„WIZJA Abdiasza” — tymi słowami rozpoczyna się biblijna księga napisana w roku 607 p.n.e., nazwana od imienia pisarza (Abdiasza 1). W jej treści nie ma żadnych dodatkowych informacji o tym proroku. Jakieś dwa stulecia wcześniej inny prorok, Jonasz, w swojej księdze szczerze opisuje osobiste przeżycia związane z otrzymanym zadaniem misjonarskim. A trwająca 60 lat działalność prorocka Micheasza przypada na lata 777-717 p.n.e., czyli na okres między służbą Jonasza i Abdiasza. Micheasz mówi o sobie jedynie tyle, że pochodzi „z Moreszet” oraz że słowo Jehowy docierało do niego „za dni Jotama, Achaza, Ezechiasza — królów Judy” (Micheasza 1:1). Przykłady, jakich używa do uwypuklenia istotnych szczegółów swego orędzia, świadczą o tym, że był obeznany z życiem wiejskim.

EDOM ZOSTANIE „ZGŁADZONY PO CZAS NIEZMIERZONY”

(Abdiasza 1-21)

Abdiasz zwraca się do Edomu: „Z powodu przemocy wobec twego brata Jakuba okryje cię hańba i zostaniesz zgładzony po czas niezmierzony”. Prorok ma wyraźnie w pamięci niedawne akty przemocy Edomitów przeciwko synom Jakuba — Izraelitom. Kiedy w roku 607 p.n.e. Babilończycy zniszczyli Jerozolimę, Edomici ‛stanęli na uboczu’ i sprzymierzyli się z cudzoziemskimi najeźdźcami (Abdiasza 10, 11).

Dom Jakuba natomiast czeka odrodzenie. W proroctwie Abdiasza czytamy: „Na górze Syjon będą ci, którzy uchodzą cało, i stanie się ona czymś świętym” (Abdiasza 17).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

5-8 — Dlaczego zniszczenie Edomu zestawiono z ‛wejściem nocą łupieżców’ i ‛wejściem dokonujących winobrania’? Gdyby do Edomu przyszli złodzieje, wzięliby tylko to, na co mieliby ochotę. Podobnie zbieracze winogron pozostawiliby jakieś resztki. Kiedy jednak Edom upadnie, jego skarby zostaną doszczętnie splądrowane przez ‛mężów związanych z nim przymierzem’, czyli jego sojuszników — Babilończyków (Jeremiasza 49:9, 10).

10 — Jak Edom został „zgładzony po czas niezmierzony”? Państwo Edomitów — jego system polityczny i mieszkańcy — zgodnie z przepowiednią całkowicie przestało istnieć. Babiloński król Nabonid podbił Edom w połowie VI wieku p.n.e. Najpóźniej w IV wieku p.n.e. terytorium tego państwa zajęli Nabatejczycy, a Edomici musieli się przenieść na tereny południowej Judei — obszar Negebu znany później jako Idumea. Po zburzeniu Jerozolimy przez Rzymian w roku 70 n.e. Edomici zniknęli ze sceny dziejowej.

Czego się możemy nauczyć:

3, 4. Ponieważ Edomici żyli w kraju wysokich, urwistych gór i głębokich wąwozów,  które zapewniały znakomitą pozycję strategiczną, mogli zwodzić samych siebie aroganckim myśleniem, że nic im nie grozi. Ale przed wyrokami Jehowy nigdzie nie można się ukryć.

8, 9, 15. Ludzka mądrość i potęga nie zapewnią żadnej ochrony podczas „dnia Jehowy” (Jeremiasza 49:7, 22).

12-14. Edomici stanowią ostrzegawczy przykład dla tych, którzy cieszą się z trudności, jakie napotykają słudzy Boży. Jehowa nie puści płazem krzywd wyrządzanych Jego ludowi.

17-20. To proroctwo o odrodzeniu zaczęło się spełniać w odniesieniu do synów Jakuba, gdy w roku 537 p.n.e. ostatek wygnańców wrócił do Jerozolimy z niewoli babilońskiej. Słowo Jehowy zawsze się spełnia. Możemy całkowicie zaufać obietnicom Bożym.

„NINIWA ZOSTANIE ZNISZCZONA”

(Jonasza 1:1 do 4:11)

Zamiast posłuchać Bożego nakazu, by ‛pójść do Niniwy, wielkiego miasta, i ogłaszać przeciwko niej’ wyrok, Jonasz ucieka w odwrotnym kierunku. Jehowa ‛zsyła na morze wielki wiatr’ oraz ‛posyła wielką rybę’, aby zawrócić Jonasza, i ponownie zleca mu misję w asyryjskiej stolicy (Jonasza 1:2-4, 17; 3:1, 2).

Prorok przybywa do Niniwy i zaczyna ogłaszać dobitne orędzie: „Jeszcze tylko czterdzieści dni, a Niniwa zostanie zniszczona” (Jonasza 3:4). Jego działalność wywołuje niespodziewany oddźwięk, na co Jonasz unosi się gniewem. Jehowa na przykładzie tykwy udziela prorokowi lekcji miłosierdzia (Jonasza 4:1, 6).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

3:3 — Czy Niniwa naprawdę była miastem wielkim „na trzy dni drogi pieszej”? Tak. W starożytności nazwą Niniwa najprawdopodobniej określano grupę miejscowości rozciągających się od Chorsabadu na północy do Nimrud na południu. Był to czworokąt mający obwód około 100 kilometrów.

3:4 — Czy Jonasz musiał się nauczyć języka asyryjskiego, by głosić wśród Niniwczyków? Jonasz mógł już wcześniej posiadać znajomość tego języka albo cudownie otrzymać taki dar. Możliwe też, że wypowiadał swoje zwięzłe orędzie po hebrajsku i korzystał z pomocy tłumacza. W takim wypadku słowa proroka tym bardziej budziłyby ogromną ciekawość.

Czego się możemy nauczyć:

1:1-3. Celowe planowanie zajęć tak, by nie brać pełnego udziału w dziele głoszenia o Królestwie i czynienia uczniów, świadczyłoby o złych pobudkach. Kto tak postępuje, ten niejako ucieka przed zadaniami zleconymi przez Boga.

1:1, 2; 3:10. Bóg nie ogranicza swego miłosierdzia wyłącznie do jakiegoś narodu, rasy czy wybranej grupy ludzi. „Jehowa jest dobry dla wszystkich, a jego zmiłowania są nad wszystkimi jego dziełami” (Psalm 145:9).

1:17; 2:10. To, że Jonasz spędził we wnętrzu wielkiej ryby trzy dni i trzy noce, proroczo wskazywało na śmierć i zmartwychwstanie Jezusa (Mateusza 12:39, 40; 16:21).

1:17; 2:10; 4:6. Jehowa wyratował Jonasza ze wzburzonego morza. Potem „sprawił, że nad Jonaszem wyrosła tykwa i rzucała cień na jego głowę, aby go uwolnić od udręki”. Obecnie chrześcijanie mogą ufać, że ich Bóg w swej lojalnej życzliwości zapewni im ochronę i wybawienie (Psalm 13:5; 40:11).

2:1, 2, 9, 10. Jehowa słyszy modlitwy swoich sług i zwraca uwagę na ich błagania (Psalm 120:1; 130:1, 2).

3:8, 10. Prawdziwy Bóg „pożałował” zapowiadanego nieszczęścia, czyli zmienił w jego sprawie zdanie, „i nie sprowadził go”. Dlaczego? Ponieważ Niniwczycy „zawrócili ze swej złej drogi”. Podobnie dzisiaj grzesznik  może uniknąć wyroku Bożego, jeśli okaże szczerą skruchę.

4:1-4. Żaden człowiek nie może powstrzymać Boga od okazania miłosierdzia. Powinniśmy uważać, by nie krytykować miłosiernego sposobu postępowania Jehowy.

4:11. Jehowa cierpliwie zleca obwieszczanie orędzia Królestwa po całej ziemi, ponieważ — podobnie jak w wypadku przeszło 120 000 mieszkańców Niniwy — żałuje ludzi „wcale nie umiejących odróżnić swej prawicy od lewicy”. Czy my również nie powinniśmy żałować ludzi na naszym terenie, dając temu wyraz gorliwym udziałem w dziele głoszenia o Królestwie i czynienia uczniów? (2 Piotra 3:9).

‛ICH ŁYSINA ZOSTANIE POSZERZONA’

(Micheasza 1:1 do 7:20)

Micheasz obnaża grzechy Izraela i Judy, przepowiada zniszczenie ich stolic, a zarazem obiecuje odrodzenie. Samaria stanie się „rumowiskiem na polu”. Ponieważ Izrael i Juda trwają w bałwochwalstwie, zasługują na ‛wyłysienie’, czyli upokorzenie. Zesłanie ich do niewoli spowoduje, że łysina ta poszerzy się „jak u orła” — najwidoczniej chodzi tu o pewien gatunek sępa, który ma na głowie tylko delikatny puszek. Jehowa przyrzeka: „Z całą pewnością zgromadzę Jakuba” (Micheasza 1:6, 16; 2:12). Z winy skorumpowanych przywódców i występnych proroków również Jerozolima „obróci się w rumowisko”. Ale Jehowa z powrotem zbierze swój lud. Z „Betlejem Efrata (...) wyjdzie ten, który ma zostać władcą w Izraelu” (Micheasza 3:12; 4:12; 5:2).

Czy Jehowa potraktował Izraelitów niesprawiedliwie? Czy stawiał im zbyt wysokie wymagania? Bynajmniej. Od swych chwalców oczekuje On tylko, by ‛czynili zadość sprawiedliwości i miłowali życzliwość oraz byli skromni, chodząc ze swoim Bogiem’ (Micheasza 6:8). Jednak ludzie współcześni Micheaszowi stali się wyjątkowo źli — „najlepszy z nich jest jak kolczasta roślina, najbardziej prostolinijny z nich jest gorszy niż ciernisty żywopłot”, przez co zadają ból każdemu, kto się do nich zbliży. Ale prorok pyta: „Kto jest Bogiem takim jak ty [Jehowo]?” Stwórca po raz kolejny okaże miłosierdzie swoim sługom, a ‛wszystkie ich grzechy wrzuci w morskie głębiny’ (Micheasza 7:4, 18, 19).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

2:12 — Kiedy spełniło się proroctwo o ‛pozbieraniu pozostałych z Izraela’? Jego pierwsze spełnienie nastąpiło w roku 537 p.n.e., kiedy to ostatek Żydów wrócił z niewoli babilońskiej do ojczyzny. Obecnie proroctwo to spełnia się na „Izraelu Bożym” (Galatów 6:16). Od roku 1919 namaszczeni chrześcijanie zaczęli zbierać się „jak trzoda w zagrodzie”. Zwłaszcza od roku 1935 dołącza do nich „wielka rzesza” „drugich owiec”, toteż zrobiło się wśród nich „gwarno od ludzi” (Objawienie 7:9; Jana 10:16). Obie grupy wspólnie krzewią prawdziwe wielbienie.

4:1-4 — Jak „pod koniec dni” Jehowa „wyda wyrok wśród wielu ludów oraz uporządkuje sprawy dotyczące dalekich, potężnych narodów”? Wyrażenia „wiele ludów” oraz „potężne narody” nie odnoszą się do grup narodowościowych czy tworów politycznych. Te określenia dotyczą raczej poszczególnych osób, które wywodzą się ze wszystkich narodów i które zostały chwalcami Jehowy. Wydaje On wyrok i porządkuje z nimi stosunki w sensie duchowym.

Czego się możemy nauczyć:

1:6, 9; 3:12; 5:2. Samaria została spustoszona przez Asyryjczyków w roku 740 p.n.e. — jeszcze  za życia Micheasza (2 Królów 17:5, 6). Za panowania Ezechiasza najeźdźcy asyryjscy podeszli aż pod Jerozolimę (2 Królów 18:13). Ta z kolei została spalona przez Babilończyków w roku 607 p.n.e. (2 Kronik 36:19). Zgodnie z proroctwem Mesjasz urodził się w „Betlejem Efrata” (Mateusza 2:3-6). Prorocze słowo Jehowy nigdy nie zawodzi.

2:1, 2. Jakże niebezpiecznie byłoby twierdzić, że się służy Bogu, a koncentrować się na szukaniu bogactw zamiast ‛królestwa oraz Bożej prawości’ (Mateusza 6:33; 1 Tymoteusza 6:9, 10).

3:1-3, 5. Od osób, które sprawują przewodnictwo w zborze, Jehowa oczekuje przestrzegania zasad sprawiedliwości.

3:4. Jeśli chcemy, aby Jehowa odpowiadał na nasze modlitwy, nie możemy trwać w grzechu ani prowadzić podwójnego życia.

3:8. Z naszego zadania głoszenia dobrej nowiny, obejmującego też obwieszczanie wyroków, możemy wywiązywać się tylko dzięki wsparciu świętego ducha Jehowy.

5:5. To mesjańskie proroctwo upewnia nas, że gdy wrogowie zaatakują lud Boży, zostanie wzbudzonych „siedmiu pasterzy” (liczba siedem oznacza zupełność) i „ośmiu książąt”, dzięki czemu ludowi Jehowy będzie przewodzić spora liczba zdolnych mężczyzn.

5:7, 8. Dla wielu ludzi namaszczeni chrześcijanie są dzisiaj „jak rosa od Jehowy” — są błogosławieństwem od Boga, ponieważ obwieszczają orędzie Królestwa. „Drugie owce” pomagają pomazańcom nieść innym duchowe orzeźwienie, gorliwie angażując się w dzieło świadczenia (Jana 10:16). Udział w tej pracy to naprawdę wspaniały przywilej!

6:3, 4. Powinniśmy naśladować Jehowę Boga w okazywaniu życzliwości i współczucia nawet tym, którzy mają trudny charakter albo którzy są słabi duchowo.

7:7. Kiedy u kresu tego systemu rzeczy musimy sobie radzić z różnymi problemami, nie popadajmy w przygnębienie. Raczej wzorem Micheasza ‛wyczekujmy naszego Boga’.

7:18, 19. Podobnie jak Jehowa gotów jest przebaczać nasze błędy, tak i my powinniśmy okazywać gotowość do przebaczania tym, którzy grzeszą wobec nas.

Dalej ‛chodźmy w imieniu Jehowy’

Ci, którzy walczą przeciwko Bogu i Jego ludowi, ‛zostaną zgładzeni po czas niezmierzony’ (Abdiasza 10). Ale my możemy uniknąć gniewu Jehowy, jeśli zważamy na Boskie ostrzeżenia i ‛zawracamy ze złych dróg’ (Jonasza 3:10). „Pod koniec dni”, czyli w czasie obecnych „dni ostatnich”, religia prawdziwa została wyniesiona ponad wszystkie fałszywe formy wielbienia i napływają do niej posłuszni ludzie (Micheasza 4:1; 2 Tymoteusza 3:1). Bądźmy więc zdecydowani „chodzić w imieniu Jehowy, naszego Boga, po czas niezmierzony, już na zawsze” (Micheasza 4:5).

Jakże cenne lekcje zawierają księgi Abdiasza, Jonasza i Micheasza! Mimo że zostały napisane ponad 2500 lat temu, ich orędzie po dziś dzień „jest żywe i oddziałuje z mocą” (Hebrajczyków 4:12).

[Ilustracja na stronie 13]

Abdiasz prorokował, że Edom zostanie „zgładzony po czas niezmierzony”

[Ilustracja na stronie 15]

Wzorem Micheasza ‛wyczekuj Jehowy’

[Ilustracja na stronie 16]

Dzieło głoszenia to przywilej, który powinniśmy cenić