Mwa Kona ku Pila ka Tabo!

BATU ba bañata mwa lifasi ba nga masheleñi ni lika ze ñwi ze kona ku lekwa ka mali ku ba za butokwa hahulu mwa bupilo. Ba bañwi ba nga kuli sa butokwa ki ku ipangela libizo. Ba bañwi bona ba bata ku cuuka hahulu ku za ku swanisa. Hape ku na ni ba bañwi ba ba na ni takazo ya ku tusa ba bañwi. Kono buñata bwa batu kaufela ha ba zibi mulelo wa bupilo ni libaka ha ba pila.

Mina bo? Kana se mu ipuzize kuli ki kabakalañi ha mu pila? Mu nyakisise lika ze se ba ndongwami ba bañata ni ku bona haiba za kona ku fumanisa mutu tabo sakata. Bupilo bwa tabo bu konahala cwañi?

Batu Kaufela Ba Tokwa Mali ni Munyaka mwa Bupilo

Kwa Muekelesia 7:12, Bibele i li: “Mwa mukunda wa butali mutu wa silelezwa, sina mwa mukunda wa mali; kono bunde bwa zibo, kikuli butali bu babalela bupilo bwa ya na ni bona.” Ki niti, mali ki a butokwa. Batu ba tokwa mali kuli ba pile, sihulu haiba ba na ni lubasi lo ba tokwa ku babalela.—1 Timotea 5:8.

 Bupilo ne bu ka ba cwañi ha ne ku si ke kwa ba ni lika ze ñwi ze lu ikola kabakala mali? Nihaike kuli Jesu Kreste yena Mutateki wa Bukreste na talusize kuli na si na fa ku samela toho ya hae, ka linako ze ñwi na ikolanga lico ze nde ni veine. Jesu hape n’a na ni siapalo se si tula.—Mateu 8:20; Joani 2:1-11; 19:23, 24.

Kono Jesu na si ka ndongwama munyaka. Na ziba lika za butokwa hahulu mwa bupilo. Jesu na ize: “Mutu nih’a ka fuma hahulu, bupilo bwa hae ha bu ini ku z’a fumile.” Mi na zwezipili ku kandeka nguli ya mutu wa mufumi ya na na ni masimu a na beile hahulu, mi a ipulelisa a li: “Ni ka eza cwañi? Kakuli sibaka ha si yo mo ni ka buluka ze ni kutuzi. . . . Ni ka yahulula matuli a ka, ni yahe a matuna, ni kubukanyeze mwateñi buloto bwa ka kaufela, ni ze nde za ka kaufela; mi ni ka bulelela moya wa ka, ni li: Moya wa ka, u na ni ze nde ze ñata, ze kubukanyelizwe myaha ye miñata. U pumule, u ce, u nwe, u itabise.” Ki sikamañi sa na fosize munna yo ka milelo ya hae? Nguli yeo i zwelapili kuli: “Mulimu a li ku [munna wa mufumi]: Litanya tuwe! ka bona busihu bo, moya wa hao u ka ngiwa ku wena! cwale z’o lukisize li ka ba za mañi?” Munna yo ni kwa na bulukile za na kutuzi, na sa koni ku li ca ha sa shwile. Mi Jesu a feza nguli yeo ka ku taluseza bateelezi ba hae kuli: “Ya ikubukanyeza bufumu, a sa bu fumeli ku Mulimu, ki mw’a inezi.”—Luka 12:13-21.

Ki niti kuli mali lwa a tokwa mi ka linako ze ñwi lu tokwanga ni ku itabisa. Kono mali kamba minyaka haki zona za butokwa hahulu mwa bupilo. Sa butokwa hahulu ki ku fumela ku Mulimu, ili ku pila ka nzila ye tabisa Jehova.

Ku Ikezeza Libizo Bo?

Batu ba bañata ba bata ku ipangela libizo. Mi takazo ya ku bata ku hupulwa mutu ha sa shwile ha i si ka fosahala. Bibele i li: “Libizo le linde li na ni tuso ku fita minunko ya ku tola, ye munati; mi lizazi la ku shwa ki le linde ku la ku pepwa.”—Muekelesia 7:1.

Mutu ha timela, likezo za ezize mwa bupilo bwa hae kaufela li bonahezi, mane ku swana fela inge kuli li ñozwi mwa buka. Haiba likezo za hae li bile ze nde, lizazi la hae la ku shwa ki le linde ku la ku pepwa kakuli ha na pepwa ne ku sa zibahali kuli bupilo bwa hae ne bu ka ba cwañi.

Ya na ñozi buka ya Bibele ya Muekelesia ne li Mulena Salumoni. Abisalomi muhulwan’a Salumoni na bata ku ipangela libizo. Kono ku bonahala kuli bana ba hae ba balalu ba ne ba ka tahisa kuli libizo la hae li si ke la unda, ne ba shwile ba sa li banana. Abisalomi na ezize cwañi? Mañolo a li: “Abisalomi . . . n’a ikahezi kupuzo ya licwe le litelele mwa musindi wa mulena, inz’a li: Ha ni na mwan’a mushimani ya ka hupulisa batu libizo la ka; mi a fa licwe leo libizo la hae.” (2 Samuele 14:27; 18:18) Licwe leo ha li si ka fumanwa. Haili Abisalomi, yena u zibahala kwa baituti ba Bibele kuli ne li mukwenuheli ya na ñenehela situlo sa bulena sa ndat’ahe, Davida.

Batu ba bañata kacenu ba bata kuli ba hupulwange ka misebezi ye ba peta ha ba sa pila. Ba bata tumbo ye zwa kwa batu ba ba na ni  mibonelo ye cinca-cinca. Libubo la bona li ina nako ye kuma kai? Mwa buka ye ñwi (The Culture of Narcissism), Christopher Lasch na ñozi kuli: “Nako ye lu pila ku yona, ba bañata ba nga kuli ku kondisa mwa bupilo ki ku ba mukulwani, ku zibahala hahulu, ni ku shutana ni ba bañwi kaufela, kono libubo le li cwalo ha li inangi nako, mi batu ba ba na ni lona ba ikalezwi ka nako kaufela kuli ba tuha ba li luza.” Kona libaka batu ba ba na ni libubo le li cwalo hañata ba kalisanga ku itusisa milyani ye kola ni ku nwa macwala, mi likezo zeo li fukuza kwa mazazi a bupilo bwa bona. Kaniti, ku bata libubo ki mbango fela.

Kacwalo ki ku mañi ko lu swanela ku ikezeza libubo? Jehova na bulezi cwana ka mupolofita Isaya ka za batu ba ne ba latelezi milao ya hae, kuli: “Ni ka ba fa sibaka, ni libizo . . . Ni ba fe libizo la kamita, le li si na ku feliswa.” (Isaya 56:4, 5) Ba ba utwa Mulimu kaufela ba ka fiwa “sibaka, ni libizo.” Mulimu u ka hupula libizo la bona “kamita” ilikuli ba si ke ba feliswa. Leo kona libizo le i lu susueza Bibele kuli lu ikezeze—libizo le linde ku Jehova, Mubupi wa luna.

Isaya na polofita nako yeo batu ba ba sepahala ba ka fumana bupilo bo bu sa feli mwa Paradaisi fa lifasi. “Bupilo bo bu sa feli” mwa Paradaisi yeo kona “bupilo [tota]” bwa na lelezi batu Mulimu ha na ba bupile. (1 Timotea 6:12, 19) Mwa sibaka sa ku ndongwama bupilo bo bu si ke bwa lu fa tabo, lu bate bupilo bo bu sa feli.

Ku Bata ku Ba Caziba kamba ku Tusa Ba bañwi Ha ku Fi Mutu Tabo

Baswanisi ba bañata ba beleka ka t’ata kuli ba fite fa ku swanisa maswaniso a mande hahulu a sa nyazahali. Kono bupilo bwa cwale ki bo bu kuswani hahulu mi ha ba fumani nako ya ku eza cwalo. Bo Hideo, ba ba bulezwi mwa taba ye felile, ha ne ba li mwa lilimo za ma-90, ne ba likile ka t’ata kuli ba be likwala mwa buswanisi. Kono mutu ni kwa ka fita fa ku ba sifanu kwa ku swanisa, mwendi ka nako yeo ha sa na m’ata a n’a na ni ona ha na sa li mukulwani. Kono ku cwañi he kambe muswanisi u pila ku ya ku ile? Mu hupule fela mwa na ka kona ku bela muswanisi yo munde!

Ku cwañi ka za ku itatela ku tusa ba bañwi mwa bupilo? Ha ku na se si fosahezi mutu ha ifana ku tusa ba ba tokwile. Esi mane Bibele i li: “Ku na ni mbuyoti mwa ku fana, ye fita ye mwa ku fiwa.” (Likezo 20:35) Ku iyakatwa ba bañwi ni ku ba tusa ki musebezi o munde luli o kona ku fa mutu tabo. Kono mutu a li muñwi ni kwa ka tanda mazazi a bupilo bwa hae kaufela inze a tusa ba bañwi, u ka peta ze kuma kai? Buikatazo bo lu kona ku eza kuli lu tuse ba bañwi ki bwa makutelakaufi. Ha ku na mpo ni ye kana ye kona ku fa batu tuso ye ba tokwa hahulu. Ki tuso mañi yona yeo?

Ku Fa Tuso Ye Ba Tokwa Batu Kaufela

Mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu, Jesu na talusize tuso ye ba tokwa batu kaufela, ha na ize: “Mbuyoti [kamba tabo] ki ya ba ba ikutwa bubotana mwa pilu, kakuli mubuso wa kwa lihalimu ki wa bona.” (Mateu 5:3) Kacwalo Bibele i bonisa kuli sifumu, libubo, bucaziba, kamba ku itombola ku tusa ba bañwi haki zona ze kona ku fa mutu tabo sakata. Kono mutu u kona ku ba ni tabo haiba a fumana tuso ya kwa moya—yona ya ku lapela Mulimu.

Muapositola Paulusi na susuelize batu ba ne ba sa zibi Mubupi kuli ba mu bate. Na ize: “[Mulimu u] ezize ka mali a li mañwi macaba kamukan’a batu, kuli ba yahe mwa sibaka kaufela sa lifasi; ki Yena ya lukisize linako za ku pila kwa sicaba ni sicaba, ni miseto ya fa mayahelo a ona; Ilikuli ba bate Mulimu; kuli ha ba nze ba babatela, ba ka swana ba mu fumana, nih’a sa ini kwahule ni mutu ni mutu wa luna. Kakuli ka Yena lu na ni bupilo, lwa nyanganya, mi lu ba teñi.”—Likezo 17:26-28.

Ku lapela Mulimu wa niti kona nto ye kona ku lu fa tabo sakata mwa bupilo. Hape ku ituta za Mulimu ku lu fa sepo ya “bupilo bo bu sa feli.” Mu nge mutala wa bo Teresa ba ne ba zibahalile hahulu mwa naha ye ne ba pila, bakeñisa  ku ba bona basali ba bansu ba pili mwa America ku bapala mwa papali ya fa TV, ili ye ne ba lukisize bona ka sibili. Kono hañi-hañi ba tuhela musebezi wa bona wo. Libaka? Ne ba ize: “Ni boni kuli ku utwa kelezo ye mwa Linzwi la Mulimu kona fela nto ye kona ku ni fa tabo mwa bupilo.” Bo Teresa ne ba sa lati ku sinya silikani sa bona ni Mulimu ka ku abana mwa papali ya fa TV ye ne susueza buhule ni mifilifili. Ne ba tuhezi musebezi wa bona o no ba zibahalisize hahulu, wa ku ba mubapali wa fa TV, kono ne ba kalisize musebezi o fa tabo luli kakuli ne ba tilo ba bakutazi ba Mubuso wa Mulimu ba nako kaufela, ili ku tusa ba bañwi ku ba ni silikani se sinde ni Mulimu.

Bo Teresa ha ne ba tuhezi ku bapalanga mwa lipapali za fa TV, yo muñwi ya na banga mulikan’a bona na ize: “Ne ni utwile hahulu bumaswe ha ni ba bona ba tuhela musebezi o munde-nde o ne ba ipumanezi. Kono ku bonahala kuli ne ba fumani musebezi u sili o munde ni ku fita.” Bo Teresa ne ba timezi hasamulaho wa kozi ye ne ba bile ku yona. Kono ha se ba timezi, mulikan’a bona ya swana na bulezi kuli: “Bo Teresa ne li ba ba tabile luli, mi ha ku na nto ye lu tokwa mwa bupilo hape kwanda tabo. Ki ba ba kai ba ba kona ku bulela kuli ba na ni tabo?” Ba ba beya Mulimu mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa bona ni ha ba shwa cwale, ba na ni sepo ya zuho mwa puso ya Kreste.—Joani 5:28, 29.

Mubupi u na ni za lelile ku ezeza batu kaufela fa lifasi. U bata kuli mu zibe mulelo wo ni kuli mu ikole bupilo bo bu sa feli mwa Paradaisi ya lifasi le linca. (Samu 37:10, 11, 29) Ye ki yona nako ya ku ituta ze ñata ka za Jehova, yena Mubupi wa mahalimu ni lifasi, ni ku ziba za lelile ku mi ezeza. Lipaki za Jehova ba ba pila mwa silalanda sa mina ba ka tabela ku mi tusa ku fumana zibo yeo. Mwa kona ku bonana ni bona kamba ku ñolela kwa bahatisi ba magazini ye.

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Ki sikamañi sa na fosize munna wa mufumi wa mwa nguli ya Jesu?

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Kana mwa tabela ku pila ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi?