Onlad karga

Onlad saray karga

Indepensa Toy Tuan Relihyon

Indepensa Toy Tuan Relihyon

Alig Yoy Pananisia Ra

Indepensa Toy Tuan Relihyon

BANBANTAGEN nen Elias so ulop na totoon nanairapan ya ontatdang ed Palandey Carmelo. Medyo ambilunget ni, balet ta agniyamot so paniirap na bilay tan pakakaerasan da. Talagan sankanengneng ed sikara so epekto na talora tan kapalduan taon ya anggapoy uran.

Diad saraya et kaiba so 450 a propeta nen Baal a matatangas tan kabkabusol dan maong si Elias a propeta nen Jehova. Sayan too et nansiansian kontra ed panagdayew ed Baal anggano amayamay lay managdayew nen Jehova ya impapatey nen Reynan Jezabel. Anggad kapigan balet kasi? Seguro et iisipen na saraman a saserdote ya onsuko lay Elias ta, siempre, bukbukor to et amayamay ira. (1 Arari 18:3, 19, 20) Kaiba da ni so ari ran akalugan ed magarbon karwahe, si Ahab, ya agto met labalabay si Elias.

Asingger lan naeksperiensya na sayan bukbukor to kalamor a propeta iray bengatlan agto nin balot asali legay bilay to. Legan ton mangiimaton ed sikara, aliling to et nalulukasan la so tilon na entablado a pakagawaan na sankamadramaan lan komprontasyon ed baetan na maong tan mauges. Anto kasi nalilikna to diad ililiwawa lay kabuasan? Sikato kasi tinmakot? Andi, anggaman sikatoy ‘too [met] a singa sikatayo.’ (Santiago 5:17) Balet, seguradon anggan panon et alikna ton bukbukor to la. Nonot yo pa labat, sikatoy apaliberan na totoon andiay pananisia, say ari ran apostata, tan saray saserdoten talagan mamatey!​—1 Arari 18:22.

Anggaman kuan, akin kasi ya onia so agawa ed Israel? Insan, anto ta so kana na sayan istorya ed sikayo natan? Say Biblia et mamapapaseseg ed sikatayon manaral manlapud bilay na saray debotadon lingkor na Dios tan ‘mangalig ed pananisia ra.’ (Hebreos 13:7) Imanoen tayo natan so ehemplo nen Elias.

Amantok so Abayag lan Pangilalaban

Diad intero lawarin bilay nen Elias, naimatonan to no panon a nibaliwala tan nigatin-gatin so panagdayew ed si Jehova, say sankaabigan a bengatla ed saray kanasyonan to tan ed dalin a nianakan to. Amta yo, diad saman et abaybayag lan saray kanasyonan nen Elias et agmakapili no dinan so dapagan dan relihyon, say tua odino say palso. Kasin diosen da si Jehova a Dios, odino saray talintao na akapaliber iran nasyon? Natan kayo, sayan situasyon et ginmraben maong diad panaon nen Elias.

Say Ari ran si Ahab et inasawa toy Jezabel ya anak na ari Sidon. Et sayan bii so determinadon mangikayat ed Israel na panagdayew ed si Baal tan mamaandi ed panagdayew ed si Jehova. Magmainomay ton apatulok so asawa ton si Ahab a nampaalagey na templo tan altar parad si Baal tan angidaulo ni ed idadakmomo ed sayan paganon dios. Bilang resulta, apasanok ton maong si Jehova.​—1 Arari 16:30-33. *

Akin balet a makapasanok so panagdayew ed si Baal? On, ta nilagyat na satan so amayamay ya Israelita a mangibeneg ed tuan Dios. Makapadimla met itan tan brutal lapud nalalanor ed satan so prostitusyon diad templo laki man o bii, mabanbanday tan alablabas a pisesekso, tan panangiyapay ni ingen ed ugugaw. Impasabi nen Jehova ed si Ahab so reaksion to panamegley nen propeta Elias ya angipasakbay ya agbalot nauran so Israel anggad pangibaga ton niwala la itan. (1 Arari 17:1) Kayari pigay taon, nila lamet nen Elias si Ahab pian patipon ed sikato iray totoo tan saray propeta nen Baal dia ed Palandey Carmelo.

Anto kasi kana ed sikatayo natan na sayan impangilaban ed tuan panagdayew? Nayarin ipasen na arum ya andian lay kabaliksan natan iyan istorya nipaakar ed si Baal ta anggapo laray templo tan altar nen Baal. Diad tua balet, aliwa labat iyan istorya nipaakar ed sakey ya inkagawa nensaman. (Roma 15:4) Say labay ya ibaga na salitan “Baal” et “makankayarian,” “katawan,” odino “amo.” Nensaman, binagaan nen Jehova iray totoo to a sikato so nepeg dan pilien a “baal” da, odino makankayarian ya asawan laki. (Isaias 54:5) Natan et naiimano yo met a nilikud ni ed Dios a Makapanyarin amin et wala niray nambabangil a katawan a panseserbian na saray totoo, agta ontan? On, no say sakey a too et iyuupot to lay bilay to ed panag-anap na kuarta, ed karera, panagrelaks, pisesekso, odino ed dinanman ya arum niran dirios a dadayewen imbes a si Jehova, singa to met la pakakayarian ed satan. (Mateo 6:24; Roma 6:16) Sirin, anggano anggapo la natan so literal a panagdayew ed Baal, singa met lanlamang wala itan lapud saramay bengatlan nalalanor ed saman a panagdayew et mapalalo natan. Kanian, sayan salaysay ed kontis ed baetan nen Jehova tan Baal et makatulong ed sikatayon mandesisyon na duga no siopa so panlingkoran tayo.

‘Manpapawil-pawil’​—Panon?

Diad toktok na Palandey Carmelo a mapalayupoy so dagem, sankabista so intero lawarin Israel​—manlapud say walad leksab a kulos na Kishon a walad baetan na pukpukdol, ya anggad samay Baleg a Dayat (Dayat Mediteraneo) a walad asingger na kapalandeyay Lebanon ed bandad arawi, diad mamaamianen. * Balet diad panliliwaway kabuasan ed sayan makatantandan agew, aliwliwa so itsura na dalin. Singa la itan inatey anta mabuna ya inter nen Jehova ed saray anak nen Abraham. Linmeletak lapud mansasnit a petang na agew. Aderal lapud inkamakulangkulang na mismon totoo na Dios! Legan a manmumungkogan irayan totoo, inmasingger ed sikara si Elias insan inkuan to: “Panon so kabayag yo ya onla a manpawilpawil ed saray makadua a kanonotan? No si Jehova sikato so Dios, ontumbok kayo ed sikato, balet no si Baal, sirin ontumbok kayo ed sikato.”​—1 Arari 18:21.

Anto ta so kabaliksan na samay imbaga nen Elias a ‘manpapawilpawil ed nankadua a kanonotan’? Saraya kasin totoo et agda namomoria a kaukolan day manpili, no kasin say panagdayew ed si Jehova odino say panagdayew ed Baal. Say amta ra, napambansag da itan, a nakuyong day Baal panamegley na saray makapadimlan ritual da tan siansia nin naala ray pabor nen Jehova a Dios. Isipen da lagi a si Baal so mamendisyon ed saray tantanaman tan ayayep da, bangta kasabi’d guerra, si Jehova “na saray ejercito” so manprotekta ed sikara. (1 Samuel 17:45) Alingwanan da la so sakey ya im-importantin katuaan. Katuaan ya anggad natan et agmet namomoria na amayamay, salanti, si Jehova et agto labay a walay kaapag to ed panagdayew. Say labay to, no sikato, sikato labat, tan satan so kanepegan to. Agton balot awaten so panagdayew ya agniyapasakey ed sikato. Makapasanok itan ed sikato!​—Exodo 20:5.

Kanian saraman ya Israelita et nibagan ‘manpapawil-pawil,’ a singa sakey a toon sasalien ton pambansagen ya akaran so duaran dalan. Ontan met so lingo na amayamay a totoo natan. Aabuloyan dan samsamen la na arum a “baal” so bilay da, kanian anggapo lay panaon da parad pandayew ed Dios! Sirin, samay apuraan tan malinlinew a kerew nen Elias nipaakar ed itundan pampawil-pawil et ontulong ed sikatayo a nasuri iray prayuridad tan relihyon tayo.

Sakey a Subok a Makatenyeg na Liknaan

Kayari to et angiproponi na subok si Elias. Simsimpli labat itan. Mangipaalagey iray saserdote nen Baal na altar tan mangibagat ira ed satan, insan da ipikasi ed dios da a parngaten to itan. Ontan met so gawaen nen Elias. Inkuan to: “Et say Dios ya onebat ed panamegley na apoy, sikato so Dios.” Amta la nen Elias no siopan talaga so tuan Dios. Tan ontan lay kompiyansa to ta pinauna to ni iramay propeta nen Baal. Inyabuloy ton amin so pakalamangan da, a pinampili to nira no dinan a baka so iyapay da tan sikara met so unonan onasingger ed dios da. *​—1 Arari 18:24, 25.

Natan et anggapo la ray milagro. Balet, ag-anguman si Jehova. Tan sikatayo et nayarin singa met kakompiyansa nen Elias ed si Jehova. Alimbawa, no kontraen na arum iray bangat na Biblia, ag-itayo natatakot a paulyan iran mangibalikas ed opinyon da. Singa si Elias, ipupudir tayo ed Dios so kipetek na saray bengatla. Tan gagawaen tayo itan, aliwan diad panmamatalek tayo ed inkasikatayo, noag diad impuyan a Salita to ya inggetman “pakasimbawaan.”​—2 Timoteo 3:16.

Ginapoan na saray propeta nen Baal ya imparaan so bagat da insan ira tinmawag ed dios da. “O Baal denglen mo kami!” so aminpiga-piga ran inkelyaw ya anggad linmabas so piga-pigaran minuto, oras ni ingen. “Balet anggapo so boses, no anto ya inmebat,” so kuan na Biblia. Kasabi kaagwan, ginapoan nen Elias a lureyen ira, a mainsulto ton inkuan ya amayamay angankoy gagawaen nen Baal kanian agto ra naarap, ya ompan walay nila to, odino nanaugip kanian kaukolan a liingen. “Onakis kayo na maksil,” so kuanto ed sarayan impostor. Malinlinew a say pakanengneng nen Elias ed Baalismo et makapalek a panagloko, tan labay ton namoria komon na saray totoo na Dios a talagan sakey labat iyan panamalikdo.​—1 Arari 18:26, 27.

Kanian, lalon nantarampas iramay saserdote nen Baal, ya “inmakis ira na maksil, tan nansegar ira lanlamang unong na olibay da ed saray yuro tan solnit, angga ed saray dala ra tinmuro ed sikara.” Balet ta, anggapo so agawa! “Anggapo so boses, nisay anto ya onebat, nisay anto a dinmengel.” (1 Arari 18:28, 29) On, ta talagan anggapo itay Baal. Sikatoy inimbento nen Satanas pian napalingo irayan totoo et ibeneg da si Jehova. Natan, a singa met nensaman, no aliwan si Jehova so pilien tayon katawan, nadismaya itayo, mansumpal ni ingen ed kababaingan.​—Salmo 25:3; 115:4-8.

Say Ebat

Kasabi ngarem, turno met la nen Elias. Inapiger to so sakey ya altar a parad si Jehova, a nayarin dineral na saray kontra ed puron panagdayew. Sikatoy angusar na 12 bato ya anganko et angipanonot ed amayamay a kabiangan ed 10 tribu na Israel ya obligado niran siansia a mangunor ed Ganggan a niiter ed interon 12 tribu. Insan to intapew ed saratan imay bagat tan kinakalboan ton amin na danum ya inala anganko ed asingger a Dayat na Mediteraneo. Kinotkotan to ni ingen na banawang so liber na altar, insan to met itan pinano na danum. Kanian, no diad saray propeta nen Baal et inter ton amin so pakalamangan, diad si Jehova, ginawa to met so amin ya ompatnag a mamairap ed Sikaton mamool ed bagat, lapud ontan lay kompiyansa to ed Sikato.​—1 Arari 18:30-35.

Sanen akaparaan lan amin, nampikasi si Elias. Say pikakasi to et simpli labat, balet ta makabkabaliksan. Impabitar na satan no antoray bengatlan sankaimportantian ed sikato. Manuna ed amin et labay ton nipakabat a si Jehova so “Dios dia ed Israel” aliwan si Baal. Komadua, labay ton nakabatan na amin a say betang to et sakey labat a lingkor nen Jehova, kanian amin a gloria tan kredito et kien na Dios. Kaunoran, impanengneng ton iyaansakit to nin siansia iray kanasyonan to, ta agaylay pampirawat ton nanengneng a ‘pataolien [nen Jehova] so puso ra.’ (1 Arari 18:36, 37) Anggaman ed amin ya aliwliwan agawa lapud inkaandi katooran da, inaro niran siansia nen Elias. Napatnagan met kasi ed saray mismon pikakasi tayo ya agtayo labay a nabalaw so ngaran na Dios, tan walaan itayo na kapaabebaan tan panangasi ed saramay mankaukolan na tulong?

Antis a manpikasi si Elias, seguro et inisip na saramay wadman no kasin si Jehova et singa lanlamang si Baal. Balet, kayari na pikakasi to, nakal a tampol so duaruwa da. Oniay inkuan na salaysay: “Diad saman say apoy nen Jehova pinmelag, tan inupot to so bagat a poolan, tan say kiew, tan saray bato, tan say sapok, tan pinaekal to so danum a wala ed banawang.” (1 Arari 18:38) Agaylan makapadindinayew ya ebat! Natan, anto kasi reaksion na saramay totoo?

“Si Jehova, sikato so Dios! Si Jehova sikato so Dios!” so inkekelyaw da, on amin da. (1 Arari 18:39) Anengneng dan siansia so katuaan. Balet ta agnira akapangipatnag na pananisia. Diad tua, talagan agmakapadinayew so impatnag dan pananisia ta inaksobi da labat a si Jehova so tua a Dios sanen akanengneng la ra manlapud tawen na apoy ya ebat ed pikakasi. Kanian, kinerew nen Elias ya ipanengneng day pananisia ra ed arum a paraan. Kinerew ton gawaen da so bengatlan nensaman ni komon et ginawa da la, say pangunor ed Ganggan nen Jehova. Ibabaga na Ganggan na Dios a saray palso odino peken propeta tan manag-idolo et nepeg ya ipapatey. (Deuteronomio 13:5-9) Sarayan saserdote nen Baal et inmaawet a kalaban nen Jehova a Dios, a gagagalaen dan gawaen so kontra ed saray gagala to. Wala ta ni pangasian ed sikara? Bueno, nonoten pa iramay inosentin ugugaw a pinopoolan dan mabilay sano iyaapay da ed si Baal, kinasian da kasi iratan? (Uliran 21:13; Jeremias 19:5) Andi, kanian, agda lan balot kanepegan so nakasian. Ingganggan sirin nen Elias a sikaray pateyen, tan ontan a mismo so agawa.​—1 Arari 18:40.

Balawen na saray kritiko ed panaon tayo so nansumpalan na sayan subok ed Palandey Carmelo. Nayarin pampagaan met na arum ya ompan usaren iya na saray relihyoson panatiko pian ikatunongan iray karawalan a ginawa ed ngaran na relihyon. Tan makapaermen ta tua-tuan amayamay natan so nagagawan karawalan lapud inkapanatiko ed relihyon. Balet si Elias et aliwan panatiko. Say ginawa to ya inganggan nen Jehova et maptek tan sikatoy hustisya. Sakey ni, amta na saray tuan Kristiano ya agda nepeg ya aligen so ginawa nen Elias diad pamatey ed saray marelmeng. Sanen sinmabi si Jesus a Mesias, say estandarte parad amin a papatumbok to et samay naromog ed Mateo 26:52 ya imbaga to ed Pedro: “Ipawil mo so kampilan mo ed pasen to; ta saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan.” Usaren nen Jehova iyan Anak to pian mangiter na hustisya diad arapen.

Say responsabilidad na sakey a tuan Kristiano et legay bilay a panangipatnag na pananisia. (Juan 3:16) Tan sakey a paraan pian nagawaan iya et say pangalig ed totoon mabiskeg so pananisia ra, a singa si Elias. Si Jehova labat so dinayew to tan pinaseseg to so arum a manggawa met na ontan. Makmakpel ton impaamta a panamalingo labat imay relihyon ya inusar nen Satanas a pangiyarawi na totoo ed si Jehova. Tan inmatalek to ed si Jehova so pakaresolbe na bengabengatla imbes ya onsalar ed dili toran abilidad tan panlabayan. On, indepensa nen Elias so puron panagdayew, say tuan relihyon. Komon ta aligen na balang sakey ed sikatayo so pananisia to!

[Saray paimano ed leksab]

^ par. 9 Parad kaaruman ya impormasyon nipaakar ed akadkaunan impideneng nen Elias ed si Ahab, nengnengen so artikulon “Kasin Walaan Kayo na Pananisia a Singa si Elias?” diad Abril 1, 1992, a paway na Panag-Bantayan.

^ par. 13 Diad tua, say Carmelo et mabuna tan mabirdi ta patagey ya onsisiplog ditan so basaan a dagem manlalapud dayat, a mabetbet a mangaawit na uran tan linaew. Ipapasen na saray Israelita a si Baal so panlalapuan na uran, kanian sayan palandey et maseguron sakey a manunan pasen a pandadayewan ed sikato. Sirin, sayan naklangan a palandey et dugarugan lugar pian ipabitar so inkapalso na Baalismo.

^ par. 17 Imanoen ya oniay imbaga nen Elias ed sikara: “Agkayo mangiyan na apoy” ed bagat. Ibabaga na arum ya iskolar a no maminsan, manguusar irayan manag-idolo na altar a walay akaamot a selselan to pian ompaway a milagro so apoy.

[Blurb ed pahina 20]

No aliwan si Jehova so pilien tayon katawan, nadismaya itayo

[Litrato ed pahina 21]

“Si Jehova, sikato so Dios!”