Utuku ukolesha bakuabu anyi?

KUINSHI ku Sud kua Lebanona kudi mukuna wa Hêmona udi ne bule bua metre 2 814. Ngondo ya bungi mu tshidimu, lusongo lua mukuna wa Hêmona lutu anu lubuikila kudi mabue a mashika (neje). Padi lupepele ludi ne tshiuyuya lupitshila pa mutu pa neje eyi, ludi lutalala lulua dibungi didi dienza lumuma. Lumuma palu ludi lupuekele pa mitshi ya bimuma idi kuinshi kua mukuna ne pa mionji ya tumuma tua mvinyo. Bu muvua mushipu wa mu Isalele unenga ngondo ya bungi, lumuma lulenga lua nunku ke luvua luambuluisha mitshi ne bisosa bua bikole ne bikala ne mutalela.

Mu umue musambu mufundisha ku nyuma wa Nzambi, badi bafuanyikija buobumue butu bukolesha basadidi ba Yehowa ne lumuma anyi ‘mume wa ku mukuna wa Hêmona, udi upuekela pa mikuna ya Siona.’ (Musambu 133:1, 3) Tudi petu mua kukolesha bantu batudi tupetangana nabu anu bu mutu lumuma ludi lupueka ku mukuna wa Hêmona lukolesha mitshi. Mmunyi mutudi mua kubakolesha?

Tshilejilu tshia Yezu tshidi tshikolesha

Tshilejilu tshia Yezu Kristo tshivua tshilenga bantu bakuabu bikole. Nansha mutantshi mukese uvua muntu mua kusomba nende, uvua ukoleshibua ku muoyo. Tshilejilu, Mâko udi utuambila mu Evanjeliyo wende ne: ‘[Yezu] wakabambula mu maboko ende, wakabasankisha, wakabalenga bianza.’ (Mâko 10:16) Tshienzedi etshi tshivua tshikolesha bana aba bikole be.

Yezu wakowesha balongi bende mâyi ku makasa butuku bua ndekelu buvuaye nabu. Budipuekeshi buende buvua bubalenge ku muoyo. Yezu wakabambila ne: ‘Ngakunupa tshifuanyikiji etshi bua nuenu kuenza bu mungakunuenzela.’ (Yone 13:1-17) Bushuwa, bivua bibalomba bua kudipuekesha pabu. Nansha nanku bapostolo kabavua bumvua bimpe tshivua Yezu musue kuamba. Ke bualu kayi mutantshi mukese panyima apu, bakabanga kukokangana bua kumanya uvua munene munkatshi muabu, kadi Yezu kakafika munda to. Pamutu pa yeye kufika munda, wakabelesha meji. (Luka 22:24-27) Nansha ‘pakapendabu Yezu, yeye kakabapenda pende.’ Nansha, ‘pakakengaye yeye kakabakanyina, kadi wakadifila mu bianza bia udi ulumbulula biakane.’ Tshilejilu tshia Yezu etshi tshidi tshikolesha ntshiakane bua tuetu kutshidikija.​—1 Petelo 2:21, 23.

Yezu wakamba ne: ‘Angatayi mutshi wanyi wa tshikokedi pa nshingu yenu, nuyile malu kundi; bualu bua meme ndi ne kalolo ne kanemu mu mutshima wanyi; nunku nenusangane dikisha mu mitshima yenu.’ (Matayo 11:29) Anji tshinkabi ne: Yezu nkayende udi ukulongesha. Bantu bavua bateleje Yezu pavuaye muamba mêyi aa mu nsunangonga wabu bakakema bamba ne: “Muntu eu wakangata lungenyi elu ne malu aa a kukema kudi kunyi?” (Matayo 13:54) Patudi tubala malu a mu nsombelu wa Yezu ne a mudimu wende, netumanye malu a bungi pa mushindu wa kukolesha bakuabu. Tukonkononayi mpindieu tshilejilu tshilenga tshia Yezu tshia kuikala ne ngakuilu muimpe ne tshia kuambuluisha bakuabu.

Tuikalayi ne ngakuilu muimpe

Kupula nkutekete, kuibaka nkukole. Ke mutubi kabidi nansha bua muyiki ne muntu, kumukolesha nkukole kadi kumutekesha nkutekete. Tuetu bonso tutu tuenza bilema bualu tudi bapange bupuangane. Mukalenge Solomo wakamba ne: ‘Bulelela, kakuena muntu muakane pa buloba utu wenza malu makane, kayi wenza malu mabi.’ (Muambi 7:20) Bitu  bipepele bua kumona bilema bia bakuabu ne kubamba mêyi mabi. (Misambu 64:2-4) Ku lukuabu luseke, kabitu bipepele bua kuikala ne ngakuilu muimpe.

Yezu uvua wakula bua kukolesha bakuabu. Uvua ubakolesha mu nyuma pavuaye ubayisha lumu luimpe lua Bukalenge. (Luka 8:1) Yezu wakakolesha kabidi bantu bavua balua bayidi bende pavuaye ubalongesha tshidi Tatuende wa mu diulu. (Matayo 11:25-27) Ke bualu kayi bantu bavua baya kudiye bikole.

Bafalese ne bafundi kabavua bangata bantu ne mushinga to. Yezu wakamba ne: “Mbanange kusomba muaba wa kumpala mu bibilu binene, ne mu nkuasa ya kumpala mu nzubu ya disambila.” (Matayo 23:6, MMM) Mu kuamba kuimpe, bavua bapuekesha bantu ba tshianana milongo, babamba ne: ‘Bantu ba tshisumbu etshi badi kabayi bamanye mikenji ya Nzambi badi bedibue milawu.’ (Yone 7:49) Bushuwa, mmuenenu wabu udi uleja ne: kabavua nansha ne dîyi dimue dia kukolesha nadi bakuabu to.

Ngakuilu wetu utu uleja mutudi tuela meji ne mushindu ututu tumona bakuabu. Yezu wakamba ne: ‘Muntu muimpe udi upatula tshintu tshimpe mu tshibutshilu tshimpe tshia mutshima wende; muntu mubi udi upatula tshintu tshibi mu tshibutshilu; bua mukana muende mudi muamba anu malu adi matamba kuvulangana mu mutshima wende.’ (Luka 6:45) Nunku, ntshinyi tshitudi mua kuenza bua tuikala batuishibue ne: ngakuilu wetu udi ukolesha bakuabu?

Bumue bualu butudi mua kuenza nkupuwe ne kuela meji kumpala kua kuakula. Nsumuinu 15:28 udi wamba ne: ‘Mutshima wa muntu muakane udi welangane meji a bualu budiye mua kukudimuna.’ Bua kuela meji mushindu eu kabiena bikengela kunenga mutantshi mule. Tuetu tudianjila kuela meji, netumanye bikala mêyi etu mua kukolesha badi baateleja. Tudi mua kudiebeja ne: ‘Malu andi nkeba kuamba aa adiku aleja ne: ndi ne dinanga anyi? Malelela anyi peshi mbiakulakula bia patupu? Wowo mine, mmalu “mamba mu tshikondo tshiakane” anyi? Neakoleshe bantu badi baateleja anyi?’ (Nsumuinu 15:23) Tuetu bamona ne: mêyi etu kaena ne dikuatshisha anyi ne: kaena mamba mu tshikondo tshiakane, tudienzeje bua kubenga kuapatula. Pamutu pa kubenga kuamba mêyi a tshianana, kabiakuikalaku bimpe bua tuetu kuenza muetu muonso bua kuakula mêyi mimpe adi akolesha anyi? Mêyi a biakulakula adi ‘atapa bu muele wa mvita,’ kadi mêyi malenge adi ‘asanguluja bantu.’​—Nsumuinu 12:18.

Bualu bukuabu budi mua kutuambuluisha budi ne: bena Kristo netu badi ne mushinga ku mêsu kua Nzambi. Yezu wakamba ne: ‘Kakuena muntu udi mumanye mua kudivuila kundi, bikala Tatu wakuntuma kayi mumukoke.’ (Yone 6:44) Yehowa udi umona ngikadilu mimpe ya basadidi bende ba lulamatu, nansha ya aba badi ne bumuntu budi bukutonda. Tuetu tudienzeja bua kuikala kumona ngikadilu yabu milenga netufike ku diakula buabu mu mushindu udi ukolesha.

Wambuluishe bakuabu

Yezu uvua mumanye bimpe tshidi ntatu ya bantu. Bushuwa, ‘pakatangileye bisumbu bia  bantu, wakadi nabu luse, bualu bua bobu bakadi batata, bakadi bamuangalake bu mikoko idi kayi ne mulami.’ (Matayo 9:36) Kadi Yezu kavua anu mumone ntatu yabu e kushala mupuwe to, wakabambuluisha. Wakababikila ne: ‘Luayi kundi, bonso badi ne mudimu mukole, badi ne bujitu bunene, meme nenupe dikisha.’ Ubajadikila ne: ‘Mutshi wanyi wa tshikokedi udi muakane ne bujitu buanyi budi bupepele.’​—Matayo 11:28, 30.

Lelu tudi mu tshikondo tshia “malu makole.” (2 Timote 3:1) “Ntatu ya pa buloba” mmizengeje bantu ba bungi. (Matayo 13:22) Bakuabu pabu badi batua mikemu bua nsombelu udibu nende. (1 Tesalonike 5:14) Mmunyi mutudi mua kukolesha bantu ba mushindu eu badi dijinga ne dibakolesha? Tudi ne bua kubapepejila bujitu buabu anu bu muvua Kristo wenza.

Bamue bantu batu bakeba bua kupepeja ntatu yabu padibu bayikuatshila bakuabu. Muntu udi malu matonde yeye mulue kukukuatshila lutatu luende, utuku ukeba dîba dia kumuteleja ne lutulu luonso anyi? Bua kuteleja muntu ne muoyo wa luse, bidi bikengela tuetu kudienzeja. Bidi bilomba kuteka lungenyi luetu luonso ku bualu budiye utuambila pamutu pa kutuadija kuela meji a tshia kumuandamuna anyi tshia kuenza bua kujikija lutatu elu. Patudi tuteleja ne ntema bashale anu bamutangile ne pamuapa tutua mimuemue padibi bikengela, tudi tuleja ne: tudi tuditatshisha bua bualu buabu.

Kudi mishindu ya bungi ya kukolesha bena Kristo netu mu tshisumbu. Tshilejilu, patudi tubuela mu bisangilu mu Nzubu wa Bukalenge tudi mua kukeba bantu badi baluangana ne masama. Imue misangu bitu bikengela anu minite mikese kumpala kua bisangilu anyi panyima pabi bua kubambilaku mêyi makese adi akolesha. Tudi kabidi mua kutangila badi kabayi balue mu Dilonga dia mukanda dia tshisumbu. Tudi pamuapa mua kubabikila ku telefone ne kubaleja mutudi tuditatshisha bua makanda abu a mubidi anyi kubambuluisha.​—Filipoi 2:4.

Bakulu batu ne midimu ya bungi ya kuenza mu tshisumbu. Tudi mua kubapepejila mudimu pa kueleshangana nabu diboko ne kuenza mudimu wonso udibu batupesha bua kuenza ne budipuekeshi buonso. Dîyi dia Nzambi didi ditubela ne: ‘Nutumikile badi banukokesha, nubakokele; bua bobu badi bikale ne tshitabela bua mioyo yenu, bu bantu balua kubadila Nzambi bintu; bua bobu benze bualu ebu ne disanka, kabayi ne manunganyi, bua bualu ebu kabuena bunukuatshisha.’ (Ebelu 13:17) Tuetu ne lungenyi lua didifila, tudi mua kufika ku dikolesha “badi bakokesha bimpe.”​—1 Timote 5:17.

Wikale anu ne ngakuilu muimpe ne wambuluisha bakuabu bikole

Lumuma lutu lufumina ku tupuishipuishi tua mâyi binunu ne binunu tudi tudisanga (katuyi bamanye kuditu tufumina) tumatshila pa mabeji a bisosa. Bia muomumue, bua kukolesha bantu bakuabu kabiena bilomba anu tshienzedi tshimue tshimpe, kadi bidi bikengela kutungunuka ne kuleja ngikadilu ya buena Kristo misangu yonso.

Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Mu dinanga dia bana benu ba mu Kristo nunangangane, muntu ne muntu; mu buneme muntu ne muntu ateke mukuabu kumpala.’ (Lomo 12:10) Tutumikilayi mubelu wa Paulo eu. Ku ngakuilu wetu ne bienzedi bietu, tukoleshayi bakuabu.

[Bimfuanyi mu dibeji 16]

Lumuma lua ku mukuna wa Hêmona ludi lukolesha mitshi ne lufila mutalela

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Kuteleja bakuabu ne muoyo mujima kudi kubakolesha