mcivir u mimi se ver ken ijime shinii? (Hagai 1:2-8) Kwagh ka a er i vihi yô, shighe u ican i inyar ka ia kôr mbagenev yô, ve gema mcivir u Aôndo ve ver ken ijime sha er vea za hemen a uma u kundu kundu u ve vande lun ker la yô. Man ka imba ieren i ka i doo “orhônoninyon” je la.

To u Iemberyolough I Bo

10. Gba u Orkristu nana hide a time sha iyol i nan sha u nana fa nyi kwagha?

¹⁰ Ayom agen a “orhônoninyon” a yaren tom a mi yô, ka u vihin mhen wase u fan kwagh u dedoo man kwagh u bo la. Aeren a a ye tor ken ikyômpeni i suen ugurgurmbaakaav nyian kpishi nga kwagh môm a aeren a ior i Sodom man Gomora eren la. Shi ka i due a abaver a pilagh man akaa a kenden isharen i idyaa ken ior sha televishen shi i gber ken ityakerada kpaa. Akaa kpishi a i tesen sha televishen shi i dugh a mi ken ityakerada, a lun inja er ka iemberyolough la nga vihin mhen u ior u “paven kwagh u dedoo a kwagh u bo” la. (Mbaheberu 5:14) Umbur kwagh u Yehova ôr sha ikyev i profeti Yesaia ne, ér: “Kwagh á tser mba ve yer ifer er, kwagh u dedoo, man kwagh u dedoo yô, ve gem ve yer er ifer la.” (Yesaia 5:20) “Orhônoninyon” ngu vihin mhen wou sha iemberyolough i bo ne a mfe wou shio? Hide time sha iyol you nenge aluer ngu vihin mhen wou u paven kwagh u dedoo a u bo la yô.—2 Mbakorinte 13:5.

11. I ta se icin sha kwagh u anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la ken magazin ne ér nyi?

¹¹ Iyoukura ta mbacivir Aôndo mba mimi icin sha kwagh u anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la anyom kar hegen nôngo u kuman er 25 nahan. * Yange i̱ ôr kwagh u imeen i ken myer i anumbe a i tesen sha televishen ne ér: “Ior ka ve kôr ave ér mba tesen dooshima ayol a ve nahan ve hingir u eren nyityô ieren i dang i ve soo cii. U tesen ikyav yô, iniunkwase igen i i wa iyav hen ya yô kaa a ijende na igen ken iniumbe i sha televishen wener: ‘Kpa, kwagh u Victor doom ishima kpen kpen. I̱ gba wuan mo sha kwagh na tsô. . . . Me mar un wan kpa a doom a doo.’ Ityogholough mbi doon ungwan mbi i koho shighe u i lu tesen iniumbe ne la na yô, ior kpishi fa ér ieren i wankwase ne ka i bo ga. We kpa kwagh u Victor doo u ishima. Kunya kôr u a wankwase la. U ‘lumun a ieren ve la.’ Kwase ugen u yange nengen iniumbe ne kpa va de yô, kaa wener ior mba nengen imba mhen ne ér ka kwaghbo ga. ‘Se fa dedoo ser ijimba doo ga. . . . Nahan kpa ken ishima yam yô, kunya lu kôron mo a ve.’ ”

12. Ka akaa a nyi a tese ér mimi je i ta se icin sha kwagh u akaa agen a i tesen sha televishen laa?

¹² Hii shighe u i gber ngeren mba ve ôr kwagh u amba anumbegh ne la zan zan hegen, anumbe a hôngor ior asema ne nga ngeen seer a seer. Sha ajiir kpishi, ka i tese anumbe ne tugh côruaa sev puaa. Nomso man kasev kua agumaior kpishi ka a shi nengen amba a anumbe ne.  Nahan kpa se yô, mayange je se lumun ser mbamhen mba sha mi ga ve tsume a vese ga. Aluer se mba henen ser iemberyolough i bo i i tesen sha televishen la ia vihi se a hemba er i se nengen a mi ken inya la ga yô, se mba tsughun ayol ase. Aluer Orkristu tsua a ishima i nan ér nana nyôr nôngo a ior mba bov, mba mayange je nana lôhô ve ken ya u nan ga nahan nan er kwagh u vough kpa?

13, 14. Mbagenev pase iwasen i ve zough a mi sha icin i i te sha akaa a i tesen sha televishen la nena?

¹³ Ior kpishi mba yange ve ungwa icintan i “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” la yô zua a iwasen. (Mateu 24:45-47) Ior kpishi mba ve ôr kwaghwan u mimi u wanger wanger u ken Bibilo la yô, ve nger mba gberen Iyoukura ve pase er kwaghngeren la bende a ve yô. * Kwaseya ugen kaa wener: “Anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la doom ishima je, m nenge a anyom 13. M hen mer aluer m ngu zan mbamkombo Mbakristu shi duen kwaghpasen tsere tse tsere yô, me taver ken jijingi. Kpa m lu a mhen u taregh sha kwagh u anumbegh ne, gadia anumbe ne tese ér aluer orya wou nzughul a we shin u doo un ishima ga yô, wea er idya kpa ka ibo na. M lumun mhen ne, nahan m er Yehova man orya wam kwaghbo sha u eren idya.” I dugh kwase ne ken tiônnongo kera. Ken masejime yô, kav ibo na, nahan gema ishima maa i hide a na ken tiônnongo. Ngeren mba yange ve ta icin sha kwagh u anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la taver un ishima nahan de u nengen akaa a Yehova a ker a ihyom la.—Amoshi 5:14, 15.

¹⁴ Orgen u anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la bende a na, u ôr ngeren mba sha kwagh u anumbe ne yô kaa wener: “M haa mliam ashe shighe u m ôr ngeren mbara yô, gadia m kav mer m ngu civir Yehova a ishima i môm ga. Nahan m tôndo zwa a Aôndo wam mer mayange je me kera nenge anumbe ne ga.” Kwase ugen, u wuese ngeren mba i gber sha kwagh u anumbe ne, u un kpa anumbe ne doo un ishima yô, kaa wener: “M lu henen mer . . . alaghga anumbe ne bende a mlu wam vea Yehova shinii. A er nan ve me kôr ikyar a mbaanumbev mbara shi me ya ikyar a Yehova?” Aluer anumbe ne hôngor ior asema anyom kar hegen je kuma 25 yô, ainge di a lu nena? (2 Timoteu 3:13) Gba u se fa er Satan a lu hônon se sha kwagh u iemberyolough atô kposo kposo yô shi se palegh anumbe a i tesen sha televishen sha kwagh u ior ve eren ayange ayange la man anumbe a pilagh a sha vidio kua atsam a i we sha akaa a jimbagh la kpaa.

Kwar-hônon u Iyongo Zuan Or a Orgen

15. Diabolo kôr mbagenev uma nena?

¹⁵ Kwar-hônon ugen u Satan a lu yaren tom a mi sha u van a mpav hen atô u ior mba Yehova yô, ka iyongo i zuan or a orgen. Nyityô iaven i se lu sha mi ken tiônnongo cii kpa, Satan una fatyô  u hônon se dughun sha kwagh u iyongo zuan se a orgen la. Mbagenev de iyongo zua ve a orgen nahan ve na Diabolo ian a kôr ve uma, kwagh ne vihi bem man mzough man mkpeyol u ken jijingi u ior mba Yehova la.—Pasalmi 133:1-3.

16. Satan eren ayom sha u vihin mzough u tiônnongo nena?

¹⁶ Satan yange ta num sha vegher u nongo u Yehova u shin tar la sha shighe u Ityav mbi Tar Cii mbi sha Môm la ér una tim u, kpa kanshio. (Mpase 11:7-13) Hii shighe la zan zan hegen, ngu eren ayom kpoghuloo sha u vihin mzough wase ne. Aluer se de ser iyongo i num mzough wase yô, se na “orhônoninyon” ian ser a ya mtsera sha a vese. Nahan se yange icighan jijingi u eren tom ken a vese sha inja kua ken tiônnongo kpaa. Aluer kwagh er nahan yô, a doo Satan kpishi, gadia nyityôkwagh i i ne bem man mzough ve ban ken tiônnongo cii ia bende a tom u pasen kwagh kpaa.—Mbaefese 4:27, 30-32.

17. Kanyi ia wase mba iyongo i zough ve la u sôron i?

¹⁷ Aluer iyongo zua u a anmgbian wou u ken Kristu yô, u er nena? Sha mimi yô, mbamzeyol mba kposo kposo ga. Atôakaa nga kpishi a ka a na ve iyôngo i zua se a orgen yô, nahan kpa inyityô zayol u a zough se a anmgbian ugen cii, doo u se sôr un, se de ser a za hemen ga. (Mateu 5:23, 24; 18:15-17) Kwaghwan u a lu ken Mkaanem ma Aôndo la ngu vough. Aluer se er tom sha akaawan a ken Bibilo yô, aa wase se. Nga a inja sha hanma shighe cii.

18. Aluer se mba dondon ikyav i Yehova yô, kwagh ne una wase se u sôron mbamzeyol nena?

¹⁸ Yehova “kegh iyol u den kwaghbo” man den “kwaghbo a ishima i môm” kpaa. (Pasalmi 86:5; 130:4, NW) Aluer se mba dondon Yehova yô, se tese ser se mba ônov nav mba doon ishima. (Mbaefese 5:1) Se cii se mba mbaasorabo, shi sar se tsung u Yehova a de se asorabo ase kpaa. Nahan aluer ka saren se u den mbagenev kwaghbo ve ga yô, se er teghelee. Aluer se mba den mbagenev kwaghbo ve ga yô, se lu er ortom u Yesu ôr kwagh na ken injakwagh ér orvesen na yange de un zegeinjô, kpa un di venda u den huror na u lu un a injô i kiriki la nahan. Orvesen na ongo kwagh ne yô, a kôr ortom la a wa ken purusu. Yesu mase kuren injakwagh ne ér: “Kape Terem u A lu Sha kpaa Una er a ven la, aluer ne kpaa hanmô wen nana de anmgbian u nan akaabo a nan gbar gbar ga yô.” (Mateu 18:21-35) Aluer se mba gbidyen kwar sha injakwagh la shi se mba henen ikwa i Yehova a de se asorabo ase wuee yô, kwagh ne una wase se shighe u se lu sôron iyongo i i zough se a anmgbian yô!—Pasalmi 19:14.

Aluer Se Mba ken “Ijiir i Yeren i Uhembansha” la yô, Kwagh a Er Se Ga

19, 20. Se nenge “ijiir i yeren” i Yehova man “mure” na la ken ayange a bo ne nena?

¹⁹ Se mba ken ashighe a bo kpen kpen. Luun er Yehova una lu kuran se sha dooshima ga yô, Satan ma a tim se cica cii. Aluer se soo ser “orhônoninyon” a kôr se ga yô, se za hemen u lun ken ijiir i yeren i sha ikyav la, inja na yô, se lu ken “ijiir i yeren i Uhembansha” la, se “tsaan ken mure u Uhembanagee cii” la.—Pasalmi 91:1.

²⁰ Mayange je, se nenge ser Yehova we se atindi shi we se kwagh ér una yange se u eren kwagh ga, kpa atindi a na man akaawan a na nga kor se a kura. Hanma wase cii nan tagher vanger a or u a hembe uumace agee man kwaghfan, u a lu nôngon u timin se la. Aluer Yehova kura se sha dooshima na ga yô, se cii se gba ken kwar-hônon u Diabolo la. (Pasalmi 124:7, 8) Nahan, se za nen hemen u sônon Yehova ser a yima se sha kwar u “orhônoninyon” la!—Mateu 6:13.

[Footnotes]

Baver We Kpa?

• Er nan ve “mcie u cian or” la i lu kwar-hônonon u bo?

• Diabolo hônon se sha kwagh u inyaregh ki keren nena?

• Satan ker mbagenev sha kwagh u iemberyolough i bo nena?

• Ka kwar-hônon u nyi Diabolo a lu yaren tom a mi sha u vihin mzough wase?

[Study Questions]

[Picture on page 27]

Mbagenev gba ken kwar-hônon u “mcie u cian or” la

[Picture on page 28]

Akaa a Yehova a ker a ihyom la doo u ishima?

[Picture on page 29]

Aluer iyongo zua u a anmgbian wou u ken Kristu yô, u er nena?