Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Malaki sebrã tags-kãsemse

A Malaki sebrã tags-kãsemse

A Zeova Gomdã vɩɩme

A Malaki sebrã tags-kãsemse

B SẼN lebg n me Zerizalɛm wẽnd-doogã n sa yɩɩda yʋʋm 70. Zʋɩf rãmbã sẽn da tar zood ning ne Wẽnnaamã wa n tara sãang n dabda. Baa maan-kʋʋdbã meng wa n lebga zãmb rãmba. Ãnda n na n sõng Zʋɩf rãmbã tɩ b bãng tɩ b sãamda zood ning b sẽn tar ne a Zeova wã, la a sõng-b tɩ b lebs n zems ne-a yɛsa? Yaa no-rɛɛs a Malaki la a Zeova bobl tʋʋm-kãngã.

Wẽnnaam kɩtame t’a Malaki gʋls seb-kãngã sẽn yaa Biiblã babg ning sẽn gʋls ne hebre wã yaoolem sebrã. A togsa a Zeova sẽn yeel t’a togs koees ninsã ne raoodo. D sã n bʋgsd a Malaki bãngr-gomdã zug neere, na n sõng-d lame tɩ d segl d mens a n gũ a Zeova “daar ning sẽn sek rabeema.” Yaa daar-n-kãng la a Zeova na n sãam dũni kãngã.—Malaki 3:23.

MAAN-KƲƲDBÃ KƖTAME “TƖ NEB WƲSG KONGE”

(Malaki 1:1–2:17)

A Zeova kɩtame tɩ Israɛll nebã bãng t’a sũur pa noom ne-b ye. A wilgame t’a ra nong-b lame. La maan-kʋʋdbã paooga a Zeova yʋʋrã. Wãn to? B ra zãada ‘rɩ-rẽgd n kolgd tẽn-kugrã’ la b rɩkd ‘rũms sẽn yaa zoens bɩ bãad rãmb n maand maando.’—Malaki 1:2, 6-8.

Maan-kʋʋdbã kɩtame ‘tɩ neb wʋsg kong n bas Tõogã.’ Nebã ra pa togsd taab sɩd ye. Kẽer peega bu-zẽms kamb n maan b pagba. Neb a taab me zãmba b pagb b sẽn da peeg b bi-bɩɩlem wakate. —Malaki 2:8, 10, 11, 14-16.

Sogsg b sẽn leoke:

2:2—Wãn to la a Zeova kɩt tɩ maan-kʋʋdb nins sẽn da pa tũud a Tõogã bark lebg wẽnga? A Zeova kɩtame tɩ bark ning maan-kʋʋdbã sẽn da bõosdã toeem n yɩ kãab wẽnga.

2:3—B sẽn yeel tɩ b na n bola maan-kʋʋdbã nens ne bĩndã võor yaa bõe? A Moiiz Tõogã ra wilgame tɩ b segd n yiisa rũng ning b sẽn tall n maan maoongã bĩnd sikã pʋgẽ n yõoge. (Maankʋʋre 16:27) Wẽnnaam sẽn yet t’a n na n bola maan-kʋʋdbã nens ne bĩndã, rat n yeelame t’a zãgsa maoongã la t’a pa nong neb nins sẽn kʋ maoongã me ye.

2:13—Yaa ãnd dãmb nin-tãm n da pid a Zeova tẽn-kugrã? Yaa pagb nins sẽn da wat wẽnd-doogẽ wã n togsd a Zeova b sũur yɛl la b kot a sõngrã nin-tãm. Bõe n kɩt tɩ b sũy ra sãam woto? B sɩdbã maana zãmb n paam sor n kao b kãadmã, n lebs n peeg bu-zems pʋg-bɩɩse.

Zãmsg tõnd yĩnga:

1:10. Maan-kʋʋdb nins sẽn da rat tɩ nebã kõ-b bũmb tɩ b yaool n maan maandã maand ra pa tat a Zeova yam ye. Nin-kãens ra kɩtdame tɩ nebã yaood-ba, b sẽn da widgd tẽn-kugrã zug bugmã la b pagd kʋɩlensã yĩng menga. D sẽn maand a Zeova raabã la d moond koɛɛgã segd n yɩɩ d sẽn nong-a la d nong nebã me yĩnga. Pa segd n yɩ ligd raab yĩng abada!—Matɩe 22:37-39; 2 Korẽnt dãmba 11:7.

1:14; 2:17. A Zeova kisa neb nins sẽn pa tũud-a ne pʋ-peelmã.

2:7-9. Neb nins sẽn tar zu-noog n zãmsd neb a taabã tigingã pʋgẽ wã segd n modgame tɩ b sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã zems ne Wẽnnaam Gomdã, la zems ne tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã sɛb sẽn yet bũmb ninsã.—Luk 12:42; Zak 3:11.

2:10, 11. A Zeova baoodame tɩ neb nins sẽn tũud yẽ wã tũ a sẽn sagl-b tɩ b sã n na n kẽ kãadem, segd n yɩɩ ne “ned sẽn tũud Zusoabã bala.”—1 Korẽnt dãmba 7:39.

2:15, 16. Pʋg-sɩd sẽn tũud a Zeova segd n gũusame n da wa sãam kaool ning a sẽn maan ne a pagã a bi-biilem wakatã ye.

‘YÃMB SẼN BAOOD ZUSOAB NINGÃ NA N WAA A ROOGÃ PƲGẼ’

(Malaki 3:1–24)

“Yãmb sẽn baood Zusoab ningã [a Zeova] na n waa bãmb doogã pʋgẽ tao-tao, la kaoolã koɛɛg soab [a Zezi Kirist] yãmb sẽn data watame.” Wẽnnaam “na n kolga yãmb [a nin-buiidã] n kao bʋʋdo,” la a yɩ yel-wẽn-maandb buud fãa kaset soaba. Sẽn paase, “b gʋlsa sebr Zusoaba nengẽ neb nins sẽn zoet bãmb la b waoogd bãmb yʋʋra tẽegr yĩnga.”—Malaki 3:1, 3, 5, 16.

Raar ning sẽn “yaa wa bugmã” watame n na n sãam neb nins sẽn maand wẽngã. Nand tɩ ra-kãng ta, no-rɛɛs la b na n tʋm t’a wa kɩt “tɩ kamb ne b ba rãmb le nong taaba.”—Malaki 3:19, 23, 24.

Sogsg b sẽn leoke:

3:1-3—Wakat bʋg la “Zusoab ning b sẽn da baoodã,” la “kaoolã koɛɛg soabã” wa wẽnd-doogẽ wã? La b sẽn deng n tʋm-a soabã yaa ãnda? Yɩɩ yʋʋmd 33 Nizã rasem 10 la a Zeova wa a roogã pʋgẽ n yɩlg-a. Pa rat n yeel t’a Zeova sɩd waa a roogã pʋgẽ a toor ye. A tʋma neda. Yaa daar-n-kãng la a kɩt t’a Zezi kẽ wẽnd-doogẽ wã n dig lɛɛbdbã. (Mark 11:15) Rẽ tɩ yaa yʋʋm a tãab la pʋɩ-sʋk b sẽn zae a Zezi t’a na n wa lebg rĩmã. Woto me, a Zezi sẽn deeg a naamã tɩ yʋʋm a tãab la pʋɩ-sʋk poore, wõnda yẽ ne a Zeova waa tẽng zug wẽnd-doog ning sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ, n mik t’a Zeova nin-buiidã rata yɩlgre. A Zezi wakatẽ wã, yɩɩ a Zãmbatiis la b sẽn tʋm t’a reng taoor n wilg Zʋɩf rãmbã t’a Zezi watame wã. Nand t’a Zeova le wa a tẽng zug wẽnd-doog ning sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ, b tʋma tʋm-tʋmd t’a reng taoor n wilg rẽ. Sẽn sɩng ne yʋʋmd 1880 wã, neb sull sẽn da yaa Biiblã zãmsdb sɩngame n sõngd nebã tɩ b bãngd Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ninsã.

3:10—Rẽ yĩnga pĩnd piig-pʋɩɩrã ne rɩk f meng n kõ a Zeova wã yaa a yembr bɩ? A Zezi maoongã kɩtame t’a Moiiz Tõogã tũub pa tɩlae ye. Dẽnd pa tɩlae tɩ d pʋɩ d ligdã zĩis piig n yãk a ye n kõ a Zeova ye. La baasgo, bũmb n be rũndã-rũndã n makd piig-pʋɩɩrã. (Efɛɛz rãmba 2:15) Piig-pʋɩɩrã ne rɩk f meng n kõ wã pa a ye ye. B ra segd n kõo piig-pʋɩɩrã yʋʋmd fãa, la yaa vugr la d rɩkd d meng n kõ a Zeova n deeg lisgu, wakat fãa yĩngã. Rẽ tɛka, bũmb nins fãa d sẽn tarã yaa a Zeova n so. La baa ne rẽ fãa, a kõ-d-la sor tɩ d tõe n dɩk d sẽn tar bũmb ninsã n tʋm a tʋʋmdã, tɩ yaa wa d sẽn kõt piig-pʋɩɩrã. D kõta d sẽn tarã tɩ zems ne tõnd yɛlã sẽn yaa to-to wã, la d sẽn tagsd d sũur pʋgẽ n na n kõ. D sẽkã, d pãngã la d laogã d sẽn tar n moond koe-noogã la d maand karen-biisã naaga bũmb nins d sẽn kõt a Zeova wã pʋgẽ. Sẽn paas me, tigissã kẽnde, saam-biis nins sẽn pa tar laafɩ wã la sẽn kʋʋl-bã kaagre, la d nug bũmb d sẽn kõt n sõngd tũudum hakɩkã naaga piig-pʋɩɩrã.

3:21—B sẽn yeel tɩ sẽn tũud-b a Zeova wã na n ‘taba nin-wẽnsã ne b nao wã’ rat n yeelame tɩ bõe? Wẽnnaam nin-buiidã sẽn be tẽngã zugã pa na n sɩd ‘tab nin-wẽnsã ne b nao’ ye. Rat n yeel tɩ b pa na n sõng n sɩbg nin-wẽnsã ye. Gom-kãngã rat n wilgame bal tɩ neb nins sẽn be tẽng zug n tũud a Zeova wã na n naag n kɩdma sũ-noog ne b sũy fãa, a Sʋɩtãan dũniyã sãangã poore.—Yɩɩl Sõamyã 145:20; Wilgri 20:1-3.

3:22—Bõe yĩng tɩ d segd n ‘tẽeg a Moiiz Tõogã’ yelle? A Moiiz Tõogã tũub ye pa tɩlae ne kiris-nebã ye. La baa ne rẽ, Tõogã “yaa bõn-neeb sẽn wat maasem.” (Hebre dãmba 10:1) Dẽnd d sã n ket n karemd Tõogã la d bʋgsd a zug neere, d na n bãnga bũmb nins sẽn gʋls be wã sẽn pids to-to. (Luk 24:44, 45) Sẽn paase, bũmb kẽer sẽn be Tõogã pʋgẽ makda saasẽ yɛla. D sã n dat n wʋm b sẽn zãmsd kiris-nebã bũmb ninsã la b sẽn tar manesem ninsã võore, d segd n zãmsa Tõogã.—Hebre dãmba 9:23.

3:23, 24—No-rɛɛs a Eli makda ãnda? B ra pĩnd n togsame t’a Eli na n kɩtame tɩ nin-buiid ye segl b mense. A Zezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a wilgame tɩ a Zãmbatiis makda a “Eli.” (Matɩe 11:12-14; Mark 9:11-13) Nand t’a Zeova “daar ning sẽn sek rabeema” wa, a tʋma neb sull sẽn makd a Eli. Rũndã-rũndã, yaa “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” n makd a Eli. (Matɩe 24:45) Nin-kãensã sẽn yaa neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã tʋmda wʋsg n sõngd neb tɩ b leb n paamd zood ne b Ba a Wẽnnaam.

Zãmsg tõnd yĩnga:

3:10. D sã n tũud a Zeova ne laas-laase, d kongda a barkã.

3:14, 15. Maan-kʋʋdbã sẽn da pa kõt mak-sõngã yĩnga, Zʋɩf rãmbã wa n pa le nand a Zeova tʋʋmdã ye. Neb nins sẽn lʋɩt taoor kiris-neb tigingã pʋgẽ wã segd n kõta mak-sõngo.—1 Pɩɛɛr 5:1-3.

3:16. A Zeova kɩtdame tɩ b gʋlsd neb nins sẽn zoet yẽ la b sakd-a wã yʋy sebr pʋgẽ. A tẽra b yelle, la a na n kogl-b-la wakat ning a sẽn na n sãam a Sʋɩtãan dũni wẽngã. Dẽnd d fãa segd n modg n kell n sakda Wẽnnaam wakat fãa.—Zoob 27:6.

3:19. A Zeova sã n na n kao nebã bʋʋd daare, ‘yẽgã la wilã’ na n yɩɩ bũmb a ye, rat n yeel tɩ kom-bõonegã ne b roagdbã bʋʋd na n yɩɩ a yembre. Kamb nins sẽn pa mi-b b nensã põsg bee ne b roagdbã. Woto yĩnga, kiris-neb nins sẽn yaa roagdbã segd n modga wʋsg n bao Wẽnnaam lohorem la b tall yʋ-noog Wẽnnaam nengẽ.—1 Korẽnt dãmba 7:14.

“Zoe Wẽnnaam”

Ãnd n na n põs a Zeova “daar ning sẽn sek rabeema” sasa? (Malaki 3:23) A Zeova yeela woto: “La ne yãmb sẽn zoet mam yʋʋrã, tɩrlem na n zẽka wa sõ-bɩɩmd t’a vẽenem wa ne laafɩ yãmb yĩnga. La yãmb na n yɩɩ wa nag-bi sẽn yi n zoet n kɩdemdẽ.”—Malaki 3:20.

La a Zezi Kirist sẽn yaa ned ning sẽn na n kɩt tɩ tɩrlem zẽk wa sõ-bɩɩmdã na n vẽnega neb nins sẽn zoet-b Wẽnnaamã tɩ b paam a lohorem. (Zã 8:12) Nin-kãensã na n paama b “bãas tɩɩm” me, rat n yeel tɩ b na n paama zood hakɩk ne Wẽnnaam masã tɛka, la b wa paam n kẽ dũni paalg bãas sẽn pa na n le zĩnd pʋgẽ. (Wilgri 22:1, 2) B sũyã sẽn na n yɩ noogã yĩngã, b na n zoet n kɩdemda “wa nag-bi.” D fãa sẽn tar saag-kãngã wã, bɩ d tũ rĩm a Salomo sẽn sagl-d woto wã: “Zoe Wẽnnaam la f sak bãmb tõodo. Tɩ bõe, ninsaal fãa tog n maana woto.”—Koɛɛg Soaba 12:13.

[Foto, seb-neng 28]

No-rɛɛs a Malaki ra tũuda Wẽnnaam ne yẽesem la ne a sũur fãa

[Foto, seb-neng 31]

D sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã segd n zemsa ne Biiblã sẽn yetã

[Foto, seb-neng 31]

Sẽn tũud-b a Zeova wã modgdame n pa sãamd b kãadmã kaool ye