Mga Pangunang Punto Gikan sa Basahon ni Haggeo ug Zacarias
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Pangunang Punto Gikan sa Basahon ni Haggeo ug Zacarias
KADTO maoy tuig 520 W.K.P. Napulog unom na ka tuig ang milabay human mapahiluna sa namalik nga mga Hudiyo gikan sa Babilonya ang patukoranan sa templo ni Jehova sa Jerusalem. Apan ang templo wala pa mahuman, ug gidili ang pagtukod niana. Si Jehova nagtudlo kang manalagnang Haggeo ug duha ka bulan sa ulahi, kang manalagnang Zacarias sa pagpahayag sa Iyang mensahe.
Usa ray katuyoan sa mensahe ni Haggeo ug Zacarias: Ang pagdasig sa katawhan nga ipadayon ang pagtukod sa templo. Ang ilang paningkamot milampos, ug ang templo nahuman sulod sa lima ka tuig. Ang mensahe ni Haggeo ug Zacarias mabasa diha sa mga basahon sa Bibliya nga ilang gisulat. Ang basahon ni Haggeo natapos sa 520 W.K.P. ug ang iya ni Zacarias sa 518 W.K.P. Sama kanila, may gipabuhat usab ang Diyos kanato nga kinahanglang matapos sa dili pa laglagon kining presenteng daotang sistema sa mga butang. Kanang buluhatona mao ang pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog tinun-an. Atong tagdon kon sa unsang paagi madasig kita sa mga basahon ni Haggeo ug Zacarias.
“TAGDA SA INYONG KASINGKASING ANG INYONG MGA DALAN”
Sulod sa 112 ka adlaw, si Haggeo nagpahayag ug upat ka makapadasig nga mga mensahe. Ang una mao: “‘Tagda sa inyong kasingkasing ang inyong mga dalan. Tungas kamo sa bukid, ug pagdala kamog kahoy. Ug tukora ang balay, aron ako mahimuot niana ug ako pagahimayaon,’ miingon si Jehova.” (Haggeo 1:7, 8) Ang katawhan misanong gayod niana. Ang ikaduhang mensahe naundan sa saad ni Jehova: “Pun-on ko kining balaya sa himaya.”—Haggeo 2:7.
Ang ikatulong mensahe naghisgot nga si Jehova nag-isip ‘sa katawhan ug sa tanang buhat sa ilang mga kamot’ nga mahugaw tungod kay ilang gipasagdan ang pagtukod sa templo. Apan, kon ilang ipadayon ang pagtukod, si Jehova “magapanalangin” kanila. Sumala sa ikaupat nga mensahe, “laglagon [ni Jehova] ang kusog sa mga gingharian sa kanasoran” ug himoon niyang “usa ka timbre nga singsing” si Gobernador Zorobabel.—Haggeo 2:14, 19, 22, 23.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:6—Unsa ang kahulogan sa pamulong nga “nagainom kamo, apan wala kamo mahubog”? Kini nagpaila nga nihit ang bino. Tungod kay wala sila panalangini ni Jehova, limitado lamang ang suplay niini—dili paigo aron ang usa mahubog.
2:6, 7, 21, 22—Kinsa o unsa ang nagpahinabo sa pag-uyog, ug unsay epekto niini? ‘Giuyog ni Jehova ang tanang kanasoran’ pinaagi sa pagsangyaw sa mensahe sa Gingharian sa tibuok kalibotan. Tungod sa buluhatong pagsangyaw, “ang tilinguhaong mga butang sa tanang kanasoran” nanulod sa balay ni Jehova ug nagpuno niini sa himaya. Sa takdang panahon, si “Jehova sa mga panon” magauyog sa ‘kalangitan ug sa yuta ug sa dagat ug sa mamala nga yuta,’ nga maglaglag sa enterong presenteng daotang sistema sa mga butang.—Hebreohanon 12:26, 27.
2:9—Sa unsang mga paagi nga ang ‘himaya sa ulahi nga balay milabaw nianang sa nauna’? Adunay labing menos tulo ka paagi: ang gidugayon sa paglungtad sa templo, kon kinsa ang nagtudlo didto, ug ang gidaghanon sa mga tawo nga nangadto sa maong templo aron mosimba kang Jehova. Bisag milungtad ug 420 ka tuig ang mahimayaong templo ni Solomon, gikan sa 1027 W.K.P. hangtod sa 607 W.K.P., ang “ulahi nga balay” gigamit sulod sa 580 ka tuig, gikan sa pagkatukod niini sa 515 W.K.P. hangtod sa pagkalaglag niini sa 70 K.P. Dugang pa, ang Mesiyas—si Jesu-Kristo—nagtudlo sa “ulahi nga balay,” ug mas daghang tawo ang nangadto didto aron mosimba sa Diyos kay sa “nauna” nga balay.—Buhat 2:1-11.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:2-4. Dili nato angayng tugotan ang pagsupak sa atong buluhatong pagsangyaw nga mahimong hinungdan nga unahon na nato pagpangita ang atong kaugalingong interes inay ang “pagpangita pag-una sa gingharian.”—Mateo 6:33.
1:5, 7. Maalamon kita kon atong ‘tagdon sa atong kasingkasing ang atong mga dalan,’ o binuhatan, ug palandongon kon unsay epekto sa paagi sa atong pagkinabuhi diha sa atong relasyon sa Diyos.
1:6, 9-11; 2:14-17. Ang mga Hudiyo sa adlaw ni Haggeo naghago alang sa ilang kaugalingong interes apan wala sila makapahimulos niana. Wala sila panalangini ni Jehova tungod kay ilang gipasagdan ang templo. Angay natong unahon ang espirituwal nga mga butang ug mag-alagad sa Diyos nga bug-os kalag. Dili nato angayng kalimtan nga adunahan man kita o dili, ‘ang panalangin ni Jehova mao gayod ang makapadato.’—Proverbio 10:22.
2:15, 18. Si Jehova nag-awhag sa mga Hudiyo nga sukad niadtong adlawa angay nilang isentro ang ilang pagtagad, dili sa ilang kanhing pagpasagad, kondili sa pagtukod pag-usab sa templo. Angay usab natong isentro ang atong pagtagad sa pagsimba sa Diyos sukad karon.
‘DILI PINAAGI SA GAHOM, KONDILI PINAAGI SA AKONG ESPIRITU’
Gisugdan ni Zacarias ang iyang buluhaton ingong manalagna pinaagi sa pag-awhag sa mga Hudiyo sa ‘pagbalik kang Jehova.’ (Zacarias 1:3) Ang walo ka panan-awon nga sunod niyang gihisgotan nagpasalig sa pagpaluyo ni Jehova sa pagtukod pag-usab sa templo. (Tan-awa ang kahon nga “Walo ka Masambingayong Panan-awon ni Zacarias.”) Ang templo mahuman, ‘dili pinaagi sa kasundalohan, ni pinaagi sa gahom, kondili pinaagi sa espiritu ni Jehova.’ (Zacarias 4:6) Ang usa ka tawo nga gitawag ug Turok “magatukod sa templo ni Jehova” ug “mahimong saserdote sa iyang trono.”—Zacarias 6:12, 13.
Ang Bethel nagpadalag mga tawo aron mangutana sa mga saserdote maylabot sa pagpuasa agig paghandom sa pagkapukan sa Jerusalem. Si Jehova miingon kang Zacarias nga ang pagbangotan panahon sa upat ka pagpuasa sa paghandom sa pagkapukan sa Jerusalem pulihan ug “kasadya ug pagmaya ug malipayong kapistahan.” (Zacarias 7:2; 8:19) Ang laing duha ka pahayag naghisgot ug mga paghukom batok sa mga nasod ug sa mini nga mga manalagna, mga tagna bahin sa Mesiyas, ug mensahe sa pagpasig-uli sa katawhan sa Diyos.—Zacarias 9:1; 12:1.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
2:1—Nganong gisukod ug pisi sa usa ka tawo ang Jerusalem? Kini dayag nga nagpaila nga tukoron ang paril palibot sa siyudad ingong depensa niini. Giingnan sa manulonda ang tawo nga padak-an ug panalipdan ni Jehova ang Jerusalem.—Zacarias 2:3-5.
6:11-13—Ang pagpurongpurong ba sa Hataas nga Saserdoteng si Josue nagpasabot nga siya hari ug saserdote? Wala, tungod kay si Josue wala maggikan sa harianong kaliwat ni David. Apan ang pagpurongpurong kaniya naghulagway sa Mesiyas. (Hebreohanon 6:20) Ang tagna maylabot sa “Turok” natuman kang Jesu-Kristo ingong langitnong hari ug saserdote. (Jeremias 23:5) Sama nga si Josue nag-alagad ingong hataas nga saserdote alang sa namalik nga mga Hudiyo diha sa natukod pag-usab nga templo, si Jesus nag-alagad usab ingong Hataas nga Saserdote alang sa matuod nga pagsimba diha sa espirituwal nga templo ni Jehova.
8:1-23—Kanus-a natuman ang napulo ka pahayag nga gihisgotan niining mga bersikuloha? Ang mga pahayag gibungat human sa mga pulong nga “mao kini ang giingon ni Jehova sa mga panon,” nga usa ka pasalig sa Diyos nga hatagan niyag kalinaw ang iyang katawhan. Ang uban niini nga mga pahayag natuman sa ikaunom ka siglo W.K.P., apan kining tanan natuman sukad sa 1919 K.P. hangtod sa atong panahon karon. a
8:3—Nganong gitawag ang Jerusalem nga “siyudad sa kamatuoran”? Sa wala pa malaglag ang Jerusalem sa 607 W.K.P., kini maoy usa ka “malupigong siyudad,” nga gipuy-an sa hiwi nga mga manalagna ug mga saserdote ug sa dili-matinumanon nga mga tawo. (Sofonias 3:1; Jeremias 6:13; 7:29-34) Apan, sa dihang natukod pag-usab ang templo ug ang mga tawo nagmatinumanon na sa ilang pagsimba kang Jehova, ang mga kamatuoran maylabot sa putli nga pagsimba gitudlo didto, ug ang Jerusalem gitawag nga “siyudad sa kamatuoran.”
11:7-14—Unsay kahulogan sa pagputol ni Zacarias sa sungkod nga gitawag ug “Kahimut-anan” ug sa usa nga gitawag ug “Panag-usa”? Si Zacarias gihulagway ingong usa nga gipadala aron ‘sa pagbantay sa panon sa mga karnero nga patyonon’—karnerohong mga tawo nga gidaogdaog sa mga magmamando. Ingong magbalantay, si Zacarias naglandong kang Jesu-Kristo, kinsa gipadala sa Diyos ngadto sa katawhan nga Iyang gipakigsaaran apan ilang gisalikway. Ang pagputol sa sungkod nga “Kahimut-anan” nagpasabot nga taposon na sa Diyos ang pakigsaad sa Balaod nga iyang gihimo uban sa mga Hudiyo ug wala na siyay pag-uyon kanila. Ang pagputol sa “Panag-usa” nagpasabot nga nabugto na ang relasyon sa Juda ug Israel nga gipasukad sa ilang pagsimba kang Jehova.
12:11—Unsa ang “pagminatay sa Hadadrimon sa patag sa walog sa Megido”? Si Haring Josias sa Juda namatay sa dihang nakiggubat siya batok kang Paraon Neko sa Ehipto didto sa “patag sa walog sa Megido,” ug ang iyang kamatayon gihisgotan diha sa “mga awit sa pagbangotan” sulod sa daghang katuigan. (2 Cronicas 35:25) Busa, ang “pagminatay sa Hadadrimon” lagmit nagtumong sa pagbangotan tungod sa kamatayon ni Josias.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:2-6; 7:11-14. Si Jehova malipay ug makig-uli sa usa ka mahinulsolong tawo nga modawat ug disiplina ug mobalik sa pagsimba Kaniya nga bug-os kalag. Sa laing bahin, siya dili mamati sa pagtuaw sa mga tawo nga ‘wala magtagad, nagpadayon pagpagahi sa ilang mga abaga, ug naghimo sa ilang mga igdulungog nga dili-masanongon’ sa iyang mensahe.
4:6, 7. Walay babag sa pagtukod pag-usab sa templo nga dili mabuntog sa espiritu ni Jehova. Ang bisan unsang problema nga atong maatubang samtang nag-alagad sa Diyos mahimong mabuntog pinaagi sa pagbaton ug pagtuo kang Jehova.—Mateo 17:20.
4:10. Ubos sa pagtultol ni Jehova, nahuman ni Zorobabel ug sa iyang katawhan ang templo sumala sa hataas nga mga sukdanan sa Diyos. Ang dili-hingpit nga mga tawo makapahiuyon gayod sa ilang kinabuhi sa hataas nga mga sukdanan sa Diyos.
7:8-10; 8:16, 17. Aron uyonan ni Jehova, kinahanglang magpakita kitag hustisya, mahigugmaong-kalulot, kaluoy, ug magmatinud-anon sa usag usa.
8:9-13. Si Jehova magapanalangin kanato kon ‘lig-on ang atong mga kamot’ sa pagbuhat sa buluhaton nga iyang gihatag kanato. Kana nga mga panalangin naglakip sa kalinaw, kasegurohan, ug pagkahimong hamtong sa espirituwal.
12:6. Kadtong nagapanguna sa katawhan ni Jehova angayng ‘mahisama sa nagkalayo nga sulo,’ o dasig kaayo.
13:3. Kinahanglan nga ang atong pagkamaunongon sa Diyos labaw kay sa atong pagkamaunongon sa mga tawo, bisan unsa pa nato sila ka suod.
13:8, 9. Daghan ang mga apostata nga gisalikway ni Jehova—dos-tersiya sa katawhan sa yuta. Usa lamang ka bahin ang gilunsay pinaagi sa kalayo. Sa atong adlaw, ang Kakristiyanohan, nga maoy kinabag-an sa nag-angkong mga Kristohanon, gisalikway ni Jehova. Ang dinihogang mga Kristohanon, nga usa ka gamayng grupo, mao lamang ang ‘nagtawag sa ngalan ni Jehova’ ug nagtugot sa Diyos sa paglunsay kanila. Sila ug ang ilang mga isigka-magtutuo nagpamatuod nga sila dili mga Saksi ni Jehova sa ngalan lamang.
Nadasig nga Magmasiboton
Unsay epekto sa mensahe ni Haggeo ug Zacarias kanato karon? Sa dihang atong palandongon kon sa unsang paagi nadasig ang mga Hudiyo sa pagtukod pag-usab sa templo, dili ba madasig usab kita nga magmasiboton sa pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog tinun-an?
Si Zacarias nagtagna nga ang Mesiyas moabot nga “nagsakay sa usa ka asno,” budhian baylo sa “katloan ka pirasong plata,” ug hampakon, ug siya nagtagna usab nga ang ‘panon magkatibulaag.’ (Zacarias 9:9; 11:12; 13:7) Ang pagpalandong sa katumanan sa mga tagna ni Zacarias bahin sa Mesiyas dako kaayog epekto sa atong pagtuo! (Mateo 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Makapalig-on gayod kini sa atong pagsalig sa Pulong ni Jehova ug sa iyang mga tagana alang sa atong kaluwasan.—Hebreohanon 4:12.
[Footnote]
a Tan-awa ang Bantayanang Torre, Enero 1, 1996, panid 9-22.
[Kahon sa panid 11]
WALO KA MASAMBINGAYONG PANAN-AWON NI ZACARIAS
1:8-17: Kini nagpasalig nga mahuman ang templo ug nagpakita nga panalanginan ang Jerusalem ug ang ubang mga siyudad sa Juda.
1:18-21: Kini nagsaad nga laglagon ang ‘upat ka sungay nga nagpatibulaag sa Juda,’ buot ingnon, ang tanang kagamhanan nga supak sa pagsimba kang Jehova.
2:1-13: Kini nagpasalig nga padak-an ang Jerusalem ug si Jehova mahimong “usa ka paril nga kalayo sa tibuok palibot”—usa ka depensa niini.
3:1-10: Kini nagpakita nga ang pagsupak sa pagtukod sa templo gipaluyohan ni Satanas ug nga si Josue, ang Hataas nga Saserdote, giluwas ug gihinloan sa iyang mga sala.
4:1-14: Kini nagpasalig nga mabuntog ang samag-bukid nga mga babag ug mahuman ni Gobernador Zorobabel ang pagtukod sa templo.
5:1-4: Kini nagtunglo sa mga mamumuhat ug daotan nga wala kasiloti.
5:5-11: Kini nagtagna nga malaglag ang mga daotan.
6:1-8: Kini nagsaad nga ang mga manulonda magtaganag giya ug proteksiyon.
[Hulagway sa panid 8]
Unsay katuyoan sa mga mensahe ni Haggeo ug Zacarias?
[Hulagway sa panid 10]
Sa unsang paagi ang mga nagapanguna sa katawhan ni Jehova ‘nahisama sa nagkalayo nga sulo’?