شاگردسازی را از عیسی معلّم بزرگ بیاموزیم

‏«احتیاط نمایید که به چه طور می‌شنوید.‏» —‏ لوقا ۸:‏۱۸‏.‏

۱،‏ ۲.‏ چرا باید در موعظه شیوهٔ عیسی و برخوردش را با مردم در نظر داشته باشیم؟‏

عیسی به پیروان و شاگردانش گفت:‏ «احتیاط نمایید که به چه طور می‌شنوید.‏» وقتی عیسی این سخنان را به شاگردانش می‌گفت در واقع داشت در نقش معلّم بزرگ از شنوندگانش شاگرد می‌ساخت.‏ (‏ لوقا ۸:‏۱۶-‏۱۸‏)‏ نصیحت عیسی در مورد ما مسیحیان نیز که مثل او در خدمت شاگردسازی مشغولیم مصداق دارد.‏ اگر ما نیز به دستورات و راهنمایی‌های الٰهی گوش کنیم و آن‌ها را به اجرا بگذاریم،‏ موعظه‌گرانی قابل خواهیم شد.‏ البته امروز نمی‌توان با خود عیسی مراوده داشته،‏ از توصیه‌های او بهره ببریم.‏ اما می‌توانیم آنچه را او در زمینهٔ این آموزش گفت و انجام داد در کتاب مقدّس بخوانیم.‏ حال ببینیم کتاب مقدّس در مورد نحوهٔ تعلیم عیسی و برخورد او با مردم در خدمت موعظه چه می‌گوید.‏

^۲ عیسی در موعظه بشارت واعظی بسیار قابل و در تعلیم حقایق کتاب مقدّس معلّمی برجسته بود.‏ (‏ لوقا ۸:‏۱؛‏ یوحنّا ۸:‏۲۸‏)‏ کار شاگردسازی مستلزم موعظه و تعلیم است.‏ اما امروزه بعضی از مسیحیان با این که در موعظه کردن مهارت یافته‌اند هنوز در کار تعلیم مؤثر و صحیح به دیگران دچار مشکل می‌شوند.‏ موعظه کردن یعنی اعلان کردن پیامی خاص به عموم.‏ اما تعلیم دادن به مردم در مورد یَهُوَه و اراده‌اش معمولاً مستلزم نزدیک شدن به شاگرد و ایجاد رابطه با اوست.‏ (‏ متّیٰ ۲۸:‏۱۹،‏ ۲۰‏)‏ برای این کار باید از معلّم و شاگردساز بزرگ یعنی عیسی مسیح تقلید کنیم.‏ —‏ یوحنّا ۱۳:‏۱۳‏.‏

۳.‏ تقلید از عیسی چه تأثیری در تلاش‌هایمان در کار شاگردسازی دارد؟‏

^۳ برای تقلید صحیح از روش تعلیم عیسی باید به توصیهٔ پولُس رسول عمل کنیم که می‌گوید:‏ «زمان را دریافته،‏ پیش اهل خارج به حکمت رفتار کنید.‏ گفتگوی شما همیشه با فیض باشد و اصلاح‌شده به نمک،‏ تا بدانید هر کس را چگونه جواب باید داد.‏» (‏ کُولُسیان ۴:‏۵،‏ ۶‏)‏ تقلید از عیسی در کار  شاگردسازی خالی از زحمت و تلاش نیست.‏ ولی نتیجهٔ همین تلاش‌ها است که معلّمانی قابل می‌شویم،‏ زیرا خواهیم دانست سؤالات ‹هر شاگرد را چگونه باید جواب دهیم.‏›‏

عیسی شنوندگانش را تشویق به صحبت می‌کرد

۴.‏ از کجا می‌دانیم که عیسی شنونده‌ای خوب بود؟‏

^۴ عیسی از کودکی عادت داشت در گفتگو با دقت به سخنان مردم گوش دهد و آن‌ها را تشویق کند که افکار خود را با وی در میان بگذارند.‏ مثلاً وقتی دوازده ساله بود والدینش روزی او را در هیکل یافتند که در میان معلّمان نشسته،‏ ‹سخنان ایشان را می‌شنید و از ایشان سؤال می‌کرد.‏› (‏ لوقا ۲:‏۴۶‏)‏ رفتن عیسی به هیکل برای سؤال‌پیچ کردن معلّمان نبود که گویی بخواهد معرفت خود را به رخ آن‌ها بکشد.‏ دلیل رفتن او به معبد گوش دادن به درس‌های الٰهی بود.‏ با این حال سؤالاتی نیز برای ارضای کنجکاوی خود مطرح کرد.‏ چون عیسی شنوندهٔ خوبی بود بی‌شک نزد خدا و اطرافیانش احترام داشت.‏ —‏ لوقا ۲:‏۵۲‏.‏

۵،‏ ۶.‏ چگونه می‌دانیم که عیسی به نظرات و افکار شاگردانش گوش می‌داد؟‏

^۵ عیسی پس از این که تعمید گرفت و به عنوان مسیح موعود با روح‌القدس مسح شد،‏ علاقهٔ خود را به شنیدن سخنان مردم از دست نداد.‏ هنگام تعلیم دادن غرق سخنان خود نمی‌شد که شنوندگانش را که اکثراً از راه‌های دور برای شنیدن سخنان او آمده بودند فراموش کند.‏ برای همین گاهی میان سخنان خود مکث کرده،‏ نظر آن‌ها را می‌پرسید و سپس با دقت به جواب‌هایشان گوش می‌داد.‏ (‏ متّیٰ ۱۶:‏۱۳-‏۱۵‏)‏ برای مثال،‏ عیسی پس از مرگ ایلعازَر به خواهر او مرتا گفت:‏ «هر که زنده بُوَد و به من ایمان آورد،‏ تا به ابد نخواهد مرد.‏» سپس از مرتا پرسید:‏ «آیا این را باور می‌کنی؟‏» و مسلّماً وقتی مرتا جواب داد:‏ «بلی ای آقا،‏ من ایمان دارم که تویی مسیح پسر خدا که در جهان آینده است» عیسی به دقت به ابراز ایمان او گوش می‌داد.‏ (‏ یوحنّا ۱۱:‏۲۶،‏ ۲۷‏)‏ مطمئناً شنیدن این سخنان آکنده از ایمان مرتا چقدر برای عیسی تشویق‌کننده باید بوده باشد!‏

^۶ جالب این که وقتی بسیاری از شاگردانش از پیروی او دست کشیدند،‏ عیسی هنوز می‌خواست نظر رسولانش را بداند.‏ از این رو از آن‌ها پرسید:‏ «آیا شما نیز می‌خواهید بروید؟‏» شمعون پِطْرُس به او جواب داد:‏ «خداوند نزد که برویم؟‏ کلمات حیات جاودانی نزد تو است.‏ و ما ایمان آورده و شناخته‌ایم که تو مسیح پسر خدای حی هستی.‏» (‏ یوحنّا ۶:‏۶۶-‏۶۹‏)‏ شنیدن چنین سخنانی باید برای عیسی بسیار اطمینان‌بخش بوده باشد!‏ آیا ما نیز با شنیدن سخنانی مشابه از دهان شاگرد خود خرسند و شاد نمی‌شویم؟‏

عیسی با احترام به سخنان دیگران گوش می‌کرد

۷.‏ چرا بسیاری از اهالی شهری در سامره به عیسی ایمان آوردند؟‏

^۷ یک دلیل دیگر که چرا عیسی در کار شاگردسازی موفق بود علاقه و احترام او به مردم بود.‏ او به دقت و با احترام به سخنان آن‌ها گوش می‌داد.‏ برای نمونه،‏ یک بار با زنی سامری در کنار چاه یعقوب در نزدیکی شهر سوخار صحبت کرد و به او شهادت داد.‏ مکالمه‌ای که بین آن دو رخ داد،‏ مکالمه‌ای یکطرفه نبود.‏ عیسی به همهٔ سخنان آن زن به دقت گوش داد.‏ حینی که عیسی به او گوش می‌داد متوجه شد که آن زن علاقه‌ای عمیق به امور خدایی و پرستش دارد.‏ از این رو به آن زن گفت که خدا در جستجوی کسانی است که او را به روح و حقیقت بپرستند.‏ عیسی طوری با آن زن با احترام گفتگو کرد که نشان می‌داد نظرات و افکار آن زن برای او اهمیت داشت.‏ زن سامری جریان ملاقات و گفتگوی خود را به گوش بقیهٔ اهالی شهر رساند.‏ در نتیجه ‹ در آن شهر بسیاری از سامریان به واسطهٔ سخن آن زن که شهادت داد به عیسی ایمان آوردند.‏› —‏ یوحنّا ۴:‏۵-‏۲۹،‏ ۳۹-‏۴۲‏.‏

۸.‏ چگونه گرایش مردم به بیان نظرات و عقاید خود راه را برای صحبت با آن‌ها باز می‌کند؟‏

^۸ مردم معمولاً دوست دارند افکار و نظرات خود را برای دیگران بیان کنند.‏ برای مثال،‏ اهالی شهر آتن باستان عادت داشتند که نظرات خود را مقابل عموم بیان کنند و به گفت‌وشنودهای فلسفی و موضوعات جدید گرایش عجیبی داشتند.‏ همین نکته باعث شد پولُس رسول بتواند در محلّی از شهر به نام کوه مرّیخ با خطابه‌ای بسیار گیرا به شنوندگانش موعظه کند.‏ (‏ اَعمال ۱۷:‏۱۸-‏۳۴‏)‏ شاید ما نیز بتوانیم سر صحبت را با مردم به هنگام موعظه بدین گونه آغاز کنیم:‏ «سلام،‏ من امروز به دیدن شما آمده‌ام چون که می‌خواهم نظر شما را در بارهٔ [موضوع مورد نظر] بدانم.‏» سپس به نقطه نظر و عقاید ایشان به دقت گوش دهیم و بعد در آن مورد نکته یا سؤالی مطرح کنیم.‏ بعد با سنجیدگی تمام نظر کتاب مقدّس را در مورد آن موضوع برایشان بخوانیم.‏

 عیسی می‌دانست چه باید بگوید

۹.‏ قبل از این که عیسی ‹کتب را به جهت کَلِیُوپاس و همسفرش تفسیر کند› چه کار کرد؟‏

^۹ عیسی هیچ وقت در وضعیتی قرار نگرفت که نداند به مخاطبانش چه بگوید.‏ او نه فقط شنونده‌ای خوب بود بلکه اغلب می‌دانست در فکر مردم چه می‌گذرد و دقیقاً چه باید به آن‌ها بگوید.‏ (‏ متّیٰ ۹:‏۴؛‏ ۱۲:‏۲۲-‏۳۰؛‏ لوقا ۹:‏۴۶،‏ ۴۷‏)‏ برای نمونه،‏ کمی بعد از رستاخیز عیسی دو نفر از شاگردانش از اورشلیم به شهر عِموآس سفر می‌کردند «و چون ایشان در مکالمه و مباحثه می‌بودند،‏ ناگاه خود عیسی نزدیک شده،‏ با ایشان همراه شد.‏ ولی چشمان ایشان بسته شد تا او را نشناسند.‏ او به ایشان گفت:‏ ‹چه حرف‌ها است که با یکدیگر می‌زنید و راه را به کدورت می‌پیمایید؟‏› یکی که کَلِیُوپاس نام داشت در جواب وی گفت:‏ ‹مگر تو در اورشلیم غریب و تنها هستی و از آنچه در این ایّام در اینجا واقع شد واقف نیستی؟‏› به ایشان گفت:‏ ‹چه چیز است؟‏› » معلّم بزرگ،‏ عیسی به دقت به توضیحات آن‌ها در بارهٔ عیسی ناصری گوش داد که چگونه قوم را تعلیم داد و معجزات می‌کرد و چگونه او را بر چوبهٔ شکنجه میخکوب ساختند ولی بنا به گفتهٔ بعضی‌ها او زنده شده است.‏ عیسی اوّل اجازه داد کَلِیُوپاس و همسفرش جریانات آن روزها را برایش تعریف کنند.‏ بعد آنچه لازم بود بدانند برایشان توضیح داد و ‹کتب را به جهت آن‌ها تفسیر کرد.‏› —‏ لوقا ۲۴:‏۱۳-‏۲۷،‏ ۳۲‏.‏

۱۰.‏ چطور می‌توانیم به نظرات و اعتقادات شخصی که در خدمت موعظه ملاقات می‌کنید پی ببریم؟‏

^۱۰ ما نیز وقتی به خانهٔ کسی می‌رویم احتمالاً هیچ اطلاعی از دین و مذهب و اعتقادات وی نداریم.‏ مثلاً برای پی بردن به اعتقادات شخص می‌توانیم بگوییم که مایلیم نظر وی را در مورد دعا کردن بدانیم.‏ بعد می‌توانیم از او بپرسیم:‏ «آیا به نظر شما کسی هست که واقعاً به دعاهای ما گوش دهد؟‏» جواب شخص خیلی نکات را در مورد اعتقادات و نظرات و همچنین دین او برایمان آشکار می‌سازد.‏ اگر شخص به امور دینی و الهی علاقه دارد می‌توان سؤالات بیشتری از او کرد.‏ مثلاً «آیا به نظر شما خدا به هر نوع دعایی گوش می‌کند یا بعضی از دعاها را رد می‌کند؟‏» سؤالاتی از این قبیل احتمالاً به گفتگویی دوستانه خواهد انجامید.‏ در موقعیتی مناسب می‌توانیم به طور سنجیده نکته‌ای را از کتاب مقدّس برای او بخوانیم طوری که حمله به اعتقادات وی تلقّی نشود.‏ اگر صاحب‌خانه از گوش دادن به سخنان ما لذّت ببرد از ملاقات مجدّد ما نیز خوشحال خواهد شد.‏ اما به فرض سؤالی بپرسد که جواب آن را نمی‌دانیم.‏ می‌توانیم در مورد سؤال تحقیق کنیم و در موقعیتی دیگر دوباره به دیدن او آمده،‏ ‹سبب امیدی را که داریم برایش توضیح دهیم،‏ لیکن با حلم و ترس.‏› —‏ ۱پِطْرُس ۳:‏۱۵‏.‏

عیسی افراد لایق را تعلیم می‌داد

۱۱.‏ چگونه می‌توانیم افرادی را که لیاقت تعلیم دارند پیدا کنیم؟‏

^۱۱ چون عیسی انسانی کامل بود می‌توانست به درستی تشخیص دهد چه کسی لیاقت تعلیم را دارد.‏ برای ما انسان‌های ناکامل مشکل است ‹آنانی را که برای حیات جاودانی مستعدند› پیدا کنیم.‏ (‏ اَعمال ۱۳:‏۴۸‏)‏ عیسی به رسولانش گفته بود «در هر شهری یا قریه‌ای که داخل شوید،‏ بپرسید که در آنجا که لیاقت دارد.‏» اما برای ایشان نیز تشخیص این که چه کسی لیاقت تعلیم را داشت مشکل بود.‏ (‏ متّیٰ ۱۰:‏۱۱‏)‏ ما نیز مثل رسولان عیسی باید جستجو و تلاش کنیم تا اشخاصی را بیابیم که مایلند پیام را بشنوند و از کلام خدا تعلیم ببینند.‏ تنها راه یافتن افراد لایق گفت‌وشنودهای متعدد با مردم و توجه دقیق به طرز فکر و برخوردشان با پیام است.‏

۱۲.‏ چگونه می‌توانیم به تدریج به نیازهای روحانی شخصی علاقه‌مند رسیدگی کنیم؟‏

 ^۱۲ اگر شخصی به پیام ملکوت علاقه نشان دهد خوب است کمی در مورد جواب‌ها و همچنین نیاز روحانی وی تفکّر کنیم.‏ اگر مطالبی را که از صحبت‌هایمان با او دستگیرمان شد یادداشت کنیم بهتر می‌توانیم به نیازهای روحانی مختص آن فرد رسیدگی کنیم.‏ و وقتی از او بازدید می‌کنیم باید به دقت به سخنانش گوش دهیم تا بتوانیم در مورد اعتقادات،‏ دیدگاه و همچنین شرایط و اوضاع زندگی‌اش درکی بهتر و دقیق‌تر داشته باشیم.‏

۱۳.‏ چگونه می‌توانیم به نظر شخص در مورد کتاب مقدّس پی ببریم؟‏

^۱۳ چگونه می‌توانیم مردم را ترغیب کنیم تا نظر خود را در مورد کلام خدا به زبان آورند؟‏ در مناطقی که مردم با کتاب مقدّس آشنایی دارند می‌توانیم از آن‌ها بپرسیم:‏ «آیا درک کتاب مقدّس برایتان مشکل است؟‏» اغلب،‏ جواب شخص به این سؤال نکته‌ای به خصوص را در مورد نگرش وی نسبت به امور خدایی آشکار می‌سازد.‏ یک راه دیگر این است که آیه‌ای را برای او بخوانیم و از او بپرسیم:‏ «آیا به نظر شما این نکته منطقی است؟‏» ما هم مثل عیسی می‌توانیم با استفاده از سؤالات دقیق و مشخص نتایجی مطلوب به دست آوریم.‏ با این حال باید جانب احتیاط را حفظ کرد.‏

عیسی سؤالاتی ثمربخش مطرح می‌کرد

۱۴.‏ بدون این که از مردم بازجویی کنیم چگونه می‌توانیم به نظرات و عقاید آن‌ها احترام بگذاریم؟‏

^۱۴ برای نظرات دیگران احترام قائل شویم و باعث خجالت آن‌ها نشویم.‏ در این زمینه نیز از عیسی باید تقلید کنیم.‏ عیسی از مردم بازجویی نمی‌کرد بلکه فقط سؤالاتی مطرح می‌کرد که آن‌ها را به فکر می‌انداخت.‏ عیسی شنونده‌ای صبور بود که پاکدلان را آرامش می‌بخشید و افکار آن‌ها را تسکین می‌داد.‏ (‏ متّیٰ ۱۱:‏۲۸‏)‏ همه نوع اشخاص با عیسی احساس راحتی می‌کردند و به آسانی و راحتی افکار و نگرانی‌های خود را با او در میان می‌گذاشتند.‏ (‏ مَرقُس ۱:‏۴۰؛‏ ۵:‏۳۵،‏ ۳۶؛‏ ۱۰:‏۱۳،‏ ۱۷،‏ ۴۶،‏ ۴۷‏)‏ اگر بخواهیم مردم به پیام علاقه نشان دهند و نظرات خود را در مورد کتاب مقدّس بیان کنند نباید طوری سؤال مطرح کنیم که گویی داریم از آن‌ها بازجویی می‌کنیم.‏

۱۵،‏ ۱۶.‏ چگونه می‌توانیم مردم را تشویق به صحبت در مورد دین کنیم؟‏

^۱۵ علاوه بر مطرح کردن سؤالات مشخص و نتیجه‌بخش،‏ به شیوه‌ای دیگر نیز می‌توانیم مخاطب را تشویق به گفتگو کنیم.‏ می‌توانیم اوّل نکته‌ای جالب برایش مطرح کنیم و بعد به دقت به عکس‌العمل او گوش دهیم.‏ برای مثال،‏ عیسی به نیقودیموس گفت:‏ «اگر کسی از سرِ نو مولود نشود،‏ ملکوت خدا را نمی‌تواند دید.‏» (‏ یوحنّا ۳:‏۳‏)‏ سخنان عیسی چنان کنجکاوی نیقودیموس را برانگیخت که وی نتوانست دل از سخنان عیسی بکَنَد و همچنان به سؤال و جواب با عیسی ادامه داد.‏ (‏ یوحنّا ۳:‏۴-‏۲۰‏)‏ ما هم می‌توانیم به طریقی مشابه مخاطب خود را دعوت به گفت و شنود کنیم.‏

^۱۶ روزبه‌روز به شمار ادیان جدید در کشورهای آفریقایی،‏ اروپای شرقی و آمریکای جنوبی افزوده می‌شود که به سوژه‌ای داغ در میان مردم تبدیل شده است.‏ در چنین مناطقی شاید بتوانیم سر صحبت را بدین طریق با مردم باز کنیم:‏ «فکر نمی‌کنید به وجود آمدن این همه دین و مذهب جدید باعث نگرانی مردم شده است؟‏ من امید دارم روزی همهٔ مردم دنیا در یک دین حقیقی با هم متحد شوند.‏ آیا فکر  می‌کنید این کار امکان‌پذیر است؟‏» با در میان گذاشتن موضوعی در مورد ایمانمان که می‌دانیم باعث تعجب شنونده می‌شود احتمالاً او را ترغیب می‌کنیم نظر و عقایدش را به زبان آورد.‏ اما سؤالات دوجوابی را راحت‌تر می‌توان پاسخ داد تا سؤالات نظری.‏ (‏ متّیٰ ۱۷:‏۲۵‏)‏ سپس صبر کنیم شخص نظرش را در مورد سؤالی که مطرح کرده‌ایم بیان کند و بعد خود ما می‌توانیم سؤالمان را با یک یا دو آیه پاسخ دهیم.‏ (‏ اِشَعْیا ۱۱:‏۹؛‏ صَفَنْیا ۳:‏۹‏)‏ اگر به دقت به واکنش شخص و جواب وی توجه کنیم احتمالاً خواهیم فهمید که مطرح کردن چه موضوعی برای ملاقات بعدی مناسب‌تر است.‏

عیسی به سخنان بچه‌ها گوش می‌داد

۱۷.‏ از کجا می‌دانیم که عیسی به بچه‌ها نیز علاقه داشت؟‏

^۱۷ عیسی نه فقط به بزرگسالان بلکه به خردسالان نیز توجه نشان می‌داد.‏ مثلاً از بازی‌هایی که بچه‌ها در کوچه و خیابان می‌کردند و چیزهایی که در بازی‌هایشان می‌گفتند آگاه بود.‏ بعضی اوقات نیز بچه‌ها را دعوت می‌کرد نزد او بیایند.‏ (‏ لوقا ۷:‏۳۱،‏ ۳۲؛‏ ۱۸:‏۱۵-‏۱۷‏)‏ در میان جمعیتی که به تعالیم عیسی گوش می‌دادند همیشه شمار زیادی بچه دیده می‌شد.‏ یک بار وقتی چندین پسربچه با صدای بلند مسیح را تمجید کردند،‏ عیسی متوجه تمجید آن‌ها شد و با اشاره به گفته‌هایشان نشان داد که با سخنان آن کودکان نبوّت کتاب مقدّس تحقق یافت.‏ (‏ متّیٰ ۱۴:‏۲۱؛‏ ۱۵:‏۳۸؛‏ ۲۱:‏۱۵،‏ ۱۶‏)‏ امروزه نیز پسران و دختران بسیاری هستند که در سنین پایین شاگرد عیسی می‌شوند.‏ حال چگونه می‌توانیم به بچه‌ها کمک کنیم تا ایمان آورند؟‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ چگونه می‌توانید به فرزندتان از لحاظ روحانی کمک کنید؟‏

^۱۸ برای کمک به فرزندتان که شاگرد عیسی شود باید خوب به سخنان او گوش دهید.‏ باید تشخیص دهید چه تفکّراتی در ذهنش هست که ممکن است با راه‌های یَهُوَه مغایرت داشته باشد.‏ صرف‌نظر از آنچه فرزندتان به زبان می‌آورد اوّل باید عکس‌العملی خوب و مناسب از خود نشان دهید.‏ سپس با استفاده از آیه‌ای مناسب طرز فکر یَهُوَه را در مورد آن موضوع برایش توضیح دهید.‏

^۱۹ سؤال مطرح کردن برای بچه‌ها جای خود را دارد.‏ اما بچه‌ها،‏ درست مثل بزرگسالان،‏ دوست ندارند از آن‌ها بازجویی شود.‏ به جای این که مرتب از فرزندتان سؤالات سخت بکنید از خودتان برایش تعریف کنید.‏ مثلاً با توجه به موضوعی که مطرح شده است می‌توانید بگویید که زمانی شما نیز در مورد آن موضوع این طور یا آن طور فکر می‌کردید و دلیلش را نیز برای او توضیح دهید.‏ بعد می‌توانید بپرسید:‏ «آیا تو هم این طور فکر می‌کنی؟‏» جوابی که فرزندتان می‌دهد فرصت خوبی است تا سر صحبت را در مورد نکته‌ای تشویق‌کننده و مفید از کتاب مقدّس باز کنید.‏

در شاگردسازی همیشه از معلّم بزرگ تقلید کنیم

۲۰،‏ ۲۱.‏ چرا باید در کار شاگردسازی شنوندهٔ خوبی هم باشیم؟‏

^۲۰ چه با فرزندمان صحبت می‌کنیم چه با کسی دیگر عاملی مهم را نباید فراموش کنیم؛‏ باید بکوشیم شنونده‌ای خوب باشیم.‏ شنوندهٔ خوب بودن خود یک نوع محبت نشان دادن است.‏ وقتی خوب به سخنان کسی گوش می‌دهیم در واقع فروتنی از خود نشان می‌دهیم چون که با گوش دادن به عقاید و نظرات او احترام می‌گذاریم و ملاحظهٔ حال او را می‌کنیم.‏ پس گوش دادن به شخص مخاطب یعنی توجه دقیق به گفته‌های او.‏

^۲۱ در خدمت موعظه باید به دقت به سخنان مردم گوش دهیم.‏ توجه دقیق به سخنان آن‌ها باعث می‌شود به اطلاعاتی پی ببریم که با کمک آن‌ها می‌توانیم مطالبی را مناسب حال ایشان از کتاب مقدّس مطرح کنیم.‏ سپس با استفاده از روش‌های تعلیم که از عیسی آموخته‌ایم به آن‌ها کمک می‌کنیم در ایمان و معرفت رشد کنند.‏ نهایتاً پاداش این زحمات را درو خواهیم کرد چون که از عیسی مسیح یعنی او که در شاگردسازی بی‌همتا بود تقلید می‌کنیم.‏

چه جواب می‌دهید؟‏

‏• عیسی چگونه شنوندگانش را تشویق می‌کرد افکار و نظرات خود را بیان کنند؟‏

‏• چرا عیسی به جواب‌ها و سخنان کسانی که تعلیم می‌داد گوش می‌داد؟‏

‏• چگونه می‌توانیم به شیوه‌ای ثمربخش سؤالات دقیق مطرح کنیم؟‏

‏• برای کمک روحانی به بچه‌ها چه می‌توانیم بکنیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۵]‏

هنگام موعظه خوب به سخنان مخاطب گوش دهیم

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۶]‏

به تقلید از عیسی به بچه‌ها کمک کنیم در ایمان رشد کنند