Posible so Makabkabaliksan a Bilay!

DAKEL a totoo so manbibilay pian nawalaan na kuarta tan saray bengatlan nasaliw na satan. Arum so manbibilay pian makapanggawa ira na ngaran ed sayan mundo. Saray arum so manbibilay pian naperpekto ra so inkadunong da ed art. Wala met iray totoon say gagala ra ed bilay da et ontulong ed arum. Balet ta dakel so agmakaamta no anto so gagala na bilay da odino no akin a wadia ra.

Komusta ka balet? Kasin ninonot mo lan maong so rason no akin a manbibilay ka? Salim pan motekteken no anto iray gegegemtanen na arum a totoo pian naamtaan mo no talaga kasin naliliketan tan napepenek ira ed saratan. Panon a posible so makabkabaliksan a bilay?

Mankaukolan Itayo Met na Kuarta tan Panagliket

Diad Eclesiastes 7:12 et oniay ibabaga na Biblia: “Say kakabatan sikato so sakey a sakurong [odino, proteksion], singa met say kuarta sakey a sakurong, balet say katageyan na pikakabat sikato, a say kakabatan kawaloen to so bilay na walaan ed sikato.” On, walay kakanaan met na kuarta. Nakaukolan moy kuarta pian manbilay ka, lalo la no walay pamilyam a kaukolan mon legpeten.​—1 Timoteo 5:8.

Anto met la kasi so kipapasen na bilay no andian na saray bengatlan nasaliw na kuarta? Anggaman binidbir nen Jesu-Kristo, say Angigapo na Inkakristiano, ya anggapo so anggan napangisaralan  toy ulo to, walaray panaon a nanliketan to met iray alay abig a tagano tan alak. Sinali to met so nansulong na mablin kawes.​—Mateo 8:20; Juan 2:1-11; 19:23, 24.

Anggaman ontan, say manunan gagala nen Jesus ed bilay et aliwan say pananap na liket. Sikatoy angiletneg na malinew tan manepeg iran prayuridad. Oniay inkuan to: “Say bilay na too andi ed karakel na saray bengatla a bebembenan to.” Insan to insalaysay so sakey ya ilustrasyon nipaakar ed sakey a mayaman a laki a nambunga na dakdakel so uma to tan nankatunongan ed dili to, a kuan to: “Anto so gawaen ko naani, ta anggapo so pangyatolan ko ed saray bungak? . . . Igebak so saray kamalir ko, et ipaalagey ko so babaleg; et yatol ko ya amin diman so trigok tan saray kayamanan ko. Et kuan ko naani ed kamarerwak, Kamarerwa, dakel so saray kayamanan mo ya inyatol nipaakar ed dakel a taon; manpainawa ka, mangan ka, oninum ka, manliket ka.” Antoy lingo ed kanonotan na sayan laki? Oniay intuloy na ilustrasyon: “Inkuan ed sikato na Dios, Sika makulangkulang, natan a labi nakerew ed sika so kamarerwam; et saray bengatla ya intadiam, siopa naani makankayarian ed sikara?” Anggano tinipon na saman a laki iray bunga na uma to, agto lanlamang apinabangan iray kayamanan ya atipon to sanen inatey. Sinampotan nen Jesus so ilustrasyon to diad impangiter toy leksion ed saray dumerengel to, a kuan to: “Ontan so mantipon na kayamanan nipaakar ed sikato, et aliwa a mayaman dia ed Dios.”​—Lucas 12:13-21.

Tua a mankaukolan itayo na kuarta, tan nakaukolan tayo met so manliket. Balet, aliwan say kuarta odino panagliket so sankaimportantian ed bilay. Say pagmaliw a mayaman ed arap na Dios, salanti, say pambilay a manresulta ed panangabobon to, so sankaimportantian lan bengatla a nepeg a gegemtanen.

Kasin Importante so Pakapanggawa na Maong a Ngaran?

Dakel a totoo so manbibilay pian makapanggawa ira na maong a ngaran parad inkasikaran dili. Aliwan mauges so pilalek a makapanggaway maong a ngaran, odino say pirawat a nanodnonotan na arum. Ibabaga na Biblia a “say sakey a maong a ngaran sikato so magmaong nen say mabli a larak; tan say agew na ipatey, nen say agew na kianak.”​—Eclesiastes 7:1.

Diad agew na ipatey na sakey a too, aliling toy nisulat la iray agawaan to ed interon bilay to. No maabig iran bengatla so agawaan to, say agew na ipatey to et lalon magmaong nen samay agew na inkianak to ta diad saman et anggapo nin balot iray agawaan to.

Say nansulat ed libro na Eclesiastes et si Arin Solomon. Say agi to ed ama a si Absalom so nampilalek a makapanggaway ngaran parad inkasikato. Balet, mapatnag a say taloran ilalak to, a napangipatawiran to komon na ngaran to angga ed onsaginonor iran henerasyon, so inaatey la sanen ugugaw nira. Kanian, anto so ginawa nen Absalom? Oniay insalaysay na Kasulatan: “Si Absalom . . . amaalagey nipaakar ed sikato na seklang, a wala ed Lawak na Ari; ta inkuan to, Anggapo so ana’ko a mangawalo dia ed pakanodnonotan ed ngaran ko: Et tinawag to so seklang unong na dili a ngaran to.” (2 Samuel 14:27; 18:18) Natan et anggapo lay pakasuysoyan ed satan a seklang. Tan nipaakar ed si Absalom, sikatoy kabkabat na saray manaaral na Biblia bilang mauge-uges a rebelde a nanggaway pakana pian nasamsam so trono nen ama to a David.

Kaliktan na dakel a totoo natan a sikaray nanodnonotan panamegley na saray nagagawaan da. Pirawat da a sikaray irayew na totoo a walaay  manguman-uman a panlabayan diad ilalabas na panaon. Balet antoy nagagawa ed ontan ya inkabantog? Diad libron The Culture of Narcissism, oniay insulat nen Christopher Lasch: “Diad sayan panaon tayo, a say manunan panusukatan na inkatalonggaring na sakey a too et diad inkaugaw to, marakep ya itsura to, tan inkaandi kaparpara to, say dayew et maganggano ya onlabas, tan saramay sikat la et naynay a napapagaan ompan nalaos ira.” Bilang resulta, dakel a kabkabat a totoo so manguusar na druga tan maniinum na alak, a mabetbet a mamapatikey na bilay da. Talagan maapa so pampirawat ya ombantog.

Diad siopa sirin so nepeg tayon panggawaan na maabig a reputasyon? Oniay inkuan nen Jehova panamegley nen propeta Isaias nipaakar ed saramay manguunor ed Ganggan to: “Mangiter ak naani ed sikara na abung ko tan dia ed dalem na bakor ko sakey a pakanodnonotan tan sakey a ngaran . . . Sakey a ngaran ya ando lan ando, ya agnapegpeg.” (Isaias 56:4, 5) Lapud inkamatulok da ed Dios, saramay aabobonan to so nawalaan na “sakey a pakanodnonotan tan sakey a ngaran.” Aglingwanan na Dios so ngaran da dia ed “ando lan ando” pian ag-ira napegpeg odino naderal. Ontan a klase na ngaran so ipapaseseg ed sikatayo na Biblia a gawaen tayo, sakey a maabig a reputasyon ed imaton nen Jehova, say Amalsa ed sikatayo.

Impasakbay nen Isaias so panaon a saray matoor ya indibidual so manbilay ya andi-anggaan diad Paraison dalin. Say “bilay ya andi-angga” ed satan a Paraiso et “bilay a peteg,” samay bilay a kinaliktan na Dios a niwala ed totoo sanen pinalsa to ra. (1 Timoteo 6:12, 19) Agta maabig no gegemtanen tayoy manbilay ya andi-anggaan imbes a manbilay a maganggano tan agnapepenek?

Agmagenap so Pagmaliw a Marundunong ed Art tan Matulong ed Arum

Pirawat na dakel a pintor a naparakep ni so ipipinta ra ta pian nadampot da imay ipapasen da a perpekton pinta. Balet ta antiktikey so bilay natan pian nagawaan itan. Sanen masulok lan 90 años si Hideo, samay pintor ya asalambit diad akaunan artikulo, nansagpotan ton maong a paaligwasen so inkadunong to ed panagpinta. Ingen, anggan sano nasabi panaon a napenepenek lan maong so sakey a pintor ed kimey to, diad satan et sikatoy agla makapampinta na singa ed karakel na nagagawaan to sanen maksil ni. Komusta balet no anggapo lay anggaan na bilay to? Isipen pa so amin a posibilidad a naperpekto to so pinta to!

Anto met so nibaga ed sakey a toon say gagala to ed bilay et ontulong ed arum? Nakomendaan so toon mangiyaansakit ed saray mairap-bilay tan manguusar na kaykayarian to pian tulongan iray mankaukolan. Oniay ibabaga na Biblia: “Lalo a mapalar so mangiter nen say mangawat.” (Gawa 20:35) Talagan makapenek so pampaga ed pankaabigan na arum. Balet, kaunongan kalaknab kasi so nagawaan na sakey a too, anggano usaren toy interon bilay to ed ontan ya itutulong? Say nagawaan tayo ran totoo ed pamaandi paniirap na arum et limitado lambengat. Anggan panon lan kabaleg so itutulong tayon materyal, ag-itan mamepenek ed manunan pankaukolan ya ibabaliwala na maslak a totoo tan ag-iran balot napepenek ed satan. Anto itan a pankaukolan?

Nepeg a Peneken so Sipor lan Pankaukolan

Diad Sermon nen Jesus ed Palandey, tinukoy to so sakey a sipor lan manunan pankaukolan na too, sanen inkuan ton: “Maliket iraman so sinononot ed espiritual a pankaukolan da, lapud kien da so panarian na saray tawen.” (Mateo 5:3, NW) Kanian unong ed Biblia, say tuan liket so ag-akadepende ed kaykayamanan, inkabantog, saray nagagawaan ed art, odino pananulong ed totoon mankaukolan. Imbes, akadepende itan ed pamenek tayo ed espiritual a pankaukolan tayo, salanti, say pankaukolan a mandayew ed Dios.

Pinaseseg nen apostol Pablo iramay agmikabat ed Manamalsa a sikatoy anapen da. Oniay inkuan to: “Dia ed saksakey a too ginawa [na Dios] a pansengegan na amin a nasyones na saray totoo, pian manayam ira ed amin a tapew na dalin, unong a tinandaan to so pansasaginonor na panaon, tan saray panganggaan na panag-ayaman da; pian anapen da so Dios, ompan dia ed pankarkarapas da, sikato so naromog da, anggan wala ed ag-arawi ed sinansakey ed sikatayo: Ta manbilay itayo ed sikato, tan onggalaw itayo, tan wala ed sikato so inkatoo tayo.”​—Gawa 17:26-28.

Say pamenek ed pankaukolan a mandayew ed tuan Dios et manunan makatulong pian nalikna  tayo ed bilay so peteg a liket. Ontan met, sano pepeneken tayo so espiritual a pankaukolan tayo, walay ilalo tayon makagamor na “bilay a peteg.” Konsideraen pa so alimbawa nen Teresa, ya akabkabat a maong ed telebisyon diad bansa to lapud sikatoy sankaunaan ya artistan Aprikano-Amerikano a nagmaliw a bida ed sakey-oras a telenobela to. Balet agnambayag et tinaynan ton amin iratan. Akin? Oniay inkuan to: “Kombinsido ak a say pangunor ed simbawa na Salitay Dios so sankaabigan a kurang na bilay.” Aglabay nen Teresa a naderal so relasyon to ed Dios diad pangiyakto to ed sakey a papel ed telenobela a mangitatandoro ed sekso tan karawalan. Sikatoy tinmunda lan man-artista balet ginapoan toy sakey a klase na bilay a peteg a makapenek, ta sikato so nanlingkor bilang sigpot-panaon a managpulong na maong a balita na Panarian na Dios, ya ontutulong ed arum a nawalaan na maong a relasyon ed Dios.

Nipaakar ed desisyon nen Teresa ya ontunda lan man-artista, oniay inkuan na sakey a datin katrabahoan to: “Naermenan ak a maong lapud agko labay a pirdien to labat so bengatla ya isipen kon agamoran to la. Balet, mapatnag a sikatoy akaromog na bengatlan mas importante tan mas makapenek.” Diad saginonor et inatey si Teresa. Balet, kayari impatey to, oniay inkuan na saman lanlamang a katrabahoan to: “Sikato so maliket, tan satan labat la so aanapen tayo ed bilay. Agta dakel ed sikatayo so mipakna ed satan?” Parad saramay mangiyuuna na relasyon da ed Dios diad bilay da balet ta asabian na ipapatey, walay makapakelkelaw ya ilalo ra ya onoli’d bilay diad uley na Panarian na Dios.​—Juan 5:28, 29.

Wala so gagala na Manamalsa parad dalin tan parad amin a totoo. Labay to a natalosan mo iyan gagala to tan manliket ka ed bilay ya andi-anggaan diad Paraison dalin. (Salmo 37:10, 11, 29) Natan la so panaon pian manaral nin nagkalalo nipaakar ed si Jehova, say Amalsa na tawen tan dalin, tan nipaakar ed gagala to ed sika. Saray Tasi nen Jehova ed lugar yo so maliket ya ontulong ed sikan nawalaan na ontan a pikakabat. Nayarian moy mitalosan ed sikara, odino mansulat ka ed saray manangipalapag na sayan magasin.

[Litrato ed pahina 5]

Anto so lingo ed samay inkatunongan na mayaman a laki ed ilustrasyon nen Jesus?

[Litrato ed pahina 7]

Labay mo ta so manbilay ya andi-anggaan diad Paraison dalin?