Skip to content

Skip to table of contents

Tomadiho Momokanina Ia Gimaia

Tomadiho Momokanina Ia Gimaia

Edia Abidadama Tohotohoa

Tomadiho Momokanina Ia Gimaia

ELIA ia itaia taunimanima momo be Karamele Ororona dekenai idia daekau. Daba ena diari ia hedinarai matamaia dainai, ia be taunimanima edia toana ia itaia namonamo diba. Lagani toi mai kahana lalonai unai tano dekenai doe ia vara dainai taunimanima be idia hitolo bada.

Unai taunimanima huanai idia raka taudia be Bala ena peroveta taudia 450​—idia hekokoroku bona Iehova ena peroveta tauna Elia idia inai henia. Ena be Kwini Iesebele ese Iehova ena hesiai taudia momo ia hamasea, to Elia be ia gini goada bona Bala ia tomadiho henia lasi. To, Elia do ia gini goada ela bona edena negai? Reana Bala ena peroveta taudia idia laloa Elia be do ia moru. (1 King Taudia 18:​3, 19, 20) Idia huanai King Ahaba be ena kariota amo ia mai danu. Ia be Elia ia ura henia lasi.

Elia be hoa karana ta do ia itaia. Unai dina dekenai, taunimanima namodia bona taunimanima dikadia huanai be kara ta do ia vara, guna bamona lasi. Dina ia daekau lalonai Elia ena hemami be edena bamona? Reana ia gari badina ia be “taunimanima sibona, ita bamona.” (Iamesi 5:​17) Ita diba gauna be inai: Elia be sibona bona ia idia hagegea taudia be abidadama lasi taudia, edia aposteit king, bona taunimanima idia alaia pris taudia.​​—1 King Taudia 18:22.

To, dahaka dainai Israela taudia dekenai unai dika ia vara? Unai sivarai amo dahaka oi dibaia? Baibel ese ita ia hagoadaia Dirava idia badinaia taudia edia sivarai ita stadilaia bona edia “abidadama” ita tohotohoa totona. (Heberu 13:7) Mani Elia ena haheitalai ita itaia.

Dika Ia Bada Daekau

Israela taudia dekenai, Iehova tomadiho henia karana be kara hereadaena. To Elia ena mauri ibounai lalonai, ia itaia unai tano ai taunimanima be Iehova tomadiho henia karana idia dadaraia. Lagani momo lalonai, Israela taudia be idia daradara​​—idia be tomadiho momokanina o tomadiho koikoina do idia abia hidi, eiava idia be Iehova Dirava do idia tomadiho henia eiava edia tano kahirakahira idia noho besedia edia kaivakuku do idia tomadiho henia. Elia ena nega ai, unai hekwakwanai be ia bada daekau.

King Ahaba be Iesebele​​—Sidono ena king ena natuna kekenina​​—ia adavaia. Iesebele ia ura Israela tanona dekenai Bala tomadiho henia karana do ia habadaia bona Iehova tomadiho henia karana do ia koua. Ahaba be ena adavana ena hereva ia abia dae. Unai dainai, Ahaba ese Bala ena dubu ta bona boubou patana ta ia karaia bona Ahaba be Bala tomadiho henia karana ia gunalaia. King Ahaba ese Iehova ena lalona ia hahisia bada.​​—1 King Taudia 16:​30-​33. *

Dahaka dainai Bala tomadiho henia karana be dika momokani? Unai kara ese Israela taudia momo edia lalona ia veria Dirava momokanina idia rakatania totona. Unai tomadiho lalonai kara gageva bona ala-ala be bada. Danu, dubu lalonai idia noho tatau bona hahine be matabodaga karadia idia karaia, bona natudia bouboulaia karana be bada. Iehova be unai kara ia itaia dainai Elia ia siaia. Ia ese Ahaba do ia hamaoroa doe do ia vara ela bona Dirava ena peroveta tauna ese unai metau ena dokona negana do ia harorolaia. (1 King Taudia 17:1) Lagani haida idia hanaia vadaeni bona hari Elia be Ahaba dekenai ia hedinarai lou, ia hamaoroa namona be taunimanima bona Bala ena peroveta taudia be Karamele Ororona ai do idia haboua.

Hari inai negai unai ena anina be dahaka? Reana haida idia gwau Bala tomadiho henia karana ena sivarai be anina lasi, badina hari ita be Bala ena dubu bona boubou patadia ita itaia lasi. To unai idaunegai sivaraina be mai anina bada. (Roma 15:4) Taunimanima be Atai Momokani Diravana sibona lasi, to biaguna idauidau idia hesiai henia diba, a? Oibe, bema taunimanima be edia mauri lalonai Iehova idia abia hidi lasi to moni, dagi bada, moale karadia, matabodaga karadia, eiava dirava ma haida idia abia hidi, unai be edia biaguna. (Mataio 6:​24; Roma 6:​16) Unai dainai, ita gwau diba Bala tomadiho henia karana be hari ia noho danu. Iehova bona Bala huanai ia vara karana ese ia hahedinaraia, Dirava momokanina ita abia hidi bona ita hesiai henia be maoro.

“Laloa Rua” Dalana

Karamele Ororona ena atai amo oi be Israela ibounai oi itaia namonamo diba​​—anina be Kisona Sinavai, Davara Badana (Meditereinien Davarana), bona Lebanona ena not kahanai idia noho ororodia oi itaia diba. * To dina ia daekau neganai, gabu ena toana be namo lasi. Iehova ese guna Aberahamo ena natuna bona tubuna dekenai ia henia tano namona dekenai be gau ta ia tubu lasi. Dina ena siahu be bada herea bona Dirava ena taunimanima edia kavakava karadia dainai, unai tano ia dika! Unai taunimanima idia hebou neganai, Elia be idia dekenai ia lao bona ia hamaorodia: “Laloa rua ena dala dekenai do umui noho, ela bona edena negai? Bema Lohiabada be Dirava, ia dekenai do umui tomadiho, to bema Bala be Dirava, ia dekenai do umui tomadiho.”​​—1 King Taudia 18:21.

Dahaka dainai Elia ia gwau, “laloa rua ena dala dekenai do umui noho”? Taunimanima idia laloparara lasi edia vairanai be tomadiho karadia rua idia noho​​—idia be Iehova do idia tomadiho henia eiava Bala do idia tomadiho henia. Idia laloa unai dirava ruaosi idia abia hidi be kerere lasi​​—hegeregere edia kara dikadia amo Bala idia hamoalea bona Iehova Dirava ena heduru idia noia diba. Reana idia laloa Bala be edia aniani bona animal do ia hanamoa, bona Iehova be tuari lalonai idia do ia gimaia. (1 Samuela 17:45) Idia be inai hereva momokani badana​​—hari inai negai momo ese idia laloa bada lasi herevana​​—idia laloaboio: Dirava ia ura lasi taunimanima ese Ia bona dirava ma ta be nega tamona idia tomadiho henia. Iehova ia ura, taunimanima be Ia sibona idia tomadiho henia. Iehova ia badu bema Ia bona dirava ma ta be nega tamona ita tomadiho henia!​​—Esodo 20:5.

Unai Israela taudia be idia “laloa rua”​​—tau ta be ia ura dala rua dekenai nega tamona ia raka bamona. Hari inai negai, momo be unai bamona kerere idia karaia, hegeregere Iehova tomadiho henia karana idia rakatania to Bala bamona diravadia ese edia mauri idia biagua! Unai dainai, Elia ena hereva​​—ita “laloa rua” lasi herevana​​—ese ita ia durua diba ita abia hidi gaudia bona eda tomadiho karana ita tahua namonamo totona.

Hahetoho Badana Ta

Elia ia gwau hahetoho ta idia karaia be namo. Unai hahetoho be auka lasi. Bala ena hahelaga taudia be boubou patana ta do idia karaia, unai pata latanai boubou gauna ta do idia atoa; bena edia dirava do idia noia lahi ia gabua totona. Elia danu be unai bamona do ia karaia. Ia gwau: “Edena dirava ese lahi dekena amo do ia haere, ia be Dirava.” Elia ia diba daika be Dirava momokanina. Unai dainai, Bala peroveta taudia ia hamaoroa edia boubou karana do idia karaia guna. Elia ese idia ia hamaoroa do idia bouboulaia boromakau do idia abia hidi bona Bala do idia noia guna. *​​—1 King Taudia 18:​24, 25.

Hari inai negai, ita be hoa karadia ita itaia lasi. To, Iehova be ena kara ia haidaua lasi. Unai dainai Elia bamona, Iehova ita abidadama henia be namo. Hegeregere, bema haida be Baibel ena hahediba herevadia idia abia dae lasi, ita gari lasi bona edia hereva ita koua lasi be namo. Elia bamona, ita abia dae Dirava momokanina be unai hekwakwanai do ia hamaoromaoroa. Namona be eda aonega dekenai ita tabekau lasi, to Dirava ena Hereva dekenai ita tabekau, badina ia be unai bamona hekwakwanai “ia hamaoromaoroa” diba.​​—2 Timoteo 3:​16.

Bala ena peroveta taudia be boubou patana latanai boubou gaudia idia atoa, bona edia dirava idia noia. Idia taitai loulou idia gwau, “Bala e, ai dekenai do oi haere.” Hora momo lalonai, idia be unai bamona idia boiboi loulou. Baibel ia gwau: “To gado ta idia kamonai lasi, bona ta ia haere lasi.” Dina tubua ai Elia be idia ia hevasehalaia, ia gwau: “Do umui boiboi bada, badina ia be dirava ta. To sedira ia be ia nihi noho, o sedira ia mei noho, o sedira ia loaloa noho. O sedira ia mahuta noho, do umui hanogaia.” Elia ese unai peroveta koikoi taudia ia hamaorodia, “Do umui boiboi bada.” Elia ia itaia Bala tomadiho henia karana be koikoi, bona ia ura Dirava ena taunimanima ese unai idia lalopararalaia be namo.​​—1 King Taudia 18:​26, 27; BHğ.

Elia ena hereva dainai, Bala ena hahelaga taudia be “edia boiboi idia habadaia, bona edia kara hegeregerena, sibodia edia kopina idia gwadaia bona utua, ela bona edia rarana ia diho lao bada.” To idia kwalimu lasi! “Haere ta be lasi, bona regerege ta idia kamonaia lasi.” (1 King Taudia 18:​28, 29) Momokani, Bala ia noho lasi. Satani be unai dirava koikoina amo taunimanima ia veria Iehova idia dadaraia totona. Guna ema bona hari, bema taunimanima ese Iehova idia abia hidi lasi to edia biaguna ma haida idia abia hidi, vadaeni idia be lalohisihisi bona hemarai idia davaria.​​—Salamo 25:3; 115:​4-8.

Haere Idia Davaria

Adorahi kahanai, Elia ese boubou do ia karaia ena nega ia ginidae. Ia ese Iehova ena boubou patana​​—reana tomadiho momokanina idia inai henia taudia ese idia hadikaia gauna​​—ia haginia lou. Ia ese nadi 12 ia gaukaralaia, reana ia ura Israela ena iduhu 10 taudia momo ia hadibaia Iehova ese Israela ena iduhu 12 dekenai ia henia Taravatuna be mai anina bada bona idia badinaia noho be gau badana. Bena unai boubou patana latanai ena boubou gauna ia atoa bona ranu amo ia hahonua​​—reana unai ranu be Meditereinien Davara amo ia abia. Boubou patana ena badinai be guri haida ia geia hegege bena ranu amo ia hahonua. Elia ese Bala ena peroveta taudia ia tohoa hegeregerena, ia ese Iehova ia tohoa​​—ia abia dae Iehova be kara ta do ia karaia momokani.​​—1 King Taudia 18:​30-​35.

Elia be gau ibounai ia karaia ore murinai ia guriguri. Ena be Elia ena guriguri ia kwadogi, to ia gwauraia herevadia ese idia hahedinaraia goevagoeva ia dekenai dahaka be mai anina bada. Ginigunana be, Elia ia ura hahedinaraia, Iehova be “Israela ena Dirava,” Bala lasi. Iharuana be, ia ura taunimanima ibounai idia diba ia be Iehova ena hesiai tauna, bona taunimanima ese Iehova Dirava idia hanamoa be namo. Ihatoina be, Elia ia ura ia hahedinaraia ia be ena hanua taudia ia laloa bada dainai, ia ura Iehova ese ‘edia lalona do ia hagiroa lou.’ (1 King Taudia 18:​36, 37) Herevana Israela taudia be Iehova idia abidadama henia lasi, to Elia be Israela taudia ia lalokau henidia bada. Elia bamona, Dirava ita guriguri henia neganai iseda hereva amo ita hahedinaraia ita be Dirava ena ladana ita laloa bada, ita manau bona ma haida ita hebogahisi henidia, a?

Elia ia do guriguri lasi neganai, reana taunimanima idia laloa Iehova be gau ta do ia karaia lasi, dirava koikoina Bala bamona. To Elia ia guriguri murinai, unai be daradara negana lasi. Baibel ia gwau: “Vadaeni Lohiabada ese lahi ia siaia diho, unai boubou gauna ia gabua ore, bona au, bona nadi, bona dadaira ena tano danu, ranu ibounai danu be ia kaukau momokani.” (1 King Taudia 18:38) Unai be hoa gauna! Taunimanima be dahaka idia karaia?

Idia ibounai be mai taitai danu idia boiboi, “Lohiabada, ia be Dirava, Lohiabada, ia be Dirava.” (1 King Taudia 18:39) Dirava momokanina idia diba unai. To, Iehova idia abidadama henia be namo. Ena be Elia ena guriguri hegeregerena Iehova ese guba amo lahi ia siaia, bona Israela taudia be unai idia itaia dainai idia gwau Iehova be Dirava momokanina, to edia abidadama ia goada be namo. Unai dainai, Elia be idia ia hamaoroa, kara ta idia karaia be namo. Ia noinoi Iehova ena Taravatu ta​​—guna idia badinaia be namo Taravatuna​​—idia badinaia totona. Dirava ena Taravatu ia gwau, peroveta koikoi taudia bona kaivakuku idia tomadiho henia taudia idia hamasea be namo. (Deuteronomi 13:​5-9) Bala ena hahelaga taudia be Iehova ena ura idia karaia lasi dainai, idia be Iehova ena inai taudia. Iehova ese idia ia hebogahisi henidia be namo, a? Idia be natudia idia hebogahisi henia lasi, to Bala ena boubou patana latanai kerere lasi natudia idia bouboulaia dainai, oi laloa Iehova ese idia do ia hebogahisi henidia, a? (Aonega Herevadia 21:13; Ieremia 19:5) Lasi, Iehova be idia ia hebogahisi henidia lasi. Unai dainai, Elia be oda ia henia unai bamona taudia ia hamasedia totona, bona idia ibounai idia alaia mase.​​—1 King Taudia 18:40.

Hari inai negai, diba bada taudia haida idia gwau, idia be Karamele Ororona ai ia vara karana idia moalelaia lasi. Haida idia gari, namo lasi tomadiho idia goadalaia taudia be unai sivarai idia laloa bena idia gwau tomadiho ma haida idia dagedage henia be maoro. Momokani, hari inai negai, unai bamona tomadiho idia goadalaia kava taudia momo idia noho. To, Elia be unai bamona tauna lasi. Elia be Iehova ena ura ia badinaia bona kota maoromaoro ia karaia. Danu, Keristani taudia momokanidia idia diba idia be Elia bamona do idia karaia lasi, hegeregere kaia amo Iehova ena inai taudia do idia alaia mase lasi. Mesia ia mai neganai, ia ese Petero dekenai taravatu ta ia gwauraia bona Iesu ena hahediba taudia ibounai ese unai idia badinaia be namo, ia gwau: “Emu tuari kaia be ena gabu dekenai oi atoa lou, badina be tuari kaia idia iusilaia taudia ibounai, be tuari kaia dekenai do idia mase.” (Mataio 26:52) Vaira negana ai, Iehova be ena Natuna do ia gaukaralaia Iena hahemaoro goeva karana ia karaia totona.

To, Keristani tauna momokanina ese ena mauri lalonai abidadama ia hahedinaraia be mai anina bada. (Ioane 3:​16) Unai bamona ia karaia dalana ta be, abidadama tauna Elia ia tohotohoa be namo. Elia be Iehova sibona ia tomadiho henia bona ma haida ia hagoadaia unai bamona idia karaia totona. Ia be mai gari lasi ida ia hahedinaraia Satani ena tomadiho be koikoi badina unai ese taunimanima ia veria Iehova idia rakatania totona. Danu, Elia be sibona ena ura ia karaia lasi o ena aonega dekenai ia tabekau lasi, to ia diba momokani Iehova be hekwakwanai ibounai do ia hamaoromaoroa. Momokani, Elia be tomadiho momokanina ia goadalaia. Namona be ita ta ta ese iena abidadama karana ita tohotohoa!

[Footnotes]

^ par. 9 Matamanai Elia ese Ahaba dekenai ia karaia karadia ma haida oi diba totona, Gima Kohorona April 1, 1992 ai “Elia Bamona Oi Abidadama, A?” ena hereva oi itaia.

^ par. 13 Karamele tanona dekenai au namodia momo idia noho, bona ava ena kala be grin sibona, badina davara kahana amo lai ese medu ia mailaia bona unai tano ia hapariparia. Taunimanima idia gwau, Bala ese medu ia mailaia dainai, Karamele Ororona be Bala tomadiho henia gabuna badana ai idia halaoa. To unai ororo dekenai gau ta ia tubu lasi bona ia kaukau dainai, unai gabu dekenai do ia hedinarai Bala be dirava momokanina eiava koikoina.

^ par. 17 Elia ese idia ia hamaoroa, boubou dekenai ‘au rakuraku do idia gabua lasi.’ Diba bada taudia haida idia gwau, nega haida kaivakuku tomadiho henia taudia ese hehuni dalanai boubou patana ena henunai matu ta idia karaia, unai amo lahi ia hedinarai neganai taunimanima do idia laloa lahi be dirava ta ese ia karaia.

[Blurb on page 28]

Taunimanima ese biaguna ma haida idia abia hidi neganai, idia be lalohisihisi o hemarai idia davaria

[Picture on page 29]

“Iehova be Dirava momokanina!”