SAMARIA, stolica dziesięcioplemiennego królestwa Izraela, została już zniszczona przez asyryjskie mocarstwo światowe. Od dawna zagraża też ono Judzie. Judzki prorok Nahum przekazuje orędzie dotyczące asyryjskiej stolicy, Niniwy. Zawarł je w księdze biblijnej nazwanej od jego imienia i napisanej przed rokiem 632 p.n.e.

Na arenie światowej pojawia się kolejne mocarstwo — imperium babilońskie. Księga Habakuka, prawdopodobnie ukończona w roku 628 p.n.e., przepowiada, jak Jehowa posłuży się Babilonem do wykonania swego wyroku oraz jak w końcu upadnie i ta potęga światowa.

W okresie poprzedzającym działalność Nahuma i Habakuka służbę pełni judzki prorok Sofoniasz. Ponad 40 lat przed zniszczeniem Jerozolimy, które nastąpiło w roku 607 p.n.e., ogłasza on skierowane do Judy orędzie zagłady i zarazem nadziei. Biblijna Księga Sofoniasza zawiera również wyroki przeciwko innym narodom.

„BIADA MIASTU ROZLEWU KRWI”

(Nahuma 1:1 do 3:19)

„Wypowiedź przeciwko Niniwie” pochodzi od Jehowy Boga, „nieskorego do gniewu i potężnego w mocy”. Co prawda jest On „twierdzą w dniu udręki” dla tych, którzy u Niego szukają schronienia, ale Niniwa niechybnie zostanie zniszczona (Nahuma 1:1, 3, 7).

„Jehowa zgromadzi [przywróci] dumę Jakuba”. Asyria niczym ‛rozszarpujący lew’ napawała strachem lud Boży, teraz jednak Jehowa mówi o Niniwie: „Z dymem puszczę  jej rydwan wojenny. A miecz pochłonie twoje młode grzywiaste lwy” (Nahuma 2:2, 12, 13). „Biada miastu rozlewu krwi (...). Wszyscy, którzy usłyszą wieść o tobie, zaklaszczą nad tobą w ręce” i się uradują (Nahuma 3:1, 19).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

1:9 — Co dla Judy będzie oznaczać „całkowita zagłada” Niniwy? Przyniesie trwałe uwolnienie od zagrożenia ze strony Asyrii; „udręka nie nastanie po raz drugi”. Nahum pisze tak, jakby Niniwa już nie istniała: „Oto na górach stopy tego, kto przynosi dobrą nowinę, tego, kto ogłasza pokój. Judo, obchodź swe święta” (Nahuma 1:15).

2:6 — Jakie „bramy rzek” zostały otwarte? Określenie „bramy” odnosi się tu do wyłomu, jakiego wody rzeki Tygrys dokonały w murach Niniwy. Kiedy w roku 632 p.n.e. połączone wojska Babilończyków i Medów wyruszyły przeciwko Niniwie, jej mieszkańcy nie czuli się specjalnie zagrożeni. Otoczona wysokimi murami, wydawała się nie do zdobycia. Ale z powodu ulewnych deszczów rzeka wystąpiła z brzegów. Jak podaje historyk Diodor Sycylijczyk, wskutek tego „zalana została część miasta i zawaliły się mury” na pewnym odcinku. W ten sposób ‛otworzyły się bramy rzek’ i zgodnie z przepowiednią Niniwę zdobyto tak szybko, jak szybko ogień trawi suche ściernie (Nahuma 1:8-10).

3:4 — W jakim sensie Niniwa przypominała nierządnicę? Niniwa zwodziła narody, obiecując przyjaźń i wsparcie, ale w gruncie rzeczy nakładała im na karki ciemięskie jarzmo. Przykładem może być sytuacja, w której judzkiemu królowi Achazowi zagrażały sprzymierzone siły syryjskie oraz izraelskie. Asyria udzieliła mu wtedy pewnej pomocy, lecz w końcu sam ‛król Asyrii nadciągnął przeciwko Achazowi i sprawił mu udrękę’ (2 Kronik 28:20).

Czego się możemy nauczyć:

1:2-6. Skoro Jehowa wywiera pomstę na wrogach, którzy odmawiają Mu wyłącznej czci, to tym bardziej od swoich sług wymaga wyłącznego oddania (Wyjścia 20:5).

1:10. Masywne mury i setki wież nie uchroniły Niniwy przed upadkiem zapowiedzianym przez Jehowę. Przeciwnicy Jego ludu w naszych czasach również nie ujdą przed wyrokiem Bożym (Przysłów 2:22; Daniela 2:44).

„PRAWY BĘDZIE ŻYŁ”

(Habakuka 1:1 do 3:19)

Pierwsze dwa rozdziały Księgi Habakuka to dialog między prorokiem a Jehową. Strapiony sytuacją w Judzie, Habakuk pyta Boga: „Czemuż to ukazujesz mi krzywdę i patrzysz na niedolę?” W odpowiedzi Jehowa mówi: „Wzbudzam Chaldejczyków, naród zawzięty i porywczy”. Prorok nie kryje zaskoczenia, że do ukarania Judy Bóg użyje „postępujących zdradziecko” (Habakuka 1:3, 6, 13). Habakuk słyszy jednak zapewnienie, że prawy będzie żył, natomiast wróg nie uniknie kary. Ponadto Habakuk opisuje pięć nieszczęść, jakie spadną na Chaldejczyków (Habakuka 2:4).

W modlitwie o miłosierdzie Habakuk przypomina „w pieśniach żałości” o zdumiewających przejawach mocy Bożej, takich jak te nad Morzem Czerwonym, na pustkowiu czy pod Jerychem. Prorok zapowiada również, że Jehowa wyruszy, by okazać swój niszczycielski gniew — dojdzie do tego w Armagedonie. Modlitwę swą kończy słowami: „Jehowa, Pan Wszechwładny, jest moją energią życiową; i on sprawi, że nogi moje będą jak u łań i że będę stąpał po mych wyżynach” (Habakuka 3:1, 19).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

1:5, 6 — Dlaczego wzbudzenie Chaldejczyków przeciwko Jerozolimie mogło się  wydawać Judejczykom nieprawdopodobne? Zanim Habakuk zaczął prorokować, Juda zdążyła się już dostać pod przemożny wpływ Egiptu (2 Królów 23:29, 30, 34). Mimo że Babilończycy rośli w siłę, ich armia jeszcze nie pokonała faraona Necho (Jeremiasza 46:2). Co więcej, w Jerozolimie znajdowała się świątynia Jehowy, a na tronie królewskim nieprzerwanie zasiadali członkowie dynastii Dawida. Ówczesnym Judejczykom ‛działanie Boże’ polegające na dopuszczeniu, by Chaldejczycy zniszczyli Jerozolimę, wydawało się nie do pomyślenia. Ale bez względu na to, jak niewiarygodnie mogły dla nich brzmieć słowa Habakuka, wizja dotycząca zniszczenia Jerozolimy przez Babilończyków ‛sprawdziła się niezawodnie’ w roku 607 p.n.e. (Habakuka 2:3).

2:5 — Kto jest wspomnianym tu „krzepkim mężem” i dlaczego „nie osiągnie swego celu”? Babilończycy, którzy dzięki swoim zdolnościom militarnym podbijali narody, okazali się takim zbiorowo pojętym „krzepkim mężem”. Smak zwycięstwa upoił go, jakby odurzył się winem. „Mąż” ten nie zdoła jednak ‛zgromadzić do siebie wszystkich narodów’, ponieważ Jehowa za sprawą Medów i Persów spowoduje jego upadek. Współczesnego „krzepkiego męża” tworzą mocarstwa polityczne. One również są upojone pewnością siebie oraz wygórowanym mniemaniem o sobie i mają nienasycone pragnienie ekspansji. Nie osiągną jednak swojego celu, by ‛zgromadzić do siebie wszystkie narody’. Tylko Królestwo Boże zjednoczy ludzkość (Mateusza 6:9, 10).

Czego się możemy nauczyć:

1:1-4; 1:12 do 2:1. Habakuk zadawał szczere pytania, a Jehowa mu odpowiadał. Prawdziwy Bóg wysłuchuje modlitw swych wiernych sług.

2:1. Wzorem Habakuka powinniśmy pozostawać czujni i aktywni duchowo. Powinniśmy też być gotowi dostosować swój sposób myślenia do wszelkiego „upominania”, czyli udzielanych nam rad.

2:3; 3:16. Czekając z wiarą na dzień Jehowy, nie utraćmy poczucia, że czas nagli.

2:4. Aby przeżyć nadchodzący dzień wykonania wyroków Jehowy, musimy wytrwać w wierności (Hebrajczyków 10:36-38).

2:6, 7, 9, 12, 15, 19. Nieszczęście z pewnością spadnie na tego, kto jest chciwy nieuczciwego zysku, miłuje przemoc, prowadzi się niemoralnie bądź uprawia bałwochwalstwo. Musimy być czujni, by unikać takich cech i zachowań.

2:11. Gdybyśmy nie opowiadali o niegodziwości tego świata, ‛żałośnie zawołałby kamień’. Powinniśmy więc nieustannie i odważnie głosić wieść o Królestwie!

3:6. Gdy Jehowa przystąpi do wykonania swych wyroków, nie powstrzyma Go absolutnie nic — nawet ludzkie organizacje na pozór niewzruszone jak góry i wzgórza.

3:13. Zagłada w Armagedonie z pewnością nie będzie kwestią przypadku. Jehowa wybawi swoich wiernych sług.

3:17-19. Mimo że przed Armagedonem albo w jego trakcie mogą na nas jeszcze spaść jakieś trudności, Jehowa niewątpliwie doda nam „energii życiowej”, jeśli z radością Mu służymy.

„BLISKI JEST DZIEŃ JEHOWY”

(Sofoniasza 1:1 do 3:20)

W całej Judzie upowszechnił się kult Baala. Poprzez Sofoniasza Jehowa oznajmia: „Wyciągnę też rękę przeciw Judzie i przeciw wszystkim mieszkańcom Jerozolimy”. Prorok ostrzega: „Bliski jest dzień Jehowy” (Sofoniasza 1:4, 7, 14). „Ukryci” zostaną wtedy wyłącznie ci ludzie, którzy spełniają wymagania Boże (Sofoniasza 2:3).

 „Biada ciemięskiemu miastu” — Jerozolimie! „‚Dlatego wyczekujcie mnie’ — brzmi wypowiedź Jehowy — ‚do dnia, gdy powstanę po zdobycz, bo moim sądowniczym rozstrzygnięciem jest to, by zebrać narody (...) w celu wylania na nie mego potępienia’”. Ale Bóg obiecuje: „Uczynię was bowiem imieniem i sławą pośród wszystkich ludów ziemi, gdy na waszych oczach zbiorę waszych pojmanych” (Sofoniasza 3:1, 8, 20).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

2:13, 14 — Czyj „głos będzie śpiewał” w doszczętnie zniszczonej Niniwie? Miała się ona stać siedliskiem dzikich zwierząt i ptactwa, dlatego wzmianka o głosie odnosi się do śpiewu ptaków i prawdopodobnie do świstu wiatru w oknach zdewastowanych budynków.

3:9 — Czym jest ta „czysta mowa” i jak się nią posługiwać? Jest to prawda o Bogu zawarta w Jego Słowie, Biblii. Czysta mowa obejmuje wszystkie nauki biblijne. Posługujemy się nią wtedy, gdy wierzymy w tę prawdę, prawidłowo nauczamy jej innych i żyjemy zgodnie z wolą Bożą.

Czego się możemy nauczyć:

1:8. Niektórzy w czasach Sofoniasza najwyraźniej zabiegali o uznanie u okolicznych narodów, ‛nosząc cudzoziemski strój’. Jakże nierozsądnie postępowaliby czciciele Jehowy, gdyby chcieli w podobny sposób dopasować się do tego świata!

1:12; 3:5, 16. Jehowa raz po raz posyłał proroków, by ostrzegali lud przed zbliżającymi się wyrokami. Czynił tak, mimo że — podobnie jak osady gęstniejące na dnie kadzi z winem — wielu Judejczyków wygodnie się urządziło i zobojętniało na głoszone orędzie. W miarę zbliżania się dnia Jehowy musimy tym pilniej rozgłaszać orędzie Królestwa: nie wolno nam dopuścić, by wskutek obojętnej postawy ludzi ‛opadły nasze ręce’.

2:3. Tylko Jehowa może nas wyzwolić w dniu swojego gniewu. Aby pozostawać w Jego łasce, koniecznie trzeba ‛szukać Jehowy’, uważnie studiując Jego Słowo — Biblię, prosząc w modlitwach o kierownictwo i przybliżając się do Niego. Musimy ‛szukać prawości’, czyli prowadzić życie czyste pod względem moralnym, a także ‛szukać potulności’ przez pielęgnowanie potulnego nastawienia i okazywanie podporządkowania.

2:4-15; 3:1-5. W dniu wykonania wyroków Jehowy chrześcijaństwo i wszystkie narody spotka ten sam los, co starożytną Jerozolimę i okoliczne państwa (Objawienie 16:14, 16; 18:4-8). Powinniśmy wciąż nieustraszenie ogłaszać wyroki Boże.

3:8, 9. W okresie poprzedzającym dzień Jehowy przygotowujemy się na ocalenie przez uczenie się „czystej mowy” oraz ‛wzywanie imienia Jehowy’, co ma związek z naszym oddaniem się Bogu. Służymy Mu również „ramię przy ramieniu” wraz z Jego ludem i składamy jako dar „ofiarę wysławiania” (Hebrajczyków 13:15).

„Ogromnie się śpieszy”

Psalmista śpiewał: „Jeszcze tylko chwilka, a już nie będzie niegodziwca; i zwrócisz uwagę na jego miejsce, a już go nie będzie” (Psalm 37:10). Kiedy zastanawiamy się nad przepowiedniami dotyczącymi Niniwy zawartymi w Księdze Nahuma oraz proroctwami o Babilonie i odstępczej Judzie z Księgi Habakuka, nie mamy cienia wątpliwości, że powyższe słowa się spełnią. Ale jak długo musimy jeszcze czekać?

„Bliski jest wielki dzień Jehowy” — mówi Sofoniasz. „Bliski jest i ogromnie się śpieszy” (Sofoniasza 1:14). Z Księgi Sofoniasza dowiadujemy się też, jak możemy zostać ukryci w tym dniu i co teraz musimy robić, by ocaleć. Zaiste, „słowo Boże jest żywe i oddziałuje z mocą” (Hebrajczyków 4:12).

[Ilustracje na stronie 8]

Masywne mury Niniwy nie przeszkodziły w spełnieniu się proroctwa Nahuma

[Prawa własności]

Randy Olson/​National Geographic Image Collection