نکاتی از کتاب‌های عُوبَدْیا، یُونُس و میکاه
کلام یَهُوَه زنده است
نکاتی از کتاب‌های عُوبَدْیا، یُونُس و میکاه
کتاب عُوبَدْیا با عبارت «رؤیای عُوبَدْیا» آغاز می‌شود. ( عُوبَدْیا ۱) عُوبَدْیا این کتاب را در سال ۶۰۷ ق.م. نگاشته است و در آن به غیر از نامش اطلاعات دیگری در مورد خود نمی‌دهد. یُونُس بیش از دو قرن قبل از عُوبَدْیا می‌زیست. او در کتابش بی‌پرده در مورد تجربیات و آنچه در خدمت میسیونری‌اش به او گذشت نگاشته است. میکاه به عنوان پیامبر ۶۰ سال از سال ۷۷۷ ق.م. تا سال ۷۱۷ ق.م. خدمت کرد. زمان خدمت او بین دوران یُونُس و عُوبَدْیا بود. تمام آنچه میکاه در مورد خود می‌گوید این است که او از روستای «مورَشَت» است و کلام یَهُوَه خدا در دوران «یوتام و آحاز و حِزْقِیّا، پادشاهان یهودا» بر او نازل شده است. ( میکاه ۱:۱) تشبیهاتی که میکاه برای رساندن و برجسته‌کردن پیامش به کار می‌برد نشان می‌دهد که این پیامبر با زندگی روستایی عجین بوده است.
اَدوم تا به ابد نابود خواهد شد
( عُوبَدْیا ۱-۲۱)
عُوبَدْیا در مورد اَدوم می‌گوید: «به سبب ظلمی که بر برادرت یعقوب نمودی، خجالت تو را خواهد پوشانید و تا به ابد منقطع خواهی شد.» در آن زمان از اَعمال خشونت‌آمیز اَدومیان نسبت به اسرائیلیان یعنی پسران یعقوب چیزی نگذشته بود از این رو عُوبَدْیا آن‌ها را به روشنی در ذهن داشت. در سال ۶۰۷ ق.م. زمانی که بابِلیان اورشلیم را نابود کردند اَدومیان با «بیگانگان» متحد شدند و در مقابل اسرائیلیان ایستادند. — عُوبَدْیا ۱۰، ۱۱.
اما آیندهٔ خاندان یعقوب متفاوت بود آنان به سرزمین خود باز می‌گشتند. عُوبَدْیا پیشگویی کرد: «اما بر کوه صهیون نجات خواهد بود و مقدّس خواهد شد و خاندان یعقوب میراث خود را به تصرّف خواهند آورد.» — عُوبَدْیا ۱۷.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۵-۸ — نابودی اَدوم از چه جهت با غارت‌کنندگانِ شب و انگورچینان مرتبط شده است؟ اگر دزدان به اَدوم حمله می‌کردند تنها آنچه را می‌دزدیدند که به آن نیاز داشتند. اگر انگورچینان به آن داخل می‌شدند باز هم محصولی باقی می‌گذاشتند. اما زمانی که اَدوم نابود شود تمامی دارایی آن از ریز و درشت کاملاً به غارت خواهد رفت آن هم به دست بابلیان، کسانی که ‹با او هم عهد بودند.› — اِرْمیا ۴۹:۱۰، ۹.
۱۰ — چگونه اَدوم «تا به ابد منقطع» شد؟ هماهنگ با این پیشگویی، اَدومیان که در منطقه‌ای خاص مستقر بودند و دولت و ملت خود را داشتند از بین رفتند. نَبونیدوس، پادشاه بابِل در اواسط قرن ۶ ق.م. اَدوم را تسخیر کرد. در قرن ۴ ق.م. در سرزمین اَدومیان نبطی‌ها ساکن شدند و اَدومیان بالاجبار در جنوب یهودا در نه‌گِب سکنی گزیدند که بعدها به اَدومیه شناخته شد. پس از این که رومیان در سال ۷۰ م. اورشلیم را نابود کردند اَدومیان منقرض شدند.
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۳، ۴. منطقهٔ اَدوم به دلیل کوه‌های بلند و آب‌روهای عمیق آن از نظر سوق‌الجیشی موقعیت خوبی داشت. احتمالاً اَدومیان فریب موقعیت منطقه‌شان را خورده بودند و خود را از هر گزندی در امان می‌پنداشتند. اما فرار از داوری و حکم یَهُوَه غیر ممکن است.
۸، ۹، ۱۵. حکمت و قدرت بشری در ‹روز یَهُوَه› حافظ هیچ کس نخواهد بود. — اِرْمیا ۴۹:۷، ۲۲.
۱۲-۱۴. سرگذشت اَدومیان نمونه‌ای اخطارآمیز برای آنانی است که از سختی‌ها و مشکلات قوم خدا ابراز شادی می‌کنند. یَهُوَه خدا از کنار کسانی که با قومش بدرفتاری می‌کنند به سادگی نخواهد گذشت.
۱۷-۲۰. تحقق پیشگویی بازگشت خاندان یعقوب در سال ۵۳۷ ق.م. آغاز شد؛ زمانی که باقیمانده‌ای از آنان که در بابِل اسیر بودند به اورشلیم بازگشتند. سخنان یَهُوَه همواره به حقیقت می‌پیوندد. ما می‌توانیم به وعده‌های او اطمینان کامل داشته باشیم.
«نِینَوا سرنگون خواهد شد»
( یُونُس ۱:۱–۴:۱۱)
یُونُس به جای اطاعت از فرمان خدا و رفتن «به نِینَوا شهر بزرگ» و اعلام داوری خدا به اهالی آن شهر، مسیری خلاف جهت نِینَوا برگزید و گریخت. یَهُوَه با وزانیدن «باد شدیدی» بر دریا و استفاده از یک «ماهی بزرگ» مسیر یُونُس را تغییر داد و برای بار دوّم به او مأموریت داد که به نِینَوا پایتخت آشور برود. — یُونُس ۱:۲، ۴، ۱۷؛ ۳:۱، ۲.
یُونُس به نِینَوا رفت تا این پیام صریح یَهُوَه را بیان کند که «بعد از چهل روز نِینَوا سرنگون خواهد شد.» ( یُونُس ۳:۴) نتیجهٔ موعظهٔ یُونُس خلاف انتظارش بود و ‹غیظ او را برافروخت.› یَهُوَه با رویاندن یک «کدو» درس رحمت به یُونُس آموخت. — یُونُس ۴:۱، ۶.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۳:۳ — آیا به راستی بزرگی نِینَوا به اندازهٔ سه روز پیاده‌روی بوده است؟ بله، در دوران باستان نِینَوا آبادی‌های اطراف از خُرْس‌آباد در شمال تا نمرود در جنوب را نیز شامل می‌شده است. در واقع می‌توان منطقهٔ نِینَوا را چهارضلعی‌ای با محیط ۱۰۰ کیلومتر در نظر گرفت.
۳:۴ — آیا یُونُس برای موعظه به آشوریان باید زبان آنان را می‌آموخت؟ ممکن است یُونُس به زبان آشوری صحبت می‌کرده است یا شاید با معجزه این توانایی را به دست آورده بود. این امکان هم وجود دارد که او پیام را به عبری می‌گفته و کسی آن را ترجمه می‌کرده است که در این صورت کنجکاوی بیشتری برمی‌انگیخت.
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۱:۱-۳. اگر عمداً خود را به امور دیگر مشغول کنیم تا نتوانیم آن طور که باید و شاید در فعالیت موعظه و شاگردسازی شرکت کنیم نشانی از انگیزهٔ اشتباه ماست. اگر نمی‌خواهیم مانند یُونُس از مسئولیتی که خدا به ما محوّل کرده است شانه خالی کنیم باید به خدمت موعظه بپردازیم.
۱:۱، ۲؛ ۳:۱۰. رحمت یَهُوَه به یک قوم، نژاد یا گروه خاص محدود نمی‌شود. بلکه ‹یَهُوَه برای همگان نیکو است، و رحمت‌های وی بر همهٔ اَعمال وی است.› — مزمور ۱۴۵:۹.
۱:۱۷؛ ۲:۱۰. بودن یُونُس سه شبانه‌روز در شکم ماهی، به شکلی نبوی مرگ عیسی و رستاخیز او را نشان می‌دهد. — متّیٰ ۱۲:۳۹، ۴۰؛ ۱۶:۲۱.
۱:۱۷؛ ۲:۱۰؛ ۴:۶. یَهُوَه خدا یُونُس را از دریای متلاطم نجات داد و «کدویی رویانید و آن را بالای یُونُس نموّ داد تا بر سر وی سایه افکنده، او را از حزنش آسایش دهد.» پرستندگان یَهُوَه امروزه نیز می‌توانند به محبت و رحمت او اطمینان داشته باشند. او از آنان محافظت می‌کند و نجاتشان می‌بخشد. — مزمور ۱۳:۵؛ ۴۰:۱۱.
۲:۱، ۲، ۹، ۱۰. یَهُوَه به دعای خادمینش گوش می‌کند و به استدعای آنان توجه دارد. — مزمور ۱۲۰:۱؛ ۱۳۰:۱، ۲.
۳:۸، ۱۰. خدا از بلایی که می‌خواست بر سر اهالی نِینَوا بیاورد «پشیمان گردید» یعنی تصمیمش را در مورد مجازات آنان عملی نکرد. چرا؟ چون آنان «از راه زشت خود بازگشت نمودند.» خدا همواره گناهکاری را که خالصانه توبه کند می‌بخشد.
۴:۱-۴. هیچ احدی نمی‌تواند خدا را بر آن دارد که رحمتش را محدود سازد. باید مراقب باشیم که هیچ گاه از رحمت و بخشش یَهُوَه انتقاد نکنیم.
۴:۱۱. یَهُوَه با صبر و شکیبایی می‌خواهد که موعظهٔ ملکوت در سراسر دنیا ادامه داشته باشد. او برای ۱۲۰٬۰۰۰ مرد در نِینَوا که نمی‌توانستند «در میان راست و چپ» تشخیص دهند ناراحت شد. آیا ما نیز نباید چنین احساسی برای مردم منطقه‌مان داشته باشیم و در فعالیت موعظه و شاگردسازی با جدّیت و پشتکار شرکت کنیم؟ — ۲پِطْرُس ۳:۹.
بی‌آبرویی‌شان زیاد می‌شود
( میکاه ۱:۱–۷:۲۰)
میکاه گناهان اسرائیل و یهودا را افشا کرد و ویرانی پایتخت این مناطق یعنی سامره و اورشلیم و همچنین بازگشت یهودیان را پیشگویی نمود. میکاه گفت سامره «به تودهٔ سنگ صحرا» مبدّل خواهد شد. مردم اسرائیل و یهودا به دلیل بت‌پرستی سزاوار «گَری» یا بی‌آبرویی و سرافکندگی هستند. با به اسارت رفتن آنان «گَری سرشان مثل کرکس» زیاد خواهد شد؛ کَرکَسی که تنها چند تار مو بر سر دارد. یَهُوَه چنین وعده می‌دهد: «ای یعقوب، من البته تمامی اهل تو را جمع خواهم نمود.» ( میکاه ۱:۶، ۱۶؛ ۲:۱۲) به دلیل اَعمال رهبران فاسد و پیامبران وظیفه‌نشناس، اورشلیم نیز «به توده‌های سنگ» مبدّل خواهد شد. اما یَهُوَه قوم خود را جمع خواهد کرد. در «بیت‌لَحَمِ اَفْراته» کسی به دنیا خواهد آمد که بر «اسرائیل حکمرانی خواهد نمود.» — میکاه ۳:۱۲؛ ۴:۱۲؛ ۵:۲.
آیا یَهُوَه با قوم اسرائیل ناعادلانه رفتار کرد و به آنان سختگیری نمود؟ خیر. تمام آنچه یَهُوَه از پرستندگانش می‌خواهد این است که ‹انصاف را به جا آورند و رحمت را دوست دارند و در حضور خدای خویش با فروتنی سلوک نمایند.› ( میکاه ۶:۸) مردم زمان میکاه بسیار بد بودند طوری که «نیکوترین ایشان مثل خار» و «راست‌کردار ایشان از خاربست بدتر» بود و به هر که به آنان نزدیک می‌شد صدمه و آزار می‌رساندند. با این حال میکاه می‌گوید: «کیست خدایی مثل تو» یَهُوَه باز هم به قومش رحمت نشان خواهد داد. میکاه چنین ادامه می‌دهد: «جمیع گناهان ایشان را به عمق‌های دریا خواهی انداخت.» — میکاه ۷:۴، ۱۸، ۱۹.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۲:۱۲ — چه زمانی پیشگویی جمع‌آوری «بقیهٔ اسرائیل» به تحقق پیوست؟ اوّلین تحقق آن در سال ۵۳۷ ق.م. بود؛ زمانی که بازماندگان تبعیدیان یهودی از بابِل به سرزمین خود بازگشتند. ضمناً در دوران حاضر نیز این پیشگویی در مورد «اسرائیل خدا» به تحقق پیوست. ( غَلاطیان ۶:۱۶) از سال ۱۹۱۹ مسیحیان مسح‌شده ‹مثل گوسفندان در یک جا› جمع شدند و به خصوص از سال ۱۹۳۵ «گروهی عظیم» از «گوسفندان دیگر» به آنان پیوستند و ‹غوغا کردند.› ( مکاشفه ۷:۹؛ یوحنّا ۱۰:۱۶) آنان در کنار هم با جدّیت پرستش راستین را اشاعه دادند.
۴:۱-۴ — «در ایّام آخر» یَهُوَه چگونه «در میان قوم‌های بسیار داوری خواهد نمود و امّت‌های عظیم را از جای دور تنبیه [آگاه و هوشیار] خواهد کرد»؟ عبارات «قوم‌های بسیار» و «امّت‌های عظیم» به گروه‌های ملی و قدرت‌های بزرگ سیاسی مربوط نمی‌شود. بلکه این عبارات به کسانی از میان ملت‌ها مربوط می‌شود که پرستندگان یَهُوَه شده‌اند. یَهُوَه خدا آنان را داوری می‌کند او آنان را آگاه خواهد ساخت و از نظر روحانی بیدار خواهد نمود.
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۱:۶، ۹؛ ۳:۱۲؛ ۵:۲. آشوریان در دوران حیات میکاه در سال ۷۴۰ ق.م. سامره را ویران کردند. ( ۲پادشاهان ۱۷:۵، ۶) آنان در زمان حکمرانی حِزْقِیّا تا نزدیک اورشلیم پیش رفتند. ( ۲پادشاهان ۱۸:۱۳) در سال ۶۰۷ ق.م. اورشلیم به دست بابلیان ویران شد. ( ۲تواریخ ۳۶:۱۹) هماهنگ با پیشگویی در کتاب میکاه مسیح در «بیت‌لَحَمِ اَفْراته» به دنیا آمد. ( متّیٰ ۲:۳-۶) پیشگویی‌های یَهُوَه همواره تحقق می‌یابند.
۲:۱، ۲. بسیار خطرناک خواهد بود اگر ادعا کنیم که یَهُوَه را خدمت می‌کنیم اما به جای «ملکوت خدا و عدالت او» در پی مادیات باشیم. — متّیٰ ۶:۳۳؛ ۱تیموتاؤس ۶:۹، ۱۰.
۳:۱-۳، ۵. یَهُوَه می‌خواهد کسانی که در میان قومش مسئولیتی دارند عادلانه عمل کنند.
۳:۴. اگر می‌خواهیم یَهُوَه دعاهایمان را پاسخ گوید نباید گناه ورزیم یا زندگی‌ای دوگانه در پیش گیریم.
۳:۸. تنها در صورتی که روح مقدّس یَهُوَه ما را قوّت بخشد می‌توانیم فعالیت بشارت را که اعلام پیام داوری را نیز شامل می‌شود به انجام رسانیم.
۵:۵. این پیشگویی در خصوص مسیح است و به ما اطمینان می‌بخشد که زمانی که دشمنان به قوم خدا حمله کنند «هفت [نماد کاملیت] شبان» و «هشت سَرور» یعنی مردان مجرّب بسیاری از میان قوم خدا بر می‌خیزند و آنان را راهنمایی می‌کنند.
۵:۷، ۸. امروزه مسیحیان مسح‌شده برای بسیاری مانند ‹شبنم از جانب یَهُوَه› برکتی از طرف خدا هستند. چون یَهُوَه خدا از مسح‌شدگان استفاده می‌کند تا پیام نجات‌بخش پادشاهی‌اش را اعلام کنند. «گوسفندان دیگر» مسح‌شدگان را در این کار همراهی می‌کنند و به مردم یاری می‌رسانند تا به یَهُوَه نزدیک شوند. ( یوحنّا ۱۰:۱۶) به راستی که سهیم بودن در این فعالیت افتخار بزرگی است؛ فعالیتی که به مردم خوراک می‌رساند.
۶:۳، ۴. ما باید مانند یَهُوَه خدا حتی به افراد ستیزه‌جو و یا آنانی که رابطه‌شان با یَهُوَه ضعیف شده است محبت و دلسوزی نشان دهیم.
۷:۷. نباید مشکلات و سختی‌های این دنیای فاسد و پلید که رو به انتهاست امیدمان را ضعیف کند. بلکه باید مانند میکاه با شکیبایی ‹برای خدای نجات خود انتظار بکشیم.›
۷:۱۸، ۱۹. همان طور که یَهُوَه با میل و رغبت گناهان ما را می‌بخشد ما نیز باید مانند او آنانی که به ما گناه کرده‌اند ببخشیم.
همچنان ‹به اسم یَهُوَه خدایمان سلوک کنیم›
آنانی که با خدا و قوم او جنگ می‌کنند «تا به ابد منقطع» یا نابود خواهند شد. ( عُوبَدْیا ۱۰) اگر اخطارهای الٰهی را به گوش گیریم و «از راه زشت خود بازگشت» نماییم یَهُوَه خدا غضب خود را بازمی‌گرداند. ( یُونُس ۳:۱۰) «در ایّام آخر» پرستش حقیقی بر ادیان دروغین غالب خواهد آمد و انسان‌های مطیع به آن خواهند پیوست. ( میکاه ۴:۱؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱) از این رو باشد که ما نیز مصمم باشیم ‹به اسم یَهُوَه خدای خود تا ابدالآباد سلوک کنیم.› — میکاه ۴:۵.
به راستی کتاب‌های عُوبَدْیا، یُونُس و میکاه شامل چه درس‌های ارزنده‌ای برای ما هستند. با این که این کتاب‌ها بیش از ۲۵۰۰ سال پیش نگاشته شده است پیام آن هنوز هم «زنده و مقتدر» است. — عبرانیان ۴:۱۲.
[تصویر در صفحهٔ ۱۸]
عُوبَدْیا پیشگویی کرد که اَدوم تا به ابد منقطع خواهد شد
[تصویر در صفحهٔ ۲۰]
ما نیز می‌خواهیم مانند میکاه برای یَهُوَه خدایمان انتظار بکشیم
[تصویر در صفحهٔ ۲۱]
فعالیت موعظه افتخاری است که باید برای آن قدردان بود