Kun Ano an Ihinuhula ni Jehova Naootob

“AKO an Dios asin mayo na nin ibang Dios, ni siisay man na kabaing ko; an Saro na nagpapaisi kan mangyayari sa huri poon pa sa kapinonan, asin kan mga bagay na dai pa nahahaman poon pa kan suanoy.” (Isaias 46:9, 10) Iyan an sabi ni Jehova, an saro na makakahula nin daing kasalasala kan ngapit.

Aram kan gabos na an tawo mayo nin kakayahan na maghula nin daing kasalasala dapit sa ngapit. Kun siring, an katunayan na an Biblia sarong libro nin hula maninigong magpahiro sa gabos na naghahanap kan katotoohan na siyasaton an pagsabi kaiyan na an Dios an autor kaiyan. Estudyaran niato an nagkapirang hula sa Biblia na naotob na.

Suanoy na mga Sibilisasyon

Ihinula nin Dios na an Babilonya permanenteng lalaglagon asin na an Edom, Moab, asin Amon lalaglagon man sagkod lamang. (Jeremias 48:42; 49:17, 18; 51:24-26; Abdias 8, 18; Sofonias 2:8, 9) An pagkawara kan mga banwaan na ini bilang napapalaen na mga nasyon nagpapatunay sa pagigin daing kasalasala kan makahulang Tataramon nin Dios.

Siempre, an saro puedeng makiargumento na an siisay man puedeng maghula na pag-abot nin panahon dai na maeksister an sarong nasyon, gurano man kapoderoso kaiyan. Alagad dai iniintindi kan argumentong iyan an mahalagang marhay na katotoohan na an Biblia nagtatao nin dugang pang mga detalye. Halimbawa, nagtatao iyan nin mga detalye kun paano man nanggad mabagsak an Babilonya. Ihinula kan Biblia na sasakopon kan mga Medo an siudad, na si Ciro an mamomoon sa nananakyadang mga soldados, asin na mamamara an mga salog na nagseserbing pangdepensa kan siudad.—Isaias 13:17-19; 44:27–45:1.

Bakong sa gabos na kamugtakan ihinula kan Biblia na an nasakop na nasyon o mga tawo dai na maeksister sagkod lamang. Sa kabaliktaran, sa paghula manongod sa pagbagsak kan Jerusalem paagi sa mga Babilonyo, sinabi nin Dios na an siudad na iyan makakaeksperyensia nin pagbabalik sa dati, sa ibong kan palakaw nin Babilonya na nungkang pagpatalingkas sa mga bihag kaiyan. (Jeremias 24:4-7; 29:10; 30:18, 19) Naotob ini, asin an henerasyon nin mga Judio padagos na nag-eksister bilang sarong napapalaen na banwaan sagkod sa panahon na ini.

Dugang pa, ihinula ni Jehova na an Egipto mabagsak  bilang pambilog na kinaban na kapangyarihan alagad “pagkatapos kaiyan eerokan sia nin siring sa mga aldaw kan suanoy.” Pag-abot nin panahon, an suanoy na kapangyarihan na ini ‘magigin hamak na kahadean.’ (Jeremias 46:25, 26; Ezequiel 29:14, 15) Nagin totoo man ini. Dugang pa, ihinula ni Jehova na papabagsakon an Grecia bilang sarong pambilog na kinaban na kapangyarihan, alagad nungka niang sinabi na an nasyon na ini dai na maeksister. Ano an manonodan niato sa pagkawara kan mga sibilisasyon na ihinula ni Jehova na mapapara asin sa pag-eksister kan ibang sibilisasyon na dai nia ihinula an arog kaiyan na kaaabtan? Manonodan niato na an Tataramon nin Dios igwa nin totoo asin masasarigan na hula.

Makangangalas na Detalye

Arog kan nasambitan sa enotan, si Jehova nagtao nin dakol na detalye mapadapit sa paagi kan pagbagsak kan Babilonya. Kaagid kaiyan, sa paghula kan pagbagsak kan Tiro, sinabi kan libro nin Ezequiel na an mga gapo, kahoy na pangkana (woodwork), asin kabokabo kaiyan ibubugtak “sa mismong tahaw kan tubig.” (Ezequiel 26:4, 5, 12) An hulang ini naotob kan 332 B.C.E. kan ipagamit ni Alejandrong Dakula sa saiyang hukbo an mga kagabaan kan nasakop na mayor na parte kan siudad tanganing magtogdok nin tinampo pasiring sa islang parte kan Tiro, na nasakop man kan panahon na iyan.

An hula na nakarekord sa Daniel 8:5-8, 21, 22 asin 11:3, 4 nagtatao man nin kahangahangang mga detalye mapadapit sa pambihira kapoderosong “hade kan Grecia.” An namamahalang ini magagadan mantang nasa alitoktok kan saiyang kapangyarihan, asin an saiyang kahadean pagbabarangabangaon sa apat alagad bakong kan mga gikan sa linahe nia. Pakalihis nin labing 200 na taon pagkatapos na isurat an hulang ini, si Alejandrong Dakula nagin an poderosong hadeng iyan. Sinasabi sa sato kan sekular na kasaysayan na sia nagadan na dai pa napapanahon asin na sa kahurihurihi an saiyang imperyo binarangabanga kan apat na heneral nia—na bakong mga gikan sa linahe nia.

Hinihingako nin mga kritiko na siertong isinurat an hulang ini pagkatapos kan aktuwal na  pangyayari. Pero, helinga giraray an pagkasaysay na sinitar sa enotan sa libro nin Daniel. Kun mamansayon sa punto de vista nin hula, pambihira an mga detalye kaiyan. Alagad kun mamansayon na kasaysayan an soboot hula, bako daw na garo baga kulang nanggad nin detalye? Kun an sarong impostor na nabuhay pagkatapos ni Alejandro nagmamaigot na pahangaon an mga parabasa sa soboot hula, taano ta dai nia iniba an punto na ensegida pagkagadan ni Alejandro, poprobaran kan duwa sa saiyang mga aking lalaki na magin hade alagad aasasinaron sinda? Taano ta dai nia sinambit na maagi an mga dekada bago maeestablisar kan apat na heneral an saindang sadiri sa manlaenlaen na parte kan imperyo ni Alejandro? Sa katunayan, taano ta dai nia sinambit an ngaran kan poderosong hade asin kan apat niang heneral?

An paghihingako na an hula sa Biblia isinurat pagkatapos kan aktuwal na pangyayari sarong haloy na alagad dai napapatunayan na alegasyon kan mga naniniwala na imposible an paghula sa mga mangyayari sa ngapit mantang dai pa ninda nasisiyasat an ebidensia. Huling nagsasayuma sindang akoon an Biblia bilang Tataramon nin Dios, napipiritan sindang magpaliwanag kan gabos basado sa punto de vista sana nin tawo. Minsan siring, madonong na ipinasabong nin Dios an tamang-tama sanang detalye sa hula tanganing patunayan an pagigin autor nia kaiyan. *

An mga hula sa Biblia puedeng magpakosog kan saindong pagtubod kun tatawan nindo nin panahon na horophoropon an espesipikong mga hula asin an mga kaotoban kaiyan. Taano ta dai pag-adalan an mga hula sa Biblia? An mga tsart sa pahina 343 sagkod 346 kan librong “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” puedeng makatabang sa saindo sa bagay na iyan. * Kun susunodon nindo an suhestion na ini, gibohon nindo an proyektong iyan nin pag-adal na may pasohan na pakosogon an saindong pagtubod. Dai maghidali, na garo baga an katuyohan sana iyo an mabasa iyan. Imbes, mapag-apresyar na horophoropon an katunayan na ano man an ihinuhula ni Jehova, iyan daing kasalasala na naootob.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon/Ritrato sa pahina 24]

MGA PRINSIPYO SA PAMUMUHAY

Uya an saro pang punto de vista na dapat horophoropon. An Dios na daing kasalasala nanggad na naghula manongod sa pagbangon asin pagbagsak kan pambilog na kinaban na mga kapangyarihan iyo man an Gikanan kan mga prinsipyo sa Biblia sa pamumuhay. An nagkapira sa mga ini iyo an:

Aanihon mo an saimong itinanom.—Galacia 6:7.

Igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako.—Gibo 20:35.

An kaogmahan nakadepende sa pagpanigo sa espirituwal na mga pangangaipo.—Mateo 5:3.

Kun an mga prinsipyong ini iaaplikar nindo sa saindong buhay, makakasierto kamo na magigin totoo iyan sa saindo.

[Mga Ritrato sa pahina 22, 23]

Ihinula kan Tataramon nin Dios an permanenteng katapusan kan mga sibilisasyon na ini . . .

EDOM

BABILONYA

. . . alagad bako kan mga ini

GRECIA

EGIPTO

[Credit Lines]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Retrato kan WHO na kinua ni Edouard Boubat

[Ritrato sa pahina 23]

Alejandrong Dakula